کریم باقری بهترین گزینه برای پرسپولیس است/ نمی توانستم چشمم را روی کارهای اسکوچیچ ببندم
به گزارش نم نمک ، نعیم سعداوی متولد 1348 در خوزستان است. او هم مثل خیلی از خوزستانی های علاقه مند به فوتبال که توانستند به تیم ملی و تیم های سرخ آبی پایتخت راه پیدا کنند ، فوتبال را در کودکی از زمین های خاکی خوزستان و اهواز شروع کرد. کودکی اش با عکس های بازیکنان پرسپولیس گذشت اما با جدی شدن فعالیتش در فوتبال و بازی در تیم جنوب اهواز ، پرسپولیس تیم محبوبش نیز خواهان جذب او شد. پنج سال حضور در پرسپولیس او را در فوتبال ایران باتجربه کرد و حتی شرایط حضور در فوتبال آلمان هم برای او پیش آمد ولی به گفته خودش «نیمکت نشین شدن او در تیم ملی توسط جلال طالبی در جام جهانی 98» - که انتخاب او را خیانت در حق تیم ملی ایران می داند - باعث شد باشگاه آلمانی از جذب او خودداری کند.
سعداوی همیشه بازیکن بی حاشیه ای در فوتبال ایران بود و اخلاق مداری جزو اولویت هایش قرار داشت؛ شیوه ای که او در زمان مربیگری اش در تیم های مختلف نیز از آن استفاده کرد. سعداوی زمانی که دستیار اسکوچیچ در فولاد بود هم بدون این که در آن مقطع به حواشی پیش آمده در جذب بازیکن توسط این مربی کروات دامن بزند استعفا کرد و رفت. او می گوید هیچ وقت نخواسته در این فوتبال به هر قیمتی فقط باشد.
سعداوی می توانست باز هم در تیم های دیگر از جمله تیم های خوزستان سرمربیگری کند اما یک اتفاق غم انگیز او را به طور کلی از فوتبال دور کرد. او تقریبا یک سال پیش از همه گیری کرونا همسر خود را که پزشک بود به طور ناگهانی از دست داد و فوت همسرش باعث شد او تمام هم و غم خود را برای گذراندن در کنار فرزندانش بگذارد و به گفته خودش سال هاست که اولویت اول تا آخر زندگی او ، فرزندانش هستند.
نعیم سعداوی که اکنون در ایران زندگی نمی کند ، پس از سال ها ، چند روز به ایران برگشت و شرایط گفت وگو با او برای ما فراهم شد. در ادامه مشروح گفت وگوی ایسنا با بازیکن پیشین تیم ملی و تیم های چون پرسپولیس و فولاد را می خوانید.
* از چگونگی علاقه مندی به فوتبال و ورود به این عرصه بگویید.
با توجه به اینکه در خوزستان خیلی از بچه ها در محلات به فوتبال علاقه مند هستند ، من هم در زمان کودکی از این موضوع مستثنی نبودم. در محله آخر آسفالت اهواز متولد شدم و دور و اطراف ما زمین های خاکی زیادی وجود داشت و فقط به خاطر اینکه خانواده ام اجازه دهند فوتبال بازی کنم ، درس می خواندم. حتی بچه که بودم با توجه به اینکه معمولا روزهای جمعه فوتبال بازی می کردیم ، گاهی اوقات در زمستان ها در حال بررسی هوا بودم که مبادا باران ببارد ونتوانیم فوتبال بازی کنیم. تا این حد عاشق فوتبال بودم. این علاقه مندی بیشتر شد و این مسیر را ادامه دادم. در برهه ای نیز آقای نادر زرگانی به من گفت تو استعداد خوبی هستی و اگر تلاشت را بیشتر کنی می توانی به جایگاه های بالاتری در فوتبال دست پیدا کنی. شاید ابتدا پذیرش این صحبت ها برایم سنگین بود اما بعدها که تلاشم را مضاعف کردم و با توجه به زحمات مربیان خیلی خوبم از جمله لفته سه برداران ، مسیر برای من با انتخاب های درست هموار شد و توانستم پله های رشد و ترقی را یکی یکی طی کنم. شاید اگر کمی شانس بیشتر با من یار بود ، حتی می توانستم کیفیت بهتری از خودم نشان دهم ، هرچند همین قدر هم رضایت دارم.
گروه ملی اولین تیمی بود که من به عضویت آن درآمدم ، هرچند که در فضای مجازی به اشتباه از حضور من در تیم های بهمن کرج و نفت آبادان نیز نام برده می شود. در ادامه هم به تیم جنوب اهواز رفتم و از همین تیم راهی پرسیپولیس و بعد هم فولاد شدم. با پیراهن فولاد نیز از عرصه فوتبال خداحافظی کردم.
* چه شد که نعیم سعداوی به تیم پرسپولیس پیوست؟
از دوران کودکی به این تیم علاقه داشتم و یادم است که کمد مخصوصی برای خودم داشتم که سمت داخلی و خارجی درِ آن را با عکس های بازیکنان پرسپولیس پُر کرده بودم و در رویای این تیم به سر می بردم. آن زمان این رویا برای من دست نیافتنی بود و هیچ وقت فکر نمی کردم که خودم روزی بتوانم از بازیکنان پرسپولیس باشم اما از آنجا که همه چیز به عشق و علاقه و پشتکار انسان بستگی دارد و اینکه بتواند گام های سخت را به خوبی طی کند ، من هم توانستم با پشتکاری که داشتم به آنچه در ذهن داشتم ، دست پیدا کنم و پنج سال در پرسپولیس توپ بزنم. زمانی که با تیم جنوب اهواز بودم قرارداد دو ساله با این تیم داشتم که در سال اول پیشنهادهای خوبی به من رسید اما با توجه به قراردادم نمی توانستم جدا شوم و به نظرم مسئولان باشگاه تصمیم عاقلانه ای گرفتند زیرا هنوز جوان بودم و از پختگی لازم برخوردار نبودم.
در سال دوم همراه با تیم جنوب اهواز تجربه خیلی بیشتری کسب کردم و توانستم شرایط بهتری برای خودم و تیمم رقم بزنم و حتی به یک مهره کلیدی تبدیل شده بودم. در همین فصل پیش از اتمام مسابقات پیشنهادهای بسیار زیادی به دست من رسید و شاید در آن مقطع ، 9 تیم لیگ برتری خواهان جذب من بودند. در آن زمان پیشنهادهای عجیب و غریبی به دست من می رسید و یکی از پیشنهادها این بود که خانواده ات را به حج تمتع خواهیم فرستاد و پیشنهاد دیگر اهدای خودرو بود. به هر حال پیشنهادهایی به من می شد که بتوانند من را برای رفتن به آن تیم ها وسوسه کنند. اما بعد از اینکه آقای سعادت به عنوان نماینده پرسپولیس برای مذاکره با من به اهواز آمد و عنوان کرد که پرسپولیس علاقه مند جذب من است ، با توجه به اینکه دیگر قراردادم با جنوب اهواز به اتمام رسیده بود ، این همکاری را پذیرفتم. البته استقلال تهران ، پاس و سایپا هم با من صحبت کرده بودند و پیشنهادهای دیگر را هم بررسی کردم اما واقعاً دلم با پرسپولیس بود و به همین خاطر با این باشگاه قرارداد سفید امضا کردم. در ادامه نیز از همین پرسپولیس مسیر فوتبالی من شکل دیگری به خود گرفت.
* بحث پرسپولیس شد ، درباره وضعیت حال حاضر این تیم هم صحبتی داشته باشید.
قهرهای مهدکودکی یحیی گل محمدی در روند پرسپولیس تأثیرگذار بود و دو جام را از این تیم گرفت. شرایط حرفه ای این نیست که یک مربی هر چند وقت یک بار ، هر وقت تیمش نتیجه گرفت همه چیز بر وفق مرادش باشد و اگر تیمش نتیجه نگرفت عنوان کند که بازیکن نگرفته اند و بودجه لازم را نداشتند. پرسپولیس محبوب ترین تیم حال حاضر لیگ ایران است و دلیلی ندارد که یک سرمربی این گونه رفتار کند و هیچ جای دنیا هم نمی بینید که اگر تیمی نتیجه نگرفت سرمربی آن ، هواداران را مقابل مدیریت باشگاه قرار دهد. من نمی خواهم بگویم اشکالی در کار وجود ندارد و قطعاً از لحاظ مدیریتی و فنی اشکالاتی وجود دارد اما این روال نیست که نتیجه نگیری و بعد هم مسبب شرایط سخت را مدیریت بدانید. زمانی که مسئولیت تیمی پذیرفته می شود تمام و کمال مسئولیت فنی آن تیم با سرمربی است و باید پاسخگو باشد.
این سناریو از سوی گل محمدی تکراری ، بچگانه و پیش پا افتاده است؛ سناریویی که در دنیای حرفه ای فوتبال امروز خنده دار است. اینکه گل محمدی هفت بار در سال های اخیر استعفا کرده ، تعجب برانگیز است. اگر بازی های پرسپولیس را بررسی کنیم این تیم در خیلی از بازی ها کیفیت لازم را نداشت و به نظرم خود آقای گل محمدی هم متوجه این موضوع شده بود و به همین دلیل مجددا اخیرا استعفا کرد. مطمئناً خیلی از هواداران ، کارشناسان ، گل محمدی و مدیریت باشگاه نیز از این روند ناراضی بودند. به نظر من گل محمدی باید زودتر از اینها از پرسپولیس استعفا می کرد.
* ممکن است بهانه تراشی های گل محمدی با توجه به صحبت هایی که شما درباره کیفیت بازی های پرسپولیس داشتید ، به نوعی فرار رو به جلو باشد؟
هر طور که بخواهید شرایط را بررسی کنید کار گل محمدی با پرسپولیس دیگر تمام شده است. نوع رفتاری که او از خودش بروز می داد به گونه ای بود که به جدایی او منجر می شد و دیر یا زود این اتفاق باید می افتاد و شاید هم اقدامات او فرار رو به جلو بود زیرا تصمیمش را برای جدایی گرفته بود اما به نظر من اگر این روند ادامه داشت خیلی شفاف بود که احتمالاً خود سیستم مدیریتی تصمیم بگیرد گل محمدی را کنار بگذارد. البته مربیگری همین است و یک مربی در مقطعی تلاش می کند و موفق می شود و در ادامه ممکن است عدم موفقیت صورت بگیرد و مربی تصمیم به تغییر فضای کاری خود بگیرد. معتقدم که گل محمدی دیگر چیزی برای آنکه بتواند بیشتر از این به پرسپولیس کمک کند در اختیار نداشت زیرا برای پرسپولیس آوردن جام در لیگ برتر عادی شده است و آنچه باید برای پرسپولیس رقم بخورد فراتر از لیگ ایران است و باید در آسیا عرض اندام کند.
عرض اندام در آسیا برای تیم های ایرانی بسیار سخت است زیرا با توجه به بودجه و امکانات بسیار پیشرفته ای که به فوتبال به ویژه تیم های آسیایی وارد شده است شرایط برای تیم های ایرانی سخت تر می شود اما نکته مهم این است که گرفتن جام در فوتبال ایران دیگر هوداران پرسپولیس را خیلی اغنا نمی کند و به فراتر از این نگاه دارند. اکنون هم با توجه به شرایط پیش آمده قهرمانی پرسپولیس در فصل بیست و سوم فوتبال بسیار سخت است اما یکی از گزینه ها برای کسب جام است. اکنون مهم است که برای جانشینی گل محمدی چه تصمیمی گرفته می شود. از نظر من بهترین شخص برای سرمربیگری در پرسپولیس که در دسترس است و سال هاست در این تیم کار کرده و از کیفیت لازم برخوردار است ، کریم باقری است. او از هر جهت فاکتورهای لازم را برای هدایت پرسپولیس دارد. باقری یک شخصیت برجسته برای پرسپولیس بوده و به فوتبال ایران و پرسپولیس بسیار آشناست. خیلی مهم است گزینه ای که قرار است هدایت پرسپولیس را بر عهده بگیرد از این فاکتورها برخوردار باشد و این تیم را به سرانجامی که برای آن برنامه ریزی کرده اند برساند.
