راه طولانی پیش‌ رو | یادداشتی بر نمایش «تسه‌تسه»

51

1400/7/9

13:00


شهرزاد رویائی: «تسه‌تسه» نشان می‌دهد گروه نمایشی به اندازه‌ توان‌ و تجربه‌ خود در پرداخت و پیش‌برد کار نیرو صرف کرده‌ و از این منظر می‌توان چشم‌انتظار آثار بعدی گروه ماند.

راه طولانی پیش‌ رو | یادداشتی بر نمایش «تسه‌تسه»

گروه تئاتر هنرآنلاین: نمایش «تسه‌تسه» به نویسندگی و کارگردانی آرمین صیاد با مضمونی که ریشه‌های روانشناسی دارد و از انعکاس شدید سرکوب‌های کودکی در بزرگسالی می‌گوید در تشبیه فرد به مگس تسه‌تسه به ما گوشزد می‌کند که احتمالاً این ایده با الهام از «مسخ» اثر کافکا شکل گرفته است. با این وجود نمایش از یک بی‌تعادلی آسیب می‌بیند؛ با استناد به اطلاعات موجود در وبسایت تیوال، «تسه‌تسه» نخستین اجرای حرفه‌ای کارگردان و ششمین اجرای حرفه‌ای تک‌بازیگرش بردیا مشهودی است، بنابراین احتمال این‌که متن بلندپروازانه‌ «تسه‌تسه» به دام کم‌تجربگی افتاده باشد، چندان دور از ذهن نیست.

از سوی دیگر «تسه‌تسه» متنی جسور است؛ هر نوع کوشش برای بازآفرینی وضعیت ذهنی نابه‌سامان یک شخصیت را می‌توان جسورانه خواند. اما فراتر از این «تسه‌تسه» در بسط دادن این ایده لااقل تا میانه‌ نمایش موفق است؛ فضا می‌سازد، وضعیت شخصیت را تا آن‌جا که می‌تواند توصیف و تصاویر ذهنی کافی برای یک نمایش تک‌شخصیتی را خلق می‌کند و .... به این ترتیب نمایش موفق می‌شود در مقدمه بیننده را با خود همراه و او را در دام فضایی گرفتار کند که کنجکاوی‌اش را برانگیخته، اما یکی از مهم‌ترین معضلات درام از سوی دیگر دامان «تسه‌تسه» را می‌گیرد.

از یک‌سو شکل دادن به فضا، بسط مقدمه و آغاز داستان، حدود 20 دقیقه از زمان نمایش را گرفته که برای یک متن بلند چندان عجیب و دور از ذهن نیست، اما در «تسه‌تسه» این زمان به معنی نیمی از کل زمان نمایش نهایی است. به تعبیر دیگر نمایش‌نامه‌نویس نیمی از زمان مفید حدود 40 دقیقه‌ای‌اش را صرف مقدمه‌چینی کرده که اتفاقاً بد هم از آب درنیامده، اما درست در ادامه، در آن‌جا که به‌قاعده می‌بایست از جزئیات توصیف شده در پرده‌ی اول بهره ببرد، نمایش به یک بن‌بست می‌خورد که قاعدتاً محدودیت زمان اجرا بوده است.

از این منظر «تسه‌تسه» پیش از آن‌که موفق به بسط قصه شود و در واقع بخواهد از موقعیتی که وصف کرده بهره ببرد، به نقطه‌ی پایان می‌رسد. پس سخت بتوان انتظار داشت که استعاره‌ی مرکزی نمایش (مگس تسه‌تسه) در پایان نمایش به نتیجه‌ مورد نظر کارگردان برسد. شاید بیش‌تر از آن‌رو که تقریباً تمامی زمان نمایش به شکلی فشرده صرف شکل دادن به مقدمات داستان شده و از این‌رو نویسنده و به‌تبع باقی عوامل در حین اجرا فرصت کافی برای شکل دادن به وجه استعاری اثر را نیافته‌اند. از این منظر «تسه‌تسه» با وجود موفقیت در فضاسازی در پیش‌برد خط روایی دچار مشکل می‌شود.

پس می‌توان این‌چنین فکر کرد که آن‌چه نمایش را به پیش می‌برد، فضایی است که نه فقط به مدد نمایش‌نامه که به واسطه‌ی اجرای کنترل‌شده‌ بردیا مشهودی حاصل می‌شود. «تسه‌تسه» در نهایت موفق می‌شود با حفظ فضا تا آخرین لحظات تماشاگران را با خود همراه کند. به این ترتیب است که با وجود مشکل پیش آمده در روند روایت، «تسه‌تسه» تا پایان سرپا می‌ماند.

نمایش «تسه‌تسه» نشان می‌دهد که گروه نمایشی به اندازه‌ توان‌ و تجربه‌اش در پرداخت و پیش‌برد نمایش نیرو صرف کرده‌اند، از این منظر می‌توان چشم‌انتظار آثار بعدی گروه نمایش «تسه‌تسه» ماند.

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو