ریسک در سرمایه گذاری
اکثراً وقتی صحبت از انواع ریسک می شود، کلمه خطر به ذهن می آید؛ ولی باید بدانید که ریسک فقط به همراه آورنده مفهومی منفی و خطر نمی باشد. ریسک به طور کلی به معنی عدم اطمینان از آینده است. گاهی اوقات ما خود را در معرض ریسک قرار داده تا به نتیجه های مثبت برسیم. این نتیجه های مثبت در مفاهیم مالی قابل توضیح است. ریسک دارای دو بعد منفی و مثبت می باشد. اکثرا ریسک سرمایه گذاری و مالی مورد توجه قرار گرفته است.
ریسک و انواع آن
بشر آغاز از پیدایش تمدن، همیشه با خطرات زیاد و عوامل متغیری همراه بوده است که احتمال خسارت به همراه دارد. انسان های اولیه با خطرات طبیعی مواجه بودند و به تدریج آموزش دیدند این حوادث ناخوشایند را پیش بینی کنند و آماده مقابله با آن باشند. هر اندازه رشد و پیشرفت انسان ها بیشتر شود، نیازمند تصمیم گیری ها و پیچیدگی های بیشتری است که ریسک بیشتری به همراه دارد. به صورت کلی افراد بر حسب موقعیت های مختلف با دو دسته ریسک مواجه می شوند.
ریسک پویا یا سوداگرانه
این گونه ریسک ها اکثرا شرایط اقتصادی قابل اندازه گیری بوده و به نتایج سود یا زیان ختم می شود. برای نمونه بازی های شرط بندی و سرمایه گذاری های اقتصادی جزئی از این ریسک ها قرار می گیرند.
ریسک خالص یا واقعی
خطرات فیزیکی مانند بیماری، بلایای طبیعی، تصادف، طلاق و… که تحت کنترل ما نیستند به عنوان ریسک خالص یا واقعی در نظر گرفته می شوند. این ریسک ها همیشه خسارت و زیان به همراه دارند که اکثرا قابلیت بیمه شدن برخورداند.
افراد از نظر پذیرش ریسک
افراد ریسک پذیر
افراد این گروه به هوش مالی و شانس خود اعتقاد دارد و برای رسیدن به سود بیشتر، با جسارت و شجاعانه ریسک بالاتری می پذیرند.
افراد ریسک گریز
این گروه دارای سیاستی محافظه کارانه بوده و تنها در جایی سرمایه گذاری می کنند که مطمئن باشند به نتیجه مورد نظر می رسند.
افراد خنثی
کسانی را تشکیل می‌دهند که در مقابل ریسک واکنش داشته و نسبت به سود و زیان خود خنثی هستند؛ چون از نظر این افراد ارزش پول همان مقدار ارزش اسمی آن است .
مطلب مشابه: سرمایه گذاری با پول کم و پیشنهاد برای کسب در آمد با سرمایه اندک
ریسک های سرمایه گذاری
ریسک سیستماتیک
این ریسک به شرایط اقتصادی و سیاسی کلان جامعه ارتباط دارد. ریسک سیستماتیک محدود به صنعت خاصی نمی باشد و بر تمامیت بازار تاثیر می گذارد. به دلیل غیرقابل حذف بودن این ریسک، در هر شرایطی باید انتظار آن را داشت.
ریسک غیر سیستماتیک
ریسکی که به تصمیم سرمایه گذار وابسته بوده و برخلاف سیستماتیک قابل کنترل است، ریسک غیر سیستماتیک می گویند.
زیرمجموعه هایی از ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک
ریسک مالی
چیزی که برای بسیاری از سرمایه گذاران حائز اهمیت بوده، تعهدات مالی و وام های شرکت ها پیش از سرمایه گذاری است. هر چقدر پیام های دریافتی و تعهدات مالی شرکت بیشتر باشد، قدرت شرکت برای گسترش، توسعه و افزایش سوددهی کم خواهد شد. سرمایه گذاران می توانند با مطالعه تسهیلات و تعهدات در صورت های مالی شرکت ها به میزان ریسک در سرمایه گذاری پی ببرند و به سمت شرکت های کم ریسک بروند.
ریسک نرخ ارز
شرکت هایی که وارد کننده مواد اولیه خود می باشند؛ با افزایش نرخ ارز بخصوص در ایران درگیر چالش ریسک نرخ ارز می باشند و برای آنها هزینه زیادی را به همراه دارد. با افزایش هزینه شرکت، میزان سوددهی کاهش یافته و ریسک سرمایه گذاری در آن بالا می رود.
