بیماری‌های زبان

منبع: فوت و فن

121

1400/11/27

09:58


بیماری‌های زبان

از آنجا که شما همیشه از زبان خود استفاده می‌کنید، ممکن است وقتی زبان شما با مشکلاتی مانند تغییر رنگ و درد مواجه می‌شود عذاب بکشید و احساس ناراحتی کنید. دلایل گوناگونی برای علائم بیماری‌های رایج زبان وجود دارد. خوشبختانه، بیشتر بیماری‌های زبان جدی نیستند و به سرعت حل می‌شوند.
با این حال در برخی موارد، زبانی که درد می‌کند یا تغییر رنگ پیدا کرده است می‌تواند بر بیماری‌های جدی‌تری، مانند کمبود ویتامین، ایدز یا سرطان دهان، دلالت داشته باشد. به همین دلیل، اگر هر گونه از این مشکلات زبانی را به طور دائم تجربه می‌کنید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

 

دلایل بروز زبان سفید
عوامل زیادی وجود دارند که باعث سفید شدن پوشش زبان یا بروز لکه‌های سفید روی زبان می‌شوند. این دلایل عبارت‌اند از:
  • لوکوپلاکیا: این بیماری باعث می‌شود سلول‌های زبان بیش از اندازه رشد کنند. رشد بیش از حد سلول‌ها منجر به تشکیل لک‌ها یا دلمه‌های سفید داخل دهان و روی زبان می‌شود. با اینکه لوکوپلاکیا به خودی‌خود خطرناک نیست، این بیماری می‌تواند پیش‌درآمد سرطان باشد. بنابراین، تعیین دلیل بروز لک‌های سفید در دهان توسط دندانپزشک اهمیت دارد. لوکوپلاکیا می‌تواند زمانی ایجاد شود که زبان تحریک شود و اغلب در افرادی بروز می‌کند که محصولات توتون و تنباکو را مصرف می‌کنند.
  • برفک دهان: این بیماری که کاندیدیاز هم نامیده می‌شود نوعی عفونت مخمر است که داخل دهان به وجود می‌آید. برفک دهان لکه‌های سفیدی ایجاد می‌کند که از لحاظ بافت شبیه پنیر است و سطح دهان و زبان را می‌پوشاند. برفک دهان بیشتر در کودکان و افراد مسن، مخصوصاً کسانی که دندان مصنوعی دارند یا سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است، دیده می‌شود. دیابتی‌ها و کسانی که برای آسم یا بیماری ریه استروئیدهای استنشاقی مصرف می‌کنند نیز ممکن است به برفک دهان مبتلا شوند. برفک دهان بیشتر بعد از مصرف آنتی‌بیوتیک رخ می‌دهد زیرا آنتی‌بیوتیک باکتری خوب در دهان را می‌کُشد. خوردن ماست ساده با کلنی زنده و فعال به بقای جانداران مفید در دهان شما کمک می‌کند.
علاوه بر این، دارو می‌تواند با عفونت مبارزه کند.
  • خزه‌پوستی یا لیکن پلان دهان: اگر شبکه‌ای از خطوط سفید و برآمده روی زبان دارید که شبیه توری است، احتمالاً به لیکن پلان دهان مبتلا شده‌اید. پزشکان اغلب نمی‌توانند دلیل ابتلا به این بیماری را تشخیص دهند زیرا در بیشتر مواقع به خودی‌خود خوب می‌شود. با رعایت بهداشت خوب دهان، پرهیز از مصرف توتون و تنباکو و محدود کردن مصرف غذاهایی که منجر به تحریک دهان می‌شوند ممکن است این بیماری درمان شود.

