هولوگرام چیست و چگونه ساخته می شود؟

هولوگرام چیست و چگونه ساخته می شود؟

مجموعه: آیا می دانید ؟

هولوگرام چه کاربردها و انواعی دارد

هولوگرام چیست؟

اگر بخواهیم درباره ی هولوگرام برایتان توضیح دهیم، می توانیم ابتدا از خود واژه ی هولوگرام شروع کنیم. این واژه یک عبارت لاتین است و از دو بخش تشکیل می شود. هولو که معنایی مطابق با تمام و یا همه دارد و گرام که به معنای نشان دادن بصری یک شی می باشد.

اگر کسی درباره ی هولوگرام برای شما صحبت کند، احتمالا همه تان یاد برچسب های نقره ای می افتید که وقتی نور خورشید به آن ها می خورد، تغییر رنگ می دهند. عموما هولوگرام ها براق هستند و حتی می توانند رنگ های رنگین کمانی هم داشته باشند. هر هولوگرام با هدف خاصی بر روی جعبه ی یک محصول چاپ می شود. 

به طور کلی می توانیم هولوگرام را یک برچسب معرفی کنیم که این برچسب را با تکنولوژی هولوگرافی تولید می کنند. این برچسب ها که به تمام نگار نیز معروف هستند، این قابلیت را دارند که آپشن های امنیتی و فوق امنیتی مختلفی به آن ها اضافه شود و کاربردی که برایشان تعیین شده، جدی تر و کارایی تر باشد. هولوگرام یک محصول تصویری است که همین تصویر به ظاهر ساده، قابلیت این را دارد که اشکال و تصاویر سه بعدی نیز تولید کند.

همه ی شما هولوگرام را دیده اید و تقریبا این تصویر سه بعدی براق که معمولا به رنگ های نقره ای دیده می شوند، نظر همه ی شما را بر روی جعبه ی محصول و یا خود محصول جذب کرده است. 

هولوگرام را با لیزر تولید می کنند و عموما برای نشان دادن آرم خاصی از یک مجموعه، نام یک مجموعه، طرح های گرافیکی مختلف و غیره از این تکنولوژی زیبا و چشم نواز استفاده می شود. اگر به هولوگرام نگاه کنید، متوجه می شوید که این برچسب ساختاری کاملا مسطح دارد و تنها با لمس کردن سطح آن، متوجه برجستگی ها و تفاوت سطحی خیلی کم بین قسمت های مختلف این برچسب خواهید شد.

البته لازم است بدانید که بخشی از زیبایی و جذابیت هولوگرام نیز در گرو، همین برجستگی های ریزی است که تنها با لمس مشخص می شود. هولوگرام را در فرآیندی پیچیده و بسیار دقیق اپتیکی و بر اثر نوردهی مناسب، ایجاد می شود که نتیجه ی این کار را می توانیم به صورت یک تصویر سه بعدی زیبا مشاهده نماییم. 

هولوگرام را چگونه می سازند؟

بخشی از نوری که به اجسام برخورد می کند، بر اثر انعکاس از سطح جسم برمیگردد و این کلا یک قابلیت و ویژگی است که با به واسطه ی آن می توانیم اجسام را ببینیم. درباره ی هولوگرام نیز همین موضوع صدق می کند، چون نور به سطح جسم برخورد می کند و صفحه ی فیلمی که هولوگرام را بر روی آن تولید کرده اند روشن می گردد.

به طور کلی می توانیم ادعا کنیم که هولوگرام ها را از یک الگوی تداخلی می سازند. این الگوی تداخلی یک الگوی میکروسکوپی است که نقاط روشن و تیره ی خاصی دارد. در واقع این الگو وقتی مجددا تحت تاثیر نوردهی قرار بگیرد، یک تصویر سه بعدی را از شی انعکاس می دهد. نهایتا انتقال الگوی تداخل بر روی یک فیلم، باعث می شود تا یک هولوگرام برجسته به وجود بیاید. 

حالا می خواهیم این پدیده را به گونه ای ملموس تر برایتان بیان کنیم. تصور کنید که دو سنگ ریزه را داخل یک حوضچه ی آبی می اندازیم. طبیعتا وقتی این سنگ ریزه ها با سطح آب برخورد می کنند، به مراتب بر اثر این برخورد، امواجی نیز به وجود می آیند. یعنی هر سنگریزه، موج خودش را تولید می کند. حالا طی تداخل این دو موج با یکدیگر، وقتی یک موج بیشینه یعنی قله ی موج، با یک موج بیشینه تری برخورد کند، یک برخورد سازنده شکل میگیرد و طبیعتا نتیجه ی نهایی، یک موج بزرگ و بلند خواهد بود.

اما وقتی یک موج کمینه و دارای قعر، با یک موج کمینه تری برخورد می کند، طبیعتا موجی با عمق بسیار کم تولید می شود. این تاثیر را تاثیر مخرب می نامند. اما وقتی دو موج کمینه و بیشینه با یکدیگر برخورد کنند، دو موج اثر یکدیگر را از بین برده و نهایتا یک سطح مسطح را ایجاد می نمایند. این اثرات باعث می شوند تا الگوهای تداخلی ایجاد شوند. که اساس کار تولید هولوگرام نیز بر اساس همین قابلیت انجام خواهد شد. 

البته که پیشرفت تکنولوژی تولید هولوگرام به حدی بوده که امروزه سیستم های کامپیوتری مدرن با استفاده از نرم افزار و سخت افزار و ابزار میکرولیتوگرافی، دست تولید هولوگرام هایی می زنند که در ظرافت و دقت رقیبی ندارند و هیچ گونه قابلیت کپی برداری از این محصولات نیز امکان پذیر نیست. 

انواع هولوگرام 

باید خدمت تان عرض کنیم که هولوگرام ها با توجه به قابلیت های مختلفی که دارند، در دسته بندی های مختلفی قرار میگیرند. نوع مصرف، نوع بهره برداری، نوع الصاق، نحوه ی تولید و نوع مصرف، همگی مواردی هستند که می توانند دسته بندی های هولوگرام را ایجاد نمایند.

یکی از کلی ترین دسته بندی ها، براساس اطلاعات تصویری هولوگرام انجام می شود که در ادامه درباره ی آن ها مفصلا توضیح خواهیم داد. دسته بندی هولوگرام ها براساس طرح و نقشه، به دسته ی طرح های عمومی و همگانی و طرح های اختصاصی تبدیل می شوند : 

هولوگرام هایی با طرح عمومی و پیش آماده :

این مدل هولوگرام ها، نقشها و طرح ها و یا نوشته های از پیش آماده شده هستند که گاهی اوقات هم با طرح های خاص و منحصر به فردی ترکیب شده اند. بیشترین طرح های هولوگرام های عمومی، مربوط به اشکال و نوشته هایی می شود که بیشترین کاربرد را دارند، مثلا Ok، ORIGINAL، GENUINE و غیره و هر عبارت و طرحی که عموما برای توصیف یک محصول به کار برده می شود.

یکی از بهترین مزیت هایی که می توانیم برای هولوگرام های با طرح های عمومی بیان کنیم این است که چون این طرح ها، از پیش طراحی شده و چاپ شده هستند و سایزهای آن ها آماده و از پیش تعیین شده است. نیازی به طراحی و پرداختن دوباره ندارند، از این رو طبیعتا هزینه ی استفاده از این نوع هولوگرام ها به مراتب کمتر از هولوگرام هایی است که قرار است دوباره با اندازه های مختلف و اشکال اختصاصی، طراحی و تولید شوند.

علاوه بر موضوع هزینه ها، این هولوگرام ها عموما خیلی سریع آماده می شوند و نیازی به مدت زمان طولانی برای چاپ نخواهند داشت. البته شما می توانید یک سری اطلاعات پایه ای مانند شماره سریال یا لوگو را نیز به این طرح ها اضافه نمایید اما همین اطلاعات نیز ماهیت هولوگرامی ندارند و وقت گیر نیستند. 

خوب؛ حالا که برایتان از مزیت های هولوگرام های با طرح آماده گفتیم بهتر است بدانید که این نوع هولوگرام ها چه بدی هایی هم دارند. طبیعتا هولوگرام ها آماده به اندازه ی هولوگرام های اختصاصی از امنیت بالایی برخوردار نخواهند بود.

با این حال این هولوگرام ها به نوعی جنبه ی سرعت بخشی به روال کاری و نوعی میانبر را دارد که کار مشتری و خواسته ی او را در زمان کم و هزینه ی کم اجرا می کند. این هولوگرام ها می توانند تا حدودی نیاز به اطمینان از پلمپ را هم ایجاد کنند و البته در این شرایط بهتر است که با زیر لایه های تخریب شونده تولید شوند. 

هولوگرام های با طرح اختصاصی و سفارشی :

تکلیف این مدل هولوگرام ها به وضوح مشخص است چرا که این هولوگرام ها مشخصا برای یک برند، یک مشتری و مطابق با خواست مشتری، طراحی و تولید می شوند. این مدل هولوگرام ها چون انحصارا برای یک برند و یا یک مجموعه ی خاص تولید می شوند می توانند ویژگی های امنیتی همچون گیلوش و میکروتکست (ریزمتن) را نیز شامل شوند و کلا می توانیم آن ها در این شرایط، یک برچسب اطمینان از پلمپ محصول بنامیم.

هولوگرام های با طرح های اختصاصی می توانند به صورت فوق امنیتی نیز طراحی و تولید شوند و این خاصیت را دارند که در زمینه های مختلف تجاری، اقتصادی، سیاسی و غیره، کاربردهای فراوانی داشته باشند. البته مهم ترین موضوع در طراحی و ساخت هولوگرام هایی با طرح های خاص، خواسته و هدف مشتری است.