* شرایط فوتبال را در ایران به چه صورت می بینید؟
آنقدر رانت در فوتبال ایران وجود دارد که شاهد رقابت سالم و عادلانه نیستیم. اگر این وضعیت را از نظر بودجه ای بررسی کنیم ، تیم های به خصوصی با فاصله خیلی زیادی نسبت به سایر تیم ها در حال حرکت هستند. هر چند مجرای بودجه برای همه تیم ها از یک کانال یعنی کانال دولت است اما می بینیم که تبعیض های شدید و رانت های ویژه ای وجود دارد. فکر می کنم بودجه سه ، چهار تیم اصلاً قابل قیاس با سایر تیم ها نیست و تعدادی از تیم ها هم که بودجه شان به صورتی است که اندر خم یک کوچه هستند. پس در این فضا نمی توان گفت که رقابت عادلانه وجود دارد.
حتی اگر بخواهیم باشگاه ها را نظر مدیریتی بررسی کنیم متأسفانه خیلی از باشگاه ها مدیر متخصص و ورزشی ندارند. ضعف در این زمینه نیز مشخص است و می توان گفت رانت وجود دارد و خیلی از انتخاب ها و مسائل در پشت پرده رقم می خورند. در کنار این موضوع آنچه به بدنه فوتبال آسیب جدی وارد کرده سیستم دلالی و مافیاست؛ سیستمی که شدیداً در فوتبال ما حاکم شده است و اگر مدیر ، مربی و بازیکن در این چرخه قرار نگیرند کار برای آنها بسیار سخت پیش خواهد رفت. اگر مدیر نخواهد در این چرخه قرار بگیرد به راحتی موانعی در کار او ایجاد می کنند و مربیان هم حتی ممکن است توانمند باشند اما چون در این چرخه قرار ندارد بازیکن به آنها داده نمی شود. عملاً این سیستم دلالی و مافیا ساختار فوتبال را به دست گرفته اند.
افسوس من از این است که چرا همگان به این موضوع آگاه هستند اما اراده راسخی برای برخورد با این شرایط وجود ندارد. مردم ما خیلی به فوتبال علاقه مند هستند و انتظار دارند با توجه به شرایط اقتصادی سختی که اکنون گریبان گیر جامعه است ، حداقل شرایطی به وجود بیاید که بتوانند بازی های لذت بخشی را فارغ از مسائلی که درباره آن صحبت کردم تماشا کنند. به هر حال شاید تیم هایی که با این گروه دلالی ارتباط نزدیکی داشته باشند بتوانند تیم بهتری ببندند و قاعدتاً نتیجه بهتری هم کسب می کنند.
* البته به نظر می آید در این سال ها رسیدگی به تیم های استقلال و پرسپولیس خوب بوده است.
بله! رسیدگی ها خوب بوده و من منکر این موضوع نیستم اما شما تیم های اماراتی ، عربستانی و ژاپنی را هم نگاه کنید که فاصله ما روز به روز با این تیم ها بیشتر می شود. اگر بخواهیم رقابت سالم و عادلانه وجود داشته باشد باید تلاش کنیم که فضای فوتبال به سمت سالم سازی پیش برود و شرایط یکسانی ایجاد شود. شما وضعیت تیم های نفت آبادان ، استقلال خوزستان ، نساجی و نفت مسجدسلیمان را ببینید. چرا باید چنین شرایطی داشته باشند؟ چرا این تیم ها باید در انتظار چند میلیارد پول باشند اما برخی تیم ها در حال جروبحث هستند که چرا مثلا بودجه 800 میلیاردی ما 1000 میلیارد تومان نیست.
* تا از بحث پرسپولیس خیلی دور نشده ایم درباره مربیگری در این تیم هم توضیح بدهید؛ در مقطعی که شما به عنوان مربی انتخاب شدید عنوان می شد که این انتخاب از سوی پیروانی به دلیل رفاقتی بود که بین شما و او وجود داشت. آیا بر اساس این رفاقت به عنوان مربی کارتان را در پرسپولیس شروع کردید؟
نمی خواهم منکر ارتباط خوب و صمیمی ام با آقای پیروانی شوم اما در آن سطح قطعاً هم من و هم آقای پیروانی اگر نمی توانستیم به هم کمک کنیم فکر نمی کنم رفاقت و رابطه می توانست در این همکاری تاثیرگذار باشد. قطعاً او توانایی هایی در من دیده بود ، همان طور که من هم توانایی ها در او دیده بودم. قطعاً هر سرمربی دوست دارد با تفکرات افرادی که احساس می کنند می توانند به او کمک کنند ، کار کنند. فکر می کنم در آن مقطع من و آقای پیروانی خیلی خوب در پرسپولیس کار کردیم اما متأسفانه آن وقتی که باید در اختیار ما قرار داده می شد ، قرار ندادند. متأسفانه تصمیم گیری ها جای دیگری بود و باز هم تاکید می کنم که مسائل پشت پرده و روابط هستند که سال هاست تصمیماتی را می گیرند که به پیکره اصلی فوتبال ضربه می زند و البته خیلی جالب است که این افراد پشت پرده هستند و افراد دیگر در تیررس بوده و در معرض قرار می گیرند.