دلایل بروز زبان قرمز یا توت‌فرنگی
عوامل بسیاری وجود دارند که شکل طبیعی و صورتی زبان را به قرمز مبدل می‌کنند. در برخی موارد، زبان ممکن است شبیه توت‌فرنگی شود و جوانه‌های چشایی بزرگ و قرمزرنگ شده و نقطه‌وار سطح زبان را می‌پوشاند. دلایل احتمالی عبارت‌اند از: 
  • کمبود ویتامین: کمبود فولیک اسید و ویتامین ب ۱۲ ممکن است منجر به قرمز شدن ظاهر زبان شود.
  • زبان جغرافیایی: این بیماری، که گلوسیت خوش‌خیم مهاجر هم نامیده می‌شود، به دلیل ظاهر نقشه‌مانند زبان با لک‌های قرمزرنگی که سطح زبان را پوشانده‌اند ایجاد می‌شود. گاهی اوقات مرزهای سفیدی پیرامون این لک‌ها یا دلمه‌ها را فراگرفته است و جای آنها روی زبان ممکن است به مرور زمان تغییر کند. با اینکه بیشتر مواقع این بیماری بی‌خطر است اما اگر لک‌های قرمز بیش از دو هفته دوام آورد و خوب نشد، شما باید به پزشک مراجعه کنید تا دلیل آن مشخص شود. وقتی پزشک متوجه شد که قرمزی به دلیل ابتلا به زبان جغرافیایی است، نیاز به درمان دیگری نیست. اگر بیماری باعث زخم شدن یا ناراحتی زبان شده بود، ممکن است، برای تسکین درد شما، داروهای موضعی تجویز شود.
  • مخملک: افرادی که از این عفونت استرپتوکوکی رنج می‌برند ممکن است به زبان توت‌فرنگی دچار شوند. اگر زبانتان قرمز شد و تب شدید داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. برای درمان مخملک داروی آنتی‌بیوتیک مورد نیاز است.
  • سندروم کاوازاکی: معمولاً این بیماری در کودکان زیر ۵ سال دیده می‌شود و بر عروق خونی بدن تأثیر می‌گذارد و منجر به زبان توت‌فرنگی می‌شود. در طول دورۀ حاد بیماری، اغلب کودکان از تب بالا رنج می‌برند و ممکن است قرمزی و تورم دست و پا داشته باشند.

دلیل ابتلا به زبان مودار سیاه
با اینکه این بیماری ظاهر ناخوشایندی دارد و در طی آن زبان مودار و سیاه می‌شود اما معمولاً مشکلی جدی نیست. برآمدگی‌های روی سطح زبان به نام پاپیلا در طول زندگی رشد می‌کنند. در برخی افراد، پاپیلا، به جای اینکه در اثر فعالیت روزانه فرسایش پیدا کند، بیش از اندازه بزرگ می‌شود. به همین علت بیشتر احتمال دارد که باکتری را در خود مخفی کنند. وقتی این باکتری‌ها رشد می‌کنند ممکن است تیره یا سیاه به نظر برسند و پاپیلایی که بیش از اندازه بزرگ شده شبیه مو باشد.
این حالت خیلی رایج نیست و بیشتر در افرادی به وجود می‌آید که به خوبی بهداشت دندان را رعایت نمی‌کنند. افرادی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند یا تحت شیمی‌درمانی هستند و دیابتی‌ها بیشتر در معرض ابتلا به زبان مودار سیاه هستند.

 
دلایل ایجاد زخم یا برآمدگی روی زبان
عوامل بسیاری وجود دارد که باعث می‌شوند زبان زخم شود یا برآمدگی‌هایی دردناکی روی آن ظاهر شود. این عوامل عبارت‌اند از:
  • حادثۀ ناگوار: گاز گرفتن زبان به صورت اتفاقی یا سوختن با غذای داغی که تازه از روی گاز برداشته شده است می‌تواند منجر به زخم شدن زبان تا زمان بهبودی شود. دندان‌قروچه یا ساییدن دندان نیز کناره‌های زبان را تحریک می‌کند و باعث درد می‌شود.
  • سیگار کشیدن: سیگار کشیدن افراطی زبان را تحریک و آن را زخم می‌کند.
  • آفت دهان: بسیاری از افراد، در دوره‌ای از زندگی خود، به این زخم‌های دهان بر روی زبان مبتلا می‌شوند. دلیل ابتلا به این بیماری ناشناخته است اما در زمان افزایش استرس بدتر می‌شود.
  • سندروم زبان سوزان: برخی از زنان در دوران پیش از یائسگی به این سندروم مبتلا می‌شوند که باعث می‌شود زبان احساس سوزش پیدا کند.
  • پاپیلای بزرگ‌شده: اگر یک یا چند تا از جوانه‌های چشایی ملتهب یا تحریک شود متورم شده و برآمدگی دردناکی روی زبان تشکیل می‌دهد.
  • بیماری‌های جسمی خاص: بیماری‌هایی مانند دیابت و کم‌خونی می‌توانند علائمی مانند زخم زبان داشته باشند.
  • سرطان دهان: با اینکه بیشتر زخم‌های دهان نیاز به نگرانی ندارد اما اگر غده یا زخمی روی زبان دارید، که طی یکی-دو هفته برطرف نشده است، باید با پزشک مشورت کنید. بسیاری از سرطان‌های دهان در مراحل ابتدایی ناراحت‌کننده نیستند. بنابراین، فکر نکنید که چون درد ندارید پس جای نگرانی هم نیست.

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو