گروه تجسمی هنرآنلاین: حکیم نظامی گنجوی، شاعر و داستان‌سرای سده ششم هجری است که از استادان مسلم زبان فارسی به شمار می‌آید. نظامی تا پایان قرن ششم هجری توانست شعر تمثیلی را در زبان فارسی به حد اعلای تکامل برساند و در انتخاب کلمات مناسب و ایجاد ترکیبات تازه و مضامین نو، توفیق فراوان داشت.
از سال ۱۳۹۵ روز ۲۱ اسفند به نام روز بزرگداشت نظامی گنجوی در تقویم رسمی ایران ثبت شد، اما در سال‌های اخیر کشور آذربایجان، نظامی را به عنوان شاعر ملی خود معرفی کرده و سال ۲۰۲۱ را به عنوان سال نظامی گنجوی نامگذاری کرد. با این حال در ایران هنوز هیچ اقدام گسترده و عملی برای گرامیداشت مقام این شاعر پارسی گو و معرفی بیشتر او و آثارش به جوانان ایرانی صورت نگرفته است.
در این میان چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر یک بخش جنبی را با عنوان نظامی گنجوی نامگذاری کرده است، اما آنچه در این بخش دیده می‌شود به هیچ وجه در حد شاعری چون نظامی نیست. با توجه به اینکه خلق آثار موضوعی نیازمند ایده‌پردازی و صرف زمان است، به نظر می‌رسد هنرمندان شرکت‌کننده در جشنواره تمایلی به شرکت در این بخش نداشته‌اند و ترجیح داده‌اند آثاری با موضوع آزاد را به جشنواره ارسال کنند. اگرچه آثاری که با دعوت از هنرمندان در جشنواره به نمایش درآمده نیز مربوط به سال‌های گذشته است و برای این رویداد خلق نشده‌اند، اما تعداد اندک آنها نشان می‌دهد هنرمندان به ندرت سراغ منابع ادبی و به ویژه آثار نظامی گنجوی می‌روند.
به نظر می‌رسد اگر این بخش به شکل مناسبی در فراخوان معرفی شده و مانند بخش‌های رقابتی، برای آن جوایزی در نظر گرفته شده بود می‌توانست تاحدودی هنرمندان را به مطالعه آثار نظامی و خلق آثار هنری بر اساس آنها تشویق کند و به این ترتیب قدم کوچکی برای پیوند ادبیات و هنرهای تجسمی برداشته شود.
حال در مؤسسه صبا جدا از نقوشی که بر دیوار‌ها چاپ شده و برگرفته از آثار نظامی گنجوی است، آثار محدودی در ارتباط با این موضوع دیده می‌شود. حبیب الله فضائلی تابلو خوشنویسی ارائه کرده است که شعری از نظامی را به خط نستعلیق نوشته است. امیر طهماسبی در تابلوی نگارگری به نمایش یکی از داستان‌های نظامی پرداخته است و پرستو سعیدی از مدیوم تصویرگری برای روایت داستانی از نظامی استفاده کرده است. مینا صدری نیز تابلوی نگارگری پر جزییاتی را بر اساس آثار نظامی به وجود آورده است.
یکی دیگر از بخش‌های جنبی چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر به نکوداشت دو هنرمندی اختصاص دارد که در ماه‌های اخیر بر اثر ابتلا به کرونا درگذشته‌اند. اصغر کفشچیان مقدم، طراح، نقاش و هنرمند رسانه‌های جدید مهرماه ۱۴۰۰ و کامبیز درم بخش، کاریکاتوریست، طراح و گرافیست آبان ۱۴۰۰ دارفانی را وداع گفتند.
به یاد کامبیز درم بخش آثاری از مجموعه «مینیاتور‌های سیاه» که در گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران و حوزه هنری نگهداری می‌شود به نمایش درآمده است. آثار این مجموعه از سال ۱۳۵۲ و با توجه به شرایط روز جامعه خلق شده‌اند. در همه آنها با خطوط سیاهی مواجه هستیم که با سادگی روی کاغذ سفید نشسته‌اند و جدا از کنتراست سیاه و سفید، موضوعات تلخ و دردناک را به زبان طنز بیان می‌کنند.
اما برای نکوداشت اصغر کفشچیان مقدم به جای نمایش آثار او، چیدمان «قاف» اثر کریم اله خانی به نمایش درآمده است. اله خانی این اثر را به روح اصغر کفشچیان مقدم تقدیم کرده و در آن به مفهوم «گسترده کردن» در علم ریاضی توجه کرده است. در این چیدمان قفس‌های فلزی را می‌بینیم که دیواره‌های آن باز شده و به این ترتیب حجم مکعب به سطحی گسترده تبدیل شده است. این سطوح فلزی رنگارنگ که دیگر امکان اسیر کردن موجودی را ندارند از سقف آویزان شده‌اند و مخاطب در میان این فضای لابیرنت مانند حرکت می‌کند.
«کاتب» عنوان یکی دیگر از بخش‌های جنبی چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر است که به آثار خوشنویسی اختصاص دارد. این بخش کیوریتوریال، توسط جمشید حقیقت‌شناس و با استفاده از آثاری که در گنجینه فرهنگستان هنر، موزه خوشنویسی و... وجود داشته، شکل گرفته است.
آثار خوشنویسی کلاسیک در کنار بعضی از نمونه‌های نخستین نقاشی خط که توسط هنرمندان پیشروی این هنر در دهه‌های گذشته شکل گرفته است، در این مجموعه دیده می‌شود. ویژگی دیگر این بخش آن است که صرفاً به نمایش تابلو‌ها اکتفا نشده و تلاش شده است دیوار‌ها نیز به عنوان بستر این نمایش، پیوندی با آثار داشته باشند. طراحی نقوش گوناگون، حروف فارسی و خط کرسی، تصاویری از ابزار خوشنویسی و عکس‌هایی از کاتبان، روی دیوار‌ها نقش بسته است تا مخاطب را بیشتر با فضای خوشنویسی درگیر کند.
تابلویی از فرامرز پیلارام که بدون تاریخ است، اثری از رضا مافی مربوط به سال ۱۳۵۲، تابلوی نقاشی خط محمد احصایی متعلق به سال ۱۳۴۷ و اثری از حسین زنده رودی مربوط به سال۱۳۵۱ از جمله آثار این مجموعه است.
تابلویی از صداقت جباری دیده می‌شود که هنرمند بر زمینه تیره تابلو با حذف مقدار اضافی رنگ، حروف فارسی را خارج کرده است و از صادق تبریزی تابلوی نقاشی به نمایش درآمده است که نوشتار به شکلی مؤثر در آن دیده می‌شود و حروف و کلمات توانسته‌اند فرم‌هایی را شکل دهند.
علی اشرف صندوق آبادی، مظفر بیگی، حسین غلامی، حمیدرضا قلیچ خانی و کیخسرو خروش از جمله هنرمندانی هستند که قطعات خط نستعلیق از آنها به نمایش درآمده است. عبدالحکیم توانا و عبدالکاظم صادقا به خط ثلث و نسخ آیاتی از قرآن را کتابت کرده‌اند و آثار خط نقاشی احمد محمدپور، محمدسعید نقاشیان، اسدلله کیانی، تهمورث بهادرانی، مهدی سدیفی و... در این مجموعه دیده می‌شود.
