درباره لیست غلات بیشتر بدانید!
از معروف‌ترین غلات مورد استفاده بشر از دیرباز تا کنون، گندم، برنج و ذرت بوده است. استفاده از غلات به عنوان مواد غذایی از سال‌های خیلی دور رواج داشته است. شواهدی به دست آمده که از حدود ۱۰۰۰۰ تا ۱۶۰۰۰ سال قبل از میلاد، مردم برای تهیه غذای مورد نیاز، غلات کشت می‌کردند.
در گذشته تشکیل جوامع با غلات صورت می‌گرفت، به عنوان مثال برنج در تشکیل جوامع نخستین کشور چین و ذرت در تشکیل جوامع آفریقایی مؤثر بوده است. پس استفاده انسان از غلات، تاریخی کهن دارد و غلات به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند.
غلات چیست؟
غلات به گیاهانی از خانواده گندمیان می‌گویند که جزء گیاهان علفی تک‌لپه‌ای محسوب می‌شوند. دانه‌های غلات کوچک و سخت هستند و مصرف خوراکی دارند. این گیاهان یک ساله می‌باشند به این معنی که کل چرخه زندگی آنها از کاشت دانه تا برداشت، در یک فصل زراعی به پایان می‌رسد.
غلات غذای اصلی بسیاری از کشورها می‌باشد و انرژی غذایی مناسبی برای انسان‌ها در سراسر جهان فراهم می‌کند. غلات از نظر ناحیه کشت به دو دسته گرمسیری و سردسیری تقسیم می‌شود.
گونه‌های سردسیری مانند گندم، جو و چاودار در فصل پاییز و اوایل بهار کشت داده شده و در اواسط تا اواخر تابستان محصول آن برداشت می‌شود. گونه‌های گرمسیری مانند برنج، ذرت، ذرت خوشه‌ای، ارزن و کنجد با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه در اواخر بهار یا اوایل تابستان کشت داده شده و در اواخر تابستان یا اوایل پاییز محصول آن برداشت می‌شود.
انسان‌ها بیشترین مصرف‌کننده غلات هستند، اما از غلات برای تغذیه دام نیز استفاده می‌شود. غلات در تاریخ بشر نقش پررنگی داشته و بشر به پیشرفت‌های بزرگی در زمینه کشاورزی و بهره‌برداری از غلات در طول زمان دست یافته که سبب توسعه تمدن‌ها شده است.
انواع غلات چیست؟
غلات به دو دسته غلات کامل و غلات تصفیه شده تقسیم می‌شوند. البته در این میان گروهی دیگر نیز هستند که با عنوان شبه غلات شناخته می‌شوند، شبه غلات مانند کوینولا جزء غلات نیستند ولی مانند غلات، فراوری و آماده می‌شوند، به همین دلیل به این نام خوانده شده‌اند.
غلات تصفیه شده
رایج‌ترین نوع غلات مصرفی انسان‌ها می‌باشند که شامل برنج، گندم و ذرت می‌شوند. برای اینکه غلات تصفیه شده را از نوع کامل غلات تشخیص دهیم باید ساختمان دانه غله را به شما معرفی کنیم. دانه غلات از سه بخش جوانه، پرده داخلی و سبوس تشکیل شده است.
– سبوس: پوسته روی غلات بوده و مقادیر زیادی از فیبر، مواد معدنی و آنتی اکسیدان را در خود جای داده است.
– جوانه: بخش جنینی گیاه است که سبب به وجود آمدن یک گیاه جدید می‌شود. این بخش حاوی کربوهیدرات، چربی‌ها، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی گیاهی مختلف است.
– پرده داخلی: بزرگترین قسمت غلات است که مقادیر زیادی کربوهیدرات (نشاسته) و پروتئین دارد. در غلات تصفیه شده، جوانه و سبوس از غلات جدا می‌شوند و تنها پرده میانی باقی می‌ماند.
غلات کامل
همیشه به ما توصیه شده است که از غلات کامل استفاده کنیم، حتماً این سؤال برای شما هم پیش آمده که غلات کامل چیست؟ غلات کامل غلاتی هستند که هر سه بخش غلات یعنی سبوس، جوانه و پرده داخلی را به طور کامل دارند و هیچ کدام از آنها در اثر فراوری حذف نشده است.
غلات کامل فواید بسیاری دارند که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می‌شود:
– داشتن فیبر بالا
– کمک به سیستم گوارش
– کاهش کلسترول
– کاهش فشار خون
– کنترل وزن
– توزیع متعادل چربی‌ها در بدن
– تنظیم قند خون
– منبعی غنی از کلسیم و مواد معدنی
– وجود ویتامین C در برخی از غلات کامل
– منبع غنی از ویتامین B
– کاهش خطر آسم و سرطان
– محافظ دندان و لثه
– افزایش طول عمر
لیست غلات کامل
جو، برنج قهوه‌ای، گندم سیاه، بلغور (گندم ترک خورده)، ارزن، بلغور جو دوسر، ذرت بو داده، نان، کینوا، پاستا یا کراکر گندم کامل.
لیست غلات فراوری شده
همانطور که اشاره شد، غلات فراوری شده یا تصفیه شده همان غلات کامل هستند که سبوس و جوانه آنها جدا شده است. بنابراین برنج سفید، گندم، بلغور گندم و جو، آرد، ذرت، ارزن و تمام محصولاتی که از این مواد به دست می‌آیند مانند نان، ماکارونی، شیرینی، غذا و…. همه جزء غلات محسوب می‌شوند.
چرا مصرف غلات برای بدن ضروری است؟
بدن ما به طور طبیعی قادر نیست برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیازش را بسازد. بنابراین ما با خوردن مواد غذایی متفاوت، این نیازهای بدن را برطرف می‌کنیم. غلات جزء مواد غذایی پر انرژی هستند که علاوه بر خواص فراوان، ویژگی‌های مثبت دیگری مانند کاهش قند خون، کاهش چربی خون، کنترل وزن و… را دارند. بنابراین مصرف غلات برای هر انسانی ضروری است.
اما در برخی رژیم‌های غذایی غلات چون دارای مقادیر بالایی نشاسته هستند، به طور کامل از سبد غذایی حذف می‌شوند. به عنوان مثال در رژیم غذایی سرخپوشان، غلات مواد ناسالمی معرفی شده‌اند که نباید مورد مصرف قرار بگیرند. در حالی که این تصور کاملاً اشتباه است. امروز پزشکان به خواص فراوان غلات پی برده‌اند و تأکید کرده‌اند که حتماً به صورت روزانه از آن استفاده شود.
در پایان باید ذکر کنیم که مصرف زیاد غلات تصفیه شده برای بدن ضرر دارد. چرا که تمام مواد مفید آن در فرایند تصفیه حذف شده و تنها مقدار زیادی کربوهیدرات، مقدار زیادی نشاسته و مقدار کمی پروتئین در آن باقی می‌ماند. این غلات از فیبر و مواد مغذی تهی شده‌اند در نتیجه ارزش غذایی پایینی دارند.
این مواد به راحتی توسط آنزیم‌های بدن شکسته شده و قند خون را بالا می‌برند، پس از هضم آن قند خون افت می‌کند و به بدن احساس گرسنگی کاذب دست می‌دهد، به همین دلیل سبب چاقی و افزایش وزن می‌شوند. بنابراین بهتر است غلات کامل را جایگزین غلات تصفیه شده کنیم تا از خواص بی‌نظیر آن بهره ببریم.
