آیا استرس باعث سوزش معده میشود؟
بـهنظر می آید سلامت دستگاه گوارش ما بـهشدت با احساساتمان مرتبط اسـت؛ برای مثال، ممکن اسـت قبل از یک سخنرانی کاری دلآشوبه پیدا کنیم یا زمانی کـه شرایط سختی داریم و تحت فشار هستیم، دچار معده درد عصبی شویم.
رفلاکس معده یا رفلاکس اسیدی هم از این قاعده مستثنا نیست و با توجه بـه شرایط بد روحی میتواند ناگوارتر شود؛ علائم سوزش معده هم می تواند همراه با حجم کاری شـما تشدید شوند.
استرس ممکن اسـت بـه دستگاه گوارش برخی افرادی کـه مشکل رفلاکس معده دارند آسیب بزند. دراین مقاله بـه رابطهي استرس و سوزش معده ؛ بررسی صحت تأثیر استرس بر سورش معده و راهکارهای کاهش استرس خواهیم پرداخت.
حتماً بخوانید:
یوگای خنده چیست؛ فواید و ۶ تمرین سرگرمکننده برای کاهش استرس
با این ویتامینها و موادمعدنی استرس و اضطرابتان را کاهش دهید
استرس چگونه باعث اضافهوزن شـما میشود؟
آیا استرس باعث سوزش معده میشود؟
حتی اگر محرکهاي رفلاکس، مثل اضافه وزن، سیگار یا عوامل دیگر باعث ایجاد سوزش معده در شـما شدهاند، استرس باعث میشود، علائم رفلاکس اسیدی را بیشتر متوجه شوید. اما آیا رابطهاي میان استرس و سوزش معده وجوددارد؟
دکتر میشل کاپل «Mitchell Cappell» متخصص گوارش، میگوید: «استرس بر تعداد زیادی از عملکردهای گوارشی تأثیر می گذارد و ما می دانیم بیمارانی کـه تحت فشارهای روانی زیاد هستند، علائم رفلاکس شدیدتری را حس می کنند، اما الزاماً ناراحتی رفلاکسشان انقدر شدید و ناگوار نیست.» همچنین اضافه می کند: «ما امروزه در دنیای پراسترسی زندگی می کنیم و ناراحتی سوزش معده، بـهشدت رایج اسـت.»
در بررسیهاي انجامشده، کسانی کـه از رفلاکس اسیدی رنج میبرند، غالبا استرس را محرک این ناراحتی میدانستند. مشکل اینجاست کـه مطالعات و بررسیها نتوانستند بین استرس و میزان اسید بازگشتی بـه مری کـه از علل اصلی ناراحتی سوزش معده اسـت ارتباطی بیابند.
احتمالا یکی از علتهاي این مغایرت شکاک شدن یا حساس شدن افراد باشد؛ بـه این معنی کـه افراد پراسترس بیشتر از زمانی کـه آرامش دارند، بـه علائم ناراحتیهاي بدنشان حساس می شوند و توجه میکنند.
سال ۲۰۰۵ در بررسیاي منتشرشده در مجلهي تحقیقات روانشناختی برای بررسی رابطهي استرس و سوزش معده، محققان سطح اسید معده ۴۰ بیمار را کـه سوزش معده و رفلاکس اسیدی شدید داشتند، اندازهگیری کردند.
در طول این مدت، بـه نیمی از شرکتکنندگان گفتند تا سخنرانیاي ۵ دقیقهاي آماده کنند و با اینکار استرس انها را زیاد کردند. سطح اسید معده در هردو گروه تقریباً یکسان بود؛ با این حال، بیمارانی کـه این استرس بـه آنان داده شده بود، علائم رفلاکس اسیدی ناگوارتری را گزارش دادند، کـه این نشان میداد حساسیت انها نسبت بـه علائم بدنشان افزایش یافته اسـت.
یافتههایي از این قبیل، الزاماً بـه این معنی نیستند کـه رفلاکس اصلا بـه استرس مربوط نمی شود یا القا اسـت. عده اي از کارشناسان معتقدند استرس ممکن اسـت بخشهایي از مغز را تحریک کند کـه گیرندههاي درد در مری را فعالتر می کنند.
بنابر این ممکن اسـت سطح اسید معدهي افراد پراسترس، در مقایسه با افراد آرام بیشتر نباشد، اما هر قطره اسید ممکن اسـت درد بیشتری برایشان ایجاد کند.
