عادل فردوسی پور از جمله موفق‌ترین مجری‌های صدا و سیما بود که از این رسانه کنار گذاشته شد. او به مدت 19 سال مجری برنامه محبوب 90 بود و خاطرات فراوانی برای افراد فوتبالی ایران ساخته است. در این مقاله قصد داریم به بیوگرافی عادل فردوسی پور بپردازیم.
عادل فردوسی پور روزنامه‌نگار، گزارشگر، مجری، بازیگر، مترجم، گوینده و مدرس دانشگاه است که بیشتر به واسطه گزارشگری فوتبال و همچنین اجرا و تهیه‌کنندگی برنامه 90 معروف است. این مجری فعالیت خود را از سال 1372 با روزنامه‌نگاری در مجلات ورزشی شروع کرد و اکنون با داشتن 48 سال سن، در سایت و برنامه فوتبال 360 که جایگزنی برای 90 و مستقل از صدا و سیماست را اداره می‌کند. در ادامه این مقاله پلازا نگاهی به زندگی نامه عادل فردوسی پور خواهیم انداخت.
فهرست مطالب
بیوگرافی عادل فردوسی پور
در این قسمت نگاهی بر زندگی آقای فردوسی پور از ابتدای شروع کار خود تا دستیابی به موفقیت‌ها و ممنوع الکاری او خواهیم انداخت.
تولد و دوران کودکی عادل فردوسی پور
عادل فردوسی پور در 11 مهر ماه 1353 به عنوان فرزند بزرگ خانواده، پیش از تولد برادر و خواهر کوچکترش در یزد متولد شد. اصالت عادل فردوسی پور به شهر رفسنجان از استان کرمان برمی‌گردد. با اینکه خانواده عادل علاقه چندانی به فوتبال نداشتند، اما با این وجود، عشق و علاقه به فوتبال در خود وی از همان دوران کودکی مشخص بود. البته این عشق به فوتبال هرگز اجازه نداد که عادل جوان از درس دور شود. فردوسی پور دوران دبستان را در مدرسه ذوقی گذراند، دوران راهنمایی را در مدرسه طالقانی سپری کرد و چند سال بعد موفق شد با معدل ممتاز مدرک دیپلم خود را از دبیرستان البرز تهران دریافت کند.
دانشگاه و تحصیلات تکمیلی
پس از اخد مدرک دیپلم، عادل فردوسی پور در رشته مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی شریف مورد پذیرش قرار گرفت و موفق شد در همین رشته تا مقطع کارشناسی ارشد به تحصیلات خود ادامه دهد. عادل هم اکنون در مقطع دکتری رشته مدیریت رسانه در دانشگاه تهران در حال تحصیل است. اما به طور همزمان وارد عرصه تدریس نیز شده و به عنوان مدرس زبان تخصصی صنایع در دانشگاه صنعتی شریف مشغول به کار است.
شروع زندگی حرفه ای عادل فردوسی پور
روزنامه نگاری آغاز کار رسانه‌ای فردوسی پور جوان بود. در سال 1372، عادل فردوسی پور که در حال سپری کردن ترم سوم مقطع کارشناسی بود، در روزنامه ابرار ورزشی تحت نظر سردبیر اردشیر لاوردی کار خود را در بخش ترجمه اخبار خارجی فوتبال آغاز کرد. البته پس از ورود به عرصه گزارشگری، وی کمی از دنیای رسانه چاپی دور شد و بیشتر به فعالیت خود در صدا و سیما پرداخت. عادل همچنین سابقه نگارش یادداشت‌هایی برای مجله ورلد ساکر را نیز در کارنامه خود دارد و در سال 2019 به عنوان کارشناس این مجله به لیونل مسی، یورگن کلوب و تیم لیورپول به ترتیب به عنوان بهترین بازیکن، بهترین سرمربی و بهترین تیم سال جهان رای داده است.
ورود به صدا و سیما و نشان دادن توانایی ها
ورود عادل فردوسی‌پور به صدا و سیما با گزارشگری برنامه منتخب ورزشی که نیمه شب‌ها از شبکه سوم سیما پخش می‌شد همراه بود. پس از گزارش‌های خوب فردوسی پور در این برنامه، بازی‌های مهم‌تری برای گزارش به او سپرده شد و سرانجام بعد از گزارش مسابقات فوتبال جام جهانی 1998 فرانسه، عادل به محبوبیت قابل توجهی رسید و از آن پس بود که مسابقات زنده مهم‌تری برای گزارش به او سپرده می‌شد. یکی دیگر از دلایل محبوبیت فردوسی پور در آن زمان تلفظ اسامی بازیکنان خارجی به درست‌ترین شکل ممکن بود؛ چراکه وی از محدود گزارشگرانی به حساب می‌آمد که به زبان انگلیسی تسلط داشت و از همین رو برخلاف سایر همکاران خود برای تلفظ اسامی خارجی به مشکل برنمی‌خورد.
برنامه 90 نقطه عطف زندگی عادل فردوسی پور
برنامه 90 گل سرسبد زندگی حرفه‌ای عادل فردوسی پور بود. در خرداد ماه 1378 عادل فردوسی پور با الهام گرفتن از یک برنامه پرطرفدار ایتالیایی کار تهیه‌کنندگی و اجرای برنامه 90 را آغاز کرد. ماهیت برنامه نود نقد و بررسی فوتبال و به خصوص لیگ برتر ایران از همه جوانب بود. جنبه‌های فنی فوتبال در این برنامه بررسی می‌شد و به کمک کارشناسان داوری، حتی قضاوت دیدارها نیز مورد نقد قرار می‌گرفت.
در طی سال‌های پخش 90، این برنامه توانست به پرطرفدار‌ترین برنامه تلویزیونی ایران تبدیل شود و مهمان‌های ایرانی و خارجی بسیار مشهوری در آن حاضر شدند. اما متاسفانه در سال 1397 آقای فردوسی پور از برنامه 90 کنار گذاشته شد و حتی پخش این برنامه را نیز متوقف شد. علت ممنوع الکاری عادل فردوسی پور را رفتار غیرحرفه‌ای و خارج از عرف ایشان خواندند که در ادامه به مقاله به حاشیه‌های آن خواهیم پرداخت.
فردوسی پور پس از 90
پس از برنامه 90 فردوسی پور به کار خود ادامه داد. وی تهییه‌کنندگی برنامه فوتبال 120 را در شبکه ورزش برعهده دارد که از سال 1392 شروع شد و اکنون نیز ادامه دارد. ماهیت این برنامه عمدتا تحلیل و پخش خلاصه مسابقات لیگ‌های معتبر خارجی فوتبال است.
او همچنین سردبیر پایگاه اطلاع رسانی، تولید محتوای ورزشی، شامل وبگاه خبری، اپلیکیشن، پادکست، صفحات توئیتر، اینستاگرام، تلگرام، یوتیوب و آپارات برنامه فوتبال 360 است که از زمستان 1400 شروع به کار کرد. در اردیبهشت سال 1401 نیز اپلیکیشن این برنامه ساخته شد و مردم به گزارشات و مصاحبه‌های فردوسی پور در این بستر دسترسی دارند.
فردوسی پور و ترجمه کتاب
همانطور که عنوان شد یکی از مهارت‌های عادل فردوسی پور تسلط به زبان انگلیسی است و تدریس زبان، یکی از جنبه‌های زندگی حرفه‌ای او را تشکیل می‌دهد. اما علاوه بر تدریس زبان انگلیسی، فردوسی پور که سابقه ترجمه اخبار و مقالات فوتبال در ابرار ورزشی را داشت، برای اولین بار در سال 1388 کار ترجمه را با کتاب «فوتبال در برابر دشمن» آغاز کرد.
عادل در دومین تجربه ترجمه کتاب خود به ترجمه «کتاب جامع فوتبال» یا The Football Book پرداخت. این کتاب برای اولین بار در سال 2008 در انگلستان منتشر شده بود و از نسخه فارسی آن، سال 1391 در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رونمایی شد.
گام سوم فردوسی پور در ترجمه کتاب اما با فوتبال بیگانه بود. او این بار به ترجمه کتابی در زمینه روش‌های مدیرت با نام «هنر شفاف اندیشیدن» پرداخت که با عرضه آن در سال 1394 با استقبال بسیار خوبی همراه شد. کتاب بعدی «هنر خوب زندگی کردن» نام داشت که با موضوع موفقیت و مهارت‌های زندگی در سال 1397 توسط انتشارات چشمه منتشر شده است. در حال حاضر آخرین کتاب ترجمه شده توسط فردوسی پور «پیگیر اخبار نباشید» نباشید است که در سال 1399 و توسط انتشارات چشمه چاپ شد. نکته جالب درباره ترجمه کتاب‌های آقای فردوسی پور استقبال بی‌نظیر مردم از آنها است.