* در نهایت شما بعد از پنج سال بازی در پرسپولیس از این تیم جدا شدید و فولاد را برای بازی انتخاب کردید. به نظر می آید خیلی دیر به عضویت تیم شهرتان درآمدید. آیا این به خاطر تمایل شما به بازی در پرسپولیس بود یا خوزستانی ها آنطور که باید برای جذب شما اقدام نکردند؟
زمانی که تصمیم گرفتم به پرسپولیس بروم از فولاد هم پیشنهاد داشتم و این را هم بگویم در مقطعی که از پرسپولیس جدا شدم واقعاً تمایلی به جدایی نداشتم اما شرایط به صورتی بود که احساس کردم زمان آن رسیده که از پرسپولیس بروم. در همین مقطع از ذوب آهن و فولاد پیشنهاد داشتم اما به خاطر عشق و علاقه ای که به خوزستان و تیم فولاد داشتم و احساس می کردم به این تیم دین دارم و نیز به اندازه ای صاحب تجربه شده ام که می توانم به فولاد کمک کنم تصمیم گرفتم از بین پیشنهادهایم فولاد را انتخاب کنم و به خوزستان برگردم. در آن مقطع فولاد شرایط بسیار سخت و طاقت فرسایی داشت اما همه آن مجموعه کمک کردیم و توانستیم فولاد را آرام آرام در شرایط و مسیری قرار دهیم که بتواند به سمت بزرگ شدن حرکت کند. این روند طی یک پروسه چند ساله به خوبی به جریان افتاد و باشگاه صاحب یک آکادمی بسیار خوب شد که خیلی ها مثل مسعود رضائیان ، سیف الله دهکردی و خیلی از مدیران شرکت فولاد و مربیان این باشگاه در این مهم نقش داشتند. همه این افراد دست به دست هم دادند تا فولاد به یک باشگاه بزرگ تبدیل شود.
* در باشگاه فولاد بعد از اتمام دوران بازیگری به عنوان مربی ، مدیر فنی و سرمربی هم فعالیت داشتید.
بعد از اینکه فوتبال را کنار گذاشتم کار خودم را در زمان لوکابوناچیچ به عنوان آنالیزور و کمک مربی تیم فولاد آغاز کردم. در ادامه نیز با تغییر و تحولاتی که در کادر فنی صورت گرفت و آقای جلالی ، آقای فرکی و مربیان خارجی دیگری سکان هدایت تیم را بر عهده گرفتند باز هم به عنوان کمک مربی به کار خودم در فولاد ادامه دادم. در مقطعی که اسکوچیچ نیز سرمربی فولاد شد باز هم به عنوان دستیار این مربی کار کردم.
* اما در زمان اسکوچیچ اختلاف زیادی در کار با او داشتید.
در زمان اسکوچیچ نمی توانستم چشم هایم را روی بعضی از کارها به ویژه در بحث جذب بازیکن ببندم و نظراتم را می گفتم. ما در خصوص جذب بازیکن با اسکوچیچ صحبت می کردیم ولی می دیدم بازیکن دیگری سر از فولاد درآورده و وقتی دیدم ساختار فکری ام در حال فاصله گرفتن با آنچه به آن تعهد دارم ، است علی رغم اصرارهایی که مسئولان باشگاه و شرکت فولاد داشتند ، تصمیم به قطع همکاری گرفتم. آقای دهکردی خیلی تلاش کرد که من به تیم برگردم اما واقعاً دیگر نمی توانستم چون احساس می کردم با ماندنم با توجه به شرایطی که آن زمان وجود داشت به باشگاه خیانت می کنم.
* به نظر می رسد اوج اختلاف شما با اسکوچیچ به مقطعی برمی گردد که او دو مربی کروات را از تیم های پایه فولاد به تیم بزرگسالان آورد ، به صورتی که حتی گفته می شد این اقدام سرمربی وقت فولاد برای استفاده نکردن از شما و کوروش بختیاری زاده بود.
یکی از دلایل استعفای من این بود و دوست نداشتم جایی باشم که مترسک باشم و دوست داشتم اگر قرار است در جایی باشم به آن مجموعه کمک کنم. به هر حال در آن مقطع احساسم این بود که باید نمانم زیرا در زندگی ام تاکنون «فقط بودن» در جایی را تجربه نکرده بودم و نمی خواستم به هر قیمتی فقط باشم. البته معترض هم نبودم و می گفتم حق طبیعی سرمربی است که بخواهد با افراد و شرایط خاصی کار کند. در هر صورت نمی توانستم جایی باشم که فقط اسمم باشد و همان طور که گفتم این را خیانت می دانستم. در آن مقطع با مواردی مواجه شدم که متوجه شدم تصمیمات در جذب بازیکن در مجموعه فولاد گرفته نمی شود و از دلایل استعفای من همین موضوع بود چون نمی خواستم چیزی متوجه من باشد.
* زمانی که مربی فولاد بودید در مقطعی خبر بازداشت شما به دلیل انتشار فایل صوتی از حمید درخشان خبرساز شد.
فولاد در مقطع خاصی قرار داشت و ما می دانستیم با توجه به بازیکنان مستعدی که داریم مطمئناً با پیشنهادهای وسوسه کننده به ویژه از سوی تیم های بزرگ مواجه خواهند شد. متأسفانه در همان مقطع این مربی با یکی از بازیکنان جوان فولاد ارتباط می گیرد و به او پیشنهاد می دهد و با توجه به اینکه آقای دهکردی مدیرعامل باشگاه در جلسه ای با بازیکنان پیرو همین موضوع عنوان کرده بود که اگر کسی به شما پیشنهاد داد به باشگاه منتقل کنید و حتی باشگاه خواسته بود صدای آنها ضبط شود ، یک روز یکی از بازیکنان با من تماس گرفت و عنوان کرد که حمید درخشان با او تماس گرفته و بازیکن ما صدای او را ضبط کرده بود. من هم در برنامه 90 این موضوع را مطرح کردم که بعد هم آقای درخشان از من شکایت کرد و من هم با آغوش باز مسیر را تا آخر طی کردم که خوشبختانه تبرئه شدم و آن مربی محکوم شد. من با مطرح کردن این موضوع بیشتر به دنبال این بودم که باید تلاش کنیم رفتار حرفه ای را یاد بگیریم ، نه اینکه فقط بگوییم فوتبال و لیگ ما حرفه ای است.
* شما در ادامه مسیر فعالیت در فولاد به عنوان سرمربی نیز انتخاب شدید و به نظر می رسید بعد از تجربه سمت های مختلف در این تیم ، انتخاب شما به عنوان سرمربی موضوعی بود که انتظار آن را هم داشتید.
