8

قرص فولیک اسید برای شما اسمی آشنا است و مطمئن هستم که به گوش شما این اسم آشنا است پس بهتر است از عوارض قرص فولیک اسید و نحوه ی مصرف قرص فولیک اسید به شما نکاتی را بگوییم.

اسید فولیک که به نام‌های فولات یا ویتامین B۹ نیز خوانده می‌شود برای بسیاری از اعمال بدن از جمله سلامتی سیستم عصبی، خون و یاخته‌ها حیاتی و اساسی است.این ویتامین بدن را در مقابل بیماری‌های قلبی، نقصهای مادر زادی، پوکی استخوان و سرطان‌های مشخصی حفظ می‌کند. در فراورده‌های غذایی (برای مثال جوشیده یا حرارت داده شده) اسید فولیک از بین می‌رود. نگه داشتن غذا در حرارت اتاق به مدت طولانی نیز می‌تواند محتوای اسید فولیک آن را از بین ببرد.

آشنایی با اسید فولیک و عوارض مصرف بیش از حد آن

اسید فولیک فرم مصنوعی فولات، ویتامین گروه B است. فولات به ساخت دی ان ای و سایر مواد ژنتیکی کمک می کند که این امر به ویژه در سلامت قبل از تولد بسیار مهم است.

فولات که به عنوان ویتامین B9 نیز شناخته می شود یک ویتامین B است که به طور طبیعی در برخی از مواد غذایی وجود دارد. اسیدفولیک به عنوان نوعی فولات توسط تولیدکنندگان به مکمل های ویتامین و مواد غذایی غنی شده اضافه می شوند. به گزارش مدیکال نیوزتودی و هلث لاین، این مقاله به بررسی عملکرد اسیدفولیک در بدن، برخی منابع، میزان مصرف توصیه شده و اثرات کمبود آن می پردازد.

میزان مجاز توصیه شده در رژیم غذایی (RDA)

شیرخواران زیر ۶ ماه ۲۵ میکروگرم6 تا ۱۲ ماه  ۳۵ میکروگرم بچه‌های ۱ تا ۳ سال ۵۰ میکروگرم بچه‌های ۴ تا ۶ سال  ۷۵ میکروگرم پسران و دختران ۱۱ تا ۱۴ سال ۱۵۰ میکروگرم مردان ۱۵ سال و بالاتر  ۴۰۰ میکروگرم زنان ۱۵ سال و بالاتر  ۴۰۰ میکروگرم خانم‌های حامله ۶۰۰ میکروگرم زنان شیرده ۵۰۰ میکروگرم

منابع غذایی ویتامین ب ۹

غذاهایی که شامل میزان چشمگیری از اسید فولیک هستند شامل؛ جگر، عدس، سبوس برنج، مخمر آبجو، آرد سویا، نخود چشم سیاه، لوبیای مرمری، لوبیا قرمز، بادام زمینی، اسفناج، برگ شلغم، گندم، کدو تنبل (کدو حلوایی) و مارچوبه.

کارکرد

چون بدن انسان نمی‌تواند اسیدفولیک را خود تولید کند لذا فولات برای بدن ضروری است. این ویتامین در بدن به مشتقات مختلفی متابولیزه میشود مانند دی‌هیدروفولات و تتراهیدروفولات. این ترکیبات برای همانندسازی (تکثیر سلولی) و ترمیم و متیلاسیون دی‌ان‌ای ضروریند. کمبود فولیک اسید موجب اختلال رشد ، کم‌خونی ماکروسیتیک ، اسهال ، نوروپاتی محیطی و نقائص لوله عصبی در جنین میشود.

بیشتر بخوانید:10 بیماری که لقب قاتل خاموش گرفته اند

چرا مصرف اسیدفولیک مهم است؟

فولات برای طیف گسترده ای از عملکردها در بدن مهم است به عنوان مثال به بدن در ایجاد سلول های قرمز جدید و سالم خون کمک می کند. سلول های قرمز خون اکسیژن را به سایر بدن منتقل می کنند و اگر بدن به اندازه کافی این موارد را تولید نکند فرد دچار کم خونی، خستگی، ضعف و رنگ پریدگی می شود.

بدون داشتن فولات کافی فرد به نوعی کم خونی ناشی از کمبود فولات مبتلا می شود، همچنین فولات برای سنتز و ترمیم دی ان ای، سایر مواد ژنتیکی مهم و تقسیم سلول ها لازم است. مصرف فولات کافی در دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کمبود آن در دوران بارداری منجر به نقص در لوله عصبی مانند نخاع مهره ای و آنانسفالی می شود.

