نماز طواف چیست و چه زمانی و کجا خوانده می شود؟

نماز طواف چیست و چه زمانی و کجا خوانده می شود؟

مجموعه: اعمال مستحبی

همه چیز درباره ی نماز طواف

نماز طواف چیست؟

نماز طَواف یکی از واجبات حج و عمره است. نماز طواف، مانند نماز صبح دو رکعت است که باید پس از انجام طواف کعبه و قبل از سعی، پشت مقام ابراهیم خوانده شود. نماز طواف نباید با طواف فاصله ی زیادی داشته باشد. نماز طواف نساء تنها در نیت با این نماز تفاوت دارد.

نماز طواف نساء چیست؟

بر پایه فقه شیعه، نماز طواف نساء، یکی از اعمال واجب عمره مفرده و حج است، که پس از طواف نساء پشت مقام ابراهیم(ع) بجا آورده می‌شود. نماز طواف نساء به جز نیّت با دیگر نمازهای طواف تفاوتی نداد.

اهل سنت نامی از طواف نساء و نماز آن به عنوان اعمال عمره و حج به میان نیاورده اند.

نماز طواف به چه صورت است؟

نماز طواف مانند نماز صبح می باشد اما اذان و اقامه ندارد؛ خواندن حمد و سوره با صدای بلند برای مردان واجب نیست. شک در نماز طواف مانند حکم شک در نمازهای واجب دو رکعتی را دارد. مستحب است که در رکعت اول نماز طواف، سوره ی توحید و در رکعت دوم سوره کافرون خوانده شود.

نماز طواف، در مسجدالحرام، پشت مقام ابراهیم (ع)، به صورتی که مقام ابراهیم (ع) بین نمازگزار و کعبه قرار بگیرد، در صورتی که مسجدالحرام خلوت باشد و برای دیگران مزاحمتی نداشته باشد، هر چه نزدیکتر بایستند بهتر است. برخی فقیهان می گویند: دو طرف مقام یا نزدیک آن، نماز بخوانند اشکال ندارد.

اگر به دلیل ازدحام و شلوغی نتوانست در یکی از دو طرف مقام، نماز را به جا آورد باید حتی الامکان نزدیکترین فاصله را رعایت کند یعنی نزدیکترین فاصله را به پشت مقام در نظر بگیرد.

و اگر آن هم ممکن نشد، نماز را در نزدیکترین فاصله به یکی از دو طرف مقام به جا آورد، با رعایت احتیاط در صورت دوران بین فاصله دورتر در پشت مقام و فاصله نزدیکتر در دو طرف، به این که جمع کند بین نماز خواندن در پشت مقام و بین یکی از دو طرفِ نزدیکتر، بلکه بعداً هر گاه ممکن شد اگر چه در آخرین وقت امکان باشد، نماز را در پشت مقام، اعاده نماید.

نماز طواف باید مانند دیگر نمازهای واجب صحیح خوانده شود. و اگر صحیح خوانده نشود باید دوباره آن را بخوانید.

مستحبات نماز طواف :

نماز طواف دارای مستحباتی است، که برخی ها از آنها چنین است:

– خواندن سوره توحید پس از حمد در رکعت اول؛

– خواندن سوره کافرون پس از حمد در رکعت دوم؛

– بجا آوردن حمد و ثنای الهی و صلوات بر محمّد و آل محمد پس از نماز؛

– طلب قبولی نماز از خداوند؛

– خواندن دعاهای وارد شده پس از نماز.

نظر بعضی فقها و احکام نماز طواف :

• بنابر احتیاط باید بعد از طواف فوراً نماز طواف را انجام دهد، یعنی اینکه از نظر عرف بین آنها فاصله نیفتاده باشد.

• خواندن نماز طواف به صورت جماعت، جائز است و شخص می تواند به کسی که او هم نماز طواف واجب را می خواند، اقتدا نماید.

• هر مُحرمی که نماز طواف را با آگاهی از وجوب آن عمداً ترک کند، بنابر احتیاط، حجش باطل است.

• اگر نماز طواف را فراموش کند و پس از انجام اعمالی که بعد از طواف انجام می شود ـ مانند سعی ـ یادش بیاید، باید آن را به جا آورد و دوباره بجا آوردن آن اعمال واجب نیست، اگرچه احوط است.

آری اگر در هنگام سعی یادش آمد، باید آن را قطع نماید، و نماز طواف را در پشت مقام بجا آورد، و سپس برگردد و از جائی که سعی او را قطع کرده ادامه دهد و به اتمام برساند.

و حکم صورت ندانستن حکم شرعی همان حکم صورت فراموشی است ، و فرقی بین اینکه در ندانستن مقصّر باشد یا نباشد نمی کند.

• نظر آیت الله بهجت درباره کسی که نماز طواف را در غیر مقام خوانده باشد،  اگر کسی به خاطر ندانستن مسأله، نماز طواف را در غیر مقام بخواند، وظیفه‌اش آن است که نماز را نزد مقام بخواند و اگر برایش ممکن نیست مثلًا از حج برگشته همان جا که هست نماز را به‌جا آورد و احتیاطاً کسی را نائب کند که در نزد مقام نماز بخواند.

• اگر کسی عمداً نماز را در غیر محلی که بیان شد بخواند، کافی نیست به تفصیلی که گذشت.

• اگر در قرائت نماز گزار غلطی باشد پس اگر نتواند قرائت خود را تصحیح نماید، وقی مقدار زیادی از آن را بتواند بطور صحیح بخواند، خواندن نماز با این کیفیت از قرائت برای او کفایت می کند، ولی اگر مقدار زیادی از آن را هم بطور صحیح میتواند آنها را بخواند قرائت کند، و اگر چیزی از باقی قرآن هم بطور صحیح نتواند بخواند در این صورت تسبیح بگوید.

و اگر وقت تنگ باشد و نتواند همه قرائت را بطور صحیح یاد بگیرد، پس اگر مقدار زیادی از آن را یاد گرفت همان را بخواند، و اگر بعض آن را هم یاد نگرفت، در صورتی که از باقی آیات قرآن بتواند به طور صحیح بخواند، باید به اندازه ای بخواند که عرفاً به آن قرائت قرآن گفته شود، و اگر این را هم نتواند تسبیح را بخواند کافی است.

آنچه گفته شد در مورد خواندن سوره حمد است، و اما سوره پس از آن ظاهر این است که خواندن آن بر کسی که آن را یاد ندارد و توانائی یاد گرفتن آن را ندارد، واجب نیست.

و آنچه بیان شد حکم هر کسی است که قرائت صحیح را نمی تواند بخواند، و اگر چه در نتوانستن مقصر باشد.

آری احوط و اولی در صورت مقصر بودن این است که هم نماز را به کیفیتی که بیان آن گذشت بجا آورد و هم آن را به جماعت بخواند و هم نائب جهت انجام آن از طرفش بگیرد.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته