علل، علایم و درمان HPPD یا اختلالات ادراک توهم زا

علل، علایم و درمان HPPD یا اختلالات ادراک توهم زا

مجموعه: مشاوره خانواده

آنچه باید درباره اختلال ادراک پایدار توهم زا بدانید 

اختلالات توهم زا چیست؟

برخی از افرادی که دارو های توهم زایی مثل اکستازی و سیلوسایبین استفاده می کنند ،روز ها، هفته ها یا حتی سال ها پس از مصر ف مجددا اثرات دارو را تجربه می کنند. که این افراد ممکن است با این قبیل از اختلالات توهم زا مواجه شوند.

این تجربیات معمولا فلاش بک نامیده می شود و در افراد مبتلا به اختلال ادراک مداوم توهم زا رخ می دهند. اصطلاح رایج سفر به یک تجربه ی عصبی درونی ناشی از مصرف مواد مخدر اشاره دارد که در ان ادراک حسی هنگام مصرف داروهای توهم زا تغییر می کند.

سحال سقوط در مواد توهم زا به طور بالقوه بسیار خطرناک است ،بسته به موارد زیر می تواند مخرب و خطر آفرین باشد:

• نوع توهم زا

• مقدار ماده ی توهم زا

• تداخل داروها با شرایط پزشکی زمینه ای 

در برخی از مواد مخدر احساس تجدید سفر یا اثرات دارو خوشایند است ،ممکن است در واقع آرامش بخش یا لذت بخش باشد.

با این حال برخی از افراد تجربه ی فلاش بک متفاوتی را دارند ،ان ها به جای سفر لذت بخش، فقط جلوه های بصری گیج کننده را تجربه می کنند.

این جلوه های بصری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• هاله های اطراف اجسام 

• اندازه ها با رنگ های تحریف شده 

• چراغ های روشن که محو نمی شوند

افرادی که این اختلالات را تجربه می کنند ممکن است از هر چیز دیگری که در حال وقوع است اگاه باشند ،وقفه در میدان دید شما می تواند ازار دهنده و ناتوان کننده باشد.

به همین دلیل است که این علائم ممکن است ناراحت کننده باشند.

اگر این اختلالات بینایی به صورت مکرر رخ دهند ممکن است به بیماری ای به نام اختلال ادراک مداوم توهم زا (HPPD) مبتلا باشید.

در حالی که گاهی اوقات فلاش بک رایج است ،HPPD نادر در نظر گرفته می شود. مشخص نیست که چه تعداد از مردم این وضعیت را تجربه می کنند زیرا افرادی که سابقه ی مصرف تفریحی مواد مخدر را دارند ممکن است احساس راحتی نداشته باشند که این موضوع را باید نزد پزشکتان مطرح کنید.

به این ترتیب ، پزشکان ممکن است با این عارضه با وجود به رسمیت شناختن رسمی ان در برنامه درسی پزشکی و دستور العمل های تشخیصی اشنا نباشند.

محققان HPPD را به دو صورت شناسایی کرده اند و آن را به گروه 2و1 تقسیم بندی میکنند.

نوع1 ان به صورت فلش بک تصادفی و کوتاه تجربه می شود. 

نوع 2 آن به طور کلی میتوان گفت طولانی مدت ،ازار دهنده و فراگیراست.

از ان جایی که موارد کمی از این بیماری و اختلال به طور رسمی شناخته شده است ،تحقیقات زمینه ای در این باب مسائل کاملا محدود است که این امر باعث میشود اطلاعات پزشکان و محققان نیز در این زمینه محدود شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این اختلالات برای مثال علائمی که ممکن است در صورت ابتلا ان ها را تجربه کنید و چگونگی تسکین درد ناشی از ان توصیه می شود این مقاله را دنبال کنید. تا انتها مطالعه کنید.

علایم  اختلالات ادراک توهم زا

افرادی که اختلالات بینایی ناشی از HPPD را داشته باشند اغلب یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه می کنند:

• رنگ های تشدید شده اشیاء رنگارنگ روشن تر و واضح تر به نظر می رسند.

• فلش های رنگی، انفجار های پر رنگ ،رنگ های غیر قابل توضیح ممکن است در میدان دید شما ظاهر شوند.

• سردرگمی رنگ

• ممکن است شما در تشخیص رنگ های مشابه با مشکل رو به رو شوید و هم چنین ممکن است در مغزتان رنگ ها را عوض کنید. 

• آن چه در واقع برای بقیه قرمز است ممکن است برای شما رنگی کاملا متفاوت به نظر برسد.

• سر در گمی اندازه ی اجسام در محیط دید شما ،ممکن است بزرگ تر یا کوچک تر از ان چه هستند به نظر برسند.

• هاله های اطراف اجسام هنگامی که به یک شی ء نگاه می کنید ممکن است یک لبه ی درخشان در اطراف ان ظاهر شود.

• دیدن الگو های هندسی شکل ها و الگوها ممکن است در چیزی که شما به ان نگاه می کنید ظاهر شوند علی رغم این که الگو واقعا وجود ندارد. به عنوان مثال برگ های روی درخت ممکن است برای شما به صورت شطرنجی به نظر برسند.

