غلظت خون به بعضی از عواملی که باعث افزایش هموگلوبین و هماتوکریت در خون میشوند، مربوط است
برخی از افراد با تجربه غلظت خون دست و پنجه نرم می کنند ، با یک آزمایش بسیار ساده می توانید غلظت خون
را تشخیص دهید در ادامه مطلب از پرشین وی همراه ما باشید تا علائم غلظت خون را به اشتراک بگذاریم
تا انتهای مطلب همراه ما باشید
علائم غلظت خون
تنها راهی که نشان میدهد فردی غلظت خون دارد یا نه، دادن آزمایش خون و اندازهگیری (اچ.تی.سی) هماتوکریت است بسیاری
از بیماران زمانیکه به متخصص مراجعه میکنند، اصطلاح غلیظ شدن خون را به کار میبرند که درست نیست و غلظت
خون تعریف خاص خود را دارد.
به لحاظ پزشکی، غلظت خون یعنی بخش گلبولهای قرمز، چند درصد از خون کامل را اشغال کرده است.
نحوه کار نیز به این شکل است که از فردی ۲ سیسی خون گرفته میشود(dot) سپس این خون در دستگاه
سانتریفیوژ با دور زیادی به چرخش درمیآید و بر اثر این چرخش، بخشهای مختلف خون از هم جدا میشوند.
در ادامه یک ستون که به گلبولهای قرمز اختصاص داده شده است، از سایر بخشهای خون جدا میشود و درصد
را اعلام میکند.
اما چه زمانی هموگلوبین خون در حد طبیعی است؟ در زنان، اگر میزان هموگلوبین بین ۱۶-۱۲ (۴۸- ۳۶ درصد) و
در مردان بین ۱۸- ۱۴ (۵۶-۴۲ درصد) باشد، طبیعی است.
اصطلاح غلظت خون را ما زمانی به کار میبریم که میزان گلبولهای قرمز خون، از عدد ۵۲ در زنان و
از عدد ۵۶ در مردان تجاوز کند.
پرفشاری و غلظت خون
در اینصورت بیمار دچار پرفشاری و غلظت خون شده است.چرا خون غلیظ میشود؟
تنها راهی که نشان میدهد فردی غلظت خون دارد یا نه، دادن آزمایش خون و اندازهگیری (اچ.تی.سی) هماتوکریت است.
بعد از اینکه جواب آماده شد، پزشک دو دسته علت اولیه و ثانویه پیش رو دارد:
علت اولیه: مغز استخوان
بدون هیچ محرکی از بیرون، خود به خود رفتار آنارشیستی نشان داده و شروع به تولید گلبول قرمز میکند که
به آن پلیستمی میگویند و افزایش غلظت اولیه نامیده میشود بدون وجود علت ثانویه.
درصد کمی از غلظت خون شامل علت اولیه میشود.
علت ثانویه: بین ۹۵-۹۰ درصد از کسانیکه با غلظت خون به متخصص مراجعه میکنند، افرادی هستند که غلظت خون ثانویه
دارند و این موضوع زمانی اتفاق میافتد که اکسیژن کافی به بافتهای بدن نرسد.
علائم غلظت خون
با کمبود اکسیژن در بدن، هورمونی بهنام اریتروپویتین از کلیه ترشح میشود که این هورمون، مغز استخوان را برای ساخت
بیشتر گلبول قرمز تحریک میکند تا بتواند کمبود اکسیژنرسانی به بافتهای بدن را با افزایش تولید گلبول قرمز جبران کند.
نمونه کسانیکه با این مشکل مواجه میشوند، افرادی هستند که در ارتفاعات بلند و کوهستانی زندگی میکنند و چون با
کمبود اکسیژن روبهرو هستند، دچار بیماری غلظت خون میشوند.
گاهی اوقات اکسیژن محیط مناسب است، اما به دلیل مشکلات ریوی، فرد
دچار غلظت خون میشود یا ممکن است اکسیژن از ریه وارد خون شود، اما بهدلیل مشکلات خونی، بین خون شریانی
و وریدی، مشکلی وجود داشته باشد و خونی که در ریه پر از اکسیژن شده، بلافاصله با خون کم اکسیژن
مخلوط شده و همین مساله سبب بروز غلظت خون شود.