بله! طبیعی بود چون فکر می کنم یکی از باسابقه ترین بازیکنان و مربیان فولاد بودم و منتظر چنین فرصتی بودم اما نه به شکل ناصحیح و دوست داشتم پس از کسب تجربه لازم بتوانم به عنوان سرمربی مشغول به فعالیت شوم. بعد از اینکه در زمان دراگان اسکوچیچ از فولاد جدا شدم ، یک سال و خورده ای از فوتبال دور بودم تا اینکه مجدداً به من پیشنهاد همکاری داده شد. تیم در شرایط بسیار بدی بود و فکر می کنم در رده سیزدهم یا چهاردهم قرار داشت. البته همان طور که می دانید هر وقت یک مربی بومی هدایت یکی از تیم های خوزستانی را بر عهده می گیرد همه این انتظار را دارند که تیم بومی شود و بعد هم بودجه را به حداقل می رسانند. من فکر می کنم در آن مقطع به نوعی خودم را فدا کردم ، البته به خاطر فولاد و هواداران آن پشیمان نیستم.
آن زمان فکر می کنم بودجه باشگاه حداکثر 15 میلیارد تومان بود که شاید 10 میلیارد و خورده ای از آن به تیم بزرگسالان اختصاص داشت. در آن زمان یادم است که قرارداد من پایین ترین قرارداد بین مربیان لیگ برتری بود. البته من خیلی روی موضوع مالی حساس نبودم و فقط دوست داشتم دین خودم را به فولاد ادا کنم. در همین راستا بر اساس استراتژی که تعیین شده بود یعنی بومی کردن تیم با حداقل بودجه ، حرکت کردیم. در دو ، سه بازی ابتدایی نتیجه خوبی نگرفتیم اما با توجه به وقفه ای که در لیگ به وجود آمد توانستیم تمریناتمان را بیشتر کنیم و در ادامه طی 11 هفته شکستی متحمل نشدیم و در نیم فصل نخست ، 22 امتیاز به دست آوردیم. انتظار من این بود که با توجه به اینکه می دانستم کار در نیم فصل دوم سخت تر پیش می رود تیم تقویت شود اما متأسفانه این کار را انجام ندادند و دو ، سه بازیکنمان را هم از دست دادیم. در هر صورت آنطور که باید و شاید از تیم فولاد حمایت نشد و خیلی از ضربه هایی که خوردیم از خود مجموعه بود و به همین دلیل تصمیم به استعفا گرفتم. البته نمی خواهم خیلی به آن حواشی بپردازم اما بیش از اندازه اذیت شدم ولی خوشحالم که تا روز آخر هواداران به من احترام می گذاشتند. البته به استثنای بازی با سیاه جامگان که آن هم دلیلش این بود که هواداران سردرگم بودند و اخبار کذبی منتشر شده بود که باعث شد تعدادی از هواداران علیه من موضع بگیرند که وقتی همه چیز مشخص شد خیلی از آنها با من تماس گرفتند و از من خواستند بمانم و به کارم ادامه دهم.
در آن مقطع ایده من این بود تا زمانی باید باشم که بتوانم به فولاد کمک کنم و البته مسئولان هم بخواهند که باشم. در آن مقطع وقتی دیدم شرایط طوری رقم خورده که جای کار وجود ندارد تصمیم به استعفا گرفتم. حتی شاید خیلی ها در هیات مدیره بدشان نمی آمد که این اتفاق رقم بخورد اما بعد از اینکه واقعیت مشخص شد خیلی ها اصرار داشتند که بمانم و محکم به کارم ادامه دهم. آن تیم بسیار می توانست تیم خوبی باشد اما متأسفانه حمایت لازم صورت نگرفت. در آن مقطع بومی گرایی در فولاد صورت گرفت و اصلاً از اقدامی که انجام دادم پشیمان نیستم.
* نعیم سعداوی در سال هایی که فوتبال بازی می کرد با پیشنهادی هم برای لژیونر شدن مواجه شد؟
بله! پیشنهادهایی داشتم. البته در مقطعی کشورهای حاشیه ای اجازه جذب بازیکن خارجی نداشتند اما زمانی که در تیم جنوب اهواز بودم ، پس از بازی با تیم الشعب امارات ، پیشنهاد جدی از این تیم به دست من رسید که با توجه به قراردادی که با تیم جنوب داشتم نمی توانستم جدا شوم. زمانی هم که در پرسپولیس بودم برای 2 ماه جهت تمرین من را به اسلوونی فرستادند تا بعد به باشگاه های آلمانی ترانسفر شوم اما بازی های آسیایی پرسپولیس شروع شد و تصمیم گرفتند که من برگردم و به تیم کمک کنم. زمانی که همراه با تیم ملی در جام جهانی شرکت کرده بودیم از شالکه پیشنهاد داشتم و قراردادی هم امضا شد. قرار بود در آن مقطع مدیران این باشگاه بازی های من را در جام جهانی ببینند اما تغییر و تحول در کادر فنی تیم ملی صورت گرفت و من به یک بازیکن ذخیره تبدیل شدم و فقط در بازی با آمریکا آن هم به عنوان بازیکن تعویضی به زمین آمدم. همین موضوع باعث شد که مدیران وقت تیم آلمانی در جذب من تجدیدنظر کنند.
* شکست 7 بر یک تیم ملی فوتبال ایران مقابل آ.اس رم در فاصله یک ماه تا جام جهانی 98 فرانسه منجر به اخراج تومیسلاو ایویچ از هدایت ایران شد و در تصمیمی شبانه جلال طالبی جانشین این مربی نامدار شد. درباره مشکلاتی که در آن برهه در تیم ملی وجود داشت و شما در زمان هدایت طالبی به بازیکن ذخیره تبدیل شدید نیز صحبت کنید.
