خراسان: فقط سه دهه فرصت داریم تا خودمان را برای مواجهه با جمعیتی که 33 درصد آن سالمند است، آماده کنیم؛ سال‌هایی که مثل برق و باد سپری خواهد شد و آمار جمعیت سالمندان کشور به 33 میلیون نفر خواهد رسید.
دوره ترسناک دهه شصتی ها
مرکز آمار ایران جمعیت کشور در سال 1430 را با سناریوهای مختلفی پیش‌بینی کرده که بر اساس محتمل‌ترین آن، با توجه به روند کاهشی نرخ باروری، جمعیت ایران در آن سال به 101 میلیون نفر خواهد رسید. اما نگران‌کننده‌تر از پایین بودن نرخ باروری، نتیجه آن، یعنی کاهش آمار جوانان در مقابل افزایش آمار سالمندان است. در سال 1430، دهه شصتی‌های ما در گروه سالمندان بالای 60 سال قرار می‌گیرند و به نظر می‌رسد همانند همه مشکلات و دغدغه‌هایی که برای تحصیل، ازدواج و اشتغال خود داشته‌اند، احتمالا دوره سالمندی سختی هم در انتظارشان خواهد بود.
33 میلیون سالمند در 1430
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که از 101 میلیون جمعیت تخمینی کشور در سال 1430، حدود 33 درصد را سالمندان تشکیل خواهند داد و این یعنی با جمعیت 33 میلیونی این گروه سنی مواجه خواهیم بود. البته پیش‌بینی‌های هولناک‌تری هم وجود دارد که اگرچه رسمی نیست و توسط فعالان حوزه جمعیت مطرح شده، اما نمی‌توان نسبت به آن بی‌تفاوت بود: «ما در سال 1430 پیرترین کشور منطقه خواهیم بود».
2.6 میلیون سالمند مجرد
اما برای این‌که بهتر درک کنیم سه دهه دیگر در چه وضعیتی قرار خواهیم گرفت، لازم است از وضعیت فعلی سالمندان و مشکلات آن‌ها باخبر شویم و به استناد آن، وضعیت آینده را حدس بزنیم. دکتر «احمد دلبری» رئیس انجمن سالمندشناسی، شرایط سالمندان کشور را به خوبی شرح داده است:
-در سال ۱۳۸۵ فقط ۶۰۰ هزار سالمند بالای ۸۰ سال داشتیم، اما در سال ۱۴۳۰ این عدد به۵/۳ میلیون نفر می‌رسد و حتی بخشی از آن‌ها خانواده‌ای هم نخواهند داشت.
-اکنون 80 هزار سالمند در وضعیت تجرد قطعی هستند اما در سال ۱۴۳۰ به دلیل غریبه بودن با ازدواج که در جوانان امروزی می‌بینیم، تجرد قطعی به بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در سالمندان می‌رسد.
غصه نان و آب و خانه
-تقریبا ۴۵ درصد سالمندان فعلی مستمری‌بگیر هستند اما ۵۵ درصد دیگر، درآمد و مستمری لازم برای دوره سالمندی را ندارند.
-تنگدستی در جامعه سالمندی دو برابر سایر رده‌های سنی است و این فقر در زنان سالمند بیشتر است.
-بر اساس آمار سال ۱۳۹۵ حدود ۹۴ درصد سالمندان بیمه پایه داشتند، اما بیمه پایه نیازهای دوره سالمندی را تامین نمی‌کند و فقط ۳۱ درصد سالمندان ما بیمه تکمیلی دارند.
-وضعیت مالکیت مسکن هم در سالمندی بدتر می‌شود. در سال ۱۳۸۵، حدود ۹۰ درصد سالمندان مسکن شخصی داشتند اما طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، این میزان به ۸۲ درصد رسیده است.
همه این اعداد و ارقام یعنی، طی سال‌های آینده شرایط بسیار سخت‌تری پیش روی ما خواهد بود. افزایش آمار کلی سالمندان، افزایش تعداد سالمندان تنها، نبود نیروی کار کافی برای ارائه خدمت و مراقبت از سالمندان و صدها مشکل دیگر.