علت بعدی، هموگلوبین مادرزادی است که در آن افراد فامیل پرخون هستند و به علل مختلفی، مغز استخوان به گلبولسازی
تحریک شود.
علل مهم غلظت خون
یکی دیگر از علل مهم غلظت خون، کشیدن سیگار و مسمومیت با مونوکسیدکربن است که در نتیجه آنها اکسیژنرسانی به
خون کم شده و غلظت خون ثانویه ایجاد میشود(dot) مصرف دخانیات یکی از علتهای جدی درکنار مسائل قلبی است که
هم باعث بروز سرطان شده و هم سبب غلیظ شدن خون فرد میشود.
فرض کنید فردی مدام سردرد دارد و جریان خونش سیالیت و روانی لازم را ندارد و مرتب در خواب، خوابزده
میشود، آیا چنین فردی در طول روز عصبی نیست؟
میتواند تمرکز لازم را برای انجام کارهایش داشته باشد؟ نه.
ممکن است ما نتوانیم کار زیادی برای بیماری مادرزادی قلبی که خون پراکسیژن و کماکسیژن در آن با هم مخلوط
میشوند یا بیماری مغز استخوان انجام دهیم، اما مشکلی که بهدست خود ما ایجاد شد، فقط نیاز به اراده دارد.
بیماران وقتی به ما مراجعه میکنند، میبینیم عصبی هستند و دائم سردرد دارند که علت هم پرخونی است و مشکل
هم مصرف سیگار و دخانیات است.
غلظت خون بیماری پیرمردهاست
این بیماری بسته به اینکه بر اثر علت اولیه یا ثانویه در فرد ایجاد شده باشد، ممکن است در هر
سنی بروز پیدا کند.
ما افرادی داریم که در سن نوجوانی و به دلیل ارثی این مشکل را دارند.
بچههایی هستند که دیواره پایین قلبشان باز است یا مشکل ریوی دارند که آنها ازجمله کسانی هستند که درگیر غلظت
خون میشوند.
چطور درمان میشود؟
وقتی پزشک متخصص باتوجه به جواب آزمایش متوجه شد که علت بروز غلظت خون در فرد، اولیه است یا ثانویه،
درمان را آغاز میکند.
اگر علت ثانویه بود، درمان علت زمینهای – قلبی یا ریوی – را در صورتیکه امکانپذیر باشد، آغاز میکند و
در کنار آن هرگاه غلظت خون از ۵۶درصد در مردان و ۵۲درصد در زنان بالاتر برود، بخشی از خون کشیده
و دور ریخته میشود.
این کار نیز به شکل استاندارد انجام میشود تا غلظت خون کاهش پیدا کند.
اینعمل تا زمانی ادامه دارد که یکی از مهمترین مواد خونساز بدن بر اثر خروج از بدن کم شود.
در واقع به بیمار فقر آهن میدهیم تا دچار غلظت خون نشود.
حال اگر علت پرخونی براثر علت اولیه یعنی ناشی از مغز استخوان باشد، در این حالت باید به درمان علت
بیماری خونی بپردازیم و با خروج خون از یکی از رگها، میزان گلبولهای قرمز خون تنظیم شوند.
چه کنیم که خون دوباره غلیظ نشود؟
یکی از سوالات افرادیکه خونشان به حالت طبیعی برگشته این است که چه کارهایی انجام دهیم تا خونمان دوباره غلیظ
نشود؟ این افراد بهتر است هم برای جلوگیری از غلیظ شدن خون و هم برای کمک به نیازمندان، به طور
مستمر خون بدهند.
مردان بهتر است هر سه ماه و زنان هر چهار ماه یکبار خونشان را اهدا کنند.
این نشانهها میگویند خونتان غلیظ است:
زمانیکه سیالیت خون از حدی بالاتر برود، اکسیژنرسانیکم شده و حتی ممکن است سبب توقف حرکت خون در رگها شود،
به همین دلیل غلظت خون در برخی مواقع میتواند با توقف حرکت خون، فرد را دچار سکته مغزی کند.
پس وجود نشانههایی که در ادامه میآوریم را جدی بگیرید!
