به گزارش سلامت نیوز به نقل از فرادید از Medicalnewstoday، بسیاری از افراد سردرد را فقط در ناحیه‌ی راستِ سر تجربه می‌کنند. این سردرد ممکن است با نشانه‌های دیگری همراه باشد از جمله خستگی، تهوع و اختلال دید.
با در نظر گرفتن گزارشات سردرد که سالانه تقریباً از سوی ۵۰ درصد بزرگسالان دریافت می‌شود، سردرد را می‌توان یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی مردم دانست. در این مطلب درباره‌ی سردردهای سمت راست سر و درمان‌هایی برای کمک به مدیریت درد می‌خوانید.
مسائل مختلفی در مغز می‌تواند سبب بروز سردردِ یک‌طرفه شود:
درد عصبیِ پسِ‌سری: اعصابی که از بالای نخاع به سمت جمجمه (اعصاب پس‌سری) می‌روند در صورتی که دچار آسیب یا التهاب شوند این درد را به وجود می‌آورند. نشانه‌های آن عبارتند از: درد شدید در پشت سر و گردن، درد پشت چشم یا حساسیت به نور.
- التهاب شریان گیجگاهی: وقتی شریان‌های سر و گردن ملتهب می‌شوند، در پی آن درد عضلانی منجر به سردرد شدید در کنار سر می‌شود. نشانه‌های دیگر آن خستگی، درد فک و حساس شدن شقیقه‌هاست.
- درد عصب سه‌قلو: این وضعیت سبب بروز درد شدید در صورت و سر می‌شود و معمولاً هر بار یک طرف را درگیر درد می‌کند و ناشی از اختلال در عصب سه‌قلو در پایه‌ی مغز است.
مصرف دارو
ممکن است دلیل سردردها اثرات جانبی داروهای تجویزی یا بدون نسخه باشد و در اثر مصرف بیش از حد آنها ایجاد شود. برخی از این داروها عبارتند از:
- استامینوفن
- آسپرین
- ایبوپروفن
این نوع سردرد «سردرد برگشتی» نام دارد. بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی، این رایج‌ترین نوع اختلال سردرد ثانویه است. سردرد ثانویه سردردی‌ست که دلیل بروز آن عارضه‌ی دیگری است. سردردهای ناشی از مصرف بیش از حد دارو معمولاً پس از بیداری در بدترین حالت خود بروز می‌کنند.
دلایل دیگر
- آلرژی‌ها
- آنوریسم یا رگ‌برآمدگی (بزرگ شدن یا بیرون‌زدگی دیواره‌ی یک سرخرگ)
- خستگی
- آسیب‌دیدگی سر
- عفونت‌ها از جمله عفونت سینوس
- نوسانات سطوح قند خون ناشی از غذا نخوردن
- فشارهای عضلانی یا گرفتگی گردن
- تومورها
چه نوع سردردهایی سمت راست سر را درگیر می‌کند
بیش از ۳۰۰ نوع سردرد وجود دارد که حدود ۹۰ درصد آنها دلیل شناخته‌شده‌ای ندارند. با این حال، میگرن یا سردرد خوشه‌ای به احتمال زیاد دلایل سردرد سمت راست سر هستند. سردردهای تنشی هم ممکن است در بیشتر افراد منجر به ایجاد درد در یک سمت سر شوند.
میگرن
تصور می‌شود ژنتیک در سردردهای میگرنی نقش داشته باشد. میگرن نوعی سردرد شدید است که احساس ضربانی یا درد تپنده‌ای را در سر ایجاد می‌کند که معمولاً با نشانه‌های زیر همراه است:
- تاری دید
- تهوع
- حساسیت به نور
- حساسیت به صدا
- استفراغ
بیش از یک‌سومِ کسانی که میگرن را تجربه می‌کنند اختلالات بینایی یا از دست دادن موقت بینایی (معروف به هاله‌ی میگرنی) را پیش از شروع درد تجربه می‌کنند. این نشانه‌ها می‌تواند تا بیش از ۷۲ ساعت در صورت درمان نشدن ادامه پیدا کند. در این وضعیت، درد معمولاً یک سمتِ سر را درگیر می‌کند.
عوامل تحریک‌کننده‌ی میگرن:
- نور درخشان
- تغییرات آب و هوایی (رطوبت، گرما، فشار)
- استرس یا اضطراب احساسی
- غذاها و نوشیدنی‌های خاصی از جمله الکل، شکلات، پنیر و گوشت فراوری‌شده
- تغییرات هورمونی در زنان
- صداهای بلند
- غذا نخوردن
- بوهای شدید
- خستگی
- کمبود خواب یا خواب بیش از حد
درمان زودهنگام در کاهش مدت و شدت نشانه‌ها موثر است. درمان‌ها شامل داروهای تجویزی یا بدون نسخه می‌شوند. پیشگیری نیز شامل اجتناب از محرک‌ها و در برخی موارد استفاده از داروهای پیش‌گیرانه می‌شود.
