هایپر کلسمی چیست؟

نمکستان : هایپر کلسمی یا افزایش کلسیم زمانی رخ میدهد که سطح کلسم خون فرد در بدن از حالت نرمال باللتر برود.این اتفاق یا همان بالاتر رفتن اندازه کلسم خون باعث ضعیف شدن استخوان، تداخل در فعالیت مغز و قلب و همچنین ایجاد سنگ کلیه در فرد بیمار شود. این بیماری بیشتر بر اثر فعالیت زیاد غده پاراتیروئید میباشد.غدد پاراتیرئید که تعدادشان ۴ عدد میباشند و هرکدامشان به اندازه یک دانه برنج هستند بر رو یا در نزدیکی غده تیروئید قرار گرفته اند.از عوامل دیگر این بیماری میتوان به بعضی از اختلالات پزشکی، سرطان، استفاه زیاد از داروها و مکمل های ویتامینD و کلسیم اشاره کرد.

علائیم و نشانهای بیماری

وقتی این بیماری در بدن بیمار به صورت خفیف و ضعیف باشد ممکن است هیچ نوع علائم و نشانه ای در بیمار نشان ندهد.ولی در موارد حاد و شدید میتوان در قسمتی از بدن که میزان کلسیم در خون بالا است این بیماری خود را بروز میدهد.

نمونه هایی ار علائم عبارتنند از:

سیستم گوارشی: از علائم بیماری هایپر کلسمی در سیستم گوارش میتوان به ناراحتی معده، استفراغ و یبوست اشاره کرد.

کلیه ها: وظیفه فیلتر کردن مقادیر اضافی کلسیم در خون بر عهده کلیه ها است که گاهی اوقات این حجم بسیار بالاست و فعالیت کلیه را بیشتر میکند که این امر باعث تشنگی زیاد فرد بیمار یا تکرر ادرار در او میشود.

مغز: بیماری هیپر کلسمی میتواند در عملکرد طبیعی معز اختلالاتی به وجود بیاورد که علائمی مانند: رخوت، گیجی، خستگی و بییتفاوتی داشته باشد.

عظلات و استخوان ها: در گاهی اوقات مقدار اضافی کلسیم در خون از ذخایری که در استخوان ها موجود است برداشته میشود که این امر باعث تضعیف بافت استخوان میشود.در برخی از موارد هم بیماران مبتلا به هایپر کلسمی با ضعف عضلات مواجه میشوند.

چه وقت به پرشک مراجعه کنید؟

اگر در علائم گفته شده در بالا در شما تکرر ادرار، تشنگی و درد شکم به وجود آورد به پزشک مراجعه کنید.

دلایل

کلسیم علاوه بر نقش بسزایی که در استحکام اسخوان ها دارد وظیفه انتقال پیام های عصبی و سایر عملکرد های بدن را نیز بر عهده دارد. بنابراین اگر مقدار کلسیم در خون کافی نباشد غدد پاراتیرئید که بالا درباره عملکردشان مختصری توضیح دادیم هورمونی ترشح میکنند که باعث به وجود آمدن اتفاقاتی میشود که عبارتند از:

افزایش جذب کلسیم از سیستم گوارش

آزاد کردن کلسیم از استخوان به جریان خون

کاهش دفع کلسیم توسط کلیه و فعال سازی مقادیر بالایی از ویتامین D که نقش بسیار مهمی در جذب کلسم دارد.

دلایل ایجاد هایپرکلسمی :

پرکاری غدد پاراتیرئید: از مهمترین و اصلیترین دلایل هایپر کلسمی فعالیت بیش از اندازه غدد پاراتیرئید یا هایپرپاراتیروئدیسم است.این فرایند میتواند توده های خوش خیم و غیر سرطانی را در یک یا تعدادی از غدد پاراتیرئید ایجاد کند.

داروها: بعضی از داروها مانند لیتیم که برای درمان اختلالات دو قطبی مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو میتواند باعث افزایش ترشح هورمون پاراتیروئید شود.

سرطان: سرطان سینه ریه و برخی دیگر از سرطان ها میتوانند یکی دیگر از دلایل ابتلا به هایپرکلسمی باشد.

مکمل ها: استفاده زیاد و بی رویه از مکمل هایی مانند ویتامین D و کلسیم میتواند باعث افزایش کلسیم خون و در نهایت منجر به هایپرکلسمی شود.

برخی از بیمار ها: بعضی از بیماری ها مانند سارکوئیدوس و سل میتواند باعث افزایش سطح ویتامین D دذ خون بیمار شود و در نتیجه با تحریک دستگاه گوارشی و افزایش جذب کلسیم روبرو از سطوح استخوان میشود.

کم آبی: شایعترین دلیل هایپرکلسمی خفیف و ملایم کم آبی بدن است که به آن دهیدراتاسیون هم می گویند که به دلیل کاهش آب در بدن غلظت کلسیم دذ خون بیمار افزایش یافته و به هایپر کلسمی دچار میشود.

موارد ارثیکاز اختلالات ژنتیکی کم یاب هایپوکلسمی اوریک هایپرکلسمی خانوادگی است. این بیماری نیز میتواند باعث افزایش کلسیم خون شود و علت اصلی این بیماری عیب در گیرنده ای کلسیم بدن است.

عوارض هایپرکلسمی:

سنگ های کلیوی:اگر در ادرار مقدار زیادی کلسیم باشد امکان دارد در کلیه کریستال و بلورهایی تشکیل شود که در زمان طولانی با همدیگر ترکیب شده و تولید سنگ کلیه کنند.عبور این سنگ ها از مجاری ادراری فرد بیمار بسیار خطرناک و با درد شدید همراه است.

استئوپروز یا پوکی استخوان:

اگر آزاد سازی کلسیم در جریان خون توسط استخوان ها ادامه دار باشد باعث پوکی استخوان در بیمار میشود که همراه با شکستگی استخوان، کاهش قد و انحناء ستون مهره ها همراست.

اختلالات سیستم عصبی:  موار شدید این بیماری باعث سردرگمی، گیجی، کما، زوال عقل منجر شده و در گاهی اوقات به مرگ بیمار منجر میشود.

نارسایی کلیوی: یکی دیگر از عوارض شدید این بیماری آسیب جدی به کلیه ها است که باعث میشود عملیات تصفیه و پاکسازی خون به خوبی انجام نشود.

آریتمی قلبی یا ضربان نامناسب قلب: هایپر کلسمی جریان الکتریکی قلب که باعث تنظیم ضربان قلب است را تحت تاثیر قرار داده و ریتم آن را میتواند بهم بزند.

نوع تشخیص و تست

بدلیل اندک بودن نشانه ها و علائم هایپرکلسمی در صورت مبتلا شدن به این بیماری فرد بیار به این اختلالات پی نخواهد برد بجز اینکه آزمایش روتین خون، اندازه کلسیم خون بالاتر از سطح نرمال مشاهده شود. این آزمایش میتواند اندازه بالای هورمون های پاراتیروئید را در خون بیمار کاملا مشخص نماید  که اینجاست که غدد پاراتیروئید پرکار شناخته میشوند.

داروهای هایپرکلسمی

در هایپرکلسمی خفیف، پزشک معالج با بررسی شرایط کلیه ها و استخوان ها فرد بیمار از سلامت آنها اطمینان حاصل مینماید.

در بعضی از اوقات هم پزشکان داروهایی تجویز میکنند که به چند نمونه از آنها در ادامه اشاره میکنیم.

کلسی میمت .این دارو از دسته داروهای مقلد کلسیم در خون میباشد که به کنترل غدد پاراتیروئید کمک میکند.

پردنیزون: هیپرکلسمی اگر به دلیل مقادیر بالای ویتامینD ایجاد شده باشد. استفاده از قرص استروئیدی مانند پردنیزون در کوتاه مدت میتواند کمک کننده خویب باشد.

بیسفوسفونات: این داروها مخصوص پوکی استخوان است که به صورت وریدی تزریق میشود. بیسوسفونات میتواند به استخوانهایی که به دلیل هایپر کلسمی ضعیف شده اند را بازسازی کند.

تزریق وریدی درر و مایعات

میزان بالای کلسیم در جریان خون همواره از موارد اورژانسی تلقی میشود. این افراد معمولا در بیمارستان بستری میشوند و دوره درمانی را از طریق تزریق وریدی مایعات و دیورتیک ها برای کاهش سریع کلسیم به منظور جلوگیری از آریتمی قلب و حملات عصبی طی میکنند.

جراحی و سایر روش های درمانی

هایپرکلسمی که به دلیل پر کاری پاراتیروئید شکل میگیرد، معمولا از طریق جراحی و خارج نمودن بافت های غیر طبیعی درمان میشوند.در اکثر موارد افراد، فقط یکی از چهار غدد پاراتیروئیدشان درگیر این بیماری میشوند.دیگر راهی که پزشکان برای درمان این بیماری انجام میدهند تست ویزه پویش با تزریق مقداری رادیواکتو در محل این غدد به منظور کاهش و کم کردن فعالیت آنهاست.