سازمان غذا و داروی آمریکا به دلیل اهمیت آن برای سلامتی تولیدکنندگان را ملزم به افزودن اسیدفولیک به نان غنی شده، ماکارونی، برنج، غلات و سایر محصولات غلات در ایالات متحده می کند. از زمان معرفی آنها تعداد نوزادانی که با بی نظمی در لوله عصبی متولد شده اند کاهش یافته است. فهرست زیر برخی شرایط را بررسی می کند که مکمل های اسید فولیک در آنها تاثیرگذار هستند:

نقص لوله عصبی

مصرف مکمل های اسید فولیک قبل و حین بارداری به جلوگیری از نقص لوله عصبی در جنین کمک می کند، همچنین خطرات زایمان زودرس، بی نظمی قلب و شکاف کام را کاهش می دهد. دفتر مکمل های غذایی می گوید همه زنانی که قصد بارداری دارند باید روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک از مکمل ها یا مواد غذایی غنی شده در کنار فولات دریافتی از رژیم غذایی خود دریافت کنند.

افسردگی

افراد دارای سطح پایین فولات احتمال می رود افسردگی را تجربه کنند. با این حال، مصرف مکمل های اسید فولیک داروهای ضدافسردگی را موثرتر می کند.

اوتیسم

برخی تحقیقات نشان می دهد مصرف اسیدفولیک قبل و در اوایل دوران بارداری احتمال اوتیسم در کودکان را کاهش می دهد. با این حال، نتایج مطالعه قطعی نیست و تحقیقات بیشتری برای تعیین نقش اسید فولیک در این زمینه لازم است.

روماتیسم مفصلی

پزشکان از اسیدفولیک برای افزایش اثربخشی متوترکسات برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می کنند. متوترکسات یک داروی موثر برای این بیماری است، اما احتمال می رود فولات را از بدن خارج و علائم گوارشی را ایجاد کند.

مطالعات نشان می دهد مصرف مکمل های اسید فولیک می تواند حدود 79 درصد این عوارض جانبی را کاهش دهد.

چه کسی باید اسید فولیک مصرف کند؟

بیشتر افراد از رژیم غذایی خود فولات کافی دریافت می کنند و کمبود آن در ایالات متحده امری نادر است. دستورالعمل های رسمی توصیه می کنند تمام زنان باردار و زنانی که قصد بارداری دارند از اسید فولیک استفاده کنند به این دلیل که اسید فولیک برای رشد جنین بسیار مهم است.

نخاع یکی از نخستین قسمت های بدن است که تشکیل می شود و کمبود فولات منجر به بی نظمی نخاع می شود.

دوز توصیه شده مصرف اسیدفولیک

دفتر بهداشت زنان توصیه می کند زنان باردار یا زنانی که قصد بارداری دارند 400 تا 800 میکروگرم اسید فولیک در روز مصرف کنند و افراد مبتلا به اسپینا بیفیدا یا دارای سابقه خانوادگی نقص در لوله عصبی 4 هزار میکروگرم در روز مصرف کنند، زنان شیرده نیز باید حدود 500 میکروگرم در روز مصرف کنند.

بدن اسید فولیک را از مکمل ها و مواد غذایی غنی شده بهتر از فولات موجود در مواد غذایی طبیعی جذب می کند. دفتر مکمل های غذایی توصیه می کند افراد معادل فولات رژیم غذایی (DFE) زیر را از منابع غذایی یا ویتامین دریافت کنند:

  • سن/ مقدار پیشنهادی
  • 0 تا 6 ماه 65 میکروگرم فولات رژیم غذایی
  • 7  تا 12 ماه 80 میکروگرم فولات رژیم غذایی
  • یک تا 3 سال 150 میکروگرم فولات رژیم غذایی
  • 4  تا 8 سال 200 میکروگرم فولات رژیم غذایی
  • 9  تا 13 سال 300 میکروگرم فولات رژیم غذایی
  • 14  تا 18 سال 400 میکروگرم فولات رژیم غذایی
  • 19 سال به بالا 400 میکروگرم فولات رژیم غذایی

توجه به این نکته مهم است اسید فولیک با برخی از داروها تداخل ایجاد می کند و مصرف آن برای همه افراد گزینه ایمنی محسوب نمی شود. در صورت داشتن هر یک از موارد زیر فرد باید قبل از مصرف اسید فولیک با پزشک خود صحبت کنید:

  • صرع
  • دیابت نوع 2
  • روماتیسم مفصلی
  • لوپوس
  • بیماری التهابی روده
  • بیماری سلیاک

افرادی که تحت دیالیز کلیه قرار می گیرند نیز باید از مصرف اسید فولیک خودداری کنند.

