هر آنچه که در مورد ضدحمله مورد انتظار اوکراین باید بدانید؛ از اهداف تا موانع و انتظارات

حملات و آتش سوزی های اخیر در کریمه و روسیه شرایط را برای ضدحمله مورد انتظار اوکراین فراهم می کنند. این ضدحمله که برای بازپس گیری ۱۵ درصد خاک اشغال شده اوکراین از زمان حمله روسیه در سال گذشته طراحی شده است، ظاهراً شامل طرحی برای بازپس گرفتن شبه جزیره کریمه نیز خواهد بود، منطقه ای که در سال ۲۰۱۴ روسیه آن را به خاک خود ملحق کرد. اما این عملیات تهاجمی اما و اگرهای بسیاری دارد، که کمترین آن ها نیاز به راضی نگه داشتن پشتیبانان اوکراین از نتیجه جنگ است. در ادامه می خواهیم در مورد هر آنچه صحبت کنیم که تاکنون در مورد عملیات ضد حمله اوکراین می دانیم.

آماده سازی و شرایط

در طی چند هفته گذشته، چندین آتش سوزی و انفجار مرموز هم در کریمه اشغال شده و هم خاک خود روسیه اتفاق افتاده است. در اوایل ماه جاری، حمله پهپادی اوکراین به پالایشگاه نفت ایلسکی در نزدیکی کراسنودار در جنوب روسیه اتفاق افتاد، آن هم نه یک بار بلکه دو بار که بسیار خبرساز شد. در ۲۹ آوریل نیز حملات پهپادی به یک انبار نفت در کریمه رخ داده بود. به وضوح نوعی الگو در حال شکل گیری است و این حملات با هدف شروع یک میدان نبرد به نفع اوکراین شکل گرفته تا تامین سوخت برای نیروهای خط مقدم روسیه را کند کرده و آن ها را در برابر پیشروی نیروهای زمینی اوکراین اسیب پذیر سازد.

همزمان، اوکراین در حال آماده سازی ۹ گردان جدیداً شکل گرفته تهاجمی برای عملیات تازه خود است. بر اساس اطلاعات درز کرده اخیر از گارد ملی هوایی، این یگان ها از نیروهای داوطلب تشکیل شده و تجهیزات جدید غربی در اختیار آنها قرار گرفته است، از جمله تانک های Leopard 2 اهدایی ناتو، خودروهای زرهی Bradley و Stryker اهدایی ایالات متحده و خودروهای زرهی AMX-10RC که توسط فرانسه به اوکراین داده شده است. البته تجهیزات سنگین دیگری نیز توسط غرب در اختیار اوکراین قرار گرفته که در این عملیات تهاجمی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. گمان می رود که پل ها از مهم ترین اهداف در این عملیات باشند.اکثر کارشناسان بر این باورند که حمله اوکراین بعد از باران های بهار صورت خواهد گرفت که باعث جاری شدن سیل و گل آلود شدن جاده های خاکی در اوکراین خواهد شد.

این شرایط که در زبان روسی با نام rasputitsa شناخته می شود می تواند پیشروی خودروهای زرهی و بدنبال آن کاروان های تجهیزات و آذوقه و به ویژه سوخت را دشوار سازد که می تواند به سود مدافعان اوکراینی باشد، درست همان اتفاقی که در بهار گذشته رخ داد و اوکراینی ها از آن نهایت استفاده را بردند. این تاخیر آن قدر که به نظر می رسد، بد نیست زیرا به نیروهای اوکراینی امکان می دهد تا به آموزش برای ضد حمله ادامه دهند، در شرایطی که نیروهای روسی که در خط مقدم هستند بیش از پیش ضعیف و خسته شوند. صبر کردن تا زمانی که زمین سفت شود، شروع حمله را تا حوالی اوایل ژوئن عقب خواهد انداخت، هر چند ممکن است این حمله زودتر نیز صورت گیرد.

