آیا سیستم دفاع هوایی باور ۳۷۳ می‌تواند جنگنده پنهانکار آمریکایی F-35 را شناسایی کند؟
ایران به تازگی از نسخه روزآمدسازی شده سیستم دفاع هوایی دوربرد خودکششی سطح به هوای باور ۳۷۳ رونمایی کرده است. گفته می شود که این سیستم دفاع هوایی دارای برد بیش از ۳۰۰ کیلومتر بوده و می تواند با هواپیماهای پنهانکاری مانند F-35 در مسافت های طولانی درگیر شود. باور ۳۷۳ اولین سیستم دفاع موشکی با برد بلند است که در ایران ساخته می‌شود. موشک مورد استفاده در این سامانه از نوع صیاد ۴ می‌باشد که مجهز به یک سیستم مانورپذیری پیشرفته است. حداکثر سرعت موشک صیاد ۴، برابر با ۶ تا ۸ ماخ اعلام شده است.
همه اجزاء سیستم باور ۳۷۳ بر خودروهای ظفر و ذوالجناح سوار می‌شوند و خودکششی هستند. طرح اولیه این سامانه، از سیستم دفاع موشکی اس ۳۰۰ روسی الگوبرداری شده و گفته می شود بعد از شناسایی هدف از فاصله ۴۵۰ کیلومتری، می تواند از فاصله ۳۰۰ کیلومتری آن را هدف قرار دهد. رادار این سیستم موشکی، از نوع رادارهای معراج ۴ می‌باشد. معراج ۴ که برای اولین بار همزمان با این سیستم رونمایی شد، یک رادار کنترل آتش، برد بلند و از نوع آرایه فازی، معرفی شده است.
وبسایت eurasiantimes در مطلبی به تهدید سیستم دفاع هوایی دوربرد باور ۳۷۳ برای جنگنده های اف ۳۵ ایالات متحده پرداخته که در ادامه خواهد آمد. وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده است که سیستم باور ۳۷۳ با موفقیت تست شد و در این تست از موشک دوربرد صیاد بی ۴ استفاده شده است. در جریان این آزمایش، رادار روزآمد شده سیستم باور ۲۷۲ توانسته هدفی را در فاصله بیش از ۴۵۰ کیلومتری شناسایی کند. این سیستم توانسته هدف را در حدود ۴۰۵ کیلومتری ردگیری کرده و سپس در برد بیش از ۳۰۰ کیلومتری آن را هدف قرار داده و نابود ساخته است.
پیش از این روزآمدسازی، سیستم باور می توانست تنها اهداف هوایی تا فاصله ۳۵۰ کیلومتر را شناسایی کرده، در فاصله ۲۶۰ کیلومتری رهگیری کرده و در فاصله ۲۰۰ کیلومتری با آن ها درگیر شود. بر اساس گزارش های منتشر شده، ظاهراً در تست های انجام شده این سیستم دفاع هوایی از پهپادهای کرار ساخت هسا استفاده شده است. گفته می شود که رادارهای باند ایکس باور ۳۷۳ توانسته اند در فاصله ۳۷۶ کیلومتری روی این هدف با سطح مقطع ۱.۶۴ متر مربعی قفل کنند. همچنین گزارش شده است که حداکثر ارتفاع موشک صیاد در سیستم باور از ۲۷ کیلومتر به ۳۲ کیلومتر افزایش یافته است.
خبرگزاری تسنیم به نقل از سرتیپ علیرضا صباحی فرد، فرمانده پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفته است که این موشک توانسته پهپاد هدف را در ارتفاع ۴۰,۰۰۰ پایی که بیش از ۱۲.۲ کیلومتر است ساقط کند.
آیا سیستم دفاع هوایی باور ۳۷۳ می تواند با جنگنده های آمریکایی F-35 درگیر شود؟
اکانت توییتری @Pataramesh که در زمینه تسلیحات نظامی فعالیت دارد، گفته است که اگر سطح مقطع پهپاد کرار و عملکرد رادار باند ایکس باور ۳۷۳ را معیاری برای مقایسه با اف ۳۵ قرار دهیم که دارای سطح مقطع ۰.۰۰۵ متر مربع است، سیستم باور ۳۷۳ می تواند در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری با جنگنده نسل پنجم آمریکایی درگیر شود. پهپاد کرار پنهانکار نبوده اما اف ۳۵ یک جنگنده پنهانکار است. اکانت @Pataramesh می گوید که رهگیری F-35 توسط باور ۳۷۳ ممکن است، اگر موشک استفاده شده دارای سیستم هدایت راداری نیمه فعال (SARH) یا سیستم هدایت زمینی کمکی جستجوگر (SAGG) باشد.
در طرف مقابل، توماس ویتینگتون، یک کارشناس نظامی آمریکایی مدعی است که رادار باور ۳۷۳ بتواند روی اف ۳۵ قفل کند اگر خلبان بتواند از قابلیت های جنگ الکترونیک جنگنده پیشرفته خود استفاده کرده و توانایی های رادار ایرانی را تحت تاثیر قرار دهد. در تلاشی مشابه برای ساقط کردن هواپیماهای پنهانکار نسل پنجمی، روسیه نیز به تازگی از رادار ۱L119 NEBO SVU AESA رونمایی کرده که از نوع رادارهای ۳D VHF است و روس ها مدعی هستند که این رادار توانایی شناسایی و شکار جنگنده های پنهانکار F-35 را دارد. به گفته کارشناسان روسی، رادارهای VHF از طول موج متفاوتی- بین یک و سه متر- استفاده می کنند. آن ها می گویند نقاط خاصی روی F-35 وجود دارد که رادارهای VHF آن ها را شناسایی می کنند.
این بخش ها شامل نوک یا دماغه هواپیما، ورودی موتور و اتصال بین بدنه، بال ها و کابین است. اینجاست که انتشار موج، بر طبق انتظار، دو متر یا کمتر است و این بعنی اینکه رادارهای VHF می توانند آن ها را شناسایی کنند. اما رادارهای VHF یک مشکل جدی دارند و آن دقت ناکافی است و این یعنی اینکه موشک شلیک شده باید از فاصله ای نزدیک از هواپیما عبور کند تا رادار روی موشک را برای کشف هدف فعال کند. اما روس ها مدعی هستند که رادارشان می تواند هدفی با سطح مقطع ۰.۱ متر مربعی از فاصله ۱۰۰ کیلومتری شناسایی و رهگیری کند. ۱L119 NEBO SVU اولین رادار از نوع رشته اسکن الکترونیکی فعال (AESA) در باند VHF است. برد شناسایی آن برای هدفی با سطح مقطع ۱ متر مربع در ارتفاع ۰.۵، ۱۰ و ۲۰ کیلومتری به ترتیب ۶۵، ۲۷۰ و ۳۸۰ کیلومتر اعلام شده است.