موارد احتیاط

اسید فولیک ندرتاً سمی است. مصرف زیاد آن (بیشتر از ۱۵ میلی گرم) می‌تواند باعث مشکلات معده، مشکلات خواب، واکنش‌های پوستی و تشنج شود. مکمل‌های اسید فولیک کمبود ویتامین B۱۲را که می‌تواند باعث آسیب دائمی به سیستم عصبی شود، مخفی نگه دارد. مکمل‌های اسید فولیک باید همیشه ویتامین B۱۲ نیز به همراه داشته باشند.اسیدفولیک غلظت فولات را در سرم و گلبولهای قرمز کاهش می دهد.

عوارض جانبی

اعصاب مرکزی درد و کوفتگی عمومی بدن.تنفسی برونکواسپاسم.پوست بثورات پوستی، خارش، اریتم.سایرعوارض اسپاسم آلرژیک نایژه‌ای، کسالت عمومی، آنافیلاکسی.مسمومیت و درمان

منابع تامین اسید فولیک

اسید فولیک در مکمل های غذایی و مواد غذایی غنی شده از جمله نان، آرد و غلات وجود دارد، همچنین یک ماده افزودنی رایج به ویتامین های B کمپلکس است. بسیاری از مواد غذایی به طور طبیعی سرشار از فولات هستند. بهترین منابع عبارتند از:

  • جگر گاو
  • اسفناج پخته شده
  • لوبیا چشم بلبلی
  • مارچوبه
  • جوانه بروکسل
  • کاهو
  • آووکادو
  • کلم بروکلی
  • نخود سبز
  • لوبیا
  • آب گوجه فرنگی
  • آب پرتقال
  • بادام زمینی تفت داده شده
  • پرتقال و گریپ فروت تازه
  • پاپایا
  • موز
  • تخم مرغ آب پز
  • طالبی

اثرات کمبود فولات

در صورت عدم وجود میزان کافی فولات کمبود آن رخ می دهد که این امر منجر به نوعی کم خونی به نام کم خونی مگالوبلاستیک می شود. در دوران بارداری نیز کمبود فولات خطر بی نظمی مادرزادی را افزایش می دهد. برخی از علائم کمبود فولات عبارتند از:

  • ضعف
  • خستگی
  • مشکل در تمرکز
  • سردرد
  • تحریک پذیری
  • تپش قلب
  • زخم در زبان و داخل دهان
  • تغییر در رنگ پوست، مو یا ناخن های انگشت
  • تحریک پذیری، سردرد، تپش قلب و تنگی نفس

برخی از گروه های در معرض خطر کمبود فولات عبارتند از:

  • افراد مبتلا به اختلال مصرف الکل
  • زنان باردار
  • افراد در سنین باروری
  • افراد مبتلا به شرایطی از جمله بیماری التهابی روده و بیماری سلیاک که بر جذب مواد مغذی تاثیر می گذارد

عوارض جانبی مصرف بیش از حد اسید فولیک

کمبود ویتامینB12  را پنهان می کند

مصرف زیاد اسید فولیک ممکن است کمبود ویتامین B12 را پنهان کند. بدن از این ویتامین برای ایجاد گلبول های قرمز خون و حفظ عملکرد مطلوب قلب مغز و سیستم عصبی استفاده می کند. در صورت عدم درمان کمبود این ماده مغذی می تواند توانایی عملکرد طبیعی مغز را کاهش داده و منجر به آسیب دائمی عصبی شود.

این آسیب به طور معمول برگشت ناپذیر است که تشخیص دیرهنگام کمبود ویتامین B12 را بسیار نگران کننده می کند. بدن از فولات و ویتامین B12 بسیار مشابه استفاده می کند یعنی کمبود هر دو می تواند علائم مشابهی را ایجاد کند.

برخی شواهد نشان می دهد مکمل های اسید فولیک کم خونی مگالوبلاستیک ناشی از ویتامین B12 را پنهان می کنند که باعث عدم شناسایی کمبود اساسی ویتامین B12 می شود، بنابرای افراد دارای علائمی مانند ضعف، خستگی، مشکل در تمرکز و تنگی نفس باید سطح ویتامین B12 خود را بررسی کنند.

بیشتر بخوانید:فتق چیست ؟ انواع فتق در زنان و مردان

افت ذهنی مربوط به سن را تسریع می بخشد

مصرف بیش از حد اسید فولیک باعث سرعت بخشی کاهش عملکرد ذهن ناشی از افزایش سن به ویژه در افراد دارای سطح پایین ویتامین B12 می شود . یک مطالعه روی افراد سالم بالای 60 سال سطح بالای فولات را با افت ذهنی و عقلی در افراد دارای سطح پایین ویتامین B12 مرتبط دانست.