ریسک نقدشوندگی
هر چه خرید و فروش دارایی آسان تر باشد، ریسک نقدشوندگی کمتری در پی دارد. سرمایه گذاری مناسب، سرمایه گذاری است که در صورت اراده سرمایه گذار توانایی نقدپذیریه آن را دارد. وقتی به دلیل عملکرد نامناسب شرکت، کسی سهام شما را نمی خرد، در ریسک نقدینگی قرار دارید. ریسک سرمایه گذاری زمانی کمتر است که سرعت خرید و فروش سهام بیشتر بوده و معامله به آسانی انجام شود.
ریسک سیاسی ( ژئوپلیتیک )
نوعی ریسک مالی و زیر مجموعه ای از ریسک سیستماتیک به حساب می آید. اتفاقاتی همچون جنگ، کنترل های نظامی، بی ثباتی سیاسی و تغییر قوانین دولتی باعث شده که یک کشور به طور ناگهانی سیاست‌های خود را تغییر داده و این وقایع روی تصمیم های سرمایه گذاری تاثیر می گذارد.
ریسک نرخ سود
ریسک نرخ سود با سرمایه گذاری در چند بخش مختلف مطرح می شود. برای نمونه اگر از کل سرمایه، بخشی به بانک با سود ۱۰ درصد، مقداری به سهام با سود ۲۰ درصد و قسمتی دیگر به اوراق مشارکت با سود ۱۵ درصد اختصاص دهیم؛ سپس با برآورد میزان سوددهی و تفاوت نرخ سود این موارد به سمت مناسب ترین گزینه که ریسک کمتری دارد خواهیم رسید.
ریسک اعتباری ( نکول )
یکی از دلیل نگرانی سرمایه گذاران ریسک اعتباری یا ریسک عدم بازپرداخت می باشد و زمانی یک شرکت توانایی وصول اصل سرمایه و سود قراردادی را بر اساس تعهدات خود ندارد این ریسک را به همراه دارد.
مطلب مشابه: نحوه سرمایه گذاری در بورس و شروع به کار در بازار سرمایه و مالی
ریسک کشور
زمانی که کشور توانایی پرداخت تعهدات مالی خود را نداشته؛ این ریسک رخ می دهد. پس از این رخداد، عملکرد بخش های مالی کشور صدمه وارد شده و این آسیب ها به سایر کشورهای مرتبط وارد می شود. یک مورد از آن می توان به کشور های در حال توسعه که کسری بودجه شدید دارند از قبیل ایران نام برد.
ریسک تجاری
ریسک تجاری تمام هزینه های یک شرکت برای عملیاتی کردن پروژه ها را شامل می شود. شرکتی که توانایی تامین هزینه های عملیاتی و فروش محصولات خود را دارد؛ ریسک تجاری کمتری به همراه دارد.
ریسک تورم
ریسک قدرت خرید یا ریسک تورم، احتمال کم شدن ارزش دارایی بر اثر تورم و کاهش ارزش پول یک کشور در آینده بر اثر تورم گفته می شود.
مدیریت ریسک در سرمایه گذاری
احتمالا شنیده اید که ۹۰ درصد افرادی وارد بازار مالی می شوند، سرانجام کارشان به شکست ختم شده و فقط ده درصد با موفقیت خارج می شوند. وقتی فردی وارد دنیای معامله شود این اعداد به گوشش می خورد و دوست دارد جزء آن ۱۰ درصد باشد؛ ولی وقتی وارد معامله گری می شود پس از مدتی آن را رها می کند.
ارزش مدیریت ریسک در سرمایه گذاری
یکی از مواردی که نمی توان آن را نادیده گرفت مدیریت ریسک است. امروزه هر فعالیتی با ریسک همراه است. بنابراین برای رسیدن به موفقیت باید بدانید چه ریسک های منطقی هستند. همواره باید بدانید برای انجام کار های با ارزش باید ریسک کنید. ریسک ها را بخشی از زندگی خود قرار دهید طوری که به صورت تصادفی اتفاق نیفتاده و از کنترل خارج نشود.
این نکته حائز اهمیت است افرادی که تمایل به ریسک کردن ندارند یا خیلی ریسک پذیرند؛ ریسک بسیار زیاد می تواند به ورشکستگی یا نابودی ختم شود و اجتناب از آن هم به هر قیمتی اشتباه است .
