سرویس ترجمه بهداشتنیوز، هیولاهای زیر تخت، زامبیهایی که از قبر برمی خیزند و دیوانههای اره برقی به دست، اولین چیزهایی نیستند که هنگام تلاش برای ایجاد تصاویر آرامشبخش به ذهن فرد خطور می کند. با این حال، برای بسیاری از علاقهمندان به فیلمهای ترسناک، بخشی از جذابیت این سینما، یافتن درجه خاصی از آرامش است که در درون هیجانها و لرزها قرار دارد. این ایده نه تنها اعتبار بلکه سابقهای طولانی دارد.
وس کریون، کارگردان تحسینشده مستند «ترس در تاریکی» طی اظهاراتی گفت: فیلمهای ترسناک ترس ایجاد نمیکنند، بلکه آن را منتشر میکنند. پیام کریون اگرچه مختصر بود، اما به یک حقیقت لایهای اشاره میکرد: تعامل ما با چیزهایی که ما را میترسانند، میتواند نقش پاکسازی روان داشته باشد. آدرنالین موجود در نتیجه تماشای یک فیلم ترسناک بیش از «روبهرو شدن با ترسهایتان» میتواند برای چارچوب ذهنی شما خوب باشد.
برخی دستاندرکاران فیلمهای ترسناک نیز به تبلیغ این مساله مبادرت کردهاند که پیشنهاد میشود که برای خلاصی از ترسهایی که شما را آزار میدهد، میتوان تماشای فیلم ترسناک تجویز کرد. البته، بخشی از لذت کاوش در بحث ماهیت سودمند وحشت این است که بدانیم هنوز هم برخی در محافل علمی معتقدند که این ژانر سینمایی هیچ فایدهای برای تخلیه روانی افراد وجود ندارد.
اندرو اسکاهیل، دکترا، استادیار دپارتمان انگلیسی در دانشگاه کلرادو و نویسنده کتاب «کودک شورش در سینمای وحشت» میگوید: در دهه ۳۰، این نگرانی وجود داشت که چه چیزی در فیلمهای ترسناک ذهن ببیننده را درگیر کرده و به وی منتقل میشود، به ویژه در مورد کودکان. انتقادات اولیه از فیلم(ژانر وحشت) از جایی نشأت میگرفت که سینمای ترسناک اساساً به عنوان عاملی برای ترویج و شیوع بیرحمی در نظر گرفته میشد؛ این که به فانتزیهایی جامه عمل پوشانده میشد که نباید تقویت شوند. اما از آنجا که فیلم همچنان بر فرهنگ عامه تأثیر می گذارد، محققان نظر خود را تغییر دادند.
فریاد از وحشت، تقویت تابآوری
اسکاهیل ادامه داد: فکر کردن در مورد آنچه وحشت به ما ارائه میدهد، چگونه میتواند به هر نحوی لذتبخش باشد؟ چرا باید خود را در معرض تأثیر منفی قرار دهیم؟ به نظر میرسد این تصویر با هر تصویر تکاملی از بشریت مغایر باشد. امروز ما چیزی را داریم که آن را «نظریه رحم جایگزین» مینامیم؛ که اساساً میگوید فیلمهای ترسناک به ما این امکان را میدهند تا با ارائه یک تجربه جایگزین، ترس خود از مرگ را کنترل کنیم.
بدن ما به ما میگوید در خطریم، اما این را میدانیم که در صندلیهای آرام سینما ایمن هستیم. اجازه دادن به خود برای تحریک هراس در یک محیط امن می تواند یک فرآیند درمانی باشد. به گفته کورت اوکلی، بنیانگذار نوعی روان درمانی در سانفرانسیسکو معتقد است تجربه جانشینی مخاطب از فیلمهای ترسناک شبیه به تمرین مواجهه با درمانی است که در آن بیمار با عوامل استرسزا در یک محیط کنترل شده روبرو می شود تا تأثیر آن در طول زمان کاهش یابد.
اوکلی گفت: «وحشت در واقع میتواند به ما بیاموزد که چگونه استرس دنیای واقعی را بهتر مدیریت کنیم. طی تماشای یک فیلم استرسزا، ما عمداً خود را در معرض محرکهای ایجاد کننده اضطراب قرار میدهیم اما معمولاً درگیر همان مکانیسمهای مقابله ناسالمی که در زندگی واقعی استفاده میکنیم، نمیشویم. ما یاد می گیریم که چگونه استرس را در لحظه مدیریت کنیم. این تمرین میتواند به ما کمک کند تا استرسها و ترسهای روزمره را مدیریت کنیم.
منبع: HealthLine/ اکتبر ۲۰۲۱
مترجم: لیلا فرجی