فیلم جنگی ایرانی | 50 فیلم از بهترین فیلم های ایرانی جنگی دفاع مقدس

یک فیلم جنگی ایرانی چه شاخصه‌هایی باید داشته باشد تا در زمره بهترین آثار جنگی ایرانی قرار گیرد؟ ژانر جنگی یکی از پرطرفدارترین ژانرهای سینما است. در این مقاله با چند عنوان از فیلم های جنگی ایرانی آشنا می‌شویم.

ژانر دفاع مقدس یکی از باارزش ترین ژانرهای سینمای ایران است که در طول این سالها آثار تماشایی زیادی با این موضوع ساخته شده‌اند. پس از انقلاب جنگ هشت ساله ایران و عراق، یک رویداد تاریخی مهم در کشور ما به شمار می‌آید. دفاع مقدس از حیثیت ایران دفاع کرد و تبدیل به ژانری کلیدی در کشور ما شد.

ژانر دفاع مقدس در کنار فیلم ایرانی با موضوع جنگ روی کار آمد. فیلم سینمایی ایرانی جنگی به دلیل همذات پنداری مردم در جای جای کشورمان، به یک ژانر پرطرفدار تبدیل شده است. مردمانی که سالهای زیادی در آن شرایط جنگی زندگی کردند و عزیزان خود را از دست دادند. حال با دیدند فیلمهای جنگی دفاع مقدس که توسط کارگردانان بزرگی ساخته میشود، آبی بر روی آتش دلشان خواهد بود. به همین منظور پلازا در این مقاله شما را با جذابترین و بهترین فیلم های جنگی ایران آشنا می‌کند. با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

بهترین فیلم های جنگی ایران در دهه 60

فیلمهای دفاع مقدس دهه ۶۰، فضایی خشن را روایت می‌کردند. این فیلم‌ها کاملا بر اساس واقعیت‌های روز جامعه شکل گرفتند و هدف آنها نشان دادن رشادت‌های دلیرانه رزمندگان در جنگ بود. کارگردانان زیادی به ساخت فیلم های دفاع مقدس با محوریت جنگ پرداختند. در ادامه با چند عنوان از بهترین ها آشنا می‌شوید.

1. فیلم جنگی ایرانی عقاب ها

• سال تولید: 1363
• کارگردان: ساموئل خاچیکیان
• بازیگران: سعید راد، رضا رویگری، جمشید هاشم‌پور و زری برومند

عقاب‌ها نه تنها یکی از بهترین فیلمهای جنگی دفاع مقدس ، بلکه یکی از ماندگارترین آثار تاریخ سینمای ایران است. این اثر جریانی نو در آثار سینمای جنگ آغاز کرد. بعد از «عقاب‌ها»، فیلم های ایرانی جنگی بسیاری با الهام و تقلید از این اثر ساموئل خاچیکیان ساخته شدند. فیلم داستان ماموریت تعدادی از هواپیماهای ارتش ایران در یکی از عملیات‌های نیروی هوایی است که در آن یکی از هواپیماها دچار سانحه شده و در خاک کردستان عراق سقوط می‌کند. «عقاب‌ها» یکی از بهترین فیلم های جنگی ایران جمشید هاشم پور محسوب می‌شود و ماجرای واقعی نجات معجزه‌آسای خلبان یدالله شریفی راد توسط کرد‌های عراق است که بسیار جذاب و تماشایی از آب درآمده است. «عقاب‌ها» در زمان خود چنان مخاطب میلیونی داشت که برای دیدنش صف‌های طویل چند ده متری تشکیل می‌شد.

2. فیلم جنگی ایرانی باشو، غریبه کوچک

• سال تولید: 1364
• کارگردان: بهرام بیضایی
• بازیگران: سوسن تسلیمی، عدنان عفراویان، پرویز پورحسینی، فرخ‌لقا هوشمند

فیلم جنگی ایرانی باشو، غریبه کوچک تاکنون در رای‌گیری‌های مختلف به عنوان یکی از بهترین فیلم های دفاع مقدس انتخاب شده است. این فیلم در سال 64 ساخته شد و پس از چند سال توقیف، درنهایت در زمستان 1368 به نمایش درآمد. عدنان عفراویان و پرویز پورحسینی از بازیگران مهمی بودند که در این فیلم کشف شدند.

قهرمان این فیلم جنگی ایران عراق پسرکی از جنوب ایران به نام باشو است. در یکی از بمباران‌های جنوب در جریان جنگ ایران و عراق، باشو که شاهد ویرانی خانه و خانواده خویش است، خود را پشت یک کامیون می‌اندازد تا از مهلکه بگریزد. هنگامی که چشم باز می‌کند، می‌بیند کامیون به شمال ایران رسیده. حال او باید در منطقه‌ای که به سختی می‌تواند با مردمان آنجا ارتباط برقرار کند، برای زندگی تلاش کند.

3. فیلم جنگی ایرانی پرواز در شب

• سال تولید: 1365
• کارگردان: رسول ملاقلی‌پور
• بازیگران: فرج الله سلحشور، علی یعقوب‌زاده، جعفر دهقان و مصطفی لاجوردی

مرحوم رسول ملاقلی‌پور از معدود کارگردانان ایرانی است که با فیلم های جنگی ایرانی دفاع مقدس خود این ژانر را به معنای واقعی کلمه چند سر و گردن ارتقا داده است. «پرواز در شب» که نامزد چهار جایزه در جشنواره فیلم فجر شده است، ماجرای محاصره یک گردان ایرانی در جنگ ایران و عراق است. چهار نفر از افراد زبده و جسور این گردان مامور می‌شوند خود را از محاصره خارج کنند و به نیروهای خود اطلاع دهند که تا نیروهای کمکی برای نجات گردان وارد عمل شوند. در طی این ماموریت سه نفر از آن چهار نفر به شهادت می‌رسند، اما نفر آخر بالاخره خود را به نیروهای خودی می‌رساند و گردان را نجات می‌دهد.

4. فیلم جنگی ایرانی کانی‌مانگا

• سال تولید: 1366
• کارگردان: سیف الله داد
• بازیگران: فرامرز قریبیان، علی ثابت‌فر، رضا رویگری و عبدالرضا اکبری

کانی‌مانگا هم از به یادماندنی‌ترین و بهترین فیلم های دفاع مقدس به کارگردانی سیف الله داد است. این فیلم با پانزده سال مداوم روی پرده بودن، رکورد اکران در سینمای ایران را یک‌تنه به نام خود ثبت کرده است و بعید است دیگر فیلمی بتواند حتی به این رکورد نزدیک شود. دومین فیلم سیف الله داد، داستان یک گروه از تکاوران زبده ارتش ایران است که برای دستگیری یکی خلبان عراقی مامور می‌شوند، اما در مناطق کردستان اسیر تعدادی از کردهای ضدانقلاب می‌شوند. این فیلم جنگی ایران عراق تکاوری در جشنواره فیلم فجر سه نامزدی و دو سیمرغ بلورین دشت کرده است.

5. فیلم جنگی ایرانی بهار در پاییز

• سال تولید: 1366
• کارگردان: مهدی فخیم زاده
• بازیگران: هادی اسلامی، جعفر والی، مهدی فخیم زاده، پرویز پورحسینی و مصطفی طاری

فیلم جنگی ایرانی قدیمی «بهار در پاییز» یکی از دیدنی‌ترین آثار جنگ تحمیلی است که فقط بر روی مسئله جنگ تمرکز ندارد بلکه اهمیت جایگاه خانوادا را نیز توضیح می‌دهد. فیلم قصد دارد تا بگوید افراد در هر جایگاه اجتماعی‌ای که باشند نباید از اصل خویش غافل شوند. مهدی فخیم زاده کارگردان این اثر همواره بر ساخت آثار متفاوت و مفهومی تاکید داشته است.

داستان این اثر از بهترین فیلم های جنگی ایران عراق درباره چهار برادر است که به دنبال جنازه پدر و مادر خود که طی بمباران کشته شده‌اند، می‌روند. هادی پسر اول کارگردان سینماست، پسر دوم جعفر پزشک، سومین پسر حسن مهندس و چهارمین فرزنو جلال نام دارد که دلالی می‌کند. حال آنها به شهر محل تولد خود رسیده‌اند و خانه را ویران می‌بینند.

6. فیلم سینمایی دیده بان

• سال تولید: 1367
• کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
• بازیگران: مهرداد سلیمانی، علیرضا حیدری، غلامرضا اکبری و سعید جوانشیر

«دیده‌بان» یکی دیگر از بهترین فیلم های دفاع مقدس متفاوت ابراهیم حاتمی‌کیا در دهه شصت است. و داستان یک دیده‌بان گردان به نام عارفی است که قصد دارد در پی قطع شدن ارتباط نیروهای خودی با نیروها در خط کمین به دل دشمن بزند و خود را زیر آتش عراقی‌ها به منطقه دیده‌بانی برساند تا از تلفات بیشتر نیروها جلوگیری کند. «دیده‌بان» یکی از معدود فیلم‌های ابراهیم حاتمی‌کیاست که منتقد مشهور مسعود فراستی آن را می‌پسندد و بارها اعلام کرده است که «دیده‌بان» نه تنها برترین فیلم جنگ ایران و عراق ابراهیم حاتمی‌کیا، بلکه یکی از برترین فیلمهای جنگی ایرانی تاریخ سینمای ایران است.

7. فیلم سینمایی مهاجر

• سال تولید: 1368
• کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
• بازیگران: ابراهیم اصغرزاده، علیرضا حیدری و علیرضا زاهدی

این فیلم از بهترین فیلم های جنگی ایرانی دفاع مقدس به شمار می‌آید. توانایی ابراهیم حاتمی‌کیا در کارگردانی و تسلطش بر جزئیات شخصیت‌پردازی و درام فیلمنامه در این اثر خارق‌العاده است و همین سبب شد تا فیلم ایرانی با موضوع جنگ «مهاجر» در کسب بیشترین جایزه در جشنواره فیلم فجر رکورد بزند. فیلم جنگی ایرانی قدیمی «مهاجر» روایتگر تعدادی هواپیمای بدون سرنشین است که برای شناسایی به داخل خاک عراق فرستاده می‌شوند، اما به دلیل برد کمی که این هواپیماها دارند کنترل‌کننده‌هایشان باید در مرز عراق مستقر شوند. دو خلبان مسئول اجرای این عملیات می‌شوند و یکی از آنها در این راه شهید می‌شود.

8. فیلم بازی بزرگان

• سال تولید: 1369
• کارگردان: کامبوزیا پرتوی
• بازیگران: رزگار محمدامین، رژان عمری، شادی قاضی پور، پوری فاطمه و یونس آتشک

«بازی بزرگان» یکی از بهترین فیلم های جنگی ایران عراق محسوب می‌شود که به نویسندگی و کارگردانی کامبوزیا پرتوی ساخته شد. کارگردان به سراغ بازیگران کودک رفته است. بازیگرانی که چیزی جز دنیای معصومانه خود نمی‌شناسند و اصلا از مفهوم جنگ بی‌خبرند اما یک شبه محکوم به بزرگ شدن می‌شوند. این اثر یکی از تلخ‌ترین و دردناک‌ترین تصویرهایی است که می‌توانید از جنگ مشاهده کنید.

داستان این برترین فیلم سینمایی ایرانی جنگی درباره زمان تهاجم ارتش عراق و اشغال مناطقی از کشور است. یک دختر هفت ساله به نام مریم از جمع کسانی که شهر را تخلیه کرده‌اند، جا می‌ماند. او در راه خود با نوزادی که زنده مانده و پسری 11 ساله به نام یونس آشنا می‌شود. آنها دردسرهای زیادی را از سر می‌گذرانند و مریم کم‌کم به نوزاد حس مادرانه پیدا می‌کند. این فیلم نمادی از آنچه که به مردم در جنگ گذشته است.

بهترین فیلم های جنگی ایران در دهه 70

در دهه 70 کشورمان فیلمهای جنگی دفاع مقدس بسیاری ساخته شد. این فیلم‌ها پس از اتمام دوران جنگ بیشتر به موضوع خانواده‌های رزمندگان پرداختند. اکثر کارگردانان بزرگ ایران همچون ابراهیم حاتمی‌کیا فیلم های ایرانی جنگی را پیرامون زندگی جانبازان، اسرا و خانواده‌های گرامی شهدا ساختند. درواقع می‌توان گفت فیلم های جنگی ایرانی دهه ۷۰  ژانر درام و خانوادگی پیدا کرده و اهالی بیشتری از مردم کشورمان را با خود همراه می‌سازد. در ادامه با بهترین فیلم های دفاع مقدس این دهه آشنا می‌شوید.

1. فیلم جنگی ایرانی از کرخه تا راین

• سال تولید: 1371
• کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
• بازیگران: علی دهکردی، هما روستا، اصغر نقی‌زاده و صادق صفایی

«از کرخه تا راین» فیلم دیگری از ابراهیم حاتمی‌کیا در حوزه جنگ است که به ارزش‌های جنگ و دفاع مقدس پرداخته است. سعید به خاطر قرار گرفتن در معرض گازهای حاصل از بمب‌های شیمیایی بینایی خود را از دست داده است. او به همراه تعدادی از همرزمانش برای مداوا به آلمان فرستاده می‌شود. لیلا خواهر سعید سال‌ها قبل به آلمان رفته و آنجا به همراه شوهر آلمانی خود و پسرش یونس زندگی می‌کند. با حضور سعید در بیمارستان، خواهرش به ملاقات او می‌رود. عمل سعید با موفقیت انجام می‌شود اما در آزمایش‌های پزشکی مشخص می‌شود سعید مبتلا به سرطان خون است. خواهر که چندین سال بود از برادر خبری نداشت، حالا ترس از دست دادن او را دارد. این دارم عاشقانه به عنوان یکی از بهترین فیلمهای جنگی دفاع مقدس عاشقانه در سینمای ایران ماندگار شده است.

2. فیلم جنگی ایرانی حمله به اچ 3

• سال تولید: 1373
• کارگردان: شهریار بحرانی
• بازیگران: محمد کاسبی، جعفر دهقان، حسین یاری، ناصر هاشمی، فرامرز شهنی، جلال طباطبایی

اگر به دنبال بهترین فیلم های جنگی ایران هستید که بر اساس یک رویداد واقعی ساخته شده باشد، پیشنهاد ما به شما فیلم سینمایی حمله به اچ 3 است. این فیلم براساس عملیات اچ 3 ساخته شد که یکی از عملیات‌های هوایی بسیار مهم در جنگ ایران و عراق به‌شمار می‌آمد.

فیلم سینمایی ایرانی جنگی اچ 3 داستان حمله هوایی موفق نیروهای ایرانی به پایگاهی با همین نام را روایت می‌کند. ستاد هوایی دشمن وقتی متوجه شد ایران خلبان‌هایی با مهارت بسیار بالا دارد و ممکن است به زودی شکست بخورد، هواپیماهای خود را به 3 پایگاه در مرز اردن برد. نام این 3 پایگاه اچ 3 بود. نیروهای ایرانی با برنامه‌ریزی دقیق توانستند هواپیماهای دشمن را در پایگاه‌های اچ 3 مورد حمله قرار بدهند. این واقعه در 15 فروردین ماه 1360 رخ داد.
این فیلم به خوبی تلاش و زحمات ستاد هوایی ایران را به تصویر کشید. جلوه های ویژه و سکانس های اکشن این فیلم به خوبی توانست فضای جنگی آن زمان را نشان بدهد. به همین دلیل منتقدین معتقدند حمله به اچ 3 یکی از بهترین فیلمهای جنگی دفاع مقدس می‌دانند.

3. فیلم جنگی ایرانی کیمیا

• سال تولید: 1373
• کارگردان: احمدرضا درویش
• بازیگران: خسرو شکیبایی، رضا کیانیان، بیتا فرهی، زهرا اویسی، نادر رجب پور

فیلم کیمیا یک اثر به‌یاد ماندنی و جذاب دهه 70 به‌شمار می‌آید. این اثر ار فیلم های دفاع مقدس با بازی درخشان خسرو شکیبایی قصه‌ای را روایت می‌کند که خیلی دور نیست. روایت شیرین و جذاب قصه شما را تا دقیقه آخر فیلم کنجکاو نگه می‌دارد. فیلم سینمایی ایرانی جنگی کیمیا داستان زندگی رضا را بازگو می‌کند.

جنگ ایران و عراق شروع شده و شهر مورد حملات بمباران قرار می‌گیرد. دشمن در نزدیکی شهر رسیده و هر لحظه امکان تصرف وجود دارد. در این بین همسر رضا که باردار بود دچار درد زایمان می‌شود. رضا او را به بیمارستان می‌برد و منتظر به دنیا آمدن فرزندش است. اما شانس با او یار نیست و دشمنان بعثی رضا را اسیر می‌کنند. با فوت همسر رضا، فرزندشان نزد شکوه جراحی که او را به دنیا آورد، میماند. سال‌ها بعد، پس از آزادی اسرا، رضا به دنبال فرزند خود می‌گردد تا اینکه او در مشهد نزد شکوه پیدا می‌کند.

4. فیلم جنگی ایرانی بازمانده

• سال ساخت: 1373
• کارگردان: سیف‌الله داد
• بازیگران: سلمی المصری، جیانا عید، جمال سلیمان، بسام کوسا، غسان مسعود

فیلم تاریخی-حماسی بازمانده یکی از بهترین فیلم های جنگی ایران است که به مساله نزاع بین اعراب و اسرائیل می‌پردازد. سیف‌الله داد این فیلم را براساس داستانی از غسان کنفانی، به نام بازگشت به حیفا، ساخته است. این فیلم در جشنواره فیلم فجر 1374 شرکت داشت و جایزه ویژه هیئت داوران را کسب کرد. نسخه اصلی فیلم به زبان عربی است و دوبله فارسی آن نیز موجود است.

موضوع فیلم به سال 1948، و تشکیل کشور اسرائیل و حکومت بر شهر حیفا بازمی‌گردد. دکتر سعید به همراه همسر و فرزندش در حیفا زندگی می‌کنند. صفیه، مادر سعید، به حیفا می‌آید و در روزی که قرار است این خانواده از شهر بگریزند، حیفا مورد تهاجم قرار می‌گیرد. صفیه و نوزاد تنها افراد بازمانده این خانواده هستند.

5. فیلم سینمایی لیلی با من است

• سال تولید: 1374
• کارگردان: کمال تبریزی
• بازیگران: پرویز پرستویی، دکتر محمود عزیزی، شهره لرستانی و رحمان باقریان

فیلم لیلی با من است یکی از فیلم های جنگی ایرانی کمدی است که در فضای جنگ و اسارت، داستان‌های طنز و جالبی نیز در آن اتفاق می‌افتد. کمال تبریزی علاوه بر کارگردانی، نویسندگی این اثر را نیز بر عهده داشت. این فیلم یکی از آثار به‌یادماندنی او در ژانر جنگی است که در زمان خود توانست توجه مخاطبان بسیاری را به خود جلب کند.

فیلم لیلی با من است داستان مردی به نام صادق مشکینی را روایت می‌کند که فیلمبردار تلویزیون است و از جنگ و توپ و تانک وحشت دارد. او برای تکمیل ساخت خانه نیمه کاره‌اش می‌خواهد از صدا و سیما وام بگیرد و به همین خاطر بر خلاف میل باطنی‌اش مجبور می‌شود که برای ساخت فیلم مستند از فضای جنگ و اسرا به منطقه جنگی برود. ترس‌ها و کارهای او در این منطقه فضای کمدی جالبی را می‌سازد که علاوه بر پرداختن به موضوع جنگ و اسارت، سکانس‌های طنز و جذابی را نیز به تصویر کشیده است.

6. فیلم سینمایی بوی پیراهن یوسف

• سال تولید: 1374
• کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا
• بازیگران: نیکی کریمی، علی نصیریان، شیرین بینا، جعفر دهقان، حسن پورشیرازی

فیلم سینمایی بوی پیراهن یوسف یکی از محبوب‌ترین فیلم های دفاع مقدس است. این فیلم با روایت موضوعی درام، تاثیر جنگ را بر زندگی چندین خانواده بررسی می‌کند. خبر شهادت یوسف رزمنده دلاور جنگ ایران و عراق به گوش پدرش می‌رسد. اما او این واقعه را باور ندارد و تلاش می‌کند تا زنده بودن آن را اثبات کند. در این بین با دختری آشنا می‌شود که به دنبال برادر خود خسرو می‌گردد. نشانه‌ها حاکی از آنند که خسرو اسیر شده و شیرین خواهرش به دنبال ردی از او می‌گردد. تلاش‌های شیرین برای یافتن برادرش ادامه دارد تا اینکه یوسف را در بین آزادگان می‌بیند. او خبر زنده بودن یوسف را برای غفور برده و مژده آمدنش را می‌دهد.

فیلم سینمایی بوی پیراهن یوسف یکی از بهترین فیلم های جنگی ایران است که در دسته آثار باارزش جای می‌گیرد. این فیلم همچنان پس از گذشت سال‌ها در هفته دفاع مقدس از تلویزیون پخش شده و یکی از فیلم‌های پرطرفدار ژانر دفاع مقدس محسوب می‌شود.

7. فیلم سینمایی سفر به چزابه

• سال تولید: 1374
• کارگردان: رسول ملاقلی‌پور
• بازیگران: حبیب دهقان‌نسب، فرهاد اصلانی، مسعود کرامتی و سیامک انصاری

از دیگر فیلم های دفاع مقدس، فیلم سفر به چزابه است. کارگردانی به نام وحید یکی از فیلمهای جنگی دفاع مقدس ایران را ساخته است. او از دوستش علی می‌خواهد تا آهنگسازی کار رابر عهده بگیرد، اما علی با فیلم ارتباط برقرار نمی‌کند و بدین منظور تصمیم می‌گیرند به یکی از مناطق جنگی بروند تا با فضای جنگ ارتباط بیشتری پیدا کنند. علی و وحید با حضور در خاکریزهای واقعی، ذهن و قلبشان به آن دوران پرتاب می‌شود و همرزمان خود در جنگ را کنارشان می‌بینند. «سفر به چزابه» موضوعی فانتزی تخیلی دارد و شاید اگر به جای رسول ملاقلی‌پور که دارای قلم و  کارگردان دیگری آن را می‌ساخت تا این اندازه تماشایی و فوق‌العاده از آب درنمی‌آمد.

8. فیلم ایرانی سرزمین خورشید

• سال تولید: 1375
• کارگردان: احمدرضا درویش
• بازیگران: خسرو شکیبایی، محمود پاک‌نیت و گلچهره سجادیه

فیلم سرزمین خورشید یکی از آثار موفق احمدرضا درویش در ژانر جنگی است. این فیلم در سال 1376 برنده 13 جایزه و 7 سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر شد. به همین دلیل آن را جزء بهترین فیلمهای جنگی دفاع مقدس می‌شناسند.

داستان این فیلم مربوط به زمان جنگ تحمیلی است که بیمارستانی در شهر خرمشهر، توسط نیروهای عراقی محاصره می‌شود. شهید محمد جهان‌آرا که در آن زمان فرمانده سپاه خرمشهر بود، تصمیم گرفت تمام کادر درمانی و مجروحان را با یک آمبولانس و لندرور از آن بیمارستان فراری دهد. در طول این فرار از بیمارستان با نیروهای عراقی مواجه می‌شوند که عده‌ای به شهادت می‌رسند و عده‌ای دیگر نیز به اسارت دشمن در می‌آیند.

9. فیلم برج مینو

• سال تولید: 1375
• کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
• بازیگران: نیکی کریمی، علی مصفا، محمدرضا شریفی‌نیا، پریسا شاهنده و توران مهرزاد

در ادامه لیست بهترین فیلم سینمایی جنگی ایرانی باید به فیلم «برج مینو» اشاره کنیم. این اثر به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا ساخته شد و دوران پس از جنگ را نشان می‌دهد که چگونه خاطرات آن رزمندگانی که در خط مقدم حضور داشته‌ و زنده مانده‌اند را رها نمی‌کند. فیلم به روایت داستان موسی و مینو زوج جوانی می‌اندازد که برای ماه عسل قرار است به اصفهان بروند. اما رسیدن خبر جمع شدن دکل ققنوس باعث می‌شود علیرغم میل باطنی موسی بازهم به جزیره مینو جایی که موسی و برادر شهید مینو در زمان جنگ در حال ساخت دکلی برای شناسایی دشمن بودند، برگردد. خاطرات برای موسی زنده خواهند شد.

10. فیلم سینمایی آژانس شیشه ای

• سال تولید: 1376
• کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
• ‌ رضا کیانیان، پرویز پرستویی، حبیب رضایی، قاسم زارع، بیتا بادران، اصغر نقی‌زاده، بهروز شعیبی

فیلم آژانس شیشه‌ای یکی فیلم های دفاع مقدس درام است که به زندگی رزمنده‌ای پس اتمام جنگ ایران و عراق می‌پردازد. این فیلم با وجود اینکه مشخصا در مورد جنگ ساخته نشده اما به دلیل ارزش والای جانبازان در دسته بهترین فیلم جنگی دفاع مقدس قرار می‌گیرد. ابراهیم حتمی‌کیا که بارها او را در مقام کارگردان فیلم های جنگی ایران دیدیم، این بار هم فیلم ایرانی با موضوع جنگ ساخت.

آژانس شیشه‌ای زندگی عباس رزمنده جنگ ایران و عراق را بازگو می‌کند. او در دوران جنگ مورد اصابت خمپاره قرار گرفت و ترکشی در نزدیکی شاهرگ خود دارد. زمانی که برای معاینه به تهران می‌آید با هم‌رزم قدیمی‌اش حاج کاظم روبه‌رو می‌شود. دکترها تشخیص می‌دهند، عباس برای درمان باید به لندن برود در غیر این صورت جانش به خطر می‌افتد. حاج کاظم به او کمک می‌کند تا این سفر زودتر اتفاق بیفتد. اما در این بین هزینه‌های سفر و مشکلات دیگر باعث پدید آمدن واقعه در آژانس هواپیمایی می‌شود.

فیلم سینمایی آژانس شیشه‌ای یکی از پرطرفدارترین فیلم‌های سال 1376 بود که به سینما جان تازه‌ای بخشید. این فیلم در جشنواره فیلم فجر موفق به دریافت 9 سیمرغ بلورین برای رشته‌های مختلف از جمله بهترین بازیگر نقش اول مرد و بهترین کارگردانی شد.

11. فیلم جنگی ایرانی پنجه در خاک

• سال تولید: 1376
• کارگردانان: ایرج قادری
• بازیگران: بهزاد جوانبخش، افسانه بایگان، محمود اردلان و محمد برسوزیان

فیلم جنگی ایران عراق مرز کردستان «پنجه در خاک» یکی از آثار فاخر ایرج قادری در ژانر جنگی محسوب می‌شود که موردعلاقه مخاطبان قرار گرفت. داستان این اثر درباره یک روستای مرزی در عراق است که ساکنان آن را مجبور می‌کنند تا مردان و جوانان خود را برای جنگ با ایران به جبهه بفرستند اما آنها از این کار سر باز می‌زنند و ریشه خود را ایرانی می‌دانند و همین اتفاق باعث درگیری می‌شود.

12. فیلم سینمایی هیوا

• سال تولید: 1377
• کارگردان: رسول ملاقلی‌پور
• بازیگران: گلچهره سجادیه، جمشید هاشم‌پور، آتیلا پسیانی و آناهیتا نعمتی

رسول ملاقلی‌پور از اواخر دهه هفتاد تمرکز خود را بر روی ساخت آثار متاثر از جنگ گذاشت. «هیوا» یکی از فیلمهای جنگی دفاع مقدس، در مورد ماجرای زنی به نام هیوا اکبری است که پانزده سال پس از مفقود شدن همسرش حمید در جنگ، هنوز به دنبال یافتن نشانه‌ای از اوست و باور دارد که همسرش زنده است. او تلاش می‌کند تا به کمک امیر کرمی که یکی از دوستان و همرزمان حمید در جنگ بوده از مناطق جنگی و خانه‌ی قدیمی‌شان بازدید کند تا شاید چیزی برای امیدوار بودن پیدا کند. در همین احوال، امیر به هیوا می‌گوید که به او علاقه‌مند شده است، اما هیوا ابراز علاقه امر را نمی‌پذیرد. «هیوا» در جشنواره فیلم فجر شش سیمرغ بلورین را دشت کرده و برای تعدادی از رشته‌ها هم نامزد دریافت جایزه بوده است.

13. فیلم تخته سیاه

• سال تولید: 1378
• کارگردان: سمیرا مخملباف
• بازیگران: سعید محمدی، بهناز جعفری، بهمن قبادی، محمدکریم رحمتی

فیلم جنگی ایرانی تخته‌سیاه دومین اثر سمیرا مخملباف، پس از فیلم سیب (1376)، است. این اثر موفق شد جایزه ویژه هیئت داوران در جشنواره فیلم کن 2000 را از آن خود کند. داستان این فیلم جنگی کردی ایران و عراق ، که همه گفتگوهای آن به زبان کردی است، در مورد آموزگاری در مرزهای ایران است. او در تلاش است به نوجوانان قاچاقچی و پناهندگان کرد، که بازماندگان حمله شیمیایی عراق به حلبچه هستند، آموزش دهد و آنان را باسواد کند.

بهترین فیلم های جنگی ایرانی دهه 80

بهترین فیلم های دفاع مقدس در دهه 80 کشورمان روایتی دیگر از جنگ داشتند. آثار برجسته این دهه عموما به جهان بینی رزمندگان و نگاه آنها به این مقوله پرداخته است. و یا در یک نگاه انتقادی، معضلات و مشکلات جانبازان و افرادی که به نوعی درگیر جنگ هشت ساله ایران و عراق بودند ساخته شد. در این دهه هم کارگردانان مطرح کشورمان همچون دهه 70 به ساخت فیلم های جنگی ایرانی پرداختند تا فداکاری‌ها، ایثار و از خودگذشتگی شهدا و جانبازان فراموش نشود. در ادامه با بهترین فیلم های سینمایی جنگی ایرانی در دهه 80 آشنا می‌شوید.

1. فیلم جنگی ایرانی خداحافظ

• سال تولید: 1382
• کارگردان: بهزاد بهزادپور
• بازیگران: کاوه خداشناس، کاوه مهدوی، بابک نوری، محسن شرافتی، سعید امیرکلایی، مهسا پورغلامی و نسرین نکیسا

از جمله فیلم های دفاع مقدس دهه 80 فیلم خداحافظ رفیق است که بارها در تلوزیون ایران پخش شده است. این فیلم سه اپیزود دارد که هر اپیزود آن به داستان جداگانه ای درباره دفاع مقدس می‌پردازند.

اپیزود اول که خداحافظ رفیق نام دارد درباره جانبازی شیمیایی به نام مسلم است که در آستانه شهادت قرار دارد. اپیزود دوم با عنوان یک لحظه رنگین کمان درباره گروه فیلمبرداری است که در حال تهییه فیلم از بقایای جنگ  هستند. ناگهان دو نوجوان پیدا می‌شوند و قسمت‌های مختلف منطقه را به آنان نشان می‌دهند و از خاطرات خود می‌گویند اما هنگام بازبینی فیلم تصویر آن‌ دو نوجوان وجود ندارد. اپیزود سوم نیز درباره دختر خردسالی است که با دسته گلی در انتظار آمدن پدرش در ایستگاه قطار می‌نشیند، هرکس که دسته گلی از دخترک بگیرد شهید می‌شود. روزی دختر برای آخرین بار به ایستگاه قطار می‌رود اما این بار اتفاق دیگری می‌افتد.

2. فیلم جنگی ایرانی دوئل

• سال تولید: 1383
• کارگردان: احمدرضا درویش
• بازیگران: پژمان بازغی، پرویز پرستویی، سعید راد، کامبیز دیرباز و هدیه تهرانی

فیلم جنگی ایران عراق تکاوری دوئل یکی دیگر از فیلم‌های احمدرضا درویش در این فهرست است که در سال 1383 در سینماها اکران شد. این فیلم در بیست و دومین دوره جشنواره فیلم فجر موفق به دریافت 8 سیمرغ بلورین شد. به همین دلیل باید آن را در دسته فیلم های دفاع مقدس قرار داد.

داستان فیلم دوئل درباره یک گاوصندوق است. مردی به نام زینال در بحبوحه جنگ و دفاع مقدس، گاوصندوقی را از چنگ برخی افراد سودجو درمی‌آورد؛ اما این گاوصندوق در اروند رود غرق می‌شود و زینال توسط نیروهای دشمن اسیر می‌شود. روند اصلی داستان، 20 سال پس از آزادی زینال از اسارت شروع می‌شود که در صدد پس گرفتن آن گاوصندوق قدیمی برمی‌آید.

3. فیلم جنگی ایرانی طبل بزرگ زیر پای چپ

• سال تولید: 1383
• کارگردان: کاظم معصومی
• بازیگران: حسین محجوب، حمید فرخ‌نژاد، بابک حمیدیان، علی احمدی، حسین نوروزی

فیلم طبل بزرگ زیر پای چپ یکی از فیلم های جنگی سینمای ایران است که نگاه متفاوتی به جنگ ایران و عراق دارد. این فیلم تقدس جنگ را به چالش می‌کشد و روایتگر خستگی رزمندگان دو جبهه است که به خاطر طولانی شدن جنگ، به پوچی رسیده‌اند. نام فیلم اشاره به دستوری در ارتش ایران دارد که از سربازان می‌خواهد به صورت هماهنگ، پای چپ خود را هنگام شنیدن صدای طبل بر زمین بکوبند.

داستان این فیلم جنگی ایران عراق تکاوری در یکی از خاکریزهای ایران آغاز می‌شود. حافظ تنها بازمانده گروهان است که در خاکریز باقی مانده. در این حین یحیی، فرمانده، به همراه سربازی به نام مهران نیز به خاکریز می‌آیند. مشکل کمبود آب حاد، همه را کلافه کرده است و اوضاع متشنجی دارند.

4. فیلم جنگی ایرانی لاک پشت ها هم پرواز می کنند

• سال تولید: 1383
• کارگردان: بهمن قبادی
• بازیگران: سوران ابراهیم، هیرش فیصل رحمان، آواز لطیف، عبدالرحمان کریم

فیلم لاک‌پشت‌ها هم پرواز می‌کنند فیلمی درام و جنگی به نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی بهمن قبادی است. این فیلم سومین فیلم بلند قبادی است و نام اولیه آن ماهواره بود. این فیلم سینمایی جنگی ایرانی به عنوان نماینده ایران در مراسم اسکار سال 2004 شرکت داشت. این اثر از قبادی با حضور در 73 جشنواره بین‌المللی و دریافت 42 جایزه، پرافتخارترین فیلم ایرانی است.

داستان فیلم به زندگی گروهی از مردم کرد در مرز ترکیه و عراق، پس از حمله آمریکا به عراق می‌پردازد. کاک ستلایت، هم ماهواره نصب می‌کند و هم مین‌های پیرامون دهکده را شناسایی می‌کند. با ورود آگرین و برادرش، داستان فیلم آغاز می‌شود.

5. فیلم سینمایی به نام پدر

• سال تولید: 1384
• کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
• بازیگران: پرویز پرستویی، گلشیفته فراهانی، مهتاب نصیرپور و کامبیز دیرباز

فیلم «به نام پدر» درباره پدری است که خود در جنگ جزو رزمندگان بوده و حالا بر سر ارزش‌های جنگ با دخترش دچار بحث و تعارض شده است. پدر بر اثر انفجار مین‌های باقیمانده از دوران جنگ تحمیلی مجروح می‌شود و این سرآغاز تحول در دختر جوان است. «به نام پدر» یک درام جنگی دلپذیر و بسیار دیدنی از ابراهیم حاتمی کیاست که رابطه‌ای عاشقانه را میان یک پدر و دختر به تصویر می‌کشد. این اثر از فیلم های دفاع مقدس در جشنواره فیلم فجر در ده رشته نامزد دریافت سیمرغ شد و از آن بین، چهار سیمرغ‌ را دشت کرد.

6. فیلم جنگی ایرانی سینمایی اتوبوس شب

• سال تولید: 1385
• کارگردان: کیومرث پوراحمد
• بازیگران: محمدرضا فروتن، خسرو شکیبایی، مهرداد صدیقیان، الناز شاکردوست، امیرمحمد زند، کوروش سلیمانی

اتوبوس شب یکی از فیلم های دفاع مقدس است که اسارت گروهی از رزمندگان جنگ ایران و عراق را نشان می‌دهد. این فیلم نگاهی انسانی به موضوع جنگ داشته و این مسئله را بر اساس جبر مورد بررسی قرار می‌دهد. فیلم سینمایی ایرانی جنگی اتوبوس شب از داستان‌های «شهر جنگی» نوشته حبیب احمدزاده الهام گرفته شد.

در این فیلم شاهد حضور پسرک نوجوانی هستید که تعداد زیادی اسیر را با اتوبوسی از آبادان به ماهشهر می‌برد. بازی درخشان محمدرضا فروتن و مرحوم خسرو شکیبایی این فیلم سینمایی با ژانر دفاع مقدس را به یکی از فیلم‌های جذاب دهه 80 تبدیل کرد. جالب است بدانید که اتوبوس شب به صورت کاملا سیاه-سفید فیلمبرداری شده و این موضوع جذابیت آن را دوچندان می‌کند.

7. فیلم جنگی ایرانی میم مثل مادر

• سال تولید: 1385
• کارگردان: رسول ملاقلی‌پور
• بازیگران: گلشیفته فراهانی، علی شادمان، حسین یاری و سحر دولتشاهی

«میم مثل مادر» را شاید نتوان فیلم کاملا جنگی نامید، اما ماجرای آن بطور کاملا غیرمستقیم با جنگ گره خورده است. سپیده پرستاری است که در جنگ ایران و عراق در منطقه سردشت حضور داشته است و در بمباران شیمیایی این شهر در سال 1366 در معرض گازهای سمی و شیمیایی قرار گرفته است. همین مسئله سبب شده است که سال‌ها بعد، در روزهایی که سهیل و سپیده منتظر اولین فرزند خود هستند پزشکان به آنها بگویند فرزندشان سعید دچار نقص است. سهیل با فهمیدن این موضوع اصرار به سقط جنین دارد اما سپیده نمی‌پذیرد و سهیل او را رها می‌کند. سعید به دنیا می‌آید و عاشقانه‌ای زیبا میان مادر و فرزند شکل می‌گیرد.این فیلم آخری اثر مرحوم رسول ملاقلی‌پور و یکی از ماندگاترین عاشقانه‌های سینمای ایران با موضوع جنگ و دفاع مقدس است.

8. فیلم جنگی ایرانی اخراجی ها 1، 2 و 3

• سال تولید: 1385 – 1389
• کارگردان: مسعود ده نمکی
• بازیگران: کامبیز دیرباز، امین حیایی، ارژنگ امیرفضلی و اکبر عبدی

فیلم جنگی و طنز اخراجی‌ها نیز یکی از بهترین فیلم های جنگی ایرانی است که در آن زمان جز پرطرفدارترین فیلم‌های موجود در گیشه بود. مسعود ده‌نمکی پس از ساخت فیلم سینمایی موفق اخراجی‌ها به شهرت رسید و به دلیل استقبال گسترده مخاطبان از این فیلم، اخراجی‌های 2 و 3 را نیز ساخت.

این فیلم داستان شخصی به نام مجید سوزوکی را روایت می‌کند که جز اراذل و اوباش محله‌شان است. مجید پس از آزاد شدن از زندان، عاشق دختر همسایه‌شان می‌شود؛ اما پدر دختر (میرزا) تنها در صورت سر به راه شدن مجید، به ازدواج او و دخترش رضایت می‌دهد. مجید هم برای جلب رضایت میرزا تصمیم می‌گیرد به جبهه برود. در این میان دوستان مجید نیز با او همراه می‌شوند و بدین ترتیب پای اراذل جنوب شهر تهران به جبهه باز می‌شود که با ورود آنان به فضای جنگ اتفاقات طنز و جالبی رقم می‌خورد.

9. فیلم جنگی ایرانی روز سوم

• سال تولید: 1385
• کارگردان: محمدحسین لطیفی
• بازیگران: حامد بهداد، پوریا پورسرخ، برزو ارجمند و باران کوثری

روز سوم یکی از آثار فاخر سینمای ایران در حوزه جنگ و دفاع مقدس است. این فیلم نیز تلفیقی از جنگ و ژانر عاشقانه است که برگرفته از یک داستان واقعی است. روز سوم، ششمین تجربه ساخت فیلم بلند توسط محمدحسین لطیفی است و یکی از جذاب‌ترین فیلم های جنگی ایرانی محسوب می‌شود.

داستان این اثر مربوط به زمان جنگ تحمیلی در خرمشهر است. روز سوم روایتگر داستان زندگی خواهر و برادری به نام سمیره و رضا است که در خرمشهر زندگی می‌کنند و مانند سایر مردم شهر، درگیر جنگ و مبارزه با دشمنان هستند. با فشار بیشتر نیروهای دشمن و اشغال شهر، سمیره و رضا چاره‌ای جز فرار ندارند؛ اما سمیره در طول جنگ، پاهایش شکسته است و نمی‌تواند پا به پای برادرش فرار کند. به همین دلیل برادرش تصمیم می‌گیرد خواهر خود را به طور موقت در حیاط خانه خاک کند تا شبانه بیاید و او را با خود ببرد.

در این میان شخصی به نام فواد که عاشق سمیره است و پیش از شروع جنگ در مدرسه با یکدیگر همکار بوده‌اند، در دوران جنگ به جمع نیروهای عراقی پیوسته است و به دنبال سمیره می‌گردد. ماجراهای فرار این خواهر و برادر از دست دشمن و تلاش‌های فواد برای پیدا کردن سمیره، داستان جذاب این فیلم ایرانی با موضوع جنگ را روایت می‌کند.

10. فیلم سینمایی فرزند خاک

• سال تولید: 1386
• کارگردان: محمدعلی باشه آهنگر
• بازیگران: مهتاب نصیرپور، شبنم مقدمی، قاسم زارع، حسین باشه آهنگر

فیلم سینمای فرزند خاک یک فیلم ایرانی با موضوع جنگ است که آن را با روایتی عاشقانه مطرح می‌کند. مینا که روزهای زیادی منتظر مسافر خود بود حال متوجه شده باید به دنبال او در شهر دیگری برود. مینا راهی دیار کردستان شده تا شاید دلدار خود را آنجا پیدا کند. او در ادامه راه با زن جوانی به نام گوانا آشنا می‌شود که کوهستان را به خوبی می‌شناسد. همراهی مینا و گوانا با یکدیگر که از جهات زیادی شبیه هستند، سکانس‌های تلخ و شیرین فیلم سینمایی فرزند خاک را رقم می‌زند.

11. فیلم سینمایی سیزده 59

• سال تولید: 1389
• کارگردان: سامان سالور
• بازیگران: جمشید مشایخی، پرویز پرستویی، فرهاد اصلانی، صابر ابر، افسانه چهره آزاد، مهران احمدی

سیزده 59 یکی دیگر از فیلم های دفاع مقدس است که به موضوع جانبازان و مشکلات زندگی آنها می‌پردازد. این فیلم با بازی درخشان پرویز پرستویی در نقش سیدجلال زندگی جانبازی را روایت می‌کند که پس از 20 سال از کما بیرون آمده است. فرند دختر و پسر سیدجلال بزرگ شده‌اند اما او نمی‌تواند این واقعیت و تغییر بیست ساله را بپذیرد. سیدجلال تصور می‌کند دخترش همان همسر جوان بیست ساله‌اش است که به دیدارش می‌آید. اما او خبر ندارد که همسرش سال‌های پیش فوت کرده و این دختر جوان همان دخترک خردسال خودش است.

بهترین فیلم های جنگی ایرانی دهه 90

فیلم های دفاع مقدس دهه 90 به دلیل پیشرفت تکنولوژی و ابعاد فنی سینما شکوفایی و رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کردند. در این دهه آثار سینمایی با محوریت جنگ و دفاع مقدس زیادی ساخته شد. ابراهیم حاتمی‌کیا کارگردان شناخته شده کشورمان همچنان یکی از سازندگان پرطرفدار فیلم ایرانی با موضوع جنگ است. اما در کنار او می‌توان از کارگردانان دیگر همچون محمدحسین مهدویان یاد کرد که با ساخت فیلم های جنگی ایرانی، جان تازه‌ای به سینمای دفاع مقدس بخشیدند. در ادامه با بهترین فیلم‌های سینمای ایرانی جنگی این دهه آشنا می‌شوید.

1. فیلم جنگی ایرانی سینمایی ملکه

• سال تولید: 1390
• کارگردان: محمدعلی باشه‌آهنگر
• بازیگران: میلاد کی‌مرام، حمیدرضا آذرنگ، مصطفی زمانی و مهدی سلطانی

فیلم سینمایی «ملکه» یکی از متفاوت‌ترین فیلم های ایرانی جنگی ایران و عراق به شمار می‌رود و ماجرای یک دیده‌بان است که در نقطه‌ای کور در بالای یکی از سازه‌های پالایشگاهی در جنوب کشور به نیروهای خودی گرا می‌دهد تا نفرات و تجهیزات عراقی را بمباران کنند. این دیده‌بان که در خلوت خود در بالای دکل با دوست شهیدش خلوتی معنوی می‌سازد رفته رفته از اینکه به جایی رسیده که برای مرک تعدادی انسان آأرس می‌دهد منقلب می‌شود. این فیلم سینمایی جنگی تکاوری نگاهی بسیار جذاب و فلسفی به مقوله جنگ به عنوان پدیده‌ای بی‌رحم و زشت دارد و در جشنواره فیلم فجر هم رکورددار نامزدی دریافت سیمرغ بلورین بود.

2. فیلم سینمایی روزهای زندگی

• سال تولید: 1390
• کارگردان: پرویز شیخ طادی
• بازیگران: حمید فرخ‌نژاد، هنگامه قاضیانی و کوروش سلیمانی

فیلم سینمایی جنگی ایرانی روزهای زندگی داستان زن و شوهری به نام‌های علی و لیلا را روایت می‌کند که در بیمارستانی صحرایی در نزدیکی خط مقدم جبهه در دوران جنگ مشغول خدمت به مجروحان هستند. با اعلام آتش‌بس و پذیرفته شدن قطع‌نامه 598، جنگ به ظاهر تمام می‌شود؛ اما عراقی‌ها چند ساعت پس از اتمام جنگ شروع به پرتاب موشک و حمله‌های پی در پی کردند. این بیمارستان صحرایی نیز در مسیر حملات و موشک‌های عراقی‌ها قرار دارد و علی و لیلا در این شرایط بحرانی سعی می‌کنند به مجروحان رسیدگی کنند و آن‌ها را از آنجا فراری دهند که در طول این مسیر با چالش‌های بسیاری روبرو می‌شوند.

3. فیلم جنگی ایرانی ضد گلوله

• سال تولید: 1390
• کارگردان: مصطفی کیایی
• بازیگران: سعید آقاخانی، مهدی هاشمی، مسعود کرامتی، محسن کیایی، ژاله صامتی، بهشاد شریفیان، محمد فیلی

فیلم سینمایی ضد گلوله یک فیلم کمدی ایرانی درباره جنگ به‌شمار می‌آید. این اثر واقعیت آن دوران را به تصویر کشیده است. اینکه برخی از مردم همچنان با جنگ و مشکلات پیرامون آن درتضاد بودند. سلیم یک مرد 50 ساله است که بیشتر عمر خود را به قاچاق سی‌دی‌های لس آنجلسی گذرانده بود. اما پس از پیروزی انقلاب و حال با شروع جنگ ایران و عراق دیگر نمی‌توانست همچون گذشته به فعالیت خود ادامه بدهد. تا اینکه متوجه توموری در سرش می‌شود. او در این حین توسط نیروهای انقلابی تحت تعقیب بود به همین دلیل تصمیم می‌گیرد برای فرار از آنها به جبهه برود. ورودش به جبهه پس از مدت کوتاهی باعث دگرگونی او شده و سلیم به یک رزمنده واقعی تبدیل می‌شود.

این فیلم سینمایی با روایت کمدی خود تحول یک فرد غیر معتقد را با دیدن تلاش و زحمات شبانه‌روزی رزمندگان در جبهه‌های جنگ ایران و عراق به تصویر کشیده است.

4. فیلم جنگی ایرانی دلتنگی های عاشقانه

• سال تولید: 1391
• کارگردان: رضا اعظمیان
• بازیگران: میترا حجار، محمدرضا فروتن، شاهرخ فروتنیان، رویا تیموریان، سیامک اطلسی

فیلم سینمایی ایرانی جنگی دلتنگی‌های عاشقانه بر اساس زندگی واقعی شهید سیدمنوچهر مدق و همسرش ساخته شد. آنها زمانی که از ماه عسل بازمی‌گشتند متوجه حمله عراق به ایران شدند. شهید منوچهر مدق با وجود دل‌نگرانی‌های فراوان همسرش (فرشته ملکی) راهی جبهه‌های جنگ شد. این فیلم به خوبی زندگی خانواده‌های رزمندگان جنگ هشت ساله ایران و عراق را به تصویر کشیده است. این‌که آنها با وجود نبود همسرانشان چگونه به زندگی عادی خود ادامه دادند و جنگ را جزئی از زندگی واقعی‌شان پذیرفتند.