سردردهای خوشه‌ای
سردرد خوشه‌ای سردردی نادر، اما شدید است که با الگوهای چرخه‌ای رخ می‌دهد. درد آن شدید و معمولاً اطراف یک چشم را درگیر می‌کند و ممکن است به نواحی دیگر سر و صورت همچنین گردن و شانه‌ها منتقل شود. افراد معمولاً حملات مکرر سردرد (خوشه‌ای) را هفته‌ها یا ماه‌ها پیش از یک دوره‌ی بهبودی تجربه می‌کنند. نشانه‌های دیگر سردردهای خوشه‌ای عبارتند از:
- تعریق صورت
- رنگ‌پریدگی یا برافروخته شدن پوست
- آبریزش چشم یا قرمز شدن آن
- بی‌قراری
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- تورم اطراف چشمی که متحمل درد است
مردان بیشتر از زنان سردردهای خوشه‌ای را تجربه می‌کنند. دلیل دقیق آن مشخص نیست، اما سیگار کشیدن، مصرف الکل و سابقه‌ی خانوادگی سردردهای خوشه‌ای ممکن است خطر ابتلا به آن را افزایش دهد. هیچ درمانی برای این نوع سردرد وجود ندارد، اما راه‌هایی برای کاهش دفعات و شدن آن وجود دارد.
سردردهای تنشی
سردرد تنشی شایع‌ترین نوع سردرد است طوری که ۷۵ درصد افراد آن را تجربه می‌کنند. در این نوع سردرد معمولاً هر دو طرف سر درگیر می‌شود، اما ممکن است نشانه‌های آن در برخی افراد فقط در یک سمت سر بروز کند. نشانه‌های این سردرد شامل موارد زیر می‌شود:
- درد کسل‌کننده و یکنواخت
- حساس شدن پوست سر
- حساس شدن یا سفتی شانه و عضلات گردن
- سفتی یا فشار در ناحیه‌ی پیشانی، پهلو و پشت سر
این نشانه‌ها معمولاً چند دقیقه تا چند ساعت طول کشیده و شدت آنها خفیف تا متوسط است. سردردهای تنشیِ گاه و بیگاه را می‌توان با مسکن‌های بدون نسخه یا خانگی درمان کرد. کسانی که به طور مکرر سردردهای تنشی را تجربه می‌کنند باید سبک زندگی‌شان را تغییر دهند، از محرک‌های این نوع سردرد اجتناب کنند و همچنین از داروهای تجویزی استفاده کنند.
چه هنگام باید به پزشک مراجعه کرد
بسیاری از مواردِ سردرد به خودی خود و بدون نیاز به هیچ مداخله‌ای برطرف می‌شود. کسانی که به طور منظم سردرد را تجربه می‌کنند برای شناسایی دلیل اصلی آن به پزشک مراجعه کنند و هر فردی که نشانه‌های زیر را همراه سردرد تجربه می‌کند باید با پزشک مشورت کند:
- تغییرات در بینایی
- گیجی
- تب
- آسیب سر
- افزایش درد حین حرکت
- سفتی گردن
- بی‌حسی
- تغییرات شخصیتی یا شناختی
- جوش
- اختلالات خواب
- اختلال گفتاری
- ضعف
نکاتی برای بهبود سریع سردرد
دلایل سردردهای سمت راست سر
بسیاری از انواع سردردها را می‌توان در خانه و به روش‌های زیر به سرعت درمان کرد:
- استفاده از کمپرس سرد یا گرم در پشت گردن
- اجتناب از غذاهایی که ممکن است محرک باشند از جمله الکل، کافئین و MSG (مونوسدیم گلوتامات)
- نوشیدن آب برای رفع کم‌آبی بدن
- چرت زدن
- رها کردن موی سر از هر نوعی بافت یا کش موی سر
- ماساژ دادن عضلات سفت‌شده‌ی گردن یا شانه‌ها
- فاصله گرفتن از نورهای درخشان، صداهای زیاد یا بوهای شدید
- دولا نشدن و خم نکردن سر (چون تنش عضلانی می‌تواند باعث سردرد شود)
- دوش آب گرم
- فاصه گرفتن از صفحات کامپیوتر، تبلت یا تلویزیون
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه، اما احتیاط در عدم استفاده‌ی بیش از حد از آنها که موجب سردرد برگشتی می‌شود
- انجام تمرینات تنفسی برای کاهش درد و استرس و اضطراب
- استفاده از رایحه‌درمانی، افشاندن روغن‌هایی نظیر اکالیپتوس، اسطوخودوس یا نعناع فلفلی برای سردردهای تنشی
