معرفی حمام های تاریخی ایران زیباترین حمام های دنیا

معرفی حمام های تاریخی ایران زیباترین حمام های دنیا

مجموعه: مكانهاي تاريخي ايران

قدیمی‌ ترین حمام ‌های ایران را بشناسید 

حمام های تاریخی ایران

حمام های تاریخی ایران بسیار بزرگ و با شکوه بوده اند. به همین علت تنها برای شستشو از آن ها استفاده نمی شد. در واقع در زمان های قدیم علاوه بر شستشو در این حمام ها انواع مراسمات و گردهمایی های مهم را برگزار می کردند. مثلا بسیاری از مراسمات عروسی در حمام های باشکوه قدیمی برگذار می شدند. همچنین گاهی جلسات مهم و یا اتفاقات بزرگ در این حمام ها صورت می گرفت. 

این حمام ها هم در گذشته و هم در زمان حال نظر افراد و کشور های زیادی را به خود جلب کرده اند و اکنون عموما از آن ها به شکل موزه استفاده می شود. در این حمام ها اتفاقات بزرگ تاریخی زیادی نیز رخ داده است که از معروف ترین آن ها می توان به قتل امیرکبیر اشاره نمود. 

ما در این مقاله تلاش داریم تا شما را با معروف ترین و باشکوه ترین حمام های تاریخی ایران و همچنین ویژگی و خصوصیات آن ها آشنا نماییم. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید. 

- حمام پهنه سمنان

این حمام یکی از حمام های بسیار زیبا به شمار می آید که از کاشی کاری های بی نظیری در آن استفاده کرده اند. بالای درب ورودی این حمام نیز با اشعاری با خط بسیار زیبا وجود دارد که زیبایی حمام را دوچندان می کند. این حمام در دوره تیموریان ساخته شده و مظفرالدین شاه آن را بازسازی و تعمیر کرده است. 

این موزه در سال 1373 به صورت مجدد باز سازی شده و به عنوان موزه مردم شناسی شناخته می شود. از مهم ترین آثار حمام پهنه سمنان می توان به استخوان های مادر با جنینی در شکمش اشاره نمود که قدمت این استخوان ها به 4500 سال پیش باز می گردد.

- حمام حاج داداش زنجان

از دیگر حمام های زیبا می توان به حمام حاج داداش در استان زنجان اشاره نمود. این حمام دارای چهار ستون سنگی و با شکوه است که سقف حمام را نگه می دارد. این حمام اکنون باز سازی شده و به عنوان یک سفره خانه سنتی برای گردشگران اماده شده است. قدمت این حمام را می توان حدود 200 سال تخمین زد که با این وجود هنوز هم بافت اصلی و قدیمی خود را تا حد زیادی نگه داشته است. 

- حمام گنج علی خان کرمان

یکی از شاهکار های معماری دوره صفوی حمام گنج علی خان است که در وسط بازار گنج علی خان قرار گرفته و به دستور گنج علی خان ساخته شده است. این حمام بعد ها در دوره علی مردان خان پسر گنج علی خان باز سازی و تکمیل شد. بنا و دیوار های این حمام زیبا با خطاطی بی نظیر علیرضا عباسی پوشیده شده است و این بنای تاریخی به وسیله سلطان محمد معمار یزدی ساخته شده است. 

از گذشته تا حدود 50 سال پیش از این بنا به عنوان حمام استفاده می شد اما اکنون این حمام به یک مکان گردشگری جذاب و دیدنی تبدیل شده است. در این حمام  شاهکار های هنری گچ بری، نگار گری، سنگ کاری، کاشی کاری، مجسمه سازی و حجاری به چشم می خورد که جذابیت بنا را دو چندان کرده است. 

همچنین در این حمام به کمک مجسمه ها و لوازم قدیمی، زندگی مردم گذشته کرمان به نمایش گذاشته شده است. در واقع در این حمام شما با آداب و رسوم و هنر های مردم گذشته کرمان تا حدودی آشنا شده و شگفت زده خواهید شد.   

- حمام فین کاشان

یکی از باشکوه ترین و معروف ترین حمام های ایران، حمام فین کاشان است. در جنوب باغ فین دو حمام به وجود امده که یکی از آن ها بزرگ و مخصوص افراد مهم بوده و دیگری حمامی کوچک است برای عموم مردم ساخته شده است. گفته می شود که حمام کوچک در دوران صفویه و حمام بزرگ در دوران قاجاریه و به دستور فتح علی شاه ساخته شده است. 

این حمام ها از اجزای زیادی همچون گرم خانه، رخت کن، حوضچه، خزینه، آب نما و اجزای باشکوه دیگری تشکیل شده است و با معماری خیره کننده اش توجه همگان را به خود جلب نموده. از مهم ترین دلایل اهمیت و معروفیت این حمام می توان به ماجرای به قتل رسیدن صدر اعظم ایران، امیر کبیر اشاره نمود. البته که ساختار و طراحی زیبای آن نیز در این رابطه بی تأثیر نبوده است.