5. فیلم فیلم جنگی ایرانی میهمان داریم

• سال تولید: 1391
• کارگردان: محمدمهدی عسگرپور
• بازیگران: پرویز پرستویی، آهو خردمند، محمد صادقی، بهروز شعیبی و سهیلا گلستانی

از فیلم های جنگی ایرانی بعدی که باید از آن‌ یاد کنیم، فیلم میهمان داریم است. این فیلم در سال 1391 تولید و در سال 1393 اکران شد. داستان این فیلم درباره ابراهیم و فخری زوجی است که سه فرزندشان شهید شده است و تنها فرزند آن‌ها رضا جانباز قطع نخاع است. رضا دوستی به نام کمال دارد و پس از شهید شدن کمال شروع به پرخاشگری و نخوردن داروهایش در آسایشگاهی که در آن بستری شده می‌کند. ابراهیم و فخری که وضع را این‌طور می‌بینند رضا را به خانه می‌آورند. در ادامه فیلم شاهد آمدن مهمان هایی به خانه آن‌ها هستیم که هرگز انتظار آمدنشان را نداشتیم.

6. فیلم جنگی ایرانی سینمایی چ

• سال تولید: 1392
• کارگردان: ابراهیم حاتمی‌کیا
• بازیگران: فریبرز عرب‌نیا، بابک حمیدیان، مریلا زارعی و بابک حمیدیان

فیلم ایرانی با موضوع جنگ «چ» نیز اثر موفق دیگری از ابراهیم حاتمی‌کیا در این فهرست است که اتفاقات بیست و پنجم تا بیست و هفتم مرداد سال 1358 و مجاهدات شهید مصطفی چمران را روایت می‌کند. این فیلم در سی و دومین جشنواره فیلم فجر، موفق به دریافت 6 سیمرغ بلورین شد و به همین دلیل در فهرست بهترین فیلم های جنگی ایرانی ما قرار دارد.

فیلم چ در واقع داستان دو روز از زندگی شهید چمران است که در زمان محاصره شهر پاوه و مقابله با دشمنان اتفاق می‌افتد. شهید چمران در زمان محاصره و اشغال شهر پاوه از سوی دولت موقت مامور می‌شود تا به این شهر برود و اوضاع را سرو سامان دهد.

7. فیلم جنگی ایرانی شیار 143

• سال تولید: 1392
• کارگردان: نرگس آبیار
• بازیگران: مریلا زارعی، جواد عزتی، مهران احمدی و گلاره عباسی

فیلم شیار 143 نیز فیلم جنگی دیگری است که جزء آثار مربوط به دفاع مقدس است و تمرکز فیلم بیشتر بر وضعیت خانواده شهیدان و مفقودالاثران در نبود عزیزانشان است. نرگس آبیار با ساخت این فیلم توانست هنر خود را در فیلم‌سازی، به خصوص در ژانر جنگی نشان دهد. مریلا زارعی نیز با ایفای نقش در این فیلم، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد.

فیلم شیار 143 داستان مادری به نام مش الفت را روایت می‌کند که سال‌های بسیاری در انتظار بازگشت فرزند خود یونس از جبهه است. این فیلم فاقد سکانس‌های جنگی و مبارزه است و تنها درماندگی و ناراحتی یک مادر را نشان می‌دهد که چشم انتظار پسر خود است و سال‌ها است که هیچ خبری از او ندارد.

8. فیلم جنگی ایرانی ایستاده در غبار

• سال تولید: 1394
• کارگردان: محمدحسین مهدویان
• بازیگران: هادی حجازی‌فر، امیرحسین هاشمی، سوده ازقندی و فرهاد فداکار

فیلم ایستاده در غبار برنده 3 سیمرغ بلورین از سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر است. این فیلم درباره زندگی احمد متوسلیان فرمانده لشکر 27 محمد رسول‌الله در هشت سال جنگ تحمیلی ایران و عراق است.

فیلم ایستاده در غبار یک فیلم جنگی ایرانی تکاور است که داستان مجاهدت شهید احمد متوسلیان را در جنگ با دشمن برای آزادسازی خرمشهر به تصویر کشیده است که در طول این مبارزه اتفاقات جذابی را رقم می‌زند.

9. فیلم جنگی ایرانی سینمایی ویلایی ها

• سال تولید: 1395
• کارگردان: منیر قیدی
• بازیگران: طناز طباطبایی، پریناز ایزدیار، ثریا قاسمی و صابر ابر

فیلم ایرانی با موضوع جنگ ویلایی‌ها در سال 1395 در شهر اندیمشک فیلمبرداری شده است. این اثر اولین تجربه ساخت فیلم بلند منیر قیدی است و یکی از موفق‌ترین فیلم های جنگی ایرانی محسوب می‌شود.

ویلایی‌ها روایتگر داستان خانواده‌های فرماندهان جنگی است که در جبهه مشغول به جنگ هستند و زنان و فرزندان آن‌ها در یک شهرک کوچک در نزدیکی محل جنگ زندگی می‌کنند. در طول این فیلم شاهد مشکلات و نگرانی‌های خانواده‌های فرماندهان در نبود آنان هستیم.

10. فیلم جنگی ایرانی آباجان

• سال تولید:  1395
• کارگردان: هاتف علیمردانی
• بازیگران: فاطمه معتمدآریا، سعید آقاخانی، حمیدرضا آذرنگ و شبنم مقدمی

از فیلم های جنگی ایرانی که باید به آن‌ها اشاره کنیم، فیلم آباجان است. فیلم آباجان در دل جنگ و پشت خاکریزها اتفاق نمی‌افتد بلکه نگاه دیگری به موضوع جنگ دارد. این بار دیگر قاب با بمب و خمپاره و رزمندگان پر نمی‌شود بلکه ویرانی های یک جنگ را برای خانواده ها نشان می‌دهد. آباجان داستان زندگی خانواده ای در  دهه 60 و شهر زنجان است که جنگ تاثیرات زیادی بر آن‌ها گذاشته و این خانواده را تا مرز فروپاشی برده است.

11. فیلم جنگی ایرانی ماجرای نیمروز 1 و 2

• سال تولید: 1395- 1397
• کارگردان: محمدحسین مهدویان
• بازیگران: جواد عزتی هادی حجازی‌فر، مهدی زمین‌پرداز و حسین مهری

محمدحسین مهدویان با دو فیلم دنباله‌دار «ماجرای نیمروز» جایگاه خود را به عنوان نابغه و ستاره‌ی جدید سینمای ایران در دهه نود کاملا تثبیت کرد. این کارگردان سبک جدیدی از فیلمسازی را در سینمای ایران باب کرد که امضای مخصوص خودش را پای آن داشت و با روایت مستندگونه و واقعی‌سازی لحظات جذابی را برای تماشاگرش فراهم می‌کرد. «ماجرای نیمروز 1» که در سال 1395 ساخته شد به کشتار مردم در اوایل انقلاب و نحوه تعقیب و دستگیری سرکرده‌های منافقین از جمله مسعود رجوی و موسی خیابانی می‌پرداخت. در «ماجرای نیمروز 2» که سال 97 ساخته شد، مهدویان با استفاده از شخصیت‌های محبوب قسمت اول، هفت سال جلوتر آمد و به عملیات مرصاد و زمین‌گیر شدن منفاقین در تنگه چهارزبر پرداخت. هر دو قسمت این فیلم جنگی ایرانی تکاور با استقبال بی‌نظیری مواجه شدند و از جذاب‌ترین آثار دفاع مقدس سینمای ایران محسوب می‌شوند.

12. فیلم جنگی ایرانی تنگه ابوقریب

• سال تولید: 1396
• کارگردان: بهرام توکلی
• بازیگران: امیر جدیدی، جواد عزتی، حمیدرضا آذرنگ و مهدی قربانی

فیلم سینمایی جنگی تنگه ابوقریب در سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر موفق به دریافت 6 سیمرغ بلورین شد. این فیلم در شهرهای اندیمشک، دزفول و خرمشهر تصویربرداری شده است و از بهترین فیلم های جنگی ایرانی محسوب می‌شود.