۱٫
لبهایتان بنفش شده؟
وقتی میزان هموگلوبین بدون اکسیژن بیش از حد باشد، مخاطهای بدن مثل لب به رنگ بنفش درمیآیند.
انگشتان دست و پا و زیر ناخنها بنفش شده، چشمها پرخون و پوست صورت نیز بر افروخته میشود.
با دیدن این علائم ظاهری میتوانید نسبت به غلیظ شدن خونتان شک کرده و برای تشخیص نهایی حتما به متخصص
مراجعه کنید.
علائم غلظت خون
۲٫
سرتان گیج میرود؟
وقتی غلظت هموگلوبین خون زیاد میشود، سیالیت، روانی و حرکت خون کم شده و فرد دچار سرگیجه
و رخوت شده و خون دماغ میشود.
اگر سرگیجه و رخوت بدون هیچ دلیل زمینهای دیگری سراغ شما بیاید و گاه و بیگاه بینیتان هم خونریزی کند،
باید نسبت به غلیظ شدن خونتان مشکوک شوید و این نشانهها را بررسی کنید.
۳٫
نفسنفس میزنید؟
کسانیکه مشکل ریوی دارند، تنگی نفس پیدا میکنند و نفسنفس میزنند هم ممکن است بهخاطر غلظت خونشان دچار
تشدید این علائم شده باشند.
پس هر تنگی نفسی را به حساب آلرژی یا آلودگی هوا نگذارید.
گذشته از این، افرادیکه مشکل قلبی دارند و تپش قلب پیدا میکنند هم میتوانند دچار این مشکل باشند.
بیشتر بدانید از علائم غلظت خون
افزایش غلظت خون در بدن باعث کند شدن حرکت خون در قلب و رگها میشود که با گرفتگی اندامهایی نظیر دست و پا موجب سکته مغزی خواهد شد.
در مورد علائم بروز غلطت خون باید گفت در بعضی از افراد علامتی مشاهده نمیشود در برخی
نیز مشکلاتی مانند ضعف و بیحالی، سردرد، سبکی سر، اختلالات بینایی، تنگی نفس،
خارشهای پوستی به ویژه بعد از استحمام. قرمزی صورت و وریدهای برجسته چشمها و
بزرگی کبد و طحال از مشاهده میشود. همچنین در مراحل بعدی امکان بروز زخم معده، دردهای استخوانی و حتی نقرس و سنگ کلیه ممکن است مشاهده شود.
برای درمان غلظت خون میتوان با درمان عامل زمینهای شروع کرد. پرهیز از کشیدن سیگار،
عدم حضور در محیط آلوده، مصرف زیاد مایعات، فصد خون و درمانهای دارویی نیز توصیه میشود.
در فصد خون. خون گرفته شده از بیمار قابل استفاده نیست، اما دقت کنید که هیچگاه نمیتوان
از روی سیاهی و تیره بودن خون به این نتیجه رسید که فرد غلظت خون دارد و تنها طی آزمایشات میتوان به این نتیجه رسید.
غلظت خون
استرس و تنشهای عصبی هم عامل بروز غلظت خون کاذب است، استرس و فشارهای روانی
سبب افزایش ترشح آدرنالین و در نتیجه بروز انقباضات عروقی میشود که به این ترتیب پلاسما
به خارج عروق نشت کرده و نسبت به گلبول قرمز کاهش مییابد. تعریق و اسهالهای شدید
نیز از علل دیگر بروز غلظت خون کاذب یا موقت است. سن شیوع این عارضه بالای ۴۰ سال بوده و در مردان نیز شایعتر است.
آلبالو، آب لیموترش و موز سبب صاف شدن خون میشوند. به طور کلی میوهها و سبزیها به
علت دارا بودن ویتامین C و فیبرهای محلول و نامحلول، یک عمل حفاطتی در مقابل افزایش
غلظت خون و افزایش فشارخون دارند، به همین علت افراد گیاهخوار نه تنها احتمال ابتلا به
سرطان روده را از خود دور کردهاند بلکه دارای خون رقیقتر و فشارخون پایینتزی نسبت به هم سن و سالان خون هستند.
خبرنگاران / iribnews