بـهعلاوه، استرس می تواند بر سطح پروستاگلاندینها تأثیر بگذارد و موجب کاهش انها شود. پروستاگلاندینها یکی از مهمترین واسطههاي شیمیایی بدن هستند کـه روی گیرندههاي مختلف سلولی تأثیر میگذارند و می توانند جدارهي معده را پوشش دهند و دربرابر اسید از ان محافظت کنند.
دکتر جاناتان شریبر «Jonathan Schreiber»؛ متخصص بیماریهاي گوارشی نیز میگوید: «زمانی کـه استرس دارید، سطح پروستاگلاندین پایین می آید.» برخی داروها مثل داروهای ضدالتهابی ایبوبروفن و ناپروکسن، تولید این واسطهاي شیمیایی را متوقف می کنند؛ بـههمیندلیل اسـت کـه این دسته از داروها باعث ایجاد ناراحتیهاي معده مثل تهوع و بروز علائم زخم معده می شوند.
نتیجه: دکتر شریبر میگوید: «رابطهاي قوی بین استرس و رفلاکس اسیدی وجوددارد. مهم نیست کـه بدن و ذهن چگونه علائم رفلاکس را حس می کنند، این علائم بـهاندازهي خود ناراحتی واقعی هستند.»
کاهش استرس با این روش ها
کاهش استرس می تواند سوزش معده و دیگر بیماری هاي گوارشی را التیام بخشد، اما گفتن این مطلب آسانتر از عملکردن بـه ان اسـت. دکتر شریبر می گوید: «من همیشه بـه بیمارانم می گویم اگر میتوانستم نسخهاي برای کاهش استرس بنویسم، اول برای خودم می نوشتم.»
هرچند، راهکارهایی برای تسکین استرس وجوددارد کـه ممکن اسـت بـه کاهش سوزش معده کمک کند. برای مثال، ورزش برای کاهش استرس بسیار عالی اسـت. دکتر شریبر می گوید: «منظور از ورزش این نیست کـه باید دو ماراتن انجام دهیم! نیم ساعت پیادهروی روزانه هم کفایت میکند.
شـما باید روزانه زمانی کافی بـه توجه و مراقبت از خود اختصاص بدهید. این زمان میتواند صرف کتاب خواندن، پیادهروی یا انجام حرکت یوگا شود. کارهای خلاقانهاي نظیر نوشتن، کار هنری یا موسیقی هم میتوانند نقش بسزایی در کاهش استرس داشته باشند.»
دکتر کاپل میگوید: «راهکارها برای افراد مختلف، متفاوتاند. هر کاری کـه برای شـما آرامشبخش اسـت انجام دهید؛ گاهی حتی کار سادهاي مثل گوش دادن بـه یک موسیقی هم کارگشاست.»
او اضافه می کند: «صحبت کردن دربارهي مشکلاتتان با یک مشاور یا رواندکتر یا حتی دوستی خوب هم می تواند استرس را کاهش بدهد.»
تفریحات سالم برای کاهش استرس بسیار مؤثرند. این کـه در مواقع سختی و فشار بـه چیزهای ناسالم مثل سیگار یا مصرف بیشازحد کافئین روی بیاوریم، کار سهولت اسـت.
مضافبر این کـه سیگار و کافئین جزو موادی هستند کـه پزشکان آن ها را عامل افزایش سوزش معده میدانند. سیگار کشیدن و مصرف کافئین ممکن اسـت عضله تنگکننده پایین مری را ریلکس کنند. این عضله، مری را بـه معده متصل میکند و موجب تسهیل رسیدن اسید بـه لولههاي غذایی می شود.
اگر استرس دارید، خیلی مراقب باشید تا از مصرف محرکهاي شناختهشدهاي مثل شکلات، مرکبات و آبمیوههایشان، گوجه فرنگی و سس گوجه فرنگی، غذا هاي چرب و تند، فراوردههاي لبنی پرچرب و نعناع فلفلی پرهیز کنید.
از کارهای دیگری کـه می توان انجام داد این اسـت کـه تا جای ممکن هنگام صرف غذا آرامش داشته باشید. کم کردن حجم وعدههاي غذایی نیز بـه التیام این ناراحتی کمک می کند.
بلافاصله بعد از صرف غذا ننشینید و هنگام خواب بالشتان را جوری تنظیم کنید کـه سرتان بالا باشد. البته درمانهاي دارویی زیادی نیز برای التیام سوزش معده وجود دارند.