آتش‌پرور: در بسیاری از داستان‌ها انسان‌ها زبان ندارند | گردآوری نسل سوم داستان‌نویسان ایران در یک کتاب

82

1400/7/28

11:11


تجربه‌های داستان‌نویسی و مباحث مطرح‌شده در کلاس‌های درس حسین آتش‌پرور در قالب کتاب «رویکرد به اساس داستان» منتشر می‌شود.

آتش‌پرور: در بسیاری از داستان‌ها انسان‌ها زبان ندارند | گردآوری نسل سوم داستان‌نویسان ایران در یک کتاب

گروه فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: حسین آتش‌پرور نویسنده و منتقد ادبی، با این توضیح که جلد دوم کتاب «خانه سوم داستان» را در نشر جغد در دست انتشار دارد به هنرآنلاین گفت: جلد دوم ادامه جلد اول است اما با چند تفاوت که مهم‌ترین آن این است که داستان‌نویسان نسل سوم در کتاب داستان دارند مگر آن که شخصی در دسترس نبوده. همچنین انتخاب داستان‌ها از طرف خود داستان‌نویس و از بهترین کارهای آن‌ها انتخاب شده و در اختیار من قرار گرفته است. یک بخش از کتاب نیز به بررسی داستان‌های مجله‌ها و کتاب‌های «جنگ داستان» در مقطع ۱۳۵۷- ۱۳۷۷ اختصاص دارد. در اصل جلد دوم «خانه سوم داستان» اثری است که می‌شود نسل سوم داستان‌نویسان ایران را در آن دید و پاسخی برای این مقطع تاریخی سرشار از بحران باشد.

او با بیان این که «رویکرد به اساس داستان» کتاب دیگری است که در همین نشر به چاپ می‌رسد، ادامه‌داد: این اثر دربرگیرنده تجربه‌هایی در داستان‌نویسی و مباحث طرح شده در کلاس‌هایی است که برگزار کرده‌ام. بیشتر تجربه‌های عملی و کاربردی کردن آن‌هاست با توجه به مولفه‌های علمی- تاریخی و نگاهی بومی. به‌طور مثال یک داستان‌نویس باید آگاه باشد که جایگاه انسان داستان کجاست و باید چه رفتاری با او داشته باشد. این که داستان ما در شهر و در موقعیت مدرن باشد ولی انسان در آن ویژگی یک قهرمان را مثل بسیاری از داستان‌ها دارا باشد؛ این است که ما شناخت علمی درستی از انسان و شرایط تاریخی او نداریم. در دوران مدرن انسان از موقعیت آسمانی و بالا به زمین می‌آید و به شخصیت تبدیل می‌شود. بعد آن در دوره پسامدرن فردیت و ویژگی‌های فردی انسان در داستان مورد  توجه قرار می‌گیرد.

نویسنده مجموعه داستان «ماهی در باد» افزود: یک موضوع دیگر این که دیده می‌شود در بسیاری از داستان‌ها انسان‌ها زبان ندارند؛ یعنی این که در دهان همه یک زبان است و آن زبان نویسنده، یکی از آفت‌های داستان‌نویسی امروز است که نشان می‌دهد هنوز درک درستی از رئالیسم نداریم. چگونه می‌شود که با این همه تفاوت‌های جنسی، فردی و بومی همه یک زبان داشته باشند! در کتاب «رویکرد به اساس داستان» به بسیاری از این سر فصل‌های پایه‌ای داستان پرداخته شده است.

 آتش‌پرور که کتاب «آوازی ساده برای پرنده آفتابی» را نیز برای چاپ به نشر جغد سپرده، تصریح‌کرد: در پس زمینه کتاب دو اسطوره شرق و غرب، «تُرقه» با «ایکاروس» همچنان که با هم  پیش می‌روند داستان در میان آن شکل می‌گیرد. چاپ سوم کتاب «خیابان بهار آبی بود» هم در همین نشر به‌زودی منتشر می‌شود. این اثر که یکی از برگزیدگان نهایی آثار متفاوت جایزه ادبی «واو» در سال ۸۴ بود، اولین رمان من یا نقطه تلاقی تجربه‌های داستان کوتاهم است که در آن زندگی به ادبیات ماندگار تبدیل می‌شود، یک تجربه آموزشی غیرمستقیم در داستان‌نویسی است که در عبور از کوچه به خیابان می‌رسد.

او درباره موضوع و محتوای این کتاب، اظهارداشت: برمی‌گردد به تداعی معلم جوانی در یک فصل مهم تاریخی از روستا به شهر و عبور از زندگی کشاورزی روستایی به زندگی مدرن شهری. تشنگی و جستجو تم اصلی کتاب است. اما فقر، هجوم ملخ، ژاندارم، سینما، خشم طبیعت، زلزله، خشکسالی، قحطی، سخت‌کوشی و قناعت، دست‌وپنجه نرم کردن با طبیعت و کویر، مقاومت و ماندن انسان را هم در آن می‌بینیم. در کتاب «خیابان بهار آبی بود» واقعیت و تخیل، فراواقعیت، تاریخ و اسطوره، آداب‌ورسوم، خرده‌فرهنگ‌ها و باورهای مردم شانه‌به‌شانه هم راه می‌روند و در هم می‌آمیزند و آن را شکل می‌دهند. در زمان‌های متفاوت در سرزمین این داستان به سفرهای عینی و ذهنی می‌رویم و در آن با مجموعه‌ای از روایت، نمایش، قصه‌گویی، نقالی، پرده‌گردانی، چاوشی، گزارش و داستان‌پردازی روبه‌رو می‌شویم. زمان در این داستان بی‌کرانه است، اما جغرافیا و سرزمین آن بیشتر در دیسفان، گناباد و مشهد می‌گذرد.

اواخر شهریور امسال کتاب «چهارده سالگی بر برف» آتش‌پرور از سوی انجمن مطالعاتی آثار داستانی متفاوت جایزه ادبی «واو» در هفدهمین دوره برای نثر و زبان شفاف، پاکیزه، یکدست و در خور توجه و همچنین سیالیت روان روایت میان خیال و واقعیت به‌عنوان رمان شایسته تقدیر سال ۱۳۹۸ معرفی شد.        

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو