اگرچه اکثر بیماری‌های عفونی مربوط به گربه، تنها بر روی همنوع خود تاثیر می‌گذارند، اما برخی از این بیماری‌ها می‌توانند از گربه‌ها به انسان منتقل شوند. بیماری‌هایی که می‌توانند از حیوانات به انسان منتقل شوند، بیماری‌های ویروسی، باکتریایی، قارچ‌ها و انگل‌ها هستند. در این مقاله سعی داریم به شایع‌ترین بیماری‌های قابل انتقال از گربه به انسان و اقدامات ساده‌ای که می‌توان برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری ها انجام داد، بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خطرات خاص، تشخیص و درمان این نوع بیماری‌ها، با پزشک خود تماس بگیرید.
خطر ابتلا تا چه حد است؟
احتمال این که فردی یک بیماری زونوتیک (بیماری‌هایی که از حیوانات به انسان‌ها منتقل می‌شوند) را از یک گربه بگیرد، بسیار پایین است اما افراد مبتلا به سیستم‌های ایمنی نابالغ یا ضعیف، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری‌ها هستند. این افراد شامل نوزادان، افراد مبتلا به سندرم کمبود ایمنی (یا همان ایدز)، افراد مسن و افراد سرطانی تحت شیمی درمانی یا داروهای دیگر است که می‌توانند سیستم ایمنی بدن آنها را سرکوب کنند.
بیماری‌های شایع قابل انتقال از گربه به انسان
- بیماری چنگ گربه (CSD)
این بیماری توسط یک باکتری به نام “Bartonella henselae” بوجود می‌آید که ممکن است در بزاق گربه‌های آلوده و درون کک‌های گربه باشد. همانطور که از نامش بر می‌آید، این عفونت باکتریایی معمولا از طریق چنگ و خراش گربه به انسان منتقل می‌شود، گرچه می‌تواند از طریق زخم‌های باز شده و هنگامی که یک گربه زخم‌های باز فردی را لیس بزند، منتقل شود. در میان گربه‌ها، این باکتری اغلب توسط نیش‌های کک‌های یک گربه آلوده، به او منتقل می‌شود و همچنین ممکن است در مدفوع آنها این کک‌ها یافت شوند و در صورتی که در معرض زخم باز یک گربه یا انسان قرار گیرد، می‌تواند یک منبع عفونت باشد .
معمولا یک تورم یا یک تاول در محل گاز یا خراش افراد مبتلا به CSD ایجاد می‌شود. گره‌های لنفاوی در ناحیه زخم ممکن است متورم و دردناک باشند و فرد دچار تب، سردرد، درد عضلات و مفاصل، خستگی و کمبود اشتهای شود. افراد بزرگسال با سیستم ایمنی سالم، به طور کلی بدون اثرات پایدار بهبود می‌یابند، اما ممکن است چند ماه طول بکشد تا این بیماری به طور کامل از بین برود. افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف ممکن است عواقب شدیدتری از جمله عفونت چشم، مغز و قلب داشته باشند. موارد شدید CSD ممکن است نیاز به آنتی‌بیوتیک برای درمان داشته باشد.
تقریبا ۴۰ درصد گربه‌های خیابانی به این باکتری آلوده هستند، اما در اکثر آنها هیچ نشانه‌ای از بیماری دیده نمیشود. آنتی بیوتیک‌ها در درمان گربه‌های مبتلا به این باکتری قابل اعتماد نیستند و در حال حاضر توصیه نمی‌شوند. برای انسان‌ها، دوری از چنگ و گاز گربه‌ها (برای مثال، به کودک خود اجازه ندهیم با گربه‌های خیابانی بازی کند)، شستن دست بعد از بازی با گربه ها و کنترل کک‌ها در گربه‌های خانگی، همه اینها خطر CSD را کاهش می‌دهند. از آنجاییکه اکثر موارد CSD از تماس انسان‌ها با بچه گربه‌های زیر یک سال حاصل می‌شود، افراد مبتلا به اختلالات ایمنی باید از چنین تماس‌هایی جلوگیری کنند.
- بیماری Pasteurella multocida
نوعی باکتری که در دهان بین ۷۰ تا ۹۰ درصد گربه‌های خیابانی یافت می‌شود و اگر گربه‌ای که آلوده به این بیماری است، فردی را گاز بگیرد، ۵۰ تا ۸۰ درصد احتمال دارد فرد مبتلا به این بیماری شود. در صورت ابتلا به این بیماری باید فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی لازم باشیم. گزش گربه آلوده به این باکتری، می‌تواند در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت باعث درد، تورم و قرمزی در محل زخم شود. زخم‌های گزش گربه آلوده به Pasteurella با درمان از طریق آنتی بیوتیک‌ها در اکثریت قریب به اتفاق درمان می‌شوند، اما در موارد نادر ممکن است عوارض جدی مانند گسترش باکتری‌ها از طریق جریان خون و عفونت دریچه‌های قلب، اتفاق بیفتد.
