گروه مد و لباس هنرآنلاین: طی سالهای اخیر با آغاز فصل سرما، شاهد رونق لباسهایی هستیم که برای گروههای سنی مختلف بسیار پرطرفدار هستند و اصطلاحاً به آنها لباسهای نمدی گفته میشوند.
امسال هم بهرسم هرسال، ویترین بسیاری از فروشگاهها به این پوشش جذاب و گرم پاییزی و زمستانی مزین شده که البته به هنر طراحان لباس، رقابت میان طرحها، رنگها و تزئینات متنوع آن نیز قابلتوجه است.
روزگاری به باور آنکه نمدمالی حرفه دشواری است، جوانان چندان تمایلی به این عرصه نداشتند اما در سالهای اخیر شاهد آنیم که با فصل سرما، هم لباسهای نمدی طرفداران بسیاری دارند و هم بخشی از تزئینات و اکسسوریهای پوشیدنی نمدی هستند حال آنکه تجربه نشان داده است که هنر نمدمالی به هنری پرطرفدار میان جوانان تبدیل شده و بازار پر سودی را هم برای طراحان و تولیدکنندگان پوشاک زمستانی به ارمغان آورده است.
در ابتدا نگاهی بیاندازیم به تاریخچه این هنر؛ نمد مالی قدمتی بیش از چیزی که فکر میکنید، دارد. بهطوریکه گفته میشود از دوره نوسنگی، مردمی که با پشم سروکار داشتهاند نمد را میشناختند.
بااینهمه، آغاز تاریخچه نمدمالی را میتوان به آسیای شرقی نسبت داد. اسناد و مدارک چینی که مربوط به ۲۳۰۰ پیش از میلاد هستند، وجود پادری، زره و سپر نمدی را در آن دوره به اثبات میرسانند. علاوه بر این، نمدهایی یافت شدهاند که طول عمر آنها به ۱۴۰۰ پیش از میلاد میرسد.
در ایران، شیوه نمدمالی و خلق نمودن آثار نمدی از گذشته تاکنون تغییر زیادی نکرده است و این روش در نقاط مختلف ایران تقریباً یکسان است. تفاوتها بیشتر مربوط به موادی هستند که به پشم افزوده میشوند؛ مثلاً در مازندران، آب خالص و در باختران و فارس، صابون به این منظور مصرف میشود. در نواحی دشتی اطراف گرگان تا بابل، آمل، رامسر و کلاردشت نیز نمدمالی رواج دارد. ایلات ترکمن نیز نمد را جهت پوشش سقف و اسکلت چوبی کلبه و یورت خود میمالند. این ایلات، نوعی نمد مرغوب با نقشهای گوناگون را نیز بهعنوان زیرانداز و مفروش کردن کف کلبه فراهم میسازند. نمدمالی در نواحی اصفهان و بروجن بختیاری نیز رایج بوده است. در باختران، در شهرهای قصر شیرین، سر پل ذهاب، اسلامآباد غرب و کرند هم نمدمالی متداول است.
هنر نمدمالی هم مانند کارهای دیگر سختیهای مخصوص خودش را دارد و ازآنجاییکه نمدمالی کار سختی محسوب میشود، بنابراین جوانهای امروزی علاقهای به این کار ندارند و ترجیح میدهند برای خلق آثار هنری نمدی یا طراحی و دوخت پوشیدنیهایی از این جنس، نمدهای آماده را در رنگهای مختلف از بازار تهیه کنند.
برخی نمدهای بازاری حداکثر یکی، دو سال و برخی بیش از 50 سال دوام میآورند حالآنکه طی سالهای اخیر نمد جزو کالاهای لوکس شده و اکثراً آدمهای سطح بالا ازلحاظ درآمدی از نمد استفاده میکنند. نمد خاصیت درمانی هم دارد و عده زیادی نمد را به خاطر درمان کمردرد و بیماری رماتیسم خریداری کرده و استفاده میکنند.
مراحل تولید نمد هم این است که ابتدا باید پشم تهیهکرده و بعد آن را وزن کنیم. مثلاً یک نمد دو متر در عرض یک متر، حدوداً هفت کیلوگرم پشم خالص میبرد. پس از وزن کردن پشم، باید آن را با دست باز کرده و حلاجی کنیم. مرحله بعدی درست کردن مفتول با پشم برای اجرای طرح است. در ادامه باید رنگ پشم را انتخاب کرده و بعد از همه این کارها باید قالب را پهن کنیم. وقتی قالب را پهن کریم، نقش را روی قالب و پشم را روش نقش میریزیم. ریختن آب داغ و پیچیدن نمد، مراحل بعدی تهیه یک نمد است. بعد از پیچیدن نمد، آن را با طناب محک میبندیم و یک ساعت و نیم پا میزنیم و سپس دوباره آن را بازکرده و لبههای نمد را درست میکنیم. در ادامه آب داغ میریزیم و نمد را میپیچیم و به مدت دو ساعت مجدد پا میزنیم. وقتی همه این کارها را انجام دادیم نمد را باز میکنیم و آماده مالش میشویم. حدود سه ساعت نمد را مالش میدهیم و سپس آتش را روشن کرده و آن را روی آتش میچرخانیم تا پرزهای اضافه نمد بسوزد. در ادامه مجدد یک ساعت نمد را مالش میدهیم و پس از هشت بار چرخاندن همه جهات نمد، پا میزنیم و بعد گوشهها را ردیف میکنیم. این آخرین مرحله تهیه یک نمد بود. نمد آمادهشده را روی طناب میگذاریم تا آبش برود. 6 روز بعد که نمد خشک شد دوباره آن را با آب سرد میشوریم تا هیچ بویی ندهد.