سلامت نیوز: انتشار گزارشهایی درباره میزان اثربخشی واکسنهایی که در ایران تزریق میشود، تردیدها را افزایش داده است. گزارشهایی که البته ازسوی کارشناسان و متخصصان تایید نمیشوند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،درحالحاضر واکسن سینوفارم با اختلاف، بیشترین سهم را در سبد واکسیناسیون ایران دارد؛ واکسنی که حالا شایع شده اثربخشی پنج درصدی دارد! این در حالی است که براساس جدیدترین نتیجه پژوهشی که در کشور پرو انجام شده، میزان اثربخشی این واکسن در برابر کرونا ۵۰درصد است اما واکسن آسترازنکا که بهطور محدودتری در کشور تزریق میشود، اثربخشی حدود ۷۸.۱درصدی دارد.
برخی حالا بهدنبال واکسنهای فایزر آلمانی و مدرنا هستند که گفته میشود اثربخشی بالاتری بهویژه در برابر جهش دلتا دارند، باوجوداین همچنان توصیه کارشناسان به مردم این است که منتظر واکسن با برند خاصی نمانند و نسبتبه اثربخشی واکسنها تردید نداشته باشند. هیچکس ادعای صفر شدن مرگ و ابتلای پس از تزریق واکسن نکرده، میزان مرگ پس از دوز دوم پایین آمده و اگر مرگ بعد از دوز دوم گزارش شده، الزاما به واکسن ارتباطی ندارد و بهدلیل بیماری زمینهای بوده یا میتواند بهدلیل ابتلای افراد حین تزریق واکسن باشد.
دکتر «مسعود یونسیان»، رییس کمیته راهبری مطالعات واکسیناسیون وزارت بهداشت با اشاره به ماجرای یک مطالعه ایرانی روی اثربخشی واکسن «سینوفارم» گفت: اکنون نمیدانم واقعا دادهها، روش جمعآوری دادهها و منبع دادهها در این مطالعه از صحت کافی برخوردار بوده یا خیر، اما گرچه در این مطالعه اثربخشی پنجدرصدی را درباره پیشگیری از ابتلا به عفونت بدون نیاز به بستری یا بیماری خفیف برای واکسن سینوفارم مطرح کرده، بااینحال اثر آن برای پیشگیری از بستری را حدود ۵۵درصد و برای پیشگیری از مرگ حدود ۶۵درصد گزارش کرده است.
واکسن، ایمنی دارد
او درباره انتشار نتایج مطالعهای روی واکسن سینوفارم که در شیراز انجام شده است، گفت: ابتدا باید در پاسخ به این سوال که آیا انتظار داریم به ایمنی جمعی برسیم یا خیر، بگویم که اکنون تقریبا تمام صاحبنظران دنیا رسیدن به ایمنی جمعی به آن معنا که ما تمام رفتارهای پیش از کرونا را بدون هیچ نگرانی مجددا از سر بگیریم، بسیار دور از دسترس میدانند اما ما میتوانیم به این شرایط خیلی نزدیک شویم و با چند ملاحظه و احتیاط، اکثر اقدامات و بازگشاییهایمان را داشته باشیم. ایمنی جمعی که ابتدا موردانتظار و به معنای رفع همه محدودیتها بود، به سوش ووهان ارتباط داشت که از هر یک نفر مبتلا سه بیمار جدید ایجاد میشد اما وقتی که با سوش هندی یا دلتا این عدد به 6 تا 8 نفر میرسد، باید حدود هفتهشتم جمعیت، یعنی حدود ۸۵ تا ۹۰درصد، مصون شده باشند.
رییس کمیته راهبری مطالعات واکسیناسیون وزارت بهداشت افزود: از سوی دیگر، باید توجه کرد که اثربخشی همه واکسنها در سوش دلتا کاهش یافته است و بنابراین به نظر میرسد که حتی اگر موثرترین واکسنهایی که در دنیا استفاده شدند هم به ۸۰درصد جمعیت جامعهای تزریق شوند و آن واکسنها هم ۸۰درصد کارایی در پیشگیری از عفونت داشته باشند، طبق محاسبات حدود ۶۴درصد ایمنی در برابر بیماری ایجاد میشود، درحالیکه ما به 85 تا ۹۰درصد ایمنی نیاز داریم تا به ایمنی جمعی برسیم؛ بنابراین باید بدانیم که رسیدن به ایمنی جمعی به معنای رفع همه محدودیتها، فعلا دور از دسترس و انتظار است ولی خوشبختانه میتوانیم با افزایش پوشش واکسیناسیون به این هدف، بسیار نزدیک شویم.
پیشگیری از مرگ
یونسیان ادامه داد: نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشیم، این است که اکنون تمام واکسنها در برابر پیشگیری از مرگ و ابتلا به فرمهای شدیدی که نیاز به بستری داشته باشد، اثربخشی بالا و قابلقبولی دارند که این اثربخشی برای پیشگیری از مرگ تا ۹۰درصد یا حتی بالاتر نیز میرسد و برای پیشگیری از بستری بهعلت کرونا، این نسبت اکثرا بالای ۷۰درصد است.
درعینحال، اثربخشی اغلب واکسنها در برابر آلوده شدن به ویروس بدون بروز علائم کرونا یا ابتلا به فرم با علائم خفیف، پایینتر است. وی با اشاره به مطالعهای که در زمینه واکسن سینوفارم در شیراز انجام شده است، گفت: از همکاران عزیزی که این مطالعه را انجام دادند خواهش کردیم که اگر ممکن است نتایج را در کمیته هماهنگی مطالعات واکسیناسیون که در معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تشکیل شده، ارائه کنند تا همکاران ما نیز بتوانند آن را تحلیل کنند و اگر نکاتی به ذهنشان میرسد برای تکمیل و بهتر کردن نتایج مطالعه اعلام کنند.
گویا مجریان این مطالعه هنوز دارند روی دادهها آنالیزهای تکمیلی انجام میدهند؛ بنابراین منتظریم این مطالعه را با جزئیات بیشتر دریافت کنیم تا بتوانیم بهتر در مورد یافتههای آن قضاوت کنیم. اکنون نمیدانم واقعا دادهها، روش جمعآوری دادهها و منبع دادهها از صحت کافی برخوردار بوده یا خیر و آیا روش جمعآوری دادهها بهصورت فعال بوده یا اینکه از روش غیرفعال استفاده شده است.
بااینحال، گرچه در این مطالعه اثربخشی پنج درصدی را درباره جلوگیری از ابتلا به عفونت بدون نیاز به بستری یا بیماری خفیف برای واکسن سینوفارم مطرح کرده اما اثر آن برای پیشگیری از بستری را حدود ۵۵درصد و برای پیشگیری از مرگ حدود ۶۵درصد گزارش کرده است. توجه داشته باشیم که صرفنظر از صحتوسقم نتایج این مطالعه، هدف اصلی ما از واکسیناسیون، پیشگیری از مرگ و هدف دوم نیز پیشگیری از ابتلا به فرم شدید بیماری است و هدف سوم پیشگیری از آلوده شدن افراد است.
منظور ازجمله اخیر این است که فرد واکسینه نهتنها خودش مصون شود، بلکه بیماری را به فرد دیگری هم منتقل نکند.برخی گروهها و افراد ضدواکسن تلاش میکنند به هر شکلی شده کارایی واکسنها را پایین جلوه دهند. در چنین شرایطی انتشار برخی گزارشهای تاییدنشده نیز نگرانی مردم از بابت واکسنها را افزایش میدهد.