این فیلم جنگی ایران عراق تکاوری بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده که روایتگر دفاع لشکر 27 محمد رسول الله در برابر دشمنان است. نیروهای عراقی در آخرین روزهای جنگ باید از سدی در پایگاه ایران عبور کنند که به شکل یک تنگه است. عراقی‌ها در حین عبور از این سد با مقاومت شدید نیروهای ایرانی روبرو می‌شوند و در ادامه داستان شاهد دلاوری‌ها و رشادت‌های فرماندهان و سربازان ایرانی برای دفاع از مرزهای ایران هستیم.

13. فیلم سینمایی بمب؛ یک عاشقانه آرام

• سال تولید: 1396
• کارگردان: پیمان معادی
• بازیگران: سیامک انصاری، پیمان معادی، لیلا حاتمی، بهادر مالکی، حبیب رضایی

بدون شک فیلم سینمایی بمب؛ یک عاشقانه آرام را باید در لیست بهترین فیلم جنگی ایران و عراق قرار داد. روایتی عاشقانه از روزهای بمباران تهران که باعث می‌شد تا امید در دل‌های مردم ریشه بدواند. این فیلم سینمایی توانست در جشنواره‌های خارجی موفقیت خوبی به دست آورد. همچنین یکی از فیلم‌های پرطرفدار عاشقانه بود که با موضوع بمباران و جنگ ایران و عراق ساخته شد.

14. فیلم سینمایی 23 نفر

• سال تولید: 1397
• کارگردان: مهدی جعفری
• بازیگران: مجید پتکی، سعید آلبوعبادی، رضا نوری و عبدالرحیم تقلبی

این اثر روایتگر داستان 23 تن از رزمندگان نوجوان ایرانی از 13 تا 17 سال است که در سال 1361 در جنگ‌های میان ایران و عراق توسط نیروهای دشمن به اسارت درآمده‌اند. در طول این فیلم شاهد مقاومت، اسارت و در نهایت آزادی نوجوانان کشورمان هستیم که شجاعانه و مردانه در برابر نیروهای عراقی مقاومت کردند و تسلیم خواسته‌های آنان علیه کشورشان نشدند. فیلم ایرانی با موضوع جنگ «23 نفر» علی‌رغم حضور ستارگان سینما، به دلیل روایت داستان ستارگان واقعی در جشنواره فیلم فجر با استقبال بی‌نظیری روبه رو شد.

15. فیلم سینمایی آبادان یازده 60

• سال تولید: 1398
• کارگردان: مهرداد خوشبخت
• بازیگران: حسن معجونی، علیرضا کمالی، ویدا جوان، نادر سلیمانی، حمیدرضا محمدی

فیلم سینمایی آبادان یازده 60 یکی از فیلم های جنگی ایرانی است که در مورد رویداد واقعی ساخته شد. این فیلم مقاومت مردم آبادان و کارکنان رادیو نفت این شهر را در مقابل نیروهای بعثی نشان می‌دهد. آبادان مورد حملات و بمباران نیروهای دشمن قرار گرفته بود و شهر به سمت سقوط می‌رفت. اما کارکنان رادیو نفت آبادان معتقد بودند اگر دست از کار بکشند و رادیو را تعطیل کنند، مردم همه امید و انگیزه خود را از دست خواهند داد. مقاومت آنها در این فیلم به همراه جلوه‌های ویژه میدانی قوی و سکانس‌های تاثیرگذار باعث شده تا آبادان یازده 60 به یکی از بهترین فیلمهای جنگی دفاع مقدس تبدیل بشود.

16. فیلم سینمایی درخت گردو

• سال تولید: 1398
• کارگردان: محمدحسین مهدویان
• بازیگران: پیمان معادی، مینا ساداتی، مینو شریفی و مهران مدیری

«درخت گردو» اثر تحسین‌برانگیز دیگری از محمدحسین مهدویان است که با استقبال داوران، مخاطبان و منتقدان در جشنواره فیلم فجر روبه رو شد. به همین دلیل باید آن را در لیست بهترین و جدیدترین فیلم های جنگی ایرانی جای داد. به خصوص اینکه روایتگر اتفاقی واقعی است که کمتر به آن پرداخته شده و آن هم بمباران شیمیایی شهرستان سردشت است.

در 7 تیر سال 1366 رژیم بعث چهار نقطه پرازدحام شهر سردشت در آذربایجان غربی را بمباران شیمیایی کرد و همین فاجعه غم‌انگیز و تلخ موضوع فیلم «درخت گردو» است. محور قصه این فیلم زندگی فردی به نام قادر است که با وقوع این مصیبت سرنوشتش تغییر می‌کند. پیمان معادی ایفاگر نقش قادر برای بازی در این نقش سیمرغ بلورین را برد و مهران مدیری کمدین مطرح در این فیلم حضوری متفاوت دارد. فیلم سینمایی درخت گردو یک فیلم ایرانی با موضوع جنگ است که در اواخر تابستان 1400 در سینماها به اکران درآمد. پیشنهاد می‌کنیم تماشا و دانلود فیلم جنگی ایرانی درخت گردو را فراموش نکنید.

17. فیلم یدو

• سال تولید: 1399
• کارگردانان: مهدی جعفری
• بازیگران: ستاره پسیانی، میلاد صویلاوی، محمدمهدی آلبو علی و ریحانه آریامنش

«یدو» از فیلم های جنگی ایرانی است که در سال 1399 و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخته شد. این فیلم توانست برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم در سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر شود و براساس داستان زخم شیر نوشته صمد طاهری ساخته شد. فیلم در نوروز 1400 از تلوزیون پخش شد. داستان این اثر در سال‌های ابتدایی جنگ تحمیلی اتفاق می‌افتد. پسر نوجوانی به نام یدو با خانواده‌اش در آبادان زندگی می‌کند. همه همسایه‌ها تصمیم به کوچ اجباری گرفته‌اند به غیر از مادر یدو که علاقه خاصی به خانه و کاشانه خود دارد.

18. فیلم سینمایی موقعیت مهدی

• سال تولید: 1400
• کارگردان: هادی حجازی‌فر
• بازیگران: هادی حجازی‌فر، ژیلا شاهی، وحید حجازی‌فر، معصومه ربانی‌نیا، روح‌الله زمانی

فیلم موقعیت مهدی یکی از جدیدترین فیلمهای جنگی دفاع مقدس است که نخستین بار در بهمن 1400، در چهلمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. این فیلم ایرانی جنگی جدید موفق به کسب 14 نامزدی شد و در این میان سیمرغ بلورین بهترین فیلم، موسیقی متن، صدابرداری، جلوه‌های ویژه میدانی، و بهترین فیلم اول را از آن خود کرد.

داستان این فیلم سینمایی جنگی ایرانی ، همانطور که از نام آن برمی‌آید، در مورد شهید مهدی باکری است. مهدی باکری، فرمانده لشکر 31 عاشورا، از برادرکوچکترش حمید می‌خواهد او را همراهی کرده و به منطقه بازگردد. گرچه حمید مشکلات خود را دارد، اما روی برادر بزرگ خویش را زمین نمی‌اندازد و با او همراه می‌شود. حالا، پس از اتمام عملیات خیبر، مهدی باید به تنهایی به خانه بازگردد.

کلام آخر

به پایان این مقاله رسیدیم و سعی کردیم لیست کامل فیلمهای سینمایی دفاع مقدس را به شما معرفی کنیم. دوران جنگ تحمیلی علیرغم رنج‌هایی که برای مردم آورد، یک ژانر به نام دفاع مقدس نیز در سینمای ایران ساخت تا کاگردانان و نویسندگان بتوانند با استفاده از آن ادای دینی به قهرمانان خود کنند. زندگی ارزشمند‌ترین دارایی انسان‌هاست و افلاکیانی که عمر خود را برای دفاع از آب و خاک این سرزمین دادند، لایق احترام هستند. نظر شما درباره این لیست چیست؟ آیا پیشنهاد دیگری برای افزودن به لیست بهترین فیلم های جنگی ایرانی دارید؟ لطفا نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید. از همراهی صمیمانه شما متشکریم‌.