• دیدن تصاویر درون تصاویر، این علامت ممکن است باعث شود شما چیزی را در جایی که نیست ببینید برای مثال ممکن است دانه های برف را در شیشه ها ببینید.

• مشکل در خواندن ،کلمات روی یک صفحه  یا علامت ممکن است به نظر حرکت کنند یا تکان بخورند. ان ها هم چنین ممکن است به هم ریخته و غیر قابل کشف به نظر برسند.

• می دانید که چیزی که تجربه می کنید طبیعی نیست، ابن ممکن است باعث شود احساس ناراحتی ناشی از رخ دادن یک چیز عجیب و غیر عادی بکنید.

نکته قابل توجه این است که علت شکل گیری فلاش بک های HPPD مشخص نمی باشد.

این فلاش بک ها به ندرت به اندازه یک سفر معمولی ناشی از مواد مخدر شدید یا طولانی مدت شکل می گیرند.

افراد مبتلا HPPD معمولا موارد زیر را تجربه می کنند :

• اختلالات اضطراب یا هراس

• علائم مسخ شخصیت یا غیر واقعی شدن

• افکار خودکشی

این علائم در لیست (ِDSM-5) گزارش شده است اما به طور قطعی مشخص نشده اند که کاملا توسط این اختلال ایجاد می شوند یا خیر؟

علل اختلالات ادراک توهم زا (HPPD) چیست؟

محققان هنوز درک کاملی از این که چه کسی و چرا این اختلال را ایجاد می کند ،ندارند و همچنین مشخص نیست که چه چیزی در وهله اول باعث این اختلال می شود.

قوی ترین ارتباط به سابقه ی مصرف مواد مخدر توهم زا اشاره میکند. اما مشخص نیست که نوع دارو و یا دفعات مصرف آن چه تاثیری بر ابتلا به PHHD دارد.

تعداد افراد مورد ابتلا به این بیماری کم است و اغلب در افرادی که سابقه ی مشکلات روانی قبلی یا مصرف مواد دارند  تشخیص داده می شود.

با این حال باز هم ممکن است در هر فردی ایجاد شود ،حتی پس از یک بار قرارگرفتن در معرض دارو های محرک.

در برخی موارد موارد  ممکن است این نوع از اختلال  پس از اولین تجربه ی استفاده از دارو تجربه شود و سایر گروه ها پس از سال ها مصر ف دارویی این تجربه را خواهند داشت.

موارد زیر نمی تواند از اثرات ناشی از HPPD باشد:

• آسیب مغزی

• یک بیماری عصبی مانند تشنج یا سرع

• یک وضعیت روانی دیگر

علائم طولانی مدت نمی تواند نتیجه یک سفر بد باشد

برخی از گروه های افراد ممکن است ابتدا پس از یک سفر دچار این اختلال شوند اما  نمی توان گفت همه ی این افراد سفر بدی را تجربه کرده اند.

این علائم نتیجه ی ذخیره ی دارو در بدنتان و آزاد شدن ان در طول یک بازه ی زمانی نیست، این یک اصطلاح یا افسانه ای رایج است که اصلا درست نیست. HPPD نتیجه ی مصرف یا مسمومیت فعلی نیست.

بسیاری از افراد اولین بار علائم این اختلال را هفته ها و یا حتی ماه ها پس از مصرف دارو تجربه می کنند.

نحوه تشخیص  اختلالات ادراک توهم زا

در صورت تجربه ی توهمات غیر قابل توصیف مراجعه به پزشک الزامی می باشد.

همه ی قسمت های توهم زا می توانند نگران کننده باشند این امر مخصوصا زمانی صادق است که شاهد تجربه ی مکرر این قسمت ها باشید.

در صورت مراجعه به پزشک ممکن است با آزمایشاتی نظیر رادیوگرافی های مغز مواجه شوید.

در برخی از موارد ممکن است ان ها مجبور به گرفتن نوار مغزی از سر شما باشند تا از این طریق بتوانند روی فعالیت های الکتریکی مغزتان نظارت داشته باشند.

در صورت مصرف داروهای توهم زا حتما به پزشک مراجعه کنید.

درک این نکته که نگرانی های اولیه ی پزشک شما در رسیدگی و درمان علائمتان به شما کمک بزرگی خواهد کرد.

به این نکته توجه کنید که ان ها در مورد مصرف قبلی یا اخیر مواد مخدر شما قضاوت نمی کنند.

اگر پزشکتان یک ارزیابی پزشکی انجام دهد و نتایج تصویر برداری و آزمایشات واضح باشد ممکن است به شما توصیه کند معاینات روان پزشکی را انجام دهید.

اگر ارزیابی روان پزشکی با سایر ارزیابی های آزمایشگاهی مطابقت نکند می توان گفت علت HPPD تشخیصی می باشد و ممکن است دلایل دیگری داشته باشد.

در صورتی که پزشک شما با شرایط و مصرف داروی قبلی شما اشنا باشد، تشخیص HPPD ممکن است اسان تر باشد.

پزشک شما می خواهد از تاریخچه ی شما و هم چنین شرح مفصلی از ان چه تجربه کرده اید مطلع شود.

اگر پزشک شما به علت احتمالی دیگری مانند عوارض جانبی یک دارو مشکوک باشد، ممکن است آزمایش خون یا آزمایش تصویر برداری را درخواست کند.

این آزمایشات می تواند به ان ها کمک کند تا سایر علل احتمالی علائم شما را از بین ببرند، اگر سایر آزمایشات منفی باشد می توان گفت که تشخیص HPPD محتمل است.

برای داشتن رابطه ی موثر بین پزشک و بیمار این نکته بسیار حائز اهمیت است که بتوانید با پزشکتان درمورد تمام رفتار ها ،انتخاب ها و سابقه ی سلامت تان صادقانه گفت و گو کنید.

این عوامل به پزشک شما کمک می کند تا به تشخیص برسد و به شما نیز کمک کند تا از عوارض احتمالی ناشی از تداخلات دارویی جلوگیری کنند.

اگر احساس می کنید که پزشک شما را به درستی درمان نمی کند یا علائم شما را جدی نمیگیرد بهتر است پزشکتان را عوض کنید.

درمان اختلال ادراک توهم زا

این نوع از اختلال هیچ نوع درمان پزشکی شناخته شده ای ندارد.

از ان جایی که اطلاعات کمی درباره توسعه ی HPPDوجود  دارد ،یافتن پزشک با تجربه و درمان ان دشوار است. یافتن راهی برای  کاهش اختلالات بینایی و درمان علائم فیزیکی مرتبط ممکن است کمی به آزمون و خطا نیاز داشته باشد.

برخی از افراد نیازی به درمان ندارند ،چون ممکن است علائم در عرض چند هفته یا چند ماه ناپدید شوند. بررسی هایی از منابع معتبر در رابطه با این اختلال در سال  2021 این صورت گرفته که حاکی از ان است که:

دارو های خاصی وجود دارند که ممکن است بتوانند به درمان قطعی این اختلال کمک کنند، اما مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته اند بسیار محدود می باشند.

گاهی اوقات داروهای ضد تشنج و ضد صرع مانند کلونوپین و لامیکتال تجویز میشوند.

با این حال نمی توان گفت اثر همه ی دارو ها برای همه ی گروه از افراد می تواند یکسان عمل کند.

چگونه با  اختلالات ادراک توهم زا یا  HPPD کنار بیاییم؟

از ان جایی که جلوه های اپیزود HPPD می تواند غیر قابل پیش بینی باشد ،ممکن است بخواهید خود را با تکنیک هایی برای کنترل علائم در صورت وقوع اماده کنید. برای مثال ممکن است نیاز به استراحت داشته باشید و از تکنیک های تنفس ارام بخش استفاده کنید، در صورتی که این دوره ها باعث اضطراب فراوانی برای شما شود که این نگرانی ،خستگی و استرس شما باعث تحریک علائم و ایجاد اپیزود در شما می شود.

از گزینه های مقابله با این مشکل می توان به گفتار درمانی اشاره کرد. یک درمان گر یا روان شناس می تواند به شما کمک کند یاد بگیرید چگونه به عوامل استرس زا در هنگام بروز، واکنش نشان دهید.

انواع مختلف روان پریشی

حال که علل ایجاد روان پریشی را مطرح کردیم ،اشاره به انواع ان نیز خالی از لطف نخواهد بود

روان پریشی مانند هر بیماری دیگری می تواند انواع و دوز های مختلفی داشته باشد که شامل:

• اختلال روانی مختصر

• روان پریشی ارگانیک 

• روان پریشی ناشی از مصرف مواد مخدر یا الکل 

• اختلالات ناشی از روان پریشی

انواع اختلالات زیر می تواند از علائم روان پریشی باشد

• اختلال دو قطبی

• اختلال هذیانی

• افسردگی روانی

• جنون جوانی

چگونگی تشخیص و درمان روان پریشی

روان پریشی از طریق ارزیابی پزشک معالج تشخیص داده می شود.

پزشک می تواند با زیر نظر گرفتن فرد و انجام آزمایش هایی نظیر اشعه ایکس نوع و میزان روان پریشی را در فرد تحت نظر  تشخیص دهد.

پس از تشخیص پزشک نسبت به درمان بیمار خود اقدام می کند.

راه کار های درمانی این اختلال می تواند :

• دارو درمانی

• آرامش دادن به فرد بیمار

• تغییر طرز تفکر و رفتار

چگونه به افراد مبتلا به روان پریشی کمک کنیم؟

چنان چه احساس کردید فردی در محیط اطراف شما از این بیماری رنج می برد و حتی ممکن است کسی از این موضوع مطلع نشده باشد فورا نسبت به درمان و معالجات وی اقدام های لازم را انجام دهید.

گردآوری : بخش روانشناسی بیتوته