از اولین لحظه تولد کودک، بیشترین دقت و حساسیت بر میزان فعالیت بدنی او صورت می گیرد.در اولین اقدام دهان و بینی نوزاد پاک شده و از تنفس او مطمئن می شوند. سپس حرکت تنفسی و ضربان قلب نوزاد چک شده یا نبض بند ناف کنترل می گردد. رنگ پوست نوزاد جهت بررسی سلامت گردش خون مورد توجه قرار می گیرد. سپس بند ناف کودک شما توسط کلامپ یا گیره مخصوص بند ناف بسته شده، بند ناف بریده شده و کودک شما در آغوش شما گذاشته می شود.
نوزاد شما در بدو تولد، قادر به دیدن، شنیدن، بوئیدن و لمس کردن است. در واقع تنها قادر به تشخیص بوی مادر خود است اما نسبت به صداهای بلند و ناگهانی واکنش نشان می دهد. جهت بررسی رفتار نوزاد و سلامت اندامها بعضی از آزمایشات بر کودک شما توسط مامای به دنیا آورنده نوزاد و متخصص اطفال صورت می گیرد که نتایج آن را برای شما بازگو خواهند کرد.
امتیاز آپگار یک سیستم امتیازدهی است که پزشکان و پرستاران از آنها برای ارزیابی نوزادان یک دقیقه و پنج دقیقه پس از تولد استفاده می کنند. دکتر ویرجینیا آپگار در سال 1952 این سیستم را ابداع کرد و از نام خود به عنوان مونیمونیک برای هر یک از 5 دسته ای که یک شخص به آن امتیاز می دهد، استفاده کرد. از آن زمان ، متخصصان پزشکی در سراسر جهان از این سیستم امتیازدهی برای ارزیابی نوزادان در اولین لحظات پس از تولد استفاده کرده اند.
متخصصان پزشکی برای ارزیابی سریع وضعیت کلی نوزاد از این سیستم ارزیابی استفاده می کنند. امتیازات پایین آپگار ممکن است نشان دهنده نیاز نوزاد به مراقبت های ویژه، مانند کمک اضافی در تنفس باشد. معمولاً پس از زایمان، پزشک یا پرستار امتیاز آپگار را به اتاق زایمان اطلاع می دهد. این کار به کارمندان بخش پزشکی اطلاع می دهد نوزاد در چه وضعیتی است.
بررسی های نوزاد عبارتند از ارزیابی امتیاز آپگار، بررسی ضربان قلب نوزاد و گازهای شریان خون بند ناف. امتیاز آپگار به شناسایی سریع وضعیت نوزاد بعد از تولد کمک می کند.
امتیاز آپگار:
امتیاز آپگار یا نمره آپگار، نمره ای است که در اولین ارزیابی نوزاد در نظر گرفته می شود. این امتیاز در دقیقه اول و دقیقه پنجم تا نهم تعیین می شود. امتیاز آپگار بر اساس رنگ پوست نوزاد، تنفس، ضربان قلب، واکنش تون عضلانی سنجیده می شود در صورت ایده آل بودن هر یک از موارد فوق امتیاز دو و در صورت غیر طبیعی بودن امتیاز یک و در صورت فقدان، امتیاز صفر منظور می گردد. بالاترین امتیاز 10 بوده و امتیاز 5 نشانگر نیاز نوزاد به اقدامات احیا جهت حیات است.
سایر بررسی ها: بلافاصله بعد از تولد و بعد از انجام اقدامات اولیه، کودک مورد توزین قرار گرفته، قد، وزن و دور سر نوزاد ارزیابی می گردد. در بعضی موارد دمای بدن هم کنترل شده و در پرونده ثبت می گردد. سپس در عرض 12 ساعت آینده، سایر بررسیها جهت تعیین حالات غیر طبیعی و تشخیص هر گونه مشکلی صورت میگیرد.
امتیاز آپگار چگونه عمل می کند؟
سیستم امتیازدهی آپگار به پنج دسته طبقه بندی می شود. هر دسته صفر تا دو امتیاز دارد. در حالت حداکثری امتیاز کلی نوزاد 10 خواهد بود. البته در موارد نادر نوزاد در لحظات اول زندگی به امتیاز ده می رسد. این مسئله به این دلیل است که اکثر نوزادان بعد از تولد دچار کبودی دست و پا هستند.
