در دندانپزشکی هم مانند سایر تخصص‌های پزشکی، فناوری‌های جدید اطلاعات دقیقی در مورد بیماران در اختیار متخصصان قرار می‌دهند. به گزارش سرویس خبری بهداشت‌نیوز سی تی اسکن دندان ابزاری پیشرفته ای است که داده های قابل اعتمادی را در مورد حفره دهان ارائه می دهد. با این معاینه تکمیلی دندانپزشکان می توانند تشخیص دقیق تری داشته باشند و درمان را با جزئیات برنامه ریزی کنند. بنابراین شانس درمان موفقیت آمیز به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
سی تی اسکن دندان نتایج سریع‌تر، قابل پیش‌بینی‌تر و مؤثرتری ارائه می‌دهد.
سی‌تی اسکن دندان چیست؟
سی تی اسکن دندان تعریف کوتاه شده توموگرافی محوری کامپیوتری است. دستگاهی است که با استفاده از اشعه ایکس، تصاویر سه بعدی از دندان‌ها و فک‌های بیمار ارائه می دهد.
با این کار می توان تصاویری از ساختارهای دندانی، عصبی و استخوانی فک بالا و پایین را در یک اسکن به دست آورد. با بهره گیری از این اطلاعات دندانپزشک می تواند قبل از انجام درمان به دقت برنامه ریزی کند.
مهم است که سی تی اسکن دندان را با اشعه ایکس پانورامیک که معمولا در دندانپزشکی استفاده می شود اشتباه نگیرید. اگرچه آن هم اطلاعاتی در مورد دندان ها و استخوان های دهان ارائه می دهد اما این کار را در سه بعدی توموگرافی انجام نمی دهد.
سی تی اسکن دندان به طور معمول استفاده نمی شود فقط در مواردی که پزشک نیاز به تجزیه و تحلیل بسیار دقیق ناحیه جمجمه و صورت دارد انجام می شود. از این نظر ابزار بسیار مفیدی در زمینه ایمپلنتولوژی است با این حال کاربردهای دیگری نیز دارد.
قرار گرفتن در معرض تابش اشعه این نوع اسکنر بیشتر از اشعه ایکس در عکس برداری معمولی دندان است.
چرا و چه زمانی سی تی اسکن دندان انجام می شود؟
سی تی اسکن دندان اجازه می دهد تا تصاویر سه بعدی دقیقی از کل دهان بیمار به دست آید. با این کار دندانپزشک یا جراح فک و صورت می تواند قبل از انجام درمان به طور دقیق برنامه ریزی کند.
اما این کار همیشه ضروری نیست ودر شرایطی خاص انجام می شود مانند:
قرار دادن ایمپلنت:
سی تی اسکن به جراح دندان اجازه می دهد ساختار استخوان را مطالعه کند و مکان و موقعیت دقیقی را که قرار است ایمپلنت در بافت استخوان قرار داده شود، تعیین کند.
بازسازی استخوان:
قبل از قرار دادن ایمپلنت، جراح باید از کیفیت استخوان برای حمایت از پیچ اطمینان حاصل کند. سی تی اسکن دندان برای بررسی ابعاد استخوانی بیمار و تعیین اینکه آیا کافی است یا نیاز به مداخله ای برای افزایش آن دارد استفاده می شود. در صورت نیاز به لیفت سینوس یا پیوند، مطالعه داده های لازم را برای برنامه ریزی و مداخله بعدی ارائه می دهد. در نهایت، پیش‌آگهی مورد انتظار جراحی را بهبود می‌بخشد.
دندان‌های عقل نهفته: سی تی اسکن دندان به تعیین ارتباط مولرهای نهفته با سایر ساختارهای آناتومیکی مهم مانند عصب دندانی تحتانی کمک می‌کند. همچنین به ارزیابی بهترین رویکرد برای برداشتن این دندان‌ها و کاهش اثرات نامطلوب کمک می‌کند.
دندان نیش نهفته:
با این کار می‌توان موقعیت دندان نیش را تعیین کرد و بهترین جایگزین درمانی را می‌توان برنامه‌ریزی کرد. اگر قرار است دندان با جراحی در معرض دید قرار گیرد و با ارتودنسی تغییر موقعیت دهد بسیار مفید است. تشخیص بیماری‌های فک، ساختار استخوانی صورت، بینی، سینوس‌ها و اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، تشخیص، اندازه‌گیری و برنامه‌ریزی درمان تومورها یا کیست‌ها در فک‌ها وهمچنین برای تعیین محل منشأ درد یا وضعیتی که تشخیص آن دشوار است از سی تی اسکن دندان بهره برده می شود.