شاید باورتان نشود اما این دسته از هولوگرام ها قابلیت این را دارند که رهگیری و کنترل اصالت شوند. طبیعتا این شرایط برای یک طراحی و تولید یک هولوگرام به این معناست که هزینه های بالاتر و مدت زمان بیشتری برای اجرای این طرح ها نیاز است. هر چند که این هولوگرام ها نیز بر روی فویل های رنگی و زیر لایه های متفاوت، طراحی، تولید و عرضه می شوند اما باز هم به هزینه های بیشتری برای اجرای چنین ایده های نیاز است.

در واقع شما به ازای پرداخت هزینه های بیشتر، به یک نمونه ی خاص، با کیفیت و با امنیت بالا و فوق بالا دسترسی پیدا خواهید کرد. این موضوع با توجه به اهداف شما می تواند در کیفیت اجرای هدف شما، تاثیر بسیار زیادی بگذارد. 

بررسی انواع دیگر هولوگرام 

هولوگرام ها می توانند برای کاربردهای مختلف و در ابعاد مختلف با کیفیت ها و ویژگی های ساختاری مختلفی طراحی و تولید شوند. مثلا :

هولوگرام های شماره سریال دار 

در این مدل از هولوگرام ها، با هدف ایجاد امنیت بیشتر و همچنین مدیریت و کنترل اجناس و مدارک، یک سری شماره ی سریال نیز در طرح هولوگرام ایجاد می کنند. 

هولوگرام های مخصوص کارت شناسایی

این هولوگرام ها شفاف هستند و عموما با هدف جلوگیری از تخریب کارت و بالا بردن امنیت کارت های شناسایی برای جلوگیری از کپی مدرک به کار برده می شوند. 

هولوگرام های نقش برگردان 

حتما این نوع از هولوگرام ها را دیده اید، این هولگورام ها مانند برچسب می مانند و وقتی که از لایه ی شفاف خود جدا می شوند، تصویری را از خود به جا می گذارند که این تصویر می تواند رنگهای مختلف داشته باشد. 

هولوگرام های دارای طرح مخفی

 این نوع هولوگرام ها عموما برای مواردی که نیاز به امنیت خیلی بالا دارند، مورد استفاده قرار میگیرد. چرا که تصویر و طرح هولوگرام در شرایط عادی قابل رویت نیست و تنها با دستگاه های خاص هولوگرام خوان، این تصاویر تایید و بررسی می شوند. 

نوار هولوگرام 

این نوارها نوعی هولوگرام هستند که وقتی باز می شوند و جدا می شوند، کلماتی مانند کنسل و یا اپن از خود به جای می گذارند که نشان میدهد، جعبه و یا بسته ی مورد نظر باز شده است. 

سخن آخر 

با توجه به مواردی که برایتان توضیح دادیم و تعریفی که از دنیای هولوگرام ها در اختیار شما گذاشتیم، متوجه خواهیم شد که هولوگرام ها میتوانند دنیای پیچیده و مختلفی داشته باشند و با پیشرفت علم، روز به روز هم به این پیچیدگی و گستردگی افزوده می شود.

یکی از مهم ترین مواردی که این گوناگونی را در هولوگرام ها پدید می آورد، راه ها و نحوه ی تولید این هولوگرام ها است، مثلا هولوگرام های دو بعدی، سه بعدی، هولوگرام های چاپ سرد و گرم، هولوگرام ترکیب دو بعدی و سه بعدی، هولوگرام رنگ واقعی، هولوگرام تصویر متحرک، هولوگرام با استفاده از UV، هولوگرام فیلتر تصویر، هولوگرام شفاف، هولوگرام ضد سرقت غیره، از انواع هولوگرام های مختلف هستند. البته این گوناگونی و تنوع همینجا تمام نمی شود می تواند در ابعاد مختلف دیگری نیز پدیدار شود. 

در کل باید خدمت تان عرض کنیم که علم هولوگرام باعث می شود که مجموعه ی تولید کننده، بتواند به مشتری خود این اطمینان را بدهد محصولی که خریداری می کند، در نوع اصل و اورجینال آن تهیه شده و بدون کپی برداری است.

در واقع با کمک هولوگرام ها، کارخانه ها، تولید کنندگان سایر فعالان در زمینه های مختلف تولید و خدمات، می توانند امنیت خدمات رسانی خود را به مشتری شان تا حد خیلی زیادی بالا ببرند.

نوشته های میکرونی، عکسهای رنگی، الگوهای ریاضی، انعکاس دهنده متنی توسط نور لیزر، تصاویر با اختلاف زاویه دید و غیره، همگی می توانند محتوای یک هولوگرام باشند. در نهایت باید بدانید که هولوگرام ها هم در موارد دولتی و هم در موارد حقوقی و بازار آزاد، می توانند کاربردهای زیادی داشته باشند. 

گردآوری : بخش علمی بیتوته