من مشکل خاصی نداشتم و خیلی تلاش می کردم که با توجه به توانایی هایم در زمان تغییر و تحول در کادر فنی تیم ملی نیز در ترکیب ثابت باشم و شرایط بهتری را برای خودم به وجود بیاورم اما شرایط آن طور که دوست داشتم رقم نخورد. به نظر من در آن مقطع مربی انتخاب شد که اصلاً شایستگی مربیگری در تیم ملی ایران نداشت و بیشتر بر اساس روابط انتخاب شد و ای کاش حداقل بر اساس این روابط یک سرمربی توانمند به کار گرفته می شد. تیم ملی در آن مقطع بسیار خوب بود و شناخت خوبی از حریفان داشت اما سرمربی کنار گذاشته شد؛ تصمیمی که بابت آن هنوز برای خیلی ها این علامت سوال وجود دارد که چرا ایویچ که یکی از بهترین مربیان تیم ملی در آن دوره بود علی رغم کار بسیار بعد از یک بازی دوستانه ناگهان کنار گذاشته می شود و یک مربی بسیار ضعیف جایگزین او می شود. دلیل آن همچنان مبهم است و آنهایی که در آن مقطع چنین تصمیمی را گرفتند امیدوارم بعد از گذشت این همه سال یک روز با مردم روراست باشند و واقعیت را بگویند که چرا صد را با صفر عوض کردند. این سوالی است که باید به آن پاسخ دهند زیرا در آن مقطع یک خیانت را مرتکب شدند. آن زمان ایویچ تفکرش این بود که ما می توانیم از گروهمان در جام جهانی صعود کنیم و بر این اساس تمرین می کردیم اما بعد مربی ای روی کار آمد که تفکرش این بود که کمتر گل بخوریم و همین باعث شد که نتوانیم در نهایت از گروه خودمان صعود کنیم.
* باز هم در راس کادر فنی تیم ملی تغییرات سوال برانگیزی را شاهد بودیم؛ از آمد و رفت های کی روش تا انتخاب ویلموتس و اسکوچیچ. حتی زمانی که اسکوچیچ سرمربی تیم ملی شد ، خود شما نیز موافق این انتخاب نبودید.
من هیچ وقت با کسی مشکل نداشتم و ندارم و اگر هم صحبتی صورت می گرفت بر اساس شناختی بود که طی همکاری ام با اسکوچیچ به دست آورده بودند. همیشه بر اساس احساس مسئولیتم معتقد بودم که نباید سکوت کنم و باید واقعیت ها را بگویم زیرا گفتن واقعیت ها زمان مشخصی دارد و اگر در آن زمان عنوان نشود خیلی نمی تواند تأثیرگذار باشد. من در فولاد از نزدیک با اسکوچیچ کار کرده بودم و می دانستم توانایی فنی این مربی به چه صورت است و اگر صحبتی هم داشتم نظرات خاص خودم بود. به هر حال وقتی کسی بخواهد عهده دار هدایت تیم ملی ایران شود قطعاً باید بعد از جدایی پیشنهادهای بزرگی به دست او برسد اما نمی دانم اسکوچیچ یا مربیان دیگری که با تیم ملی ایران کار کرده اند ، اکنون کجا هستند؟ اینها نشان می دهد که همان مسائل پشت پرده و سیستم دلالی که درباره آنها صحبت کردم تصمیم گیرنده هستند و لیاقت ها و شایستگی ها شاید به عنوان گزینه آخر مدنظر باشد و شاید حتی به عنوان گزینه آخر هم در نظر گرفته نشوند و این خیلی بد است. آسیبی که اکنون به فوتبال ایران وارد می شود دلیلش همین است.
* در مقطعی هم نسبت به عملکرد فدراسیون نقد داشتید.
در حالی ایران طی چند حضور در جام جهانی هنوز نتوانسته از گروه خود صعود کند که پتانسیل و استعداد خوبی به ویژه در این مقطع داریم اما به خاطر تصمیم گیری هایی که در بخش کلان گرفته می شود تیم دچار مشکل شده است. اگر درباره فدراسیون بخواهیم صحبت کنیم که فاجعه است. از قرارداد ویلموتس گرفته تا دیگر شرایطی که در این سال ها رقم خورده است. هیچ کجای دنیا این اتفاقات نمی افتاد که چنین شرایطی را برای فوتبال کشور رقم بزنند و بعد هم مجدداً سکان مدیریت در فدراسیون به همان فرد سپرده شود ، آن هم بدون اینکه پاسخ شفافی درباره اتفاقات رقم خورده داشته باشد. به نظر می رسد عزمی وجود ندارد که در وهله اول این شرایط را شفاف سازی کند و در وهله دوم حداقل به سمت سالم سازی حرکت کند. کماکان می بینید که مشکلات یکی پس از دیگری خود را نشان می دهد و آنچه آسیب می بیند پیکره فوتبال و علاقه مندان به این رشته است. به هر حال این فوتبال در سطح ملی و باشگاهی چنگی به دل نمی زد ، در حالی که نباید شرایط فوتبال حرفه ای ما به این صورت باشد. چند روز پیش شرایط به صورتی شد که توانستم بازی فولاد مقابل نساجی را از نزدیک ببینم. واقعاً دلم برای هوادارانی که به ورزشگاه آمده بودند تا بازی را ببینند ، سوخت. بی شک آنها دوست دارند یک فوتبال لذت بخش را ببینند اما فوتبالی که من دیدم اصلاً فوتبال نبود. با این همه امکانات این نوع فوتبال نوید روزهای خوبی را نمی دهد و آنهایی که دست اندرکار هستند باید پاسخگو باشند. فوتبالی که هیچ بار فنی نداشت.
