کاربرد سونوهیستروگرافی در ارزیابی بیماران مبتلا به خونریزی غیرطبیعی رحم

کاربرد سونوهیستروگرافی در ارزیابی بیماران مبتلا به خونریزی غیرطبیعی رحم

مجموعه: بهداشت بانوان

سونوهیستروگرافی چیست و چگونه انجام می شود؟ 

سونوهیستروگرافی چیست و چگونه انجام می شود؟

متاسفانه برخی از خانم ها به علت هایی که یکی از ان ها می تواند سرطان رحم باشد دچار خونریزی هایی غیر طبیعی می شوند. در این صورت برای این که پزشکان بتوانند به خوبی علت این خونریزی را فهمیده و ان را به درستی برسی کنند نیاز دارند تا بتوانند تصاویری را از رحم دریافت کنند. 

یکی از روش های تشخیصی برای فهمیدن علت این خونریزی ها کورتاژ تشخیصی است. اما امروزه دیده می شود برای تمام خانم هایی که به خونریزی رحمی دچار می شوند از روش کورتاژ تشخیصی استفاده نمی شود. یکی از روش های موثر و جایگزین کورتاژ تشخیصی انجام سونوهیستروگرافی در زنان است. 

انجام سونوهیستروگرافی نیز مانند کورتاژ تشخیصی به وسیله رزیدنت های خانم و تحت نظر متخصص رادیولوژی انجام می گیرد. در این روش که شبیه به معاینه واژینال است ابتدا باید مثانه تخلیه شود و بعد پروپ داخل واژن قرار داده شود. بعد از ان مقداری محلول سالین استریل به وسیله لوله کوچکی و توسط پزشک به داخل رحم تزریق می شود. در این صورت به وسیله پروپ می توان داخل رحم را برسی کرده و علت اختلالات و یا خونریزی های رحمی را متوجه شد. 

سونوهیستروگرافی هیچ تاثیر منفی ندارد چرا که در ان از اشعه یونیزان استفاده نمی شود و تنها به وسیله امواج صوتی تصاویری از داخل رحم بدست می اید. معمولا انجام سونوهیستروگرافی حدود 30 دقیقه طول می کشد که می توان ان را در بیمارستان ها، کلینیک ها و یا مطب متخصص زنان و زایمان انجام داد. 

البته اگر فردی دچار عفونت باشد یا این که بارداری باشد معمولا سونوهیستروگرافی برای او انجام نمی شود و یا اگر انجام شود دارای شرایط و ویژگی های خاصی خواهد بود. به عنوان مثال برای زنان باردار از سرم های نمکی (سالین) استفاده نمی کنند.

در سونوهیستروگرافی چه چیزهایی نمایش داده می شود؟

در سونوهیستروگرافی تصاویر واضحی از قسمت های داخلی و بافت های نرم نمایان می شود که این قسمت ها در تصاویر اشعه ایکس به خوبی مشخص نخواهند بود. مایع نمکی که در سونوهیستروگرافی به رحم خانم ها تزریق می شود کمک می کند تا تصاویر بسیار شفاف و واضح تری از رحم فرد شکل بگیرد. 

در سونوهیستروگرافی تصاویر به صورت لحظه ای ثبت می شوند در نتیجه ساختار و حرکت اندام های داخل بدن به خوبی نشان داده می شود. حتی در سونوهیستروگرافی جریان خون عروق نیز قابل نمایش و مشاهده هستند. 

آیا سونوهیستروگرافی عوارض و مشکلاتی را به دنبال خواهد داشت؟

سونوهیستروگرافی یکی از روش های کاملا بی خطر و عموما بدون عوارض و مشکل است. البته در مواردی بسیار نادر مشاهده شده که بعد از سونوهیستروگرافی برخی از خانم ها به عفونت لگنی، درد یا تب در روز سونوهیستروگرافی یا روز بعد، گرفتگی، لکه بینی یا خون ریزی های خفیف و یا ترشحات ابکی دچار شده اند که البته این مشکلات چندان شایع و خطرناک نمی باشند. 

در چه مواردی از سونوهیستروگرافی استفاده می شود؟

همانطور که اشاره شد استفاده از سونوهیستروگرافی در موارد خونریزی از رحم کاربرد های بسیار شایع و گسترده ای به همراه دارد. این خونریزی های غیر طبیعی از رحم می تواند به خاطر ایجاد مشکل و ناهنجاری هایی در قسمت های مختلف رحم و یا عواملی از جمله پولیپ، فیبروم، چسبندگی اندومتر، مصرف تاموکسیفن، نقص های مادرزادی، توده بدخیم و یا اتروفی اندومتر باشد.

از سونوهیستروگرافی همچنین می توان برای سرطان رحم، ناباروری و یا سقط جنین نیز استفاده نمود. 

برای انجام سونوهیستروگرافی چه آمادگی هایی لازم است؟

معمولا برای انجام سونوهیستروگرافی آمادگی و شرایط خاصی لازم نیس مگر در مواری که خود پزشک به شما دستورالعمل های لازم را خواهد گفت. به عنوان مثال ممکن است برخی از خانم ها از پوشیدن لباس و یا به همراه داشتن زیور لات منع شده و مجبور به پوشیدن لباس اتاق عمل شوند. در برخی از موارد لازم است تا فرد بیمار قبل از سونوهیستروگرافی برخی دارو ها مانند داروی ضد درد را مصرف کند.

البته در اکثر موارد نیاز به انجام هیچ گونه اقدامی نیست و این آزمایش برای اکثر افراد کاملا بدون درد است و این افراد می توانند به انجام عادت های روزانه خود مثل خوردن دارو های روزانه و غذاهای معمولی بپردازند. اما گاهی ممکن است برای برخی از خانم ها شرایط کمی متفاوت بوده و دستورالعمل های بیشتر قابل اجرا باشد. 

برای انجام این آزمایش پزشک از شما احتمال الرژی به لاتکس را خواهد پرسید. همچنین او از شما می خواهد تا لباس پایین تنه خود را در اورده و روی تخت دراز بکشید تا به معاینه لگن شما بپردازد و هرگونه درد و تحریک پذیری برسی شود. در صورتی که احتمال عفونت تشخیص داده شود پزشک برای شما انتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. 

در برخی موارد هم ممکن است که لگن شما با درد و کشیدگی مواجه شود که در این صورت می توانید از مسکن هایی مانند ایبوپروفن و ایا استامینوفن استفاده کنید. 

زمان مناسب برای سونوهیستروگرافی

برای انجام سونوهیستروگرافی درصورت داشتن خونریزی رحم شما باید صبر کنید تا این خونریزی ها کاملا قطع شوند در غیر این صورت تصاویر به دست امده دقیق و واضح نخواهند بود و تشخیص کمی دشوار خواهد شد. اگر خونریزی شما به طور طبیعی قطع نشود پزشک برای شما دارو هایی را تجویز خواهد کرد که باعث بند امدن خونریزی شما می شود.

بهترین زمان برای انجام سونوهیستروگرافی معمولا یک هفته بعد از قاعدگی می باشد چرا که در این زمان دیواره اندومتر در نازک ترین و کم ضخامت ترین حالت خود قرار گرفته و در نتیجه بهترین زمان برای تعیین ضخامت اندومتر به حساب می اید. البته زمان سونوهیستروگرافی برای افراد مختلف و بر اساس عارضه و بیماری های مختلف، متفاوت است و پزشک باید زمان مناسب برای هر شخص را طبق ویژگی های بیمار تشخیص دهد. 

سونوهیستروگرافی برای افراد نابارور طی 10 روز اول قاعدگی و در بیمارانی که پولیپ دارند در روز های بعدی سیکل قاعدگی انجام می گیرد. برای زنانی که به فیبروم مبتلا هستند هنوز زمان دقیق و مناسبی مشخص نشده است. 

مزیت های سونوهیستروگرافی چیست؟

سونوهیستروگرافی اگر چه در کوتاه مدت ممکن است برای افراد ناخوشایند باشد اما این روش کاملا بدون درد و کم عوارض است چرا که از هیچ گونه اشعه مضری در ان استفاده نمی شود. سونوهیستروگرافی روشی غیر تهاجمی بوده و به در همه جا قابل دسترس است. همچنین استفاده از ان بسیار ساده و اسان می باشد. 

سونوهیستروگرافی می تواند تصاویر بسیار شفاف و واضحی را ایجاد کند و به علاوه نمای خوبی را از رحم و بافت اندومتر فراهم خواهد کرد. انجام این نوع آزمایش بر بسیاری از ازمایشات در این حوضه ارجحیت دارد. به عنوان مثال ام ار ای یکی از ازمایشات تصویر برداری است که با کامپیوتر انجام می شود اما تصویری چندان واضح را نمایش نخواهد داد. 

یا مثلا هیستروسالپنگوگرافی نوعی آزمایش اشعه ایکس است که می تواند مضر و خطر افرین باشد. همچنین از دیگر ازمایشات می توان به هیستروسکپی اشاره کرد که نوعی جراحی است و به بیهوشی نیاز دارد. بنابراین سونوهیستروگرافی نسبت به ازمایشات مشابه از مزیت های بسیار بهتر و بیشتری برخوردار است. 

چه کسانی نمی توانند از سونوهیستروگرافی استفاده کنند؟

خانم هایی که باردار هستند نباید از روش سونوهیستروگرافی سالین استفاده کنند چرا که به جنین اسیب هایی را وارد خواهد نمود. برای این منظور قبل از انجام آزمایش سونوهیستروگرافی آزمایش بارداری به خانم ها توصیه می شود که امر باعث جلوگیری از اسیب رسیدن به جنین احتمالی خواهد شد. 

همچنین ممکن است برخی خانم ها به بیماری التهابی لگن مبتلا باشند که ان ها هم نباید به آزمایش سونوهیستروگرافی روی بیاورند. 

چه مراقبت هایی بعد از سونوهیستروگرافی باید صورت بگیرد؟

همان طور که چندین بار در این مقاله به ان اشاره شد این روش تشخیصی عموما بدون درد و عوارض است اما در مواقعی مشاهده شده که برخی افراد بعد از انجام این روش به شکم درد و یا تب مبتلا شده اند که در این صورت توصیه می شود که با پزشک خود این موضوع را مطرح نمایید. 

همچنین گاهی افراد به عوارض دیگری همچون لکه بینی یا گرفتگی عضلانی دچار می شوند که پزشک با تجویز برخی دارو های مسکن مشکل ان ها را برطرف خواهد نمود.  

کلام اخر

ما در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با روش تشخیصی سونوهیستروگرافی و مزایا و خطرات احتمالی ان اشنا نماییم. در کنار این روش روش های تشخیصی دیگری نیز نام برده شد که نسب به سونوهیستروگرافی چندان مفید نبودند. اما باید بدانید که تشخیص استفاده هر کدام از این روش ها به عهده پزشک است و ممکن است روش جایگزین دیگری برای شما مفید تر و مورد نیاز تر باشد. 

البته نگران نباشید چرا که اکثر پزشکان سونوهیستروگرافی را به بیماران خود پیشنهاد می کنند چرا که اسیب و عوارضی را به دنبال نخواهد داشت. البته به شما توصیه می کنم که برای انجام این روش تشخیصی تنها به مطالب این مقاله اکتفا نکرده و با پزشک و متخصصان این حوضه مشورت های لازم را انجام دهید. 

گردآوری : بخش سلامت بیتوته