زندگی شخصی عادل فردوسی پور
شایعات درباره عادل فردوسی پور زیاد هستند و برخی از این شایعات مربوط به خبر ازدواج وی می‌شدند. در گذشته این خبر پخش شده بود که همسر عادل فردوسی پور مرجان محتشم بازیگر سریال پس از باران بوده و آنها از یکدیگر طلاق گرفته‌اند که این خبر تکذیب شد. اطلاعات زیادی درباره همسر آقای فردوسی پور وجود ندارد و فقط می‌دانیم او با یک خانم شمالی ازدواج کرده است. درباره فرزندان عادل فردوسی پور نیز چیزی نمی‌دانیم و به احتمال زیاد او فرزندی نیز نداشته باشد. اگر درباره پیج اینستاگرام عادل فردوسی پور نیز کنجکاو هستید باید بگوییم که این مجری پیج شخصی‌ای ندارد و اخبار او را می‌توانید از فن پیج او دنبال کنید.
جوایز و موفقیت های عادل فردوسی پور
فردوسی پور که یکی از محبوب‌ترین چهره‌های شبکه‌های اجتماعی در ایران نیز به شمار می‌رود و تاکنون موفق به بردن جوایز بسیاری نیز شده است که به شرح زیر هستند:
- بهترین مجری ورزشی 1392 در سومین جشنواره تلویزیونی جام جم
- بهترین مجری مرد 1394 در برنامه سه ستاره
- بهترین گزارشگر ورزشی در لیگ برتر فوتبال ایران 1394-95
- بهترین مجری ورزشی 1395 در دهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های ورزشی
- بهترین تهیه‌کننده برنامه ترکیبی 1397 در پنجمین جشنواره تلویزیونی جام جم
- بهترین چهره تلویزیونی 1397 در نوزدهمین جشن حافظ
- جایزه ویژه ناصر حجازی 1398 – اولین جایزه ناصر حجازی
- جایزه دستاورد فارغ‌التحصیلان 1399 از انجمن دانشگاه صنعتی شریف (سوتا)
آثار عادل فردوسی پور
در ادامه به معرفی تمامی آثار فردوسی پور خواهیم پرداخت.
برنامه های تلوزیونی
| نام برنامه | سال پخش | سمت |
|---|---|---|
| برنامه 90 | 1378-1397 | تهییه‌کننده، مجری |
| فوتبال برتر | 1380-1397 | گزارشگر فوتبال |
| گزارش ورزشی | 1381-1397 | گزارشگر فوتبال |
| فوتبال 120 | 1392-تاکنون | تهییه‌کننده، گوینده |
| بیست‌چهارده | 1393 | تهییه‌کننده، مجری |
| بیست‌هجده | 1397 | تهییه‌کننده، مجری |
| مجله لیگ قهرمانان اروپا | 1397-تاکنون | تهییه‌کننده، گوینده |
| لذت فوتبال | 1397 | گزارشگر فوتبال |
برنامه های اینترنتی
| نام برنامه | سال پخش | سمت |
|---|---|---|
| هت‌تریک | 1395 | تهیه‌کننده، مجری |
| کلاسیکو | 1398 | تهیه‌کننده |
| رؤیاها – فیلم رسمی جام جهانی ۲۰۱۸ | 1398 | گوینده |
| دیگو مارادونا | 1398 | گزارشگر فوتبال |
| روز بازی: درون بارسلونا | 1399 | گوینده |
| وعده کلوپ | 1399 | گوینده |
| شکست‌ناپذیران | 1399 | گوینده |
| یک شب در تورین | 1399 | دوبلور |
| فوتبال 360 | 1401-اکنون | تهیه‌کننده، مجری، سردبیر |
سایر آثار
| نام برنامه | سال پخش | سمت |
|---|---|---|
| فنز (نمایش تئاتر) | 1384 | گوینده |
| فرشاد آقای گل (مستند) | 1396 | بازیگر (خودش) |
حاشیه ها و تعطیلی برنامه 90
با وجود پرداختن به حاشیه‌های فوتبال، فردوسی پور همواره شخصیت بی‌حاشیه‌ای داشته و خیلی کم پیش آمده که نام عادل در مسائل غیر فوتبالی برجسته شود. اما یکی از حواشی پیرامون عادل فردوسی پور به انتشار عکسی از وی در هنگام تخلف رانندگی برمی‌گردد. به گفته خود او در تاریخ 8 فروردین 98 پس از آنکه برای گزارش بازی ایران و چین دیر کرده بود، مجبور می‌شود از خیابانی یک طرفه و ورود ممنوع عبور کند.
