تحقیق در مورد شایعه پراکنی و راه های مقابله آن

راه های مقابله و جلوگیری از شایعه پراکنی کدامند؟

در این تحقیق معنای شایعه و راههای مقابله با شایعه پراکنی از کتاب آمادگی دفاعی نهم آشنا می‌شوید، با دانشچی همراه باشید.

معنای شایعه

شایعه به معنای خبری است که بین مردم پخش شده و راست و دروغ بودن آن معلوم نیست و معمولا مردم به خبر دروغ، شایعه می گویند. شایعه پراکنی یعنی، کسی این اخباری را که راست و دروغش معلوم نیست بین مردم پخش کند.

ابزار شایعه پراکنی

۱- سخن گفتن: یکی از راههای پخش کردن شایعه، گفتن شایعات است. مثلا کسی در جمع فامیل و دوست و همکاران ماجرایی را که درست بودنش قطعی نیست، نقل میکند و آنها هم می روند به افراد دیگری می گویند و آنها هم به اشخاص دیگر و ماجرا همینطور ادامه پیدا می کند تا افراد زیادی از این ماجرا صحبت می کنند. در این روش به نسبت روش های دیگر، سرعت پخش شایعه کمتر است.

۲- نوشتن: در این روش فرد شایعه را در کتاب و مجله و روزنامه و… می‌نویسد و اینگونه باعث پخش آن می‌شود. یکی از نمونه های اینگونه شایعات در چند سال گذشته، نوشتن داستانهای خرافی و دروغ در کاغذ هایی به تعداد بالا و پخش کردن آن بین مردم است.

به عنوان مثال در کاغذی می‌نویسند: شخصی در خواب پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) یا فلان امام را دید و او از شخص خواست ماجرا را در کاغذی بنویسد و بین ۸۰ نفر پخش کند آن شخص این کار را نکرد در نتیجه اتفاق بدی برایش افتاد…!!! وقتی این کاغذ به دست افراد ساده لوح می رسد از ترس اینکه اتفاق بدی برایشان بیفتد ۸۰ بار این ماجرا را نوشته و بین ۸۰ نفر پخش می کنند و همینطور ماجرا ادامه می‌یابد.

۳- فضای مجازی: امروزه یکی از مهمترین و سریعترین ابزارهای پخش شایعات، فضای مجازی است. در این روش، افراد متن و صوت و فیلم و عکس هایی را که واقعی بودنش مشخص نیست در کمترین زمان به اشتراک می گذارند و در مدت زمان کوتاهی افراد زیادی از آن با خبر می‌شوند.

اهداف افراد از شایعه پراکنی

۱- گاهی فرد خودش هم نمی داند این مطلبی که در حال پخش کردن است دروغ و شایعه است؛ بلکه فکر می کند مطلب مفیدی است و می خواهد آن را در اختیار همه قرار دهد غافل از اینکه این کارش شایعه پراکنی است و نه تنها فایده ای ندارد، در بسیاری از موارد ضرر هم می رساند.

۲- گاهی انگیزه های اقتصادی باعث می شود فردی شایعه ای بسازد و آن را پخش کند تا فروش محصولاتش زیاد شود. مثلا از فواید بی نظیر چیزی به دروغ فیلم و عکس می سازد و آن را پخش می کند، در نتیجه تمایل مردم برای خرید آن کالا زیاد می‌شود.

۳- شایعه پراکنی از روی دشمنی و به قصد آسیب رساندن یکی دیگر از اهداف برخی شایعه پردازان است. دشمنان با راست جلوه دادن خبرهای دروغ و دروغ نشان دادن خبرهای راست، سعی می کنند ذهن مردم را منحرف کنند و به آنها آسیب برسانند.

راه های مقابله با شایعه

مقابله با شایعه بسیار لازم و ضروری است. ما اگر شایعات را نشناسیم و آنها را از حقیقت تشخیص ندهیم، ممکن است بر اساس این شایعات تصمیمات نادرستی بگیریم و اینطور ضرر کنیم و آسیب ببینیم. برای مقابله با شایعه، اولین راهکار شناخت شایعه است. اگر ما نتوانیم شایعه را تشخیص دهیم چطور می‌توانیم با آن مقابله کنیم؟!

الف) شناخت شایعه

۱- یکی از ویژگیهای شایعه این است که منبع آن مشخص نیست. معلوم نیست این خبر، فیلم یا عکس را چه کسی ساخته است. ممکن است فیلمی پخش شود و زیرش بنویسد این فیلم برای فلان مکان یا فلان ماجراست؛ اما وقتی جستجو کنیم ببینیم اصلا چنین چیزی وجود ندارد.

یا اینکه متنی پخش می‌شود و از شخصی به عنوان پرفسور و دکتر و … سخنی نقل می‌شود در حالی که چنین شخصی اصلا وجود ندارد، یا اینکه وجود دارد ولی او چنین حرفی را نزده، یا اصلا حرف آن شخص معتبر نیست.

۲- غیر عقلانی و غیر علمی بودن خبر، ویژگی بیشتر شایعه هاست. برخی شایعات به قدری دور از عقل و مخالف علم است که انسان تعجب می‌کند چطور برخی افراد آن را باور می‌کنند.

البته باید گفت ترفند شایعه پراکنان برای باوراندن اینگونه شایعات به مردم این است که از احساسات مردم سوء استفاده می کنند و از طریق احساسات، آنها را فریب می‌دهند. مثلا فیلم دروغینی میگذارند و روی ان یک موسیقی می گذارند که احساسات فرد تحریک شود، یا از گریه کودکان و یا از قسم خوردن و سایر روش ها استفاده می‌کنند.

ب) خودداری از پخش خبر قبل از اطمینان به صحت آن

راه مهم دیگر برای مقابله با شایعه پراکنی این است که اول از خودمان شروع کنیم. هر خبری که به دستمان رسید بلافاصله با دیگران به اشتراک نگذاریم. اگر هریک از افرادی که هدف دشمنی با دیگران را ندارند و خیرخواه جامعه هستند به این توصیه عمل کنند، زنجیره پخش شایعه قطع می‌شود.

ج) آمادگی دولت برای مقابله با شایعات

دولت ها برای مقابله با شایعات، اولا باید با کسانی که شایعه سازی و شایعه پراکنی می‌کنند برخورد کنند. ثانیا شهروندان را آموزش دهند تا شایعات را بشناسند و در دام آن اسیر نشوند.

نتیجه

شایعات اخباری است که راست و دروغ بودنِ آن مشخص نیست و با اهداف مختلفی در جامعه پخش می‌شود و می تواند به مردم آسیب جدی برساند. برای مقابله با شایعه، اولا باید شایعات را شناخت، ثانیا از پخش اخباری که درست بودنش مشخص نیست خودداری کرد، ثالثا دولتها برای مقابله با شایعه پراکنی باید با افرادی که اقدام به این کار می‌کنند، برخورد کنند همچنین آموزش های مفیدی در زمینه شناخت شایعات در دسترس مردم قرار دهند.

اختصاصی-دانشچی