شرکت کنندگان با سطح بالای فولات خون از طریق مصرف زیاد اسید فولیک در قالب غذاها و مکمل های غنی شده و نه فقط خوردن مواد غذایی طبیعی غنی از فولات به آنها دست یافتند. یک مطالعه دیگر نیز نشان می دهد افراد دارای فولات بالا، اما سطح پایین ویتامین B12 ممکن است تا 3.5 برابر بیشتر از افرادی که دارای پارامترهای خونی طبیعی هستند از دست دادن عملکرد مغز را تجربه کنند.

نویسندگان مطالعه هشدار دادند مکمل اسید فولیک برای سلامت روان در افراد مسن با سطوح پایین ویتامین B12 مضر است. علاوه بر این، تحقیقات دیگر استفاده بیش از حد از مکمل های اسید فولیک را با زوال عقلی مرتبط می کند. به خاطر داشته باشید قبل از نتیجه گیری قوی مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

رشد مغزی را در کودکان آهسته می کند

مصرف کافی فولات در دوران بارداری برای رشد مغز نوزاد گزینه ضروری است و خطر ناهنجاری ها را کاهش می دهد. از آنجا که بسیاری از زنان مقدار مورد نیاز را تنها از طریق غذا دریافت نمی کنند زنان در سنین باروری اغلب تشویق می شوند که از مکمل های اسید فولیک استفاده کنند.

با این حال، مصرف بیش از حد اسید فولیک مقاومت نسیت به انسولین را افزایش داده و رشد مغز را در کودکان کند می کند. در یک مطالعه بچه های 4 و 5 ساله که مادران آنها بیش از هزار میکروگرم اسید فولیک در روز در دوران بارداری – بیشتر از سطح قابل تحمل بالا – مصرف می کردند در آزمایش های رشد مغزی نمره کمتری نسبت به کودکان زنانی که 400 تا 999 میکروگرم در روز می خوردند کسب کردند.

مطالعه دیگری سطح بالای فولات خون در دوران بارداری را با خطر بیشتر مقاومت به انسولین در کودکان 9 تا 13 ساله مرتبط دانست. اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است، اما بهتر است از مصرف بیش از دوز توصیه شده روزانه 600 میکروگرم مکمل اسید فولیک در دوران بارداری خودداری کنید مگر اینکه توسط پزشک تجویز شود.

احتمال عود سرطان را افزایش می دهد

به نظر می رسد نقش اسید فولیک در سرطان دو برابر است. تحقیقات نشان می دهد قرار گرفتن سلول های سالم در معرض سطح کافی اسید فولیک آنها را از سرطانی شدن محافظت می کند. با این حال، قرار دادن سلول های سرطانی در معرض ویتامین به رشد یا گسترش آنها منجر می شود.

با این وجود، تحقیقات مختلط است. در حالی که برخی مطالعات به افزایش اندکی در خطر ابتلا به سرطان در افراد مصرف کننده مکمل های اسید فولیک اشاره می کنند اکثر مطالعات هیچ پیوندی را گزارش نمی دهند.

خطر به نوع سرطان و سابقه فردی بستگی دارد. به عنوان مثال، تحقیقات نشان می دهد افرادی که قبلا مبتلا به سرطان پروستات یا روده بزرگ بوده اند بیش از هزار میکروگرم اسید فولیک در روز مصرف می کردند، 1.7-6.4 درصد بیشتر در معرض عود سرطان قرار داشتند. با این حال، تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

به خاطر داشته باشید به نظر می رسد خوردن مواد غذایی غنی از فولات خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی دهد و حتی ممکن است به کاهش آن نیز کمک کند.

موارد منع مصرف و احتیاط

اسید فولیک میتواند مکانیسم داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین و فنوباربیتال را افزایش دهد. فنی‌توئین و پیریمیدون ممکن است غلظتهای سرمی فولات را کاهش دهند و در صورت مصرف طولانی مدت ، موجب بروز نشانه‌های کمبود اسید فولیک شوند.اسید فولیک ممکن است با اثرات ضد میکروبی پیریمتامین در مقابل توکسوپلاسموز تداخل کند. آنتاگونیستهای اسید فولیک، (پیریمتامین، تریمتوپریم یا تریامترن، آمینو سالیسیلیک اسید، کلرامفنیکل، متوتروکسات) و قرصهای ضد بارداری، ممکن است موجب کمبود دی هیدروفولات ردوکتاز شوند و در نتیجه ممکن است در کاربرد اسید فولیک ایجاد اختلال کنند.

خلاصه

اسید فولیک فرم مصنوعی فولات ویتامین B مهم است. بیشتر افراد از رژیم غذایی خود به اندازه کافی فولات دریافت می کنند، اما افراد در معرض کمبود و زنانی که قصد بارداری دارند نیاز به مصرف مکمل های اسید فولیک دارند.

مترجم: الهه زارعی