اهداف جغرافیایی

انتظارات زیادی از عملیات ضد حمله ای اوکراین وجود دارد، تا حدودی به خاطر خود اوکراینی ها. تحلیل گران خارجی در کل بر این باور بودند که اوکراین در اولین روزهای حمله روسیه سقوط خواهد کرد اما چنین نشد و اکنون بیش از یک سال از جنگ می گذرد. همچنین کشورها و کارشناسان خارجی، حتی متحدان کی یف نیز انتظار نداشتند که عملیات پاییز ۲۰۲۲ توسط نیروهای اوکراینی تا به این حد موفقیت آمیز باشد و همین موضوع باعث شده که نیروهای اوکراینی در شرایط خوبی برای دستاوردهای قابل توجه قرار داشته باشند. آیا اوکراین یک بار دیگر نیز می تواند شعبده بازی کند؟

مشکل این است که این عملیات تهاجمی ضدحمله ای چیزی نیست که نقطه قوت اوکراین به شمار بیاید. کی یف توانایی یک حمله واحد و مداوم که بتواند نتیجه جنگ را به طور کامل به نفع این کشور تمام کند را ندارد. علاوه بر این، کمبود تجهیزات، مهمات و پرسنل آموزش دیده در بخش های مختلف ارتش و همچنین نداشتن تجربه کلی در عملیات های بزرگ باعث می شود که یک حمله همه جانبه به خطوط نیروهای روسی، برای اوکراین قابل دسترسی نباشد. همچنین حمله ای همه جانبه برای بازپس گرفتن تمام سرزمین های اشغال شده باعث پخش شدن نیروها و ناتوانی آن ها از پشتیبانی از یکدیگر شود، حتی اگر این پشتیبانی به صورت غیرمستقیم باشد. ساده بگوییم اینکه چنین عملیاتی دقیقاً آیینه تمام نمای عملیات شکست خورده روسیه در روزهای اول حمله به اوکراین خواهد بود.

از طرف دیگر، نیروهای اوکراینی احتمالاً توانایی عملیات تهاجمی اندکی دارند که شرایط را برای عملیات موفق تر دیگری در پاییز فراهم می کند. حمله ای که از ۹ یگان تازه تاسیس از نیروهای آموزش دیده برای رسیدن به اهداف کوچک و جداگانه استفاده می کند و همزمان توسط پشتیبانی هوایی و توپخانه ای دقیق و متمرکز محافظت می شود، می تواند ضربه نظامی و روحی سختی برای نیروهای روسی باشد.

تصرف ملیتوپل

واضح ترین مسیر حمله از دیدگاه دو طرف، حمله به سمت شرق از شهر خرسون به سمت ملیتوپل و آزادی این شهر است، شهری که در فاصله ۱۲۸ مایلی موقعیت کنونی نیروهای اوکراینی در خرسون قرار دارد. تصرف ملیتوپل باعث می شدو که نیروهای روسی به دو نیم شوند و ارتش اوکراین را به دریای آزوف می رساند و البته به آن ها امکان می دهد تا از توپخانه و لانچرهای راکتی HIMARS به خطوط عمق پشت نیروهای روسی استفاده کنند. مهم تر از همه اینکه تصرف ملیتوپل باعث قطع شدن دسترسی از شمال به شبه جزیره کریمه می شود که اکنون در تصرف روسیه قرار دارد. اگر چه کریمه همچنان در دست روسیه باقی خواهد ماند اما این بدان معناست که روسیه مجبور خواهد شد کل این شبه جزیره را از طریق بزرگراه چهار بانده و خط راه آهنی که روی پل تنگه کرش ایجاد شده پشتیبانی کند.

برای نیروهای روسی در خط مقدم کریمه و ۱.۹ غیرنظامی ساکن این شبه جزیره، این دورنمایی خطرناک است، به ویزه بعد از حمله با کامیون بمب گذاری شده ای که در اکتبر ۲۰۲۲ روی این پل منفجر شده و به صورت موقت آن را تعطیل کرد. علیرغم شرایط نه چندان مناسب نیروهای روسی، حمله به ملیتوپل آسان نخواهد بود. عملیات تهاجمی اوکراین ابتدا به عبور از رود دنیپرو نیاز دارد که احتمالاً به تصرف دو پل آسیب دیده آنتونوفسکی منجر شده و پس از تعمیر آن ها برای پشتیبانی از حمله، این عملیات می تواند ادامه پیدا کند. در ادامه، یگان های تهاجمی اوکراین باید در مسیر بزرگراه M14 به سمت شرق پیشروی کنند. همانطور که رویترز در ماه آوریل نشان داده بود، روسیه حمله از بزرگراه M14 و به طور کلی به سمت ملیتوپل را پیش بینی کرده و ده ها مانع مستحکم و سنگربندی های متعدد در این منطقه نشان از آگاهی روسیه از مسیر احتمالی ضدحمله اوکراین دارد. در آخر، قدرت هوایی، موشکی و پهپادهای کامیکازه روسیه تلاش خواهند کرد تا نوک پیکان نیروهای تهاجمی اوکراین را زمینگیر کنند تا عملیات تهاجمی شتاب و سرعت خود را از دست بدهد.

