سلامت نیوز:براساس جدیدترین سیاهه منتشر شده مربوط به سال96، منابع متحرک سهم 60.8درصدی در آلوگی هوا و تولید ذرات معلق دارند؛ این مهم را روز گذشته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در نشست خبری که به منظور تشریح سیاهه انتشار سال96 برگزار شده بود اعلام کرد. آنطور که آقای حسین شهیدزاده اعلام کرد سال۱۳۹۷ تدوین سیاهه انتشار براساس اطلاعات سال۹۶ آغاز شد و در شهریورماه سال۱۳۹۸ این کار به اتمام رسید.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،به گفته وی برای تهیه این سیاهه با ۲۰دستگاه اجرایی همکاری و ۱۵۰مکاتبه رسمی به منظور جمع‌آوری داده‌های آلودگی و منابع مختلف انجام شده است.حسین شهیدزاده که هفته گذشته در یک برنامه تلویزیونی برخلاف نظر شهردار تهران تأثیر برج‌های منطقه22 تهران در وزش باد را بسیار ناچیز دانسته بود دیروز در نشست خبری که داشت به تشریح سیاهه انتشار سال96 پرداخت.
وی درباره آلودگی منابع مختلف اظهار داشت: از بین منابع متحرک خودروهای دیزلی شامل مینی‌بوس، اتوبوس واحد، اتوبوس سرویس و کامیون بیش از ۳۰درصد ذرات معلق ناشی از منابع متحرک را تولید می‌کنند که سهم مینی‌بوس ۴درصد، اتوبوس واحد ۵.۷ درصد، اتوبوس سرویس ۷.۴درصد و کامیون ۱۵.۷درصد است. وی در ادامه گفت:
خودروهای سواری ۱۳.۹درصد، تاکسی ۲.۱درصد،موتورسیکلت ۱۰.۱درصد و وانت ۱.۸درصد از ذرات معلق ناشی از منابع متحرک را تولید کرده‌اند.براساس آماری که مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره سهم سایر منابع آلاینده در تولید ذرات معلق ارائه کرد فرودگاه‌ها ۰.۲درصد، راه‌آهن ۰.۲درصد، پایانه‌های اتوبوس ۲.۳درصد، سرانه‌های خانگی، تجاری و اداری ۲.۳درصد، نیروگاه‌ها۱۲.۱درصد، پالایشگاه‌ها ۴.۴درصد و صنایع ۱۷.۸درصد در تولید ذرات معلق در شهر تهران نقش داشته‌اند.
تأثیر مثبت انژکتوری‌ها
یکی از نکات خوبی که درباره هوای تهران مطرح شد مربوط به کاهش گاز مونوکسیدکربن بود. به گفته شهید زاده میزان مونوکسید کربن منتشر شده از سال1385 تا 1397 کاهش یافته و علت اصلی این موضوع هم انژکتوری شدن موتور خودروها بوده است. به این ترتیب میزان گاز مونوکسیدکربن از ۴.۱ ppm به ۱.۸ ppm در سال گذشته کاهش یافته است. به گفته وی میزان گاز دی‌اکسید کربن نیز افت بسیار شدیدی پیدا کرده که مهم‌ترین دلیل آن حذف گوگرد سوخت دیزل بوده است.
پیش از این میزان گوگرد سوخت دیزل بیش از ۸۰۰۰ ppm بود در حال حاضر میزان آن به حدود ۵۰ ppm کاهش یافته است.به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران میزان ذرات معلق نیز کاهش یافته است البته میزان این ذرات کمی در سال۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ افزایش یافت اما به‌دلیل وضعیت آب‌و‌هوایی بسیار خوب در سال گذشته به شدت کاهش یافت.
شهیدزاده به این موضوع هم اشاره کرد که با توجه به وضعیت آلودگی هوا که در سال‌جاری داشته‌ایم میزان ذرات معلق تاحدودی افزایش خواهد یافت. وی تاکید کرد: همه این اعداد بسیار بالاتر استاندارد سالیانه کشور (۱۲میکروگرم بر مترمکعب) است حتی سال گذشته نیز میزان آن ۲۶.۷ میکروگرم و از استاندارد دو برابر بیشتر بود.
نیروگاه‌ها وارد می‌شوند
یکی از ویژگی‌های سیاهه انتشار سال96 این است که نیروگاه‌ها هم مورد توجه قرار گرفته‌اند. آنطور که مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت از جمله این نیروگاه‌ها منتظر قائم است که با وجود قرارگیری در خارج از شهر تهران ولی سهم به‌سزایی در آلودگی هوای پایتخت دارد.
شهیدزاده در این‌باره نیز اظهار داشت: متاسفانه در فصل سرد با افزایش مصرف گاز خانگی، سوخت گاز این نیروگاه‌ها قطع می‌شود و آن‌ها گازوئیل مصرف می‌کنند که این کار باعث گسیل آلودگی زیادی به سمت شهر تهران می‌شود.وی همچنین تاکید کرد: پالایشگاه تهران نیز در این مطالعه دقیق‌تر بررسی شد و انتشار آلایندگی فرایندی و احتراقی هر واحد جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. پایانه‌های اتوبوسرانی برون‌شهری به سیاهه سال۱۳۹۶ اضافه شده است.