- سالمونلا
باکتری سالمونلا در مدفوع گربه‌های آلوده یافت می‌شود و می‌تواند منجر به مسمومیت غذایی شود. این بیماری می‌تواند از طریق تماس با مدفوع گربه خانگی شما انتقال یابد. سالمونلا بیشتر در گربه‌هایی که گوشت خام یا پرندگان و حیوانات وحشی را می‌خورند، دیده می‌شود. بنابراین صاحبان گربه می‌توانند با تغذیه مناسب و پخته شده به گربه خود، خطر ابتلا به سالمونلا را در خود و گربه‌های خود کاهش دهند. مهم است که به هنگام تمیز کردن باکس گربه خود از دستکش استفاده کنید، و در پایان کار حتما دست‌های خود را به خوبی بشویید.
علائم این بیماری عبارتند از: اسهال، استفراغ، تب، سردرد و درد شکم. برای بسیاری از مردم، درمان لازم نیست. با این حال، می‌تواند برای افراد بسیار پیر یا کودکان و همچنین افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، عوارض جانبی داشته باشد. به گروه‌های آسیب پذیر پیشنهاد می‌شود که به دنبال توصیه‌های پزشکی باشند.
- عفونت قارچی Ringworm:
Ringworm (یا درماتوفیتوزیس)، بر خلاف اسمش به هیچ وجه توسط کرم ایجاد نمیشود، بلکه یک عفونت پوستی است که توسط گروهی از قارچ‌ها بوجود می‌آیند. اغلب گربه‌ها این بیماری را از یگدیگر می‌گیرند. در گربه‌ها، این قارچ‌ها معمولا به صورت یک ضایعه خشک، خاکستری و زبر بر روی پوست ظاهر می‌شود. این قارچ‌ها در انسان، اغلب به عنوان یک ضایعه گرد، قرمز و خارش‌دار دیده می‌شود. این ضایعات ممکن است در مکان‌های مختلفی از قبیل پوست سر، پاها، کشاله ران یا ریش‌ها دیده شود. این بیماری از طریق تماس با پوست یا خز حیوانات آلوده، به طور مستقیم یا از محیط آلوده منتقل می‌شود.
گربه‌های آلوده به طور مداوم اسپور (هاگ) قارچ را از پوست و خز خود رها می‌کنند. ریشه کن کردن این اسپورها از خانه، که هنوز هم قادر به ایجاد عفونت برای چندین ماه هستند، کاری دشوار است. کودکان در معرض خطر بالای ابتلا به این عفونت هستند.
درمان آن، بسته به شدت و محل ضایعات می‌تواند شامل استفاده از پماد‌های ضد قارچ موضعی یا داروهای ضد قارچ خوراکی باشد. برای کاهش آلودگی محیطی، گربه‌های آلوده را به یک اتاق ببرید تا زمانی که آلودگی آنها از بین برود. سپس محیط خانه و لوازم منزل را کاملا تمیز و ضد عفونی کنید.
- ژیاردیاسیس
ژیاردیاسیس ناشی از عفونت مربوط به انگل میکروسکوپی ژیاردیا است. بسیاری از گونه‌های حیوانی (از جمله گربه) مستعد به عفونت ژیاردیا هستند که از مدفوع منتقل می‌شوند و معمولا به سایر حیوانات و انسان‌ها از طریق منابع آب آلوده، و مواد غذائی پخته نشده، گسترش می‌یابد. علائم عفونت ژیاردیا شامل اسهال، نفخ، گرفتگی شکم، حالت تهوع و کم آبی بدن است. تعدادی از داروهای تجویزی برای درمان این بیماری در دسترس هستند و اکثر افرادی که آلوده می‌شوند، بهبودی نامنظمی دارند. مهم است بدانیم که اکثر موارد ژیاردیا در افراد به علت عفونت توسط گربه‌ها رخ نمی‌دهد، بلکه از طریق دادن آب یا غذای آلوده به حیوانات مزرعه یا حیوانات خانگی به وجود می‌آید.
- توکسوپلاسموز
این بیماری می‌تواند از گربه‌ها به انسان‌ها گسترش یابد و به خصوص برای زنان باردار خطرناک است. اگر زنی قبل یا در دوران بارداری به این بیماری مبتلا شود، می‌تواند خطراتی برای جنینش داشته باشد. اغلب موارد، علائم واضحی از وجود این بیماری در انسان‌ها دیده نمیشود، اما می‌تواند نشانه‌هایی شبیه به آنفولانزا و تورم غدد لنفاوی داشته باشد. حتی بعد از اینکه علائم ناپدید شدند، این بیماری می‌تواند هنوز هم در سیستم بدن ما ادامه داشته باشد.
برای محافظت از چنین بیماری، حتما پس از تمیز کردن باکس توالت گربه خود، دست‌های خود را به خوبی بشویید. تماس با مدفوع گربه می‌تواند باعث انتقال این بیماری شود.
