آیا احساس میکنید مدتهاست به عنوان والدین، کنترلی روی فرزندان تان ندارید؟ اخیراً مدام از خود میپرسید: “چرا بچههای من هیچ احترامی برایم قائل نیستند؟” گاهی اوقات آنقدر در مسئولیت های خود غرق می شویم که ارتباطات اصلی میان ما با بچه ها از بین میروند.
بدون در نظر گرفتن سن و پویایی روابط، رعایت احترام بین انسانها از قوانین یکسانی پیروی میکند. بچهها دقیقاً به همان دلیلی که یک دوست یا همکار برای ما احترام قائل نمیشود یا به همان دلایلی که خود ما به دیگران احترام نمیگذاریم، به ما بیاحترامی میکنند. در ادامه مرکز مشاوره یاسان، یکی از برترین مراکز روانشناسی کشور به برخی دلایل بی احترامی بچه ها به والدین اشاره و راهکارهایی برای حل آن ارائه می دهد.
چرا فرزندانم به من احترام نمیگذارند؟
- حد و مرز مشخصی ندارید
تعیین حد و مرزهای شخصی به دیگران نشان میدهد که چگونه با ما رفتار کنند. اگر حد و مرزی تعیین کنیم اما خلاف آن را نشان دهیم، نمیتوان انتظار داشت که طرف مقابل این حد و مرزها را باور کرده یا به آنها احترام بگذارد.وقتی صحبت از حد و مرز گذاشتن برای فرزندان به میان میآید، باید خودمان آنها را در طول زندگی دنبال کرده باشیم نه اینکه فقط بخواهیم آنها را روی فرزندمان پیاده کنیم.به عنوان مثال، اگر به فرزندتان میگویید دروغگویی ممنوع است، اما اجازه میدهید شریک زندگیتان به طور واضح و مداوم در مورد جاهایی که میرود دروغ بگوید، یا پشت تلفن در حضور فرزندانتان، به رئیس خود، دروغ میگویید؟ به آنها نشان میدهید که خودتان به حد و مرزهای خود احترام نمیگذارید؛ بنابراین، چرا آنها باید احترام بگذارند؟
- محکم و باثبات نیستید
شما آنها را تهدید میکنید که اگر شامشان را تمام نکنند، خبری از دسر نیست اما سر حرفتان نمیمانید و به آنها دسر هم میدهید. قول میدهید که بعد از تمام شدن مدرسه، به موقع دنبالشان بروید اما همیشه دیر میکنید. این بیثباتی شما در رفتار، رفته رفته روی هم جمع شده و باعث میشود فرزندانتان دیگر احترام شما را نگه ندارند. این امر، فرزندپروری را زیر سوال میبرد.بسیار مهم است که با همسرتان همعقیده و در یک جبهه باشید، حتی اگر شیوههای فرزندپروریتان متفاوت است. اما وقتی یکی از والدین نقش “پلیس خوب” و دیگری نقش “پلیس بد” را بازی میکند، فضایی برای بی احترامی ایجاد می شود. توجه داشته باشید که تصمیمات شما به عنوان والدین بین شما و والد دیگر است و نباید جلوی فرزندانتان، در مورد آنها صحبت کنید.
- فراموش کردهاید که آنها دقیقاً مثل شما نیستند
به یاد داشته باشید، فرزندان شما انسانهای مستقل و متفاوت از هم هستند. آنها هر چقدر هم که شبیهه شما باشند، بزرگ شده شما نیستند.اگر کودک خود را آن طور که هست نمیبینید یا صدایش را نمیشنوید، ممکن است در ابتدا هدف آنها جلب رضایت شما و همانطور که خواسته بودید، “نسخهی کوچک شده خودتان” باشد. اما نتیجه این شیوه تربیت، وقتی فرزندتان بزرگ شد و به سن نوجوانی رسید، چیزی جز بی احترامی و عصبانیت او نسبت به شما نیست؛ چراکه آنها هویت خود را جعل کرده اند.
- به احساساتشان توجهی نمیکنید
کودکان اغلب نگران این نیستند که چه اتفاقی افتاده یا نیفتاده است. آنها فقط میخواهند والدینشان احساساتشان را دست کم نگیرند و به آنها اهمیت بدهند. حتی اگر به عنوان بزرگسال، احساسات آنها برایتان پوچ و بیاهمیت است، نباید طوری رفتار کنید که متوجه این موضوع بشوند.بسیاری از والدین به سرعت احساسات فرزندانشان را انکار کرده و تلاش کودک برای مشورت و پرسیدن انبوهی از سوالات را سرکوب میکنند.بعد از یک مهمانی به خانه برمیگردید و کودک اولین چیزی که میگوید این است که:” اصلا خوش نگذشت.” و اولین جواب ما این خواهد بود که:” معلومه که خوش گذشته، تو فقط خجالتی هستی. فیلم خوبی ندیدی؟ پفیلا نخوردی؟دوستات که دوستشون داری، اونجا نبودن؟ دفعهی بعدی باید رودربایستی و خجالت رو کنار بگذاری و راحت نظرتو بگی.” با این برخورد کودکمان به مرور ناراحت و ساکت میشود.
