بر خلاف تصوری که ما داریم آب و صابون گاهی می‌تواند برای گیاهان مفید هم باشد. اما باید از ترکیبات موجود در صابونی که استفاده می‌کنید آگاه باشید تا مواد مضری برای گیاه نداشته باشد.
از ترکیب آب و صابون می‌توان برای از بین بردن آفات خاصی استفاده کرد البته باید آن را به خوبی با آب رقیق کنید تا به گیاهان‌تان آسیب نرسد. اگر از آب استفاده شده در کارهای خانه (شستشوی لباس، ظرف، سبزیجات و غیره) برای آبیاری گیاهان‌تان استفاده می‌کنید باید این را به یا داشته باشید که این آب با قسمت‌های خوراکی گیاهان‌تان برخورد نداشته باشد. همیشه قبل از اینکه گیاهان‌تان را با این گونه آب‌ها آبیاری کنید، ابتدا تعداد کمی از گیاهان را با مقدار اندکی از این آب آبیاری کنید تا ببینید آیا به مواد شیمیایی درون آن حساس هستند یا خیر و سپس تمام گیاهان را آبیاری کنید.
انواع آب و صابون
ترکیبات موجود در آب و صابون بسته به صابونی که از آن استفاده می‌کنید متفاوت هستند. استفاده از صابون‌های حشره کش بر روی گیاهان ایمن‌ترین راه برای مبارزه با حشرات موذی روی آنها است چرا که این صابون‌ها مخصوصا برای کشتن حشرات طراحی شده اند و کمترین آسیب را به گیاهان می‌زنند. صابون‌های مایعی که برای شستشوی دست از آنها استفاده می‌کنیم یا مایع‌های ظرفشویی که معمولا سدیم زیادی دارند می‌توانند بسیار موثر باشند و بهتر از همه اینکه ارزان هستند. ریسک استفاده از این صابون‌ها موادی هستند که به آنها اضافه شده اند. موادی مانند عطرها، رنگ‌ها و مرطوب کننده ممکن است برای گیاهان خاصی مضر باشند و به جای اینکه به گیاهان کمک کنند و آفات آنها را از بین ببرند، خود آنها را بکشند. قبل از اینکه از این صابون‌ها استفاده کنید مقدار کمی از این صابون‌ها را بر روی تعداد اندکی از گیاهان‌تان امتحان کنید، چند روز صبر کنید و اگر مشکلی برای گیاه پیش نیامد می‌توانید با خیال راحت آنها را در باغبانی‌تان بکار ببرید.
خصوصیات حشره کشی
آب و صابون برای از بین بردن حشراتی با بدن نرم مناسب است، حشراتی مانند کنه‌های عنکبوتی، شته‌ها، سفید بالک، پسیل و سفیدک‌های آرد آلود. حشرات بزرگ و حشراتی که پوسته سخت دارند، مثلا لارو سوسک‌ها و لارو پروانه‌ها تحت تاثیر اثرات آب و صابون قرار نمی‌گیرند؛ پس برای از بین بردن آنها از این حقه استفاده نکنید. صابون باعث از هم گسیختن سلول‌های بدن حشره می‌شود و ممکن است ساختار مومی روی بدن آنها را هم از بین ببرد که باعث می‌شود آب بدن‌شان از دست برود و از این طریق بمیرند. آب و صابون تنها در صورتی حشرات را می‌کشد که مستقیما روی بدن آنها بریزد پس مطمئن شوید آب و صابون را بر روی سطح زیرین برگ‌ها هم می‌ریزید چرا که حشرات اکثر در این قسمت پنهان می‌شوند. سم پاشی با آب و صابون را هر ۴ تا ۷ روز یک بار تکرار کنید تا حشرات جدیدی که سراغ گیاه‌تان می‌آیند یا نوزادان حشراتی که تازه از تخم درآمده اند هم از این سم بی‌نصیب نمانند!
می‌توانید آب و صابون را درون بطری اسپری بریزید و آن را روی برگ‌ها و ساختار گیاه اسپری کنید. البته بهتر است بعد از چند ساعت شاخسار گیاه را با آب بشویید تا مواد صابونی که روی برگ‌ها و سطح روزنه‌های گیاه را پوشانده اند از روی آن پاک شوند و گیاه بتواند تنفس کند.
این را هم در نظر داشته باشید که بهتر است سم پاشی گیاه با این محلول را به بعد از ظهر یا شب موکول کنید تا با تابش نور خورشید به قطرات سم روی برگهای گیاه، این قطرات مانند ذره بین عمل نکنند و سطح برگ را نسوزانند.
آب پس ماند خانه
می‌توانید از آب پس ماند خانه که در طی حمام کردن، شستن دست، شستن ظرف و شستن لباس جمع شده است برای آبیاری باغچه‌تان استفاده کنید، البته باید نکاتی را هم رعایت کنید. بعضی مواقع آب‌های پس ماند خانه حاوی باکتری هستند، پس این آب را برای بیش از ۲۴ ساعت نگه ندارید و مواظب باشید تا با قسمت‌های خوراکی گیاهان و سبزیجات در تماس قرار نگیرد. از آب پس ماند برای آبیاری گیاهان گلدانی استفاده نکنید چرا که این گیاهان خاک کافی برای تجزیه مواد مضر موجود در این آب ندارند. تنها از آب باقی مانده از شستن لباس‌ها برای آبیاری گیاهان درون خانه استفاده کنید البته اگر ماده شوینده‌تان مایع بوده است. مایع‌های شست و شوی لباس سدیم کمی دارند و بوره ندارند. بعد از ریختن این آب پس ماند در گلدان گیاهان، خاک را در آن قسمت برگردانید چرا که اگر برای مدتی این آب را بر یک قسمت از خاک بریزید خاک را بسیار قلیایی می‌کند.
دوز توصیه شده
برای اکثر گیاهان مایعی با غلظت ۲ تا ۳ درصد صابون موثر است. ۵ قاشق چایخوری صابون (صابون مایع، مایع ظرفشویی و …) را در ۴ لیتر آب مخلوط کنید تا سمی به غلظت ۲ درصد ماده موثره به دست آورید. ۸ قاشق چایخوری صابون را در ۴ لیتر آب بریزید تا سم با ۳ درصد ماده موثره درست کنید.
در ابتدا سم پاشی را با سم ۲ درصد و بر روی گیاهان کمی آزمایش کنید تا مشخص شود تاثیرات و آسیب‌هایی که بر گیاه دارد چیست. سپس اگر حشرات نمردند و آسیبی بر گیاه مشاهده نکردید از سم ۳ درصد استفاده کنید.
گیاهان ارزشمند
برخی از گیاهان آنقدر حساس و ظریف هستند که حتی با صابون‌های مخصوص حشره کش هم آسیب می‌بینند چه برسد به صابون‌های خانگی. این شامل گیاهان نخود شیرین، گوجه فرنگی، زالزالک و برخی درختان میوه مانند نخل، گیلاس و آلبالو می‌شود. به هیچ وجه از آب و صابون بر روی این گیاهان استفاده نکنید و سعی کنید آفات آنها را به سموم شیمیایی یا سموم ارگانیک دیگر از بین ببرید.
