وقتی چربی خون شما بالا باشد، مازاد چربی‌ها در دیواره عروق رسوب کرده و منجر به گرفتگی آن‌ها می‌شوند. به‌مرور زمان رسوبات چربی باعث تنگی عروق و بروز بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شوند. قرص آتورواستاتین (atorvastatin) یا لیپتور یکی از قرص‌های مهم از دسته استاتین‌ها است که در بیماران با چربی خون بالا تجویز می‌شود. در ادامه این مقاله از مجله سلامت هومکا راجع به قرص آتورواستاتین، نحوه و زمان مصرف آن بیشتر توضیح می‌دهیم. اگر قصد انجام آزمایش دارید، می‌توانید در منزل و بدون مراجعه به آزمایشگاه آن را انجام دهید. برای ثبت درخواست آزمایش در منزل کلیک کنید.
فهرست مطالب
- موارد مصرف قرص آتورواستاتین
- آتورواستاتین ۲۰
- آتورواستاتین و کبد چرب
- آتورواستاتین ۲۰ و لاغری
- عوارض قطع ناگهانی قرص آتورواستاتین
- عوارض آتورواستاتین در زنان
- نحوه مصرف قرص آتورواستاتین
- بهترین زمان مصرف آتورواستاتین
- تداخلات دارویی آتورواستاتین
- عوارض جانبی آتورواستاتین
- آزمایشات بعد از مصرف دوره‌ای آتورواستاتین
- سخن پایانی از هومکا
موارد مصرف قرص آتورواستاتین
قرص آتورواستاتین یکی از قرص‌ها مهم در درمان چربی خون بالا است. این قرص با مهارکردن آنزیم‌های سازنده کلسترول در کبد، کلسترول خون را کاهش می‌دهد. کاهش کلسترول در افراد با چربی خون بالا و حتی افرادی که سطح کلسترول خونشان نرمال است، ریسک بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد.
قرص آتورواستاتین متعلق به گروهی از داروها به نام استاتین‌ها است و با کاهش میزان کلسترول ساخته شده در کبد، از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری می‌کند. تغییراتی در شیوه زندگی مثل ورزش کردن، کاهش وزن و ترک سیگار به عملکرد بهتر این دارو کمک می‌کند. برای دوز مناسب و نحوه مصرف این دارو باید حتماً با پزشک خود صحبت کنید. این داروها علاوه بر خواص ضد چربی، خواص دیگری هم دارند که عبارت‌اند از:
- کاهش قدرت چسبندگی پلاکت‌ها
- کاهش مقدار فیبرینوژن خون
- افزایش انعطاف‌پذیری دیواره عروق
همه این ویژگی‌ها از رسوب چربی در دیواره عروق و ایجاد لخته در آن‌ها جلوگیری می‌کنند. قرص لیپتور اولین خط درمان در چربی خون بالا است که عوارض جانبی بسیار کمی هم دارد. قبل از مصرف قرص لیپیتور اگر شرایط زیر را دارید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید:
- باردار هستید یا برای بارداری اقدام کرده‌اید
- سابقه ابتلا به بیماری‌های کبدی دارید
- مشکلات عضلانی ازجمله درد یا ضعف عضلانی دارید
- به برخی داروها حساسیت دارید
- سابقه مشکلات تیروئیدی، سابقه حمله قلبی یا سکته مغزی دارید
آتورواستاتین ۲۰
قرص آتورواستاتین به شکل قرص و در سه دوز ۱۰، ۲۰ و ۴۰ میلی‌گرم تجویز می‌شود. پزشک با در نظرگرفتن شرایط بیماری و سطح کلسترول خون، دز و مقدار مصرف روزانه آتورواستاتین را برای هر فرد تجویز می‌کند. معمولاً پزشکان آتورواستاتین ۲۰ را به‌صورت ۱۲ ساعته، یعنی دو بار در روز تجویز می‌کنند. شما می‌توانید هر زمان از روز قرص خود را بخورید. این قرص همراه با یک رژیم غذایی سالم به کاهش کلسترول‌های بد و چربی‌ها (شامل LDL، تری گلیسیرید) و افزایش کلسترول‌های خوب (HDL) در خون استفاده می‌شود.
اگر یک نوبت قرص لیپیتور خود را فراموش کردید، به‌محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف نوبت بعدی است، نوبت فراموش‌شده را نادیده بگیرید و دز بعدی خود را طبق زمان‌بندی قبلی مصرف کنید. از دو برابر کردن دز قرص استاتین برای جبران نوبت فراموش‌شده دارو، اکیداً خودداری کنید.
آتورواستاتین و کبد چرب
کبد چرب به شرایطی گفته می‌شود که در آن چربی در کبد تجمع می‌یابد. بسته به حجم چربی تجمع‌یافته در کبد و میزان التهاب آن، افراد به درجات مختلفی از کبد چرب مبتلا می‌شوند. در افرادی که چربی خون بالا دارند و به کبد چرب هم مبتلا هستند، مصرف قرص آتورواستاتین بلامانع است. حتی برخی پزشکان بر این باور هستند که قرص آتورواستاتین در درمان کبد چرب و جلوگیری از چربی خون بالا در مبتلایان به آن موثر است.