A) تن عضلات/ فعالیت
- امتیاز صفر: سستی یا عدم تحرک
- امتیاز 1: کمی فلکسیون و حرکت اندام
- امتیاز 2: حرکات فعال
P) پالس/ ضربان قلب
- امتیاز صفر: بدون نبض
- امتیاز 1: کمتر از 100 ضربه در دقیقه
- امتیاز 2: بیشتر از 100 ضربه در دقیقه
G) رفلکس و تحریک پذیری (واکنش به تحریک مانند ساکشن بینی نوزاد)
- امتیاز صفر: بدون پاسخ به تحریک
- امتیاز 1: حرکت صورت و واکنش به تحریک
- امتیاز 2: سرفه یا عطسه، گریه و عقب کشیدن پا با تحریک
A) ظاهر (رنگ)
- امتیاز صفر: کبودی یا رنگ پریدگی کل بدن
- امتیاز 1: فقط کبودی دست و پاها و تنه صورتی
- امتیاز 2: کل بدن صورتی
R) تنفس
- امتیاز صفر: عدم تنفس
- امتیاز 1: گریه ضعیف و نامنظم
- امتیاز 2: گریه طبیعی و قوی
امتیاز آپگار در دقیقه یک و پنج ثبت می شود. این مسئله به این خاطر است که اگر امتیاز نوزاد در دقیقه اول پایین باشد، پزشک یا پرستار مداخله اولیه را افزایش می دهد.
نوزاد با آپگار پایین
در دقیقه پنجم، نوزاد کم کم بهبود می یابد. اگر امتیاز نوزاد بعد از پنج دقیقه خیلی پایین باشد، پزشک بعد از ده دقیقه دوباره امتیاز را بررسی می کند. امتیاز پایین آپگار در برخی از نوزادان قابل پیش بینی است. این نوزادان عبارتند از:
- نوزادان نارس
- نوزادان که با سزارین متولد می شوند
- نوزادانی که زایمان دشواری دارند
آپگار طبیعی نوزاد
امتیاز بین 7 تا 10 بعد از پنج دقیقه "اطمینان بخش" است. امتیاز 4 تا 6 "نسبتاً غیرطبیعی است". امتیاز 0 تا 3 نگران کننده است. این امتیاز نشان دهنده نیاز به مداخله بیشتر، معمولاً برای کمک به تنفس است. در این صورت پرستار از ماسک اکسیژن برای نوزاد استفاده می کند. بعضی اوقات پزشک یا ماما توصیه می کند نوزاد به بخش مراقبت های ویژه نوزادان منتقل کنند.
بسیاری از پزشکان سیستم امتیاز دهی آپگار را ایده آل نمی دانند. در این صورتی اصلاحاتی برای این سیستم امتیازدهی وجود دارد ، مانند سیستم امتیازدهی آپگار ترکیبی. این سیستم امتیازدهی نه تنها امتیاز آپگار نوزاد، بلکه مداخلاتی که نوزاد دریافت می کند را نیز توصیف می کند.
حداکثر امتیاز سیستم آپگار ترکیبی 17 است ، که نشانگر نوزادی است که هیچ مداخله ای را دریافت نکرده و تمام امتیازها را دریافت کرده است. امتیاز 0 نشان می دهد که کودک به مداخلات پاسخ نداده است.
نتیجه گیری در مورد امتیاز آپگار
امتیاز آپگار به پزشک کمک میکند چگونگی عملکرد نوزاد را بلافاصله پس از تولد بررسی کند. اما این امتیاز معمولاً سلامتی نوزاد را بلند مدت نشان نمی دهد. همچنین به دلیل اینکه انسان امتیاز آپگار را مشخص می کند، می تواند خطا داشته باشد. در واقع ممکن است یک نفر این امتیاز را برای نوزاد "7" ثبت کند و دیگری آن را "6" ثبت کند. به همین دلیل است که امتیاز آپگار فقط یکی از چندین ارزیابی است که برای ارزیابی وضعیت عمومی نوزاد استفاده می شود.