اما بدون شک بزرگ‌ترین حاشیه زندگی عادل فردوسی پور حذف برنامه نود از تلویزیون ایران لقب می‌گیرد. با شروع اختلافات فردوسی پور با مدیر شبکه سه، پس از انتخاب برنامه نود به عنوان برترین برنامه تلویزیونی جشنواره جام‌جم، این اختلافات با سخنرانی عادل در هنگام دریافت جایزه‌اش کاملا علنی شد و به این دلیل برنامه نود از اسفند 97 اجازه پخش از شبکه سوم سیما را دریافت نکرد.
بعد از لغو برنامه 90 و در سال 1398، فردوسی پور ویژه برنامه‌ای به نام کلاسیکو را برای شبکه‌های نمایش اینترنتی ساخت. این برنامه درباره بازی حساس رئال مادرید و بارسلونا بود که در تاریخ 27 آذر 1398 برگزار می‌شد. برای آشنایی بیشتر با برنامه کلاسیکو می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.
13 آذر 99 علی فروغی، مدیر شبکه سه سیما، در مصاحبه‌ای ویدیویی با جمعی از دانشجویان، صحبت‌های عجیبی درباره فردوسی پور انجام داد. این صحبت‌ها در حالی انجام شد که عادل فردوسی پور حدود یک ماه پیش در مراسم رونمایی از کتاب «پیگیر اخبار نباشید» به سروش صحت گفت خیلی دلش برای اجرا تنگ شده است. شرح صجبت‌های علی فروغی در ادامه می‌آید:
دیگر نمی‌شد این‌جوری ادامه داد. نه محبوبیت ایشان (عادل فردوسی‌پور) برای ما پنهان بود و نه تخصص ایشان برای ما پنهان بود. منتها بهترین دروازه‌بان هم دایما در خط دیگری کار کند، باید یکی دیگر را دروازه‌بان بگذارید و درباره ایشان مهمترین بحث این بود که کار از مدار خارج می‌شد و باقی هم نگاه می‌کردند و می‌گفتند اگر کسی می‌تواند از مدار خارج شود و به خاطر محبوبیتش کسی به او چیزی نگوید، ما هم همین کار را بکنیم. صداوسیما از هم می‌پاشید این‌جوری.
او در ادامه افزود:
ناگزیر بودیم از اینکه این تصمیم گرفته شود. راه هم برای ایشان باز است و به شما بگویم که ایشان یک مظلوم‌نمایی هم می‌کند. شما بدانید در همین یک سال اخیر چون ایشان بالاخره کارمند رسمی صداوسیما است، ما حدود یک میلیارد از مطالبات او را داده‌ایم. ترفیع شغلی او که نوبتش رسیده بود به امضای خود بنده ترفیع شغلی‌اش را گرفته است. شبکه ورزش زیر نظر شبکه است و ایشان عدد خیلی درشتی از برنامه «فوتبال ۱۲۰» گرفته است. مدیر شبکه سه سیما افزود: ما به او گفتیم بیا گزارش کن، خودش قبول نکرد. می‌خواهم بگویم برخلاف مظلوم‌نمایی که وجود دارد، در همان دوره‌ای که از مهاجرت حرف می‌زد. در همان دوره از «فوتبال ۱۲۰» درخواست داده بود. منتها بلد هستند، رسانه هم دارند. رسانه‌هایشان هم زنجیره‌ای به هم متصل هستند. فضای مجازی بالاخره دست ما نیست. اینگونه ادراکی هم در جامعه درست کرده‌اند.
سخن پایانی
در این مقاله به بیوگرافی عادل فردوسی پور و جزئیات زندگی او پرداختیم. فردوسی پور به اجراهای چالش برانگیز خود معروف و بود سال‌های زیادی مردم را در قاب برنامه 90 از اخبار روز فوتبال باخبر کرد. نظر شما درباره این مجری توانا و محبوب ایرانی چیست؟ در پایین همین صفحه می‌توانید نظرات خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.