* تیم ملی ایران با هدایت امیر قلعه نویی در اندیشه فتح جام ملت هاست. شرایط تیم ملی را به چه صورت می بینید؟
به عنوان یک ایرانی دوست دارم تیم ملی نتیجه خوبی بگیرد و پس از سال ها قهرمان جام ملت های آسیا شود. امیدوارم همه دست به دست هم دهند تا این شرایط برای تیم ملی ایران رقم بخورد. فقط یک گله کوچک دارم؛ به نظرم بازیکن هایی که سنی از آنها گذشته یا خودشان تصمیم بگیرند که کنار بروند یا کادر فنی تیم ملی تصمیم بگیرد که این موقعیت را برای جوانان مستعد در تیم ملی فراهم کند. مطمئناً مردم هم از این موضوع استقبال می کنند زیرا آنها هم از این اسم های تکراری که فکر می کنم دارند به سن پدربزرگ من می رسند خسته شده اند. این بازیکنان چند سال قرار است در تیم ملی باشند؟ یکی از گلایه هایی که اکنون وجود دارد پیر بودن تیم ملی ایران است. بنابراین اگر واقعاً برای آینده برنامه ریزی وجود دارد در این جام ملت ها باید به جوانان فرصت بدهیم. درست است که تجربه هم باید وجود داشته باشد اما واقعاً جوانان برای انجام کارهای بزرگ ، انرژی و انگیزه دارند. به شرط آنکه به آنها اعتماد و زمینه کار برای آنها فراهم شود.
به خاطر دارم استارت استفاده از جوانان در جام ملت های آسیا در تیم ملی با هدایت آقای مایلی کهن زده شد و مایلی کهن برای بها به جوانان اصلاً ترس و وحشتی نداشت و در آن مقطع از من ، داریوش یزدانی ، علی موسوی ، مهدی مهدوی کیا و مهرداد میناوند استفاده کرد و نتیجه آن شد که همان تیم رفته رفته به یک تیم بسیار خوب و رویایی تبدیل شد. به نظر من اعتماد کردن به جوانان موضوعی نیست که کسی از آن متضرر شود. در مجموع تیم ملی فعلی شرایط سختی در جام ملت های آسیا دارد. امیر قلعه نویی سال هاست که در فوتبال ایران در حال فعالیت است. البته یک بار دیگر هم سکان هدایت تیم ملی به او سپرده شد که به هر دلیلی نتوانست نتیجه لازم را بگیرد و با توجه به فرصت کمی که به او داده شد ، نسبت به این کار گله مند بود اما اکنون مجدداً این فرصت در اختیار او قرار داده شده است و امیدوارم بتواند موفق عمل کند.
مشکلی که در ساختار فوتبالمان داریم این است که سیستمی نداریم که برای باشگاه ها و تیم های ملی مان در رده های سنی مختلف تعریف مشخصی داشته باشد که از آن طریق افراد بتوانند جذب تیم های ملی شوند. به طور مثال زمانی که اسکوچیچ سرمربی صنعت نفت آبادان بود و عنوان کرد که به علت بیماری قلبی دیگر نمی تواند با این باشگاه همکاری کند ، در آن مقطع چگونه یک شبه سرمربی تیم ملی ایران شد؟ اسکوچیچ در آن مقطع به صنعت نفت خیانت کرد ولی حتی پاسخگوی خیانت خود نبود. این نشان می دهد یک سیستم پشت پرده وجود دارد که چنین اتفاقاتی رخ می دهد. به هر حال به هر دلیلی اسکوچیچ سرمربی تیم ملی شد اما بعد هم او را کنار گذاشتند و کی روش را که یک مربی کاملاً شکست خورده و با سوابق بسیار بد برای ما بود ، مجدداً سکان هدایت تیم ملی را به او سپردند که بعد هم نتایج مفتضح او را در تیم ملی دیدیم. اینها نشان می دهد ساختار فوتبال ما بیمار است و مشکل دارد و این ساختار باید درست شود. اگر این ساختار درست شد افرادی که وارد فوتبال ما می شوند مطمئناً از فیلترهای خاصی عبور می کنند و عهده دار مسئولیت می شوند.
سوال من این است که مربی تیم ملی امید بر چه اساسی انتخاب شد و بعد هم دیدید که چه نتایجی کسب شد و چه اتفاقاتی رقم خورد. این نیز نشان می دهد ساختار اصولی و درستی برای فوتبال ما تعریف نشده است و افرادی هستند که این ساختار را مدیریت می کنند و همین ها برای ارکان مختلف تصمیم گیری می کنند. در واقع این فوتبال برای آنها اهمیتی ندارد و به نوعی سر افراد را گرم می کنند. در حالی که این بودجه مال مردم است و باید برای مردم هزینه شود اما همین مردم از شرایط مدیریتی فوتبال در سطح ملی و باشگاهی و نیز کیفیت فنی تیم ها راضی نیستند و لذت نمی برند.
* درباره فوتبال خوزستان که مشخص نیست چه بلایی سر آن آمده و سه تیم لیگ برتری آن در قعر جدول هستند ، چه نظری دارید؟
در این شرایط موارد مختلفی از جمله مدیریت ، جذب بازیکن و امکانات سخت افزاری نقش دارند. در خوزستان مربیان بسیار توانمند و خوبی داریم که از جمله آن می توان به پورموسوی ، ویسی ، داریوش یزدی ، مطلق و داریوش هرمزی اشاره کرد. همچنین در بخش مدیریتی نیز مدیران بسیار خوبی مثل رضائیان ، دهکردی و علی اکبر مهدی پور را داریم اما مرجع تصمیم گیری برای تیم های خوزستانی در جای دیگری است. در حالی که اتفاقات باید در همین استان خوزستان رقم بخورد. ضمن اینکه در استان خوزستان آن طور که باید و شاید قدر مربیان خوزستانی را نمی دانیم. چرا باید کار بزرگی که پورموسوی در صعود تیم به لیگ برتر داشت به خوبی دیده نشود و بعد هم انتظار دارند با حداقل بودجه و امکانات ، این تیم در لیگ برتر کار کند. این یک رقابت کاملاً نابرابر است و نمی شود تیمی که مثلاً بودجه آن 200 میلیارد تومان است با تیمی که بودجه آن 800 میلیارد تومان است ، رقابت کند. برخی بازی های استقلال خوزستان را تماشا کردم و واقعاً این تیم خوب بازی می کند و پتانسیل زیادی دارد اما بعضی اشتباهات داوری یا بدشانسی ها گریبان گیر این تیم شد و نتوانست در نیم فصل نخست امتیازات لازم را جمع کند. هر چند معتقدم تیمی که خوب بازی کند حتماً به نتیجه هم خواهد رسید و با شناختی که از پورموسوی دارم مطمئناً اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد.