جالب است بدانید که این حمام سالانه گردشگران داخلی و همچنین گردشگران خارجی زیادی را به خود جذب می نماید و توسط سازمان جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. 

- حمام چهار فصل اراک

حمام چهار فصل اراک بزرگ ترین حمام ایران است که از زیبایی های فراوانی برخوردار است. علت نام گذاری این حمام به چهار فصل به خاطر کاشی کاری ها و نما های زیبای این حمام است که در بخش هایی از آن چهار فصل به تصویر کشیده شده. این حمام باشکوه در دوران قاچاریه ساخته شده و اولین حمامی است که بخشی در ان مربوط به اقلیت ها دینی می باشد.

گفته شده که شخصی در خواب می بیند که یک زن یهودی در روز زمستانی کودک خود را در فضایی باز شست و شو می داده و علت این کار بخاطر این بود که اقلیت های دینی اجازه رفتن به حمام عمومی را نداشته اند. بنابر این شخصی که آن خواب را دیده باعث شده تا در این حمام بخشی را به اقلیت های دینی اختصاص دهند. 

- حمام شیخ بهایی اصفهان

یکی از شاهکار های مهندسی و معماری جهان که در دوران صفویه ساخته شده است مسجد شیخ بهایی اصفهان است. این حمام با کمک قوانین شیمی و فیزیک به صورت خارق العاده ای ساخته شده و عنوان می شود که این حمام تنها به کمک یک شمع گرم می شده. در این حمام با استفاده از گاز متان مربوط به فاضلاب مسجد جامع و چکیدن روغن عصار خانه کنار حمام آب  را گرم می کردند. 

معماری این حمام مانند معماری سایر بنا های مربوط به دوران صفویه است که طراحی بی نظیر و شاهکار آن توسط شیخ بهایی صورت گرفته است. این حمام زیبا در فاصله 100 متری با گنبد نظام الملک قرار گرفته است. 

- حمام وکیل شیراز

از دیگر حمام های زیبا و تاریخی ایران می توان به حمام وکیل شیراز اشاره نمود. این حمام در کنار مسجد وکیل واقع شده و جزو شاهکار های دوران زندیه به حساب می آید. گفته می شود که این حمام در زمان خودش جزو حمام های پیشرفته محسوب می شده و در آن مکانی به نام شاه نشین وجود داشته که محلی اختصاصی برای شاه زندیه به شمار می رفته.

این حمام با شکوه در محل درب شاهزاده و به دستور کریم خان زند ساخته شده است. این حمام به صورت مکعب ساخته شده و ورودی آن در سمت شمال قرار دارد. تزئینات این حمام بسیار خاص و متفاوت است که در آن می توان داستان های قدیمی را تماشا کرد. 

از این داستان ها می توان به شیرین و فرهاد، بیژن و منیژه، داستان حضرت یوسف و بریده شدن دست زنان، قربانی شدن حضرت اسماعیل و داستان معراج پیامبر (ص) اشاره نمود. در آن دوره درباره این داستان ها بسیار سخن گفته می شد و هم اکنون نیز می توان این داستان های زیبا را تماشا نمود. 

- حمام سنگی گیوی اردبیل

گفته می شود که حمام باشکوه و سنگی گیوی اردبیل جزو قدیمی ترین حمام های ایران است و با وجود تحقیقات فراوان بر روی این حمام هنوز مشخص نشده که این بنا متعلق به کدام دوران و مربوط به چه سالی است. این حمام در میان یک کوه ساخته شده و یک اتاق 5 متری است.

 این حمام دو چشمه آب سرد و گرم دارد که سرشار از املاح و مواد معدنی می باشد. گفته می شود که با وجود این املاح و مواد معدنی دیگر برای شست و شو به هیچ ماده شستشو دهنده ای نیاز نیست و سر و بدن به صورت کامل پاک و تمیز خواهد شد. 

- گرمابه صفا قزوین

این گرمابه قدیمی در دوران قاجاریه ساخته شده و اکنون در خیابان مولوی قزوین قرار دارد. این گرمابه از سنگ های زیبا و با شکوه مرمر ساخته شده است و جالب است که بدانید از این گرمابه هنوز هم به عنوان محلی برای شست و شو و مشت و مال استفاده می شود.

 در واقع بسیاری از حمام ها و گرمابه های قدیمی ایران اکنون به یک رستوران و یا سفره خانه و همچنین موزه تبدیل شده اند اما خوشبختانه این گرمابه توانسته است کاربرد قدیمی و اصلی خود را حفظ نماید. بسیاری از گردشگران این شهر به تماشای این مکان جذاب رفته و در آن تجربه یک مشت و مال شگفت انگیز و یک حمام خوب را خواهند داشت. این موزه در آثار ملی نیز به ثبت رسیده است.

- حمام خان یزد

یکی دیگر از باشکوه ترین حمام های ایران که در دوران قاجار و در شهر یزد ساخته شده حمام خان است. این حمام به دستور فرمانروای یزد و در میدان خان یزد بنا شده. ورودی این حمام با کاشی های زیبایی که در آن قصه شاهنامه به تصویر کشیده شده تزئین شده است. این حمام دارای قسمت های مهمی از جمله گرم خانه و استخر مربوط به آن و همچنین سربینه است. امروزه از این حمام به عنوان رستوران و قهوه خانه استفاده می کنند.   

- حمام سلطان امیر احمد کاشان

حمام سلطان امیر کاشان یکی از حمام های قدیمی شهر کاشان به شمار می آید که گفته می شود این حمام در دوران سلجوقیان بنا شده است. البته گفته شده که سربینه این حمام متعلق به دوران قاجار بوده است. علت نام گذاری حمام کاشان به این اسم به خاطر قرار داشتن آن در کنار امامزاده ای به همین نام بوده است. 

این مسجد در سال 1375 به کمک شهرداری بازسازی شده و تا چندی قبل به عنوان سفره خانه سنتی از آن استفاده می کردند. اما اکنون از این حمام باشکوه به عنوان موزه استفاده می شود تا افراد زیادی با هنر و معماری دوران سلجوقیان و همچنین قاجاریان آشنا شوند. 

این حمام دارای کاشی های ابی و طلایی رنگ است که باعث شده تا معماری حمام به شکل بی نظیری صورت بگیرد. همچنین این حمام دارای شیشه های رنگی، سقف های طاقی و همچنین نقاشی های زیبا بر روی دیوار خود می باشد که جذابیت حمام را دو چندان کرده است. همچنین این حمام از دو بخش کوچک و بزرگ تشکیل شده که هر کدام مخصوص کاری بوده اند.

از جمله قسمت های دیگر این حمام می توان به رخت کن یا سربینه، ورودی و گرم خانه اشاره نمود. 

- حمام شاه شهباز خان کرمانشاه

این حمام باشکوه در خیابان مدرس کرمانشاه قرار دارد. پیشینه این حمام و ساخت آن به دوران قاجاریه باز می گردد که دستور ساخت آن توسط پسر منوچهر خان بیگلر بیگی یعنی شهباز خان صادر شده است. این حمام دارای گنبد های مقرنس کاری شده و همچنین دیوار های تزئین شده است. همچنین این حمام با شکوه دارای رخت کن، خزینه های آب و گرم خانه می باشد. 

- حمام خانی بستک هرمزگان

حمام زیبای خانی بستک هرمزگان در دوران قاجاریه و در کنار خانه بنی عباسی ساخته شده است. این حمام در شهر بستک استان هرمزگان واقع شده و جزو آثار قدیمی این شهر به حساب می آید. این نوع از حمام ها به حمام های زیر زمینی شهرت دارند چرا که این حمام ها را در زمین ساخته اند تا هم دیواره های مستحکمی داشته باشد و هم حمام به خوبی گرم شود. به خصوص در فصل سرد زمستان این حمام برای شستشو بسیار مناسب بوده است.  

- حمام شاه اصفهان

حمام شاه اصفهان در دوران صفویه و به دستور شاه عباس اول ساخته شده است. ژان شاردر در سفر نامه اش اشاره کرده که شاه عباس این حمام را برای خودش ساخته است اما در برخی از روزها به عموم مردم اجازه می داد تا از آن استفاده کرده و در ان حمام کنند.

همچنین گفته می شود که این حمام و مدرسه کنار او یعنی مدرسه ملا عبدالله به صورت همزمان ساخته شده اند. به علاوه گفته می شود که کسی در مورد سازندگان حمام شاه اطلاعی ندارد. جالب است بدانید که این حمام در چندین سال پیش مرمت شده و تا چند سال پیش مردم از آن استفاده می کردند. 

- حمام پامنار تهران

از دیگر حمام های قدیمی ایران می توان به حمام پامنار تهران اشاره نمود. گفته می شود که این حمام در دوران قاجاریه و در زیر زمین با عمقی 5 متری ساخته شده است. تاریخ ساخت این حمام مربوط به دوره فتحعلی شاه قاجار می باشد. این حمام دارای ورودی  و راهرویی کوچک است که در پایان به رختکن ختم می شود. 

این حمام عمدتا با گچ و خاک و همچنین آجر ساخته شده است. همچنین در این حمام قدیمی از کاشی های هفت رنگ استفاده شده که به این حمام زیبایی بخشیده اند. در مورد این حمام گفته شده که پشت بام آن با کوچه امیر صدیق یکی شده و در آن جا قرار گرفته است.

گردآوری : بخش گردشگری بیتوته