نیاز به برد برای اوکراین

ضدحمله اوکراین باید به یک سری اهداف عملیاتی دست یابد اگر چه نه اینکه جنگ را به طور کامل به سود این کشور به پایان برساند. در صورت محقق شدن این اهداف، اوکراین قدرت خود را در میدان نبرد تحکیم بخشیده و پیروزی در جنگ را اجتناب ناپذیر خواهد کرد. همچنین اوکراین به یک پیروزی خوب نیاز دارد تا به حامیان بین المللی خود نشان دهد که عملیات های نظامی این کشور در مسیر درست قرار داشته و اوکراین به کمک آن ها می تواند روسیه را شکست دهد. پشتیبانی از اوکراین توسط غربی ها بسیار خوب بوده اما اگر حامیان کی یف بعد از این عملیات مسیری رو به جلو برای عقب راندن نهایی نیروهای روسی را نبینند، تردید بیشتر شده و آن ها به این باور خواهند رسید که پیروزی روسیه در این جنگ محتمل خواهد بود.

در این میان، مردم اوکراین نیز به این پیروزی نیاز دارند. اقتصاد داخلی اوکراین در شرایط بدی قرار دارد و تنها با کمک های بین المللی دوام آورده است. اگر چه دولت ولودیمیر زلنسکی قدرتمند و محبوب است اما همزمان تحت فشارهای شدید قرار دارد و بخش نظامی و غیرنظامی این کشور به شدت خسته هستند. در حالی که عملیات تهاجمی مورد انتظار اوکراین به جنگ پایان نخواهد داد اما عملیاتی که توپ جنگ را به مقدار قابل توجهی به سمت نیروهای اوکراینی هل دهد، می تواند روحیه اوکراینی ها را به شکل تاثیرگذاری بهبود بخشد.

در پایان، شکستی تازه برای روس ها، باعث می شود که ولادیمیر پوتین بیش از پیش از لحاظ سیاسی آسیب پذیر شود. پوتین در حمله اخیر با تلفات سنگین و شکست های قابل توجهی مواجه شده و ناکارآمدی قدرت نظامی این کشور بارها فاش شده است. روسیه فاقد قدرت نظامی و اقتصادی لازم برای شکست کامل اوکراینی است که حمایت کشورهای غربی را دارد و هیچ مسیر جدی و واضحی برای پیروزی روسیه در این نبرد دیده نمی شود. اگر اوکراین بتواند شکست بزرگی به نیروهای روسی با عملیات تهاجمی قریب الوقوع خود تحمیل کند، می تواند راه را برای پایین کشیدن پوتین از قدرت توسط خود روس ها فراهم کرده که خود می تواند راهی برای پایان جنگ در اوکراین باشد.

نتیجه گیری

فشار زیادی روی ضد حمله مورد انتظار اوکراین قرار دارد و اوکراینی ها در پیشروی های اخیر خود در باخموت پیش از شروع حمله اصلی توانسته اند نشانه های خوبی از محقق شدن این انتظارات را نشان دهند. بدون شک نیروهای اوکراینی خواهند توانست یک سری پیروزی های کوچک اینچنینی را در مقابل نیروهای خسته روسی کسب کنند اما اینکه آیا این پیروزی ها به پیروزی بزرگتری منجر خواهد شد که اوکراین به آن نیاز دارد هنوز مشخص نیست. در پایان، اوکراین باید هم به حامیان خود و هم به روس ها نشان دهد که توانایی بردن این جنگ را دارد.