سومین نشست چشم انداز صنعت گردشگری با موضوع استانداردهای خدمات گردشگری سلامت در ایران برگزار شد

ایسنا/ براساس خبرهای واصله، سومین نشست چشم انداز صنعت گردشگری با موضوع استانداردهای خدمات گردشگری سلامت در ایران برگزار شد.

در سومین نشست چشم انداز صنعت گردشگری با موضوع استانداردهای خدمات گردشگری سلامت در ایران که به همت معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی با حضور سعید هاشمی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فعال در حوزه گردشگری سلامت، بهار بیشمی عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ایران و محمد باقر منتظری، مشاور و ارزیاب در حوزه استانداردهای کیفیت خدمات گردشگری در ساختمان شماره 2 دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، درباره مباحثی از جمله داشتن استانداردها و اجرا نشدن آنها در جامعه و لزوم تدوین استانداردهای ترجیحی بحث شد.

162 بیمارستان مجوز پذیرش بیمار خارجی دارند اما 400 بیمارستان کار گردشگری می کنند

بهار بیشمی عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ایران با ارائه تعریفی از گردشگری سلامت و اقداماتی که تاکنون از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انجام شده، اظهار کرد: در ایران162 بیمارستان مجوز پذیرش بیماران بین المللی (IPD) دارند، در حالی 400 بیمارستان در سراسر ایران کار گردشگری انجام می دهند که نیمی از آنها خوشبختانه یا متاسفانه در شهر تهران متمرکز شده اند.

او همچنین بیان کرد: وقتی بیمارستان ها به سمت هتل بیمارستان شدن پیش روند، استانداردها با ضابطه های بیشتری خود را نشان می دهند. اخیرا به همین منظور کارگروهی به نام هتل بیمارستان ها تشکیل شد تا ضابطه ساخت هتل، آموزش هتلداران و...نیز ایجاد شود.

وی با بیان اینکه برای صدور گواهینامه حرفه ای گردشگری سلامت یک شیوه نامه وجود دارد، اظهار کرد: این شیوه نامه با اهداف زیادی تدوین شده است، از جمله ایجاد بستر مناسب برای رقابت سالم، ایجاد انگیزه و تشویق برای سرمایه گذاران و ارائه دهندگان خدمات با کیفیت بالاتر، استفاده از توان کارشناسی و قابلیت های بخش خصوصی و همچنین ایجاد وحدت رویه و پنجره واحد است تا کارها در یک سامانه انجام شود.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ایران همچنین درباره گواهینامه سلامت یادآور شد: این گواهینامه هر سال به تمدید نیاز دارد. با توجه به محدود و کم بودن تعداد مراکز ارائه دهنده خدمات گردشگری سلامت در استانهای کشور، به راحتی امکان ارزیابی و پایش دوره ای آنها براساس چک لیست های مربوطه وجود دارد و بازدیدهای میدانی انجام می شود.

او با بیان اینکه تمام استانداردهای گردشگری سلامت روی کاغذ وجود دارند، گفت: متاسفانه در اجرای آنها کوتاهی می شود، اما این مورد را نیز باید در نظر گرفت که وقتی گردشگری وارد کشور می شود و راننده تاکسی بیمار را می دزد یا هزینه بیشتری از او میگیرد، مربوط به استانداردها نمی شود. بلکه بیشتر متوجه عدم مسئولیت پذیری و ناهماهنگی مسئول آن تور گردشگری است.

بیشمی اجرا شدن ایزو را مهمتر از داشتن آن دانست و اظهار کرد: ما ایزوی جهانی را مطابق با شرایط کشور از نظر جغرافیایی و فرهنگی خود بازنویسی و تدوین کردیم. به امید این که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری وصنایع دستی بتوانند با همکاری سازمان های دیگر به اهداف گردشگری سلامت دست یابند.

نگاه به خدمات گردشگری در پزشکی نباید برای انتقاد باشد

سعید هاشمی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز به موضوع مدیکال توریسم و استانداردهای این حوزه برای بیماران با هدف درمان پرداخت و گفت: بیماران خارجی برای دریافت خدمات سه مرحله را طی می کنند؛ یک فرآیندهای قبل از سفر فرد، فرآیندهای بعد از سفر و قبل از شروع درمان و مرحله سوم فرآیندهای حین درمان و بعد از درمان باید انجام شود.

او با بیان اینکه استاندارد یعنی حداقل معیار برای ارائه خدمت در هر حوزه ای که اگر یک مجموعه حداقل ها را داشت، بتوان به آن مجوز شروع کار داد، افزود: پس از استانداردسازی نیاز به رتبه بندی مجموعه ها براساس استانداردها وجود دارد؛ تا فردی که می خواهد بیمارستان یا شرکتی را برای دریافت خدمات گردشگری سلامت انتخاب کند، آزادی انتخاب بیشتری داشته باشد. طبیعتا کسی که استاندارهای سختگیرانه تر را رعایت کرده است، شرایط ایده آل و مناسب تری در ازای هزینه های بالاتر برای ارائه خدمات خواهد داشت.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در استانداردهای اولیه ارائه خدمات سلامت به بیماران غیر ملی با سایر بیماران ملی فرقی ندارد، گفت: استاندارسازی در شناسایی انواع هتل ها، مراکز ارائه خدمت نقش پررنگی دارد؛ چرا که میتوان با استاندارسازی مراکز را رتبه بندی کرد. این امر موجب تسهیل در انتخاب و دسترسی بیمار گردشگر خارجی به خدمات سلامت می شود.

هاشمی با اشاره به تفاوت بیمار خارجی با داخلی در حوزه دریافت خدمات سلامت، افزود: باید تا حدودی مسیر درمان بیمار مشخص شده باشد؛ چرا که در فرآیند درمان ایرانیان، مریض ایرانی یکبار به کلینک مراجعه کرده، سپس به آزمایشگاه ارجاع داده می شود، دوباره تحت ویزیت پزشک قرار میگیرد تا تصمیم گیری برای جراحی و مراجعه دوباره برای تعیین نوبت که پیمودن این مسیر توسط بیمار خارجی موجب انصراف او از دریافت خدمات خواهد شد؛ لذا باید قبل از ورود بیمار خارجی به کشور تمهیدات و مشاوره برای آشنایی او با فرآیند درمان صورت بگیرد.

او ادامه داد: برخی استانداردها حین ارائه خدمات لازم است، برای مثال پزشک و پرسنل بیمارستان بتوانند با زبان بیمار با او ارتباط بگیرند، فایل خلاصه ای از روند درمان به بیمار ارائه شود تا بتواند هر جای دنیا استفاده کند و همه قوانین درستی که برای بیماران ایرانی داریم را بتوانیم به درستی برای بیماران خارجی هم اعمال کنیم.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: فرآیند استاندارد در گردشگری سلامت صفر و یک نیست، طیفی از امتیازها را در برمیگیرد؛ چرا که خود بیمار نیز توانایی ارزیابی محیط، بیمارستان و ارائه خدمات را دارد.

هاشمی با بیان اینکه دوران بعد از درمان نیز در بیمار خارجی با بیمار داخلی تفاوت هایی دارد، افزود: مریض ایرانی در دسترس است و امکان ویزیت چند باره او وجود دارد، اما برای بیمار خارجی این امر میسر نیست. باید امکان مراوده خوب با استفاده از بسترهای مجازی برای بیمار و تیم درمان فراهم شود تا در صورت لزوم بیمار دوباره حضوری مراجعه کند.

او با بیان اینکه استاندارها همیشه اجباری نیستند و برخی از آنها ترجیحی هستند، گفت: استانداردهای ترجیحی به ارتقا و ارزیابی خدمات کمک می کنند. در حوزه پزشکی نیز استاندارها را باید وزارت بهداشت تدوین کند، اما در گردشگری پزشکی سه حوزه وجود دارد؛ یکی قبل از درمان که مربوط به تسهیلگرها و کسانی که شرکتهای گردشگری دارند و مجوز ورود بیمار به داخل کشور را دارند. در این راستا همکاری وزارت گردشگری و بهداشت لازم است. متاسفانه در این راستا مشکلات متعددی وجود دارد، مانند بستن قرارداد در سطوح مختلف و به دنبال آن ارائه خدمات متناسب با آن، اعتبار بخشی داخلی و اعتبار بخشی بین المللی نیز از مواردی هستند که گاهی موجب تناقض می شوند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار کرد: مشکلات در این حوزه مانند مشکلات در سایر مشاغل است که به علت مشکلات اجتماعی و اقتصادی جامعه بوجود می آید. اگر در نظر بگیریم که فقط چهار عامل خطر مهم برای سلامتی داریم که مسئول همه بیماری ها هستند، ولی چون پیشگیری و رفع کردن آنها سخت است سراغ بقیه عوامل خطر می رویم، فارغ از اینکه تا عوامل اصلی مرتفع نشود، تغییر آنچنانی حاصل نمی شود. حال در حوزه گردشگری پزشکی نیز وقتی ارتباطات خارجی ضعیف است، ویزا دادن با مشکلاتی همراه است و مشکلات پایه ای دیگر در این حوزه وجود دارد، هرچه کیفیت خدمات را ارتقا دهیم، اتفاق خاص و چشمگیری رخ نمی دهد و اصل مشکل همچنان پابرجا خواهد بود.

هاشمی با بیان اینکه هر تهدیدی می تواند یک فرصت ایجاد کند، کووید19 را که موجب ارتقای کشور در برخی زمینه ها از جمله آموزش مجازی شد را در راستای این نگرش دانست و افزود: با وجود اینکه پیشرفت گسترده ای در مدیکال توریسم نداشتیم، اما در این حوزه بی تاثیر نیز نبوده است، همچون ویزیت های آنلاین پزشکان و نسخه های الکترونیک. متاسفانه نداشتن استانداردهای ترجیحی موجب ضعف در مدیکال توریسم شد.

او با بیان اینکه مدیکال توریسم نیز یک بیزینس است، گفت: اگر قرار باشد خدمات سلامت را بین المللی ارائه دهیم، در حوزه دهکده سلامت، خدمات تندرستی را ابتدا باید در بازار داخلی خود استفاده کنیم، استفاده کنندگان داخلی را شناسایی کرده و خدمات برایشان فراهم شود تا به این ترتیب، گردشگری پزشکی نیز رونق یابد.

هاشمی با اعتقاد بر اینکه نگاه به استاندارد باید با این دید باشد، که استانداردها حداقل هستند و لزوما به کیفیت خدمات اضافه نمی کنند، افزود: استانداردها باعث رقابت در ارائه خدمات در داخل کشور می شود و با رتبه بندی مراکز براساس استانداردها بیماران به راحتی می توانند بهترین مرکز خدمت رسان را پیدا و انتخاب کنند.

او همچنین اظهار کرد: ارائه خدمات درمانی مجازی، ابتدا باید از داخل کشور آغاز شود و سپس در سطح بین المللی اجرا شود. همچنین نگاه به خدمات گردشگری باید نگاه حمایت گرانه باشد، نه صرفا ارزیابی برای انتقاد و مچ گیری بلکه ارزیابی برای ارائه خدمات با کیفیت بهتر.

هتل بیمارستان ها ضابطه ندارند

در ادامه این نشست محمدباقر منتظری مشاور و ارزیاب در حوزه استانداردهای کیفیت خدمات گردشگری به موضوع استاندارد و ضوابط تأسیسات اقامتی و پذیرایی پرداخت و گفت: در حوزه کیفیت خدمات از باب تجهیزات و خدمات، از باب فنی مهندسی یا در واقع ساختار فیزیکی و تنوع، از باب ایمنی و بهداشت ارائه خدمت و همچنین نیروی انسانی ضوابطی موجود است.

منتظری با بیان اینکه در حوزه ارزیابی کیفیت خدمات و درجه بندی آنها در آژانس های مسافرتی هیچ ضابطه ای وجود ندارد، افزود: تنها یک ضابطه با عنوان هتل بیمارستان وجود داشت که در کمیته تدوین ضوابط با تضادهایی مواجه شدیم و متاسفانه به نتیجه نرسیدیم و ما نتوانستیم در این باره ضابطه تعیین کنیم.