در عین حال اگر فرزندمان را با گفتن:” آها…. خب….ادامه بده….”، به حرف زدن تشویق کنیم، کمک میکنیم احساساتشان را بروز دهند. یا اینکه اگر از آنها بپرسیم: ” بهت خوش نگذشت؟ خوشحال نیستی؟”، به آنها این فرصت را میدهیم که خودشان را تخلیه کنند. نکته بعدی این است که خودشان به ما میگویند که دقیقا چه اتفاقاتی افتاده و احساس بهتری پیدا میکنند.
- خیلی احساسات منفی خود را بیرون میریزید
فقط بچهها نیستند که احساسات منفیشان را بروز میدهند. والدین نیز این کار را میکنند. به خصوص اگر دوران سختی را پشت سر میگذارید و راهی برای تخلیهی استرس خود پیدا نکردهاید.اگر وقتی عصبانی هستید به آنها توهین میکنید، درها را به هم میکوبید یا ساعتها آنها را نادیده میگیرید، همه اینها رفتارهای عصبی باعث میشوند بچه های شما آرامششان را از دست بدهند یا حتی از شما بترسند.همه ما گاهی اوقات عصبانی میشویم و کارهای احمقانهای میکنیم. اما اگر به صورت مداوم اینکارها را تکرار کنیم، باید قبل از اینکه فرزندانمان به ما بیاحترامی کنند یا دیگر هیچ احترامی برایمان قائل نشوند، برای حل کردن مسئله از یک مشاور کمک بگیریم.
- در حال دروغگویی یا کلک زدن هستید
شاید وقتی بچههای ما خیلی کوچک هستند بتوانیم با دروغ و کلک از شر آن ها خلاص شویم. اما سرانجام، همانطور که شما به رئیسی که برای رسیدن به خواستههای خودش به شما نارو میزند یا به دوستی که به جای وقت گذاشتن برای صحبت کردن با شما همیشه دروغ میگوید، احترام نمیگذارید، بهای این نوع رفتار، کودکانی است که به شما احترام نمیگذارند.همه چیز در نوجوانی خودش را نشان میدهد و آنها به شما یادآوری میکنند که وقتی خودتان با آنها صادق نبودید، اصلا نباید از آنها توقع صداقت داشته باشید.
- انتظارات شما عادلانه نیست
اینکه بخواهیم فرزندان ما خوب عمل کنند و آنها را وادار کنیم تا برای مسائل مهم زندگیشان تمام تلاششان را بکنند، یک چیز است و فشار آوردن مداوم به کودک، چیز دیگری است. اگر او را وادار به انجام کارهایی میکنید که از توانش خارج است یا اصلا به آنها علاقهای ندارد، در واقع به او بیاحترامی کردهاید.آیا واقعاً به فرزند خود توجه میکنید؟ آیا میدانید چه چیزی برایشان اهمیت دارد؟ علایق و مهارتهایشان چیست؟ کشمکش و محدودیتهای آنها چطور؟کودکان نیازی به کمال ندارند. آنها به والدینی نیاز دارند که حضور داشته باشند و تمام تلاش خود را برای آنها انجام دهند.
به عنوان والدین، هیچوقت دیر نیست که دست به کار شوید. اما باید نیت صادقانهای داشته باشید. اعتراف کنید که شما به عنوان والدین اشتباه کردهاید (اینطور نیست که آنها متوجه آن نشوند) و اکنون میخواهید تغییراتی ایجاد کنید. سپس بدانید که این تغییرات چه هستند و برای عملی کردن آنها ثابتقدم باشید.
و دوباره به یاد داشته باشید که احترام همگانی است. هرچه بیشتر وقت بگذارید تا فرزندان خود را به چشم انسانهایی منحصر به فرد ببینید، به آنها گوش دهید و احترام بگذارید، آنها بیشتر به شما احترام میگذارند؛ چرا که میبینند شما تمام تلاشتان را میکنید و واقعاً به آنها اهمیت میدهید.
پدر و مادر بودن خودش به اندازهی کافی دردسر دارد به همین دلیل والدین گاهی اوقات به کمک نیاز دارند. مرکز مشاوره یاسان با بهترین روانشناسان کودک، نوجوان و بزرگسال به شما کمک می کند تا بهترین رابطه را با فرزندان خود داشته باشید. خدمات مرکز مشاوره یاسان به صورت حضوری، آنلاین و تلفنی ارائه می شود. برای دریافت وقت مشاوره از روانشناس کودک و نوجوان کلیک کنید یا به شماره ۰۹۹۳۵۹۶۸۰۱۰ از طریق واتس اپ پیام دهید.
خواندن این مقاله را توصیه می کنیم: چگونه پدر و مادر خوبی باشیم؟ + ۸ راهکار