اسکن (CAT) دندان چگونه انجام می شود؟
تست اسکن (CAT) دندان بسیار ساده و سریع است. فقط چند ثانیه طول می‌کشد و نتایج را می‌توان فوراً مشخص کرد. در اتاق مخصوص اشعه ایکس توسط پرسنل واجد شرایط انجام می شود. برخی از کلینیک های دندانپزشکی این نوع فناوری را در امکانات خود دارند. در غیر این صورت بیمار باید برای انجام این کار به مراکز مجاز مراجعه کند و سپس نتایج را به دندانپزشک ارجاع دهد. این روش بسیار شبیه به روشی است که برای گرفتن عکس با اشعه ایکس پانوراما انجام می شود و هیچ آمادگی قبلی لازم نیست.
در زمان سی تی اسکن باید گوشواره، گردنبند، عینک، دندان مصنوعی، سنجاق سر و هر شی فلزی دیگری را کنار بگذارید. علاوه بر این، لازم است با پوشیدن یک پیش بند سربی از خود در برابر تشعشعات محافظت کنید. متخصصی که مسئول انجام سی تی اسکن دندان است بیمار را در موقعیت دقیق قرار می دهد تا دستگاه بتواند تصاویر مناسبی از دهان بگیرد. این امر مستلزم این است که بیمار بسته به نوع دستگاه مورد استفاده، روی یک صندلی بنشیند یا روی تخت معاینه دراز بکشد.
سپس بیمار به گونه‌ای قرار می‌گیرد که ناحیه مورد نظر در مرکز قرار گیرد و از او خواسته می‌شود در طول اسکن ثابت بماند. منبع اشعه ایکس و آشکارساز در اطراف فرد می چرخند. به طور کلی این کار بیش از ۲۹ ثانیه طول نمی کشد و در طول اسکن بیمار هیچ گونه ناراحتی یا علامتی احساس نمی کند.
مهم است که به یاد داشته باشید که زنان باردار نباید این کار را انجام دهند. اگرچه دوزهای پرتوهای مورد استفاده کم است، اما بهتر است از این کار وحتی کارهای مشابه در دوران بارداری خودداری کنید.
آیا این اسکن خطرناک است؟
سی تی اسکن دندان ممکن است برای تشخیص و برنامه ریزی درمان های مختلف دندان ضروری باشد. با این حال، از آنجایی که از اشعه ایکس استفاده می کند بسیاری از مردم می خواهند بدانند که آیا این کار خطراتی برای سلامتی دارد یا خیر.
باید بدانید که میزان تابش استفاده شده توسط این نوع اسکنر حداقل است. تابش یک سی تی اسکن معمولی ۲ (mSv) میلی سیورت است. در مورد سی تی دیجیتال، این رقم تنها به ۰/۰۲ (mSv) کاهش می یابد.
طبق گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO) افزایش خطر ابتلا به سرطان یا آسیب به جنین در دوران بارداری مرتبط با استفاده از پرتو در افرادی که دوزهای بالاتر از ۱۰۰ (mSv) دریافت می‌کنند رخ می‌دهد. بنابراین، این نوع سی تی اسکن را می‌توان برای سلامتی ایمن در نظر گرفت.
پیشرفت های جدید:
فناوری پزشکی حوزه‌ای است که دائماً در حال تغییر است. پیشرفت های جدید تجهیزات دقیق و فزاینده ای را در دسترس متخصصان قرار می دهد و مزایایی را هم برای متخصص و هم برای بیمار ارائه می دهد.
برای مثال، نوعی اسکنر دندان به شکل مخروطی وجود دارد که این ویژگی به تجهیزات اجازه می‌دهد که با یک چرخش ۳۶۰ درجه اطلاعات لازم را در مورد منطقه مورد نظر به دست آورد. با این کار زمان اشعه دهی کوتاه‌تری لازم است. بنابراین تابش دریافتی بیمار نیز کمتر است. این نوع تجهیزات پرتو مخروطی در حال حاضر در چندین مرکز دندانپزشکی در دنیا استفاده می شوند.
یکی دیگر از تجهیزات پیشرفته، یک اسکنر جدید است که قادر به انجام رادیوگرافی پانوراما و سی تی اسکن دندان به طور همزمان است. به طور کلی، هر دو مطالعه برای تشخیص دقیق مورد نیاز است. با این کار می توان هر دو عمل را بایک بار اشعه دهی به دست آورد.
سی تی اسکن دندان برای درمان های موفق:
سی تی اسکن دندان یک آزمایش ساده، سریع و راحت است. دندانپزشک با آن اطلاعات دقیقی در مورد ساختارهای دهانی در سه جهت فضا به دست می آورد. انجام این نوع مطالعه داده هایی را فراهم می کند که به رویکردهای دقیق تری تبدیل می شوند. بنابراین، با یک کار ساده شانس موفقیت آمیز بودن روش های دندانپزشکی و عوارض جانبی کمتر افزایش می یابد.
تاریخ :۱۸ اکتبر ۲۰۲۲
منبع : steptohealth