پایانه‌های درون‌شهری، فرودگاه‌ها و راه‌آهن با جزئیات بیشتری بررسی شده است. به‌عنوان نمونه تمام پروازهای سال۹۶، نوع هواپیماها و میزان سوخت مصرفی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. به گفته وی دانشگاه‌های شریف و تربیت مدرس و مرکز همکاری‌های بین‌المللی ژاپن صحت اطلاعات به دست آمده را تأیید کرده‌اند.
کاهش سهم منابع متحرک
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در بخش دیگری از نشست خبری خود از کاهش سهم منابع متحرک در تولید ذرات معلق گفت و اظهار داشت: سهم منابع متحرک از ۷۰درصد به ۶۱درصد کاهش یافته است اما سهم نیروگاه‌ها و صنایع در آلودگی هوا افزایش یافته است. آلاینده‌های گازی مانند ناکس و SOX ممکن است در جو تبدیل به ذرات معلق شود.
شهیدزاده درباره کاهش سهم کامیون‌ها در تولید ذرات معلق نسبت به مطالعات پیشین گفت: سوخت کامیون‌ها پیش از این سولفور بالایی داشت این در حالی است که سولفور سوخت کامیون‌ها در حال حاضر داخل شهر تهران بسیار کاهش یافته است.وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره دستگاه‌های اندازه‌گیری آلودگی هوای تهران گفت: شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ۲۱دستگاه اندازه‌گیری آلودگی در شهر دارد. ۱۴ایستگاه نیز متعلق به اداره کل محیط‌زیست استان تهران است. با توجه به ضرورت دقت داده‌ها آزمایش مرجعی در این زمینه راه‌اندازی کردیم. در این آزمایشگاه دستگاه‌ها، کالیبره می‌شود.
کالیبراسیون برنامه مشخصی دارد و در آزمایشگاه مرجع ما در دانشگاه شریف انجام می‌شود. ما به دقت دستگاه‌های خود اعتماد داریم البته هر دستگاهی ممکن است خراب شود و در صورت وقوع این اتفاق اقدام به تعمیر آن می‌کنیم.
علاوه بر آن داده‌های ناصحیح حذف می‌شوند. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران تصریح کرد: براساس استانداردها ایستگاه‌ها هم در مناطق ترافیکی و هم در مناطق مسکونی باید ثبت شوند و داده‌های ایستگاه‌های مستقر در مناطق مسکونی اعداد کمتری را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر همه ایستگاه‌ها مجهز به سیستم سنجش ذرات معلق کمتر از ۲.۵میکرون نیستند و ما برای محاسبه این شاخص تنها به داده‌های ایستگاه‌های دارای امکان سنجش ذرات معلق ۲.۵میکرون توجه می‌کنیم.شهیدزاده با تاکید بر نقش فیلتر‌دوده در کاهش آلودگی خودروهای دیزلی اظهار کرد: براساس مطالعات انجام شده بیش از ۹۹درصد از ذرات را فیلتربه دام می‌اندازد و در عمل عملکرد خودرو دیزلی به اندازه خودروهای یورو۶ می‌شود. وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به معاینه فنی خودروها اظهار کرد:
براساس اطلاعات دریافت شده هنوز یک میلیون خودرو در تهران برای معاینه فنی مراجعه نکردند. شهیدزاده با بیان اینکه کیفیت سوخت مشکل عمده‌ای ندارد، تصریح کرد: البته باید به این نکته توجه داشت که ما فقط سوختی که از طریق پمپ‌های بنزین به خودروها داده می‌شود را پایش می‌کنیم و بر سوخت مصرفی صنایع نظارت نمی‌کنیم چرا که نظارت بر سوخت آن‌ها برعهده سازمان محیط‌زیست است.
وی همچنین با بیان اینکه ۱۵۰هزار کامیون و ۳۰۰۰اتوبوس دیزلی داریم، گفت: تنها روی ۱۰۰اتوبوس فیلتر دوده نصب شده و بسیار کم است. متاسفانه در سال جاری برای انجام این کار بودجه‌ای در شورای شهر در نظر گرفته نشده است علاوه بر آن بسیاری از اتوبوس‌های در اختیار شهرداری تهران فرسوده هستند و نصب فیلتر دوده روی آن‌ها فایده‌ای ندارد.شهیدزاده به سن برخی از کامیون‌ها هم اشاره کرد که حتی به جنگ جهانی دوم می‌رسد و البته براساس قانون نیز تردد خودروهای فرسوده ممنوع است.
شایعات ناشی از بی‌اعتمادی
در هفته‌های گذشته که آلودگی هوا در تهران و حتی برخی شهرها تشدید شد شایعاتی مبنی بر خاموش کردن دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا نیز مطرح شد.مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره این شایعه که هنگام آلودگی هوای تهران، شرکت کنترل کیفیت هوا برخی ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا را خاموش می‌کند، گفت: بی‌اعتمادی یک مشکل اساسی است که از زیاد بودن دروغ نشات می‌گیرد. تمام بودجه شرکت کنترل کیفیت هوا از جیب شهروندان تأمین می‌شود بنابراین رسالت ما ارائه داده‌های دقیق و انجام این کار با سرعت است. ما داده‌های ایستگاه‌ها را به سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌دهیم و این سازمان شاخص کیفیت هوا را محاسبه می‌کند و ما آن را اعلام می‌کنیم.