برای مطالعه بیشتر: علائم کبد چرب چیست؟
آتورواستاتین ۲۰ و لاغری
یک باور غلط راجع به مصرف آتورواستاتین ۲۰ وجود دارد و آن هم لاغری با این قرص است. با مصرف قرص آتورواستاتین ۲۰، تنها میزان کلسترول خون شما تغییر می‌کند و نباید از این دارو انتظار لاغرشدن را داشته باشید. این قرص هیچ تأثیری روی ذخایر چربی بدن شما ندارد. در مواردی که به همراه مصرف این قرص شیوه زندگی خود را تغییر ندهید، آتورواستاتین می‌تواند کلسترول را از خون به سمت ذخایر چربی بدن هدایت کند.
عوارض قطع ناگهانی قرص آتورواستاتین
قرص آتورواستاتین را نباید ناگهانی و بدون مشورت با پزشک قطع کنید. برخی افراد به دلیل عوارض جانبی این دارو، مصرف آن را قطع می‌کنند؛ اما برخی دیگر بدون هیچ دلیلی مصرف قرص خود را قطع می‌کنند. قطع ناگهانی قرص آتورواستاتین در این افراد با عوارضی چون مشکلات عضلانی شامل ضعف و درد و همچنین افزایش ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ همراه است.
عوارض آتورواستاتین در زنان
زنانی که قصد بارداری دارند یا باردار هستند، باید وضعیت خود را به پزشک اطلاع دهند. مصرف قرص آتورواستاتین در زنان باردار ممنوع است. همچنین اگر در حین مصرف آتورواستاتین باردار شدید، باید دارو را قطع کرده و به پزشک خود اطلاع دهید تا یک داروی جایگزین برای شما تجویز کند. مصرف آتورواستاتین در دوران شیردهی معمولاً عوارضی ندارد، اما ممکن است پزشک در دوره شیردهی مصرف این قرص را در شما قطع کند. دلیل این کار این است که مقدار بسیار کمی از لیپتور وارد شیر شده و می‌تواند برای نوزاد شما خطرناک باشد.
نحوه مصرف قرص آتورواستاتین
این دارو را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولاً یک بار در روز مصرف کنید. دز آتورواستاتین بر اساس وضعیت پزشکی، پاسخ به درمان، سن و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید، تعیین می‌شود. در حین مصرف قرص لیپتور از خوردن گریپ‌فروت یا نوشیدن آب گریپ‌فروت خودداری کنید، مگر اینکه پزشک دستور دیگری به شما بدهد. گریپ‌فروت می‌تواند میزان این دارو را در جریان خون شما افزایش دهد و باعث بروز عوارض جانبی آن شود.
اگر برای کاهش کلسترول خود داروهای دیگری هم مصرف می‌کنید، حداقل ۱ ساعت قبل یا حداقل ۴ ساعت پس از مصرف این داروها، قرص آتورواستاتین را مصرف کنید. داروهای دیگر می‌توانند با لیپتور واکنش داده و از جذب کامل آن جلوگیری کنند.
این دارو را به‌طور منظم مصرف کنید تا اثربخشی خوبی داشته باشد. برای مصرف این دارو، زمان مشخصی وجود ندارد اما بهتر است یک زمان مشخص را برای مصرف آن انتخاب کنید. معمولاً شب قبل از خواب بهترین زمان مصرف آتورواستاتین است. توجه به توصیه‌های پزشک، تغییر رژیم غذایی و ورزش به اثربخشی بیشتر این دارو کمک می‌کنند.
بهترین زمان مصرف آتورواستاتین
برای اینکه قرص آتورواستاتین بهترین نتیجه و اثربخشی را داشته باشد، بهتر است این قرص را در شب و کمی قبل از خواب بخورید. متابولیسم چربی در کبد در شب‌ها به بیشترین میزان خود می‌رسد و به همین دلیل بهترین زمان مصرف قرص لیپیتور در شب‌ها است. لازم است بدانید که قرص آتورواستاتین هیچ تداخلی با غذا نداشته و می‌توانید آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کنید. برخی آمارها نشان داده که بیشترین احتمال حمله قلبی در صبح است، درنتیجه شاید پزشک به شما توصیه کند که قرص خود را پیش از وعده شام در ساعت ۷ یا ۸ شب مصرف کنید. این کار باعث می‌شود که در زمان ریسک بروز علائم حمله قلبی، میزان مناسبی از دارو در خون وجود داشته باشد.
به گفته‌ی وب‌سایت medicalnewstoday دفعات مصرف این دارو، شکل دارویی و دوز این دارو به موارد زیر بستگی دارد:
- سن
- شرایط درمانی
- شدت بیماری
- سایر شرایط پزشکی
- واکنش بدن بعد از مصرف اولبن دوز
تداخلات دارویی آتورواستاتین
مصرف برخی از داروها در کنار مصرف آتورواستاتین در اثربخشی این قرص تأثیر گذاشته و حتی منجر به شدیدتر شدن عوارض این قرص می‌شوند. برخی از داروهایی که نباید به همراه قرص آتورواستاتین مصرف شوند عبارت‌اند از:
- جم فیبروزیل
- قرص دیلتیازم
- قرص فنوفیبرات
- ریفامپین
- دیگوکسین
- قرص ضدبارداری خوراکی
- کلشی‌سین
- داروهای ضد رتروویروسی در مبتلایان به ایدز مثل داروناویر، فوزامپرناویر، لوپیناویر، ریتونویر، ساکویناویر و تیپراناویر
- آنتی‌بیوتیک‌ها مثل آزیترومایسین و اریترومایسین
- داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی مثل کورتون
- داروهای ضد سرطان
- داروهایی که بعد از پیوند عضو تجویز می‌شوند مثل سیکلوسپورین و سیرولیموس
- داروهای ضد قارچی شامل فلوکونازول، کتوکونازول و وریکونازول
علاوه بر این برخی از داروهای گیاهی هم می‌توانند با آتورواستاتین تداخل ایجاد کنند. درنتیجه مصرف هرگونه داروی گیاهی در دوره مصرف آتورواستاتین باید تحت نظر پزشک باشد.
عوارض جانبی آتورواستاتین
قرص خوراکی آتورواستاتین باعث خواب‌آلودگی نمی‌شود، اما می‌تواند عوارض جانبی دیگری ایجاد کند. برخی از شایع‌ترین عوارض جانبی که در اثر مصرف قرص‌های خوراکی آتورواستاتین رخ می‌دهند عبارت‌اند از:
- علائم سرماخوردگی مانند آبریزش بینی، عطسه و سرفه
- اسهال
- افزایش گازهای معده‌ای
- سوزش سردل
- حالت تهوع
- درد مفاصل
- فراموشی و اختلال حافظه
- گیجی
- عفونت دستگاه ادراری (UTI)
اگر شدت این عوارض خفیف باشد، ظرف چند روز یا چند هفته از بین می‌روند؛ اما اگر عوارض جانبی شدیدتر مصرف آتورواستاتین را تجربه کردید، باید حتماً پزشک خود را مطلع کنید. عوارض جانبی جدی مصرف قرص آتورواستاتین شامل موارد زیر است:
مشکلات عضلانی شامل:
- ضعف، حساسیت یا درد عضلانی غیر قابل توضیح
- خستگی
مشکلات کبدی مشکلات ناشی از مصرف آتورواستاتین شامل موارد زیر است:
- خستگی یا ضعف
- از دست دادن اشتها
- درد بالای معده
- ادرار تیره
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم
- واکنش آلرژیک شامل مشکل در بلع، اختلال تنفس، تورم گلو، زبان و لب‌ها
آزمایشات بعد از مصرف دوره‌ای آتورواستاتین
بعد از هر دوره مصرف آتورواستاتین پزشک برای ارزیابی اثربخشی دارو، انجام برخی آزمایش‌ها را تجویز می‌کند. آزمایشاتی که باید بعد از مصرف دوره‌ای لیپتور انجام دهید عبارت‌اند از:
آزمایش‌های بررسی عملکرد کبد
- آزمایش AST (سنجش آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز کبدی)
- تست ALT (سنجش آنزیم آلانین آمینوترانسفراز کبدی)
- آزمایش total Bilirubin و آزمایش بیلی‌روبین مستقیم (بیلی‌روبین محصول تجزیه هموگلوبین‌ها در کبد است)
- آزمایش total protein (در این آزمایش بیشتر میزان آلبومین خون سنجیده می‌شود)
- تست ALP (سنجش آنزیم آلکالن فسفاتاز)
آزمایش‌های پنل چربی
- آزمایش کلسترول تام
- آزمایش LDL و آزمایش HDL
- تست تری گلیسیرید خون
سخن پایانی از هومکا
چربی خون بالا یکی از مشکلات مربوط به سلامتی است که شیوع بالایی هم دارد. برای درمان چربی خون بالا از روش‌های درمانی متفاوتی استفاده می‌شود. در این مقاله راجع به خط اول درمان چربی خون بالا، یعنی قرص آتورواستاتین صحبت کردیم. شما می‌توانید سوالات خود در رابطه با مصرف قرص آتورواستاتین را مستقیماً از پزشکان هومکا بپرسید.
پس از مصرف هر دوره این قرص، باید آزمایش چربی خون و آزمایش عملکرد کبدی انجام دهید تا اثربخشی دارو و عوارض جانبی احتمالی آن برای پزشک محرز شود. برای آزمایش چربی خون و آزمایش کبد در خانه می‌توانید از خدمات آزمایش در منزل هومکا استفاده کنید. برای ثبت درخواست آزمایش در منزل کلیک کنید.
