گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: نصرالله قادری، نویسنده و کارگردان تئاتر با این توضیح که به‌زودی کتاب «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» از سوی انتشارات سوره‌مهر منتشر می‌شود به هنرآنلاین گفت: نسخه دیجیتال این نمایشنامه تیرماه رونمایی شد. تنها زندگینامه شهید آیت‌الله سیدمحمد بهشتی است که از تولد تا شهادت را بازگو می‌کند به روایت سه زن مادر، همسر و زن علی معتمد فردی که پیچیده‌ترین عملیات مهندسی‌شده انفجار را در حزب جمهوری اسلامی انجام داده است. نمایشنامه از لحظه شهادت و انفجار شروع می‌شود و بازگشتی دارد به لحظه تولد و سیر زندگی او که در برابر چهار گروه مارقین، قاسطین، ناکثین و قاعدین قرار گرفته است.
او «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» را جزو چهارگانه نمایشنامه‌هایش دانست و ادامه داد: کتاب اول به شهید بهشتی اختصاص دارد. دومی «قربانی همیشه»، سومی زندگینامه شهید سیدمرتضی آوینی و چهارمی زندگینامه شهید مرتضی مطهری است. هر چهار نفر در برابر چهار گروه مارقین، قاسطین، ناکثین و قاعدین قرار داشتند و توسط این چهار گروه به شهادت رسیده‌اند. مقدمات و امکانات کار را ناکثین و قاسطین آماده می‌کنند و با سکوت قاعدین، مارقین دست به کار می‌شوند و شهید را به شهادت می‌رسانند.
قادری که سیر زندگی دراماتیک این آدم‌ها را بدون هیچ‌گونه چشم‌پوشی روایت کرده، افزود: در هیچ‌کدام از این آثار تاریخ‌نویس نیستم بلکه یک درام‌نویس هستم و بدون تردید تخیل من در دنیای نمایشنامه نقش اساسی دارد. قرار نیست من زندگی آن‌ها را از ساحت تاریخی بیوگرافی‌شان روایت کنم هر چند تمام آنچه را که می‌گویم مستنداتی از زندگی آن‌ها دارد ولی تخیل من نقش اساسی را در پیشبرد نمایشنامه ایفا می‌کند.
او با بیان این که نمایشنامه «قربانی همیشه» برداشت مستقیمی از خطبه «شقشقیه» نهج‌البلاغه حضرت علی (ع) است، تصریح‌کرد: اما واقعه در زمان حال اتفاق می‌افتد یعنی در زمان حال چهار گروه مارقین، قاسطین، ناکثین و قاعدین در برابر فرماندار قوم می‌ایستد و با توطئه‌ای قهرمان به شهادت می‌رسد. در کتاب آن چیزی که نقش بسیار مهمی دارد همین چهار گروه هستند و نوع مبارزه‌ای که وجود دارد برای حقانیت و حکومت. در حقیقت در این نمایشنامه دو نگاه وجود دارد نگاه خلافت و نگاه ولایت. خلافت امر انحرافی است که در اسلام به‌وجود آمد و راه خود را از راه اسلام حقیقی جدا کرد و ولایت که در نگاه مولای عدالت امام علی (ع) تجلی پیدا می‌کند.
قادری هم‌چنین در مورد نمایشنامه‌ای که مرتبط با زندگی شهیدآوینی نوشته، گفت: این متن یکی از مناقشه‌برانگیزترین کتاب‌هایم خواهد شد به‌دلیل این که هم خانواده او مدعی خواهند شد آنچه که من نوشته‌ام نیست هم گروه هوادارانش و هم مخالفانی که حرف‌های عجیب و غریبی در موردش می‌گویند؛ که البته هیچ‌کدام درست نیست. من علاوه‌بر تمام منابع و مستنداتی که درباره زندگی او موجود است این سعادت را داشتم که سال‌های سال در مجله «سوره» در کنارش کار کنم و از نزدیک با شهید آشنا بودم و زندگی کردم. بسیاری از نکاتی را که می‌گویم از زبان خودش شنیده‌ام و حتی بحث و جدل‌هایی با هم داشتیم.
او با تاکید بر این که در نمایشنامه شهیدآوینی نیز با روایت تاریخی روبه‌رو نیستیم، اظهارداشت: این اثر به‌شکل اپیزودیک ارائه می‌شود و از پنج دیدگاه و پنج آدم زندگی او را روایت می‌کند که همان چهار گروه به اضافه خودش و خواب‌گزاری که در فکه او را دیده و دارد با او نمایش را پیش می‌برد. حقیقت دنیای نمایشنامه مثل «ارداریف‌نامه» و یا مثل «سیاحت‌نامه غرب» است که کسی از این جهان به جهان برزخ می‌رود و در آن‌جا با مرتضی روبه‌رو می‌شود و تمام وقایع را دو نفری با هم می‌بینند تا پایان نمایشنامه.
قادری با این توضیح که جلد دوم «بوطیقای نمایشنامه‌نویسی» را مشترک با غلامحسین دولت‌آبادی کار می‌کنم، اضافه‌کرد: کتابی در ارتباط با بیان دراماتیک است. هم‌چنین آخرین بازنویسی رمان زندگی بلال حبشی را انجام می‌دهم. پیش‌تر انتشارات کتاب‌نیستان رمان سلمان فارسی و ابوذر غفاری را از این مجموعه منتشر کرده است.