مطلب مشابه: جملات انگیزشی بورس و متن های انگیزه دهنده درباره سرمایه گذاری
قانون هایی برای مدیریت ریسک
برای مدیریت ریسک، سرمایه گذار قوانینی برای خود می گذارد. مدیریت و کنترل ریسک مسئله ای پیچیده نیست و با انجام ساده ترین کار ها می توان به آن مسلط شد.
تمرکز کمتر و نتیجه ها
مشکلاتی که انسان ها با آن مواجه می شوند تمرکز بر نتایج است. اگر کاری به نتیجه بدی ختم شود، آن کار از ابتدا بد بوده و اگر به نتیجه درستی برسد، آن کار خوب بوده است. سرمایه گذاری هم به همین صورت پیش می رود. اگر سرمایه گذاری سوده شد، سرمایه گذاری خوبی بوده و اگر به ضرر ختم شد، سرمایه گذاری بدی بوده است. ولی حقیقت این است که نتیجه یک کار یا سرمایه گذاری به عوامل مختلفی بستگی دارد که ممکن است بسیاری از آنها از کنترل ما خارج باشند. تنها کاری که قادر به انجام آن هستیم تمرکز بر تصمیمی است که گرفتیم.
انعطاف پذیر بودن در ریسک پذیری
مهمترین اصل در پذیرفتن ریسک در سرمایه گذاری انعطاف پذیر بودن است. اکثر اوقات آنچه که منتظرش هستیم اتفاق نمی افتد؛ پس باید آمادگی لازم برای هر رخدادی را باید داشته باشیم. اگر از اول فقط به یک نتیجه فکر کنیم در صورت عدم تحقق به آن، آمادگی لازم برای واکنش نداشته و عواقب بدی در انتظارمان است. منظور از انعطاف پذیر بودن بدین معنا نیست که با تجربه کردن ضرر، تغییراتی در استراتژی خود بدهیم، بلکه باید ارزیابی درستی از موقعیت های معاملاتی و وضعیت بازار داشته باشیم و به واسطه اطلاعات و دانشی که در اختیار داریم بتوانیم تصمیمات درستی در لحظه بگیریم. باید بدانید با تغییربازار ها نیاز است که در استراتژی ها و قوانین خود تغییراتی ایجاد کنید تا بتوانید خود را با بازار سازگار کنید.
مشخص کردن حد تحمل
بهتر است میزان تحمل ریسک در سرمایه گذاری را قبل از معامله تعیین کنید؛ چون ممکن است معامله در ضرر بسته شود. قبل از ورود به معامله باید از ابتدا مقدار ضرری که قادر به تحمل آن هستید را مشخص کنید؛ در این صورت، آسیبی به احساسات و حساب مالیتان نمیرسد.
آماده بودن برای بدترین نتایج
همان گونه که مدیر یک پروژه در کار پروژه ای همه حالت های ممکن، حتی بدترین حالتی که امکان وقوع آن است را در نظر می گیرد؛ یک سرمایه گذار باید به بدترین حالت ممکن فکر کند. پیش از انجام معامله اگر بدانیم احتمال زیان کردن بالاست، در صورت این اتفاق تحمل ضرر برای ما راحت تر خواهد بود.
داشتن برنامه مناسب و جایگزین
همانطور که اشاره شد ریسک را نمی توان به طور کامل حذف کرد، ولی یکی از روش های مناسب برای کنترل آن، برنامه ریزی مناسب است.
سخن پایانی
همان طور که شاره شد ریسک در همه کارها وجود دارد و باید دیدگاه مثبتی راجب ریسک داشته باشید. اجازه ندهید ریسک بر شما مسلط شود؛ بلکه بر آن تسلط پیدا کنید و تحت کنترل خود بگیرید. پس در سرمایه گذاری مهار کردن همه ریسک ها ممکن نیست ولی با داشتن تجربه و مدیریت ریسک قادر بوده ریسک را کاهش دهید. یکی از راه های کاهش ریسک در سرمایه گذاری، تنوع بخشیدن در سبد است؛ همان طور که از گذشته گفته اند هیچ وقت همه تخم مرغ هایتان را در یک سبد قرار ندهید. هر کاری ریسک مختص به خود را دارد و با رعایت نکات ساده آن، در وجود خود ریسک را مدیریت کنید که شما را به سمت زندگی موفق سوق دهد.
مطلب مشابه: روش مهاجرت از طریق سرمایه گذاری + شرایط و هزینه ها