ویسی نیز یک مربی بسیار باتجربه است که فصل گذشته یک کار غیرممکن را ممکن کرد و سهمیه استان خوزستان در لیگ برتر حفظ شد اما یا آنطور که باید و شاید قدر خودش را ندانست یا اینکه مجموعه نتوانست شرایط بهتری را رقم بزند اما مجددا سناریو برای نفت آبادان تکرار می شود و در نهایت ویسی استعفا می دهد. فولاد هم جزو یکی ، دو باشگاه برتر کشور از نظر امکانات سخت افزاری است و نباید شرایط فعلی برای این تیم رقم می خورد اما تغییرات مدیریتی و کادر فنی به تیم فولاد ضربه زد. فولاد برای رسیدن به شرایط بهتر نیازمند کار زیاد است. به نظر من استراتژی سه تیم خوزستانی برای این فصل باید این باشد که تلاش کنند فقط سهمیه استان خوزستان را حفظ کنند. هواداران هم باید کمک کنند تا این مهم رقم بخورد و سه باشگاه همزمان برنامه ریزی کنند تا در سال های آینده کمتر دچار چنین شرایط بسیار سختی شوند.
* در دوران کرونا شما هم دوستان صمیمی تان از جمله مهرداد میناوند را از دست دادید. این شرایط بر شما چگونه گذشت؟
زمانی که در پرسپولیس بودم ، مهرداد میناوند هم به این تیم آمد و خیلی زود به هم نزدیک شدیم و می توانم بگویم بیشتر زمان ها را با هم سپری می کردیم و در اردوها نیز معمولاً با یکدیگر هم اتاق بودیم و به نوعی ارتباط تنگاتنگی با هم داشتیم. در مقطعی که همسرم فوت شد و به ایران آمدم در دعوتی که دوستان از من از جمله مهرداد میناوند از من داشتند همدیگر را دیدیم. یک هفته بعد که از ایران رفتم مهرداد با من تماس گرفت و متوجه شدم خیلی سرفه می کند و صدایش گرفته که به او گفتم چه شده است که گفت فکر می کنم سرما خورده ام و کرونا گرفته ام و گفت خیلی حالم مساعد نیست. 48 ساعت بعد دوست مشترکمان تماس گرفت و گفت مهرداد در بیمارستان بستری شده و در ادامه متأسفانه پس از چند روز فوت شد. با توجه به اینکه یک سال قبل از آن همسرم فوت شده بود ، فوت مهرداد میناوند اتفاق ناراحت کننده دیگر برای من بود و متأسفانه بعد از آن هم علی انصاریان را از دست دادیم. واقعاً دوران کرونا دوران سختی بود و عزیزان زیادی را از دست دادیم و حتی می توان بگویم صحنه های آخرالزمانی رقم خورد. چند روز پیش که به ایران برگشتم اولین جایی که رفتم مزار همین دوستان بود و در واقع به نوعی با آنها دیداری تازه کردم.
*چند سال پیش که همسرتان را از دست دادید به نظر می رسد به صورت کلی از فوتبال جدا شدید.
توضیح شرایطی که بر من گذشت و تجربه کردم سخت است؛ فقط می توانم بگویم زندگی من با فوت همسرم متلاشی شد زیرا برنامه هایی برای زندگی داشتیم اما یک اتفاق غیرقابل پیش بینی رقم خورد. من پیش از این پدر و مادرم را هم از دست داده بودم اما فوت همسرم شرایط دیگری را برای من در زندگی رقم زد. در آن برهه نمی دانستم باید چه کار کنم. تنها بودم و با توجه به اینکه در خارج از ایران زندگی می کردیم و فرزندانم آنجا درس می خواندند شرایط متفاوتی را تجربه کردم اما تنها چیزی که توانست به من کمک کند شاید خود همسرم و انگیزه زیادم برای رسیدگی به فرزندانم بود. هر وقت دچار شرایط بسیار سخت می شدم دختر و پسرم به من انگیزه زیادی می دادند و به من کمک می کردند تا روی پای خود بایستم و تلاش کنم که شرایطی که دچار آن شده بودم را به نوعی تغییر دهم. این روند کماکان برای من وجود دارد و فقط این هدف را دنبال می کنم که فرزندانم را که به صورت امانت نزد من هستند به سرانجام خوبی برسانم. در این سال ها پیشنهادهای مختلفی برای کار داشتم. قبلاً به صورت جدی به پیشنهادها فکر می کردم و تصمیم می گرفتم اما حالا فقط به فرزندانم فکر می کنم و بعد می بینم که آن پیشنهادها چگونه می تواند با فرزندانم سازگار باشد. یعنی اولویت اول تا آخر من ، زندگی خصوصی و فرزندانم هستند. از این بابت کاملاً خوشحالم که در حال ساختن خاطرات خوشی با فرزندانم هستم. من کوچک همه هستم ولی به همه توصیه می کنم اولویت اول تا آخرشان خانواده شان باشد.
* خیلی از فوتبالیست ها علاقه مندند که فرزندانشان هم راه آنها را در پیش بگیرند؛ «نوید» پسر شما هم به فوتبال علاقه دارد؟
پسرم در ابتدا فعالیت خود در فوتبال را شروع کرد و خیلی هم علاقه داشت اما علی رغم اینکه استعداد خوبی داشت و از شرایط فیزیکی لازم برخوردار بود و فوتبالیست خوبی هم بود ، به رشته بدنسازی علاقه مند شد و اکنون هم در همین بخش فعالیت می کند و البته بیشتر درس می خواند.
* صحبت پایانی...
امیدوارم هر چه سریع تر شرایط بهتری برای مردم ما که از هر جهت شایسته شرایط بهتر هستند رقم بخورد و شرایط باکیفیت تری داشته باشند.
بیوگرافی نعیم سعداوی
نعیم سعداوی متولد 26 خرداد 1348 در اهواز بازیکن سابق و مربی فوتبال اهل ایران است.
