عید نوروز یکی از عید هاي باستانی ایرانیان اسـت کـه قدمت بسیاری دارد.مردم دراین جشن بـه آماده کردن سفره هفت سین کـه نمادی از سال نو و عید اسـت میپردازند. این سفره هفت سین حدود چند ساعت قبل از تحویل سال ان را پهن می شود تا در هنگام تحویل سال بـه همراه بزرگانمان بـه دور ان جمع شویم.این سفره با نمادهایی کـه هریک فلسفه خودشان را دارند پر می شود.این نماد ها شامل سیب، سرکه، سماق، سنجد، سمنو، سبزه، سیر و غیره اسـت کـه با قرار گرفتن درکنار یک دیگر سفره زیبایی خلق می کنند. بعد از ظهور اسلام یکی از نمادهایی کـه بـه این سفره اضافه شد، قرآن مجید اسـت.
هفت سین به چه معناست؟
سفرهٔ هفتسین از جلوه‌هاي اصیل نوروز بـه‌ویژه در بین خانواده‌هاي ایرانی‌اسـت و سمبلی از عید باستانی نوروز اسـت کـه روی زمین، میز یا سفره گذاشته می شود.هفتسین متشکل از هفت چیزِ نمادین اسـت کـه نام انها با حرف «سین» شروع میشود.هفت سین قبل از شروع سال تحویل پهن می شود و همه ی ي اعضا خانواده بـه دور ان مینشینند.
این سفره شامل سیب، سنجد، سماق، سیر، سرکه، سبزه «دانه‌هاي گندم و امثال ان کـه قبلاً در بشقابی کاشته و سبز کرده‌اند»؛ سمنو و سنبل اسـت. بر حسب عادت، چیزهای دیگری نیز برای تکمیلِ مفاهیم روحانی و نمادینِ سین‌ها بر این سفره قرار میگیرند؛ مانند کتب دینی، آینه و شمعدان، تخم مرغ رنگی، ماهی قرمز، گل، فال حافظ، شیرینی و نظایر ان کـه بنا بـه عرف و سنت و اعتقاد مردمانِ نواحیِ گوناگون، مختلف اسـت.
سفرهٔ هفتسین طبق معمولً تا پایانِ نوروز در خانه‌ها میماند، و برخی در روز سیزدهمِ نوروز، سبزه را بـه آب می‌سپارند.بـه شکل تاریخی، هر چیزی دراین سفره میتواند نمادی از آرزوهای سال نو باشد؛ آرزوهایی هم چون سلامتی، باروری، بردباری، برکت، پیروزی، خردورزی و مواردی دیگر.انداختن سفره‌اي ویژه برای نوروز، در گذشته دربخش‌هایي از ایران‌زمین، و امروزه در ایران و برخی از کشور های اطرافِ ان گرامی داشته میشود.
تاریخچه هفت سین از گذشته تا کنون
برخی بر این باورند کـه در گذشته برای ارج نهادن بـه برکات زمینی، سفره‌اي با هفت نماد برای نوروز یا جشن مهرگان می‌آراستند کـه می‌توانستند با حرف‌هاي مختلفی آغاز شوند؛ در واقع ضرورتی برای شروع انها با حرف «س» نبوده‌اسـت.
درکتابِ المحاسن و الاضداد منسوب بـه جاحظ و آثار الباقیه از ابوریحان بیرونی، اشاره می شود بـه سبز کردنِ هفت نوع غلهٔ مختلف برای نوروز در بین ایرانیان. بیرونی دراین مورد میگوید: «دراین روز هر چوبی کـه خشک شده بود سبز شد و مردم گفتند «روز نو» یعنی روزی نوین و هر شخص از راه تبرک بـه‌این روز در طشتی جو کاشت سپس، این رسم در ایرانیان پایدار ماند کـه روز نوروز درکنار خانه هفت صنف از غلات در هفت استوانه بکارد.
گروهی دیگر معتقدند کـه قبل از اسلام ایرانیان هفت چین داشتند.هخامنشیان هم برای عید نوروز در هفت ظرف زیبای چینی غذا قرار داده و بـه ان هفت چیدنی یا هفت چین می گفتند.برخی دیگر هم بر این باورند کـه ایرانیان هفت شین داشتند شامل شمع، شیرینی، شهد یا عسل، شراب، شربت، شمشاد، شقایق و شاخه نبات بوده اسـت.
البته در زمان ساسانیان نیز هفت شین یک رسم معمول در بین ایرانیان بوده و شمشاد درکنار بقیه شین‌هاي نوروزی، برای جاودانگی و سبزی بـه کار می‌رفته اسـت.در عین حال برخی از ولایت‌ها و روستاها هفتسین داشتند کـه در هفتسینی، خوردنی‌هاي مختلف می‌گذاشتند کـه بعد ها “یای” هفتسینی حذف شد و بـه هفتسین تبدیل شد.
علت تغییر نام از هفت شین به هفت سین
ایرانیان پیش از اسلام و بـه عبارتی ساسانیان سفره خودرا با نام سفره هفت شین پهن می کردند. این شین‌ها شامل شربت، شمشاد، شمع، شهد، شراب و شقایق بود. بعد از ورود اسلام بـه ایران شراب حرام شد و ایرانیان همزاد و خواهر او یعنی سرکه را بر سر سفره قرار دادند و آن گونه شد کـه هفت شین بـه هفت سین و شین بـه سین تغییر پیدا کرد.این سیر تحول و تغییر هفت شین بـه هفتسین بود کـه سبب شد نمادها تغییر کنند اما ماهیت و هدف کاربرد انها تغییر نکند.
سین‌های سفره هفت سین
اجزای اصلی هفت سین هفت عنصر از موارد زیر اسـت کـه نام آنان با حرفِ سین آغاز میشود:
سبزه
سیر
سیب
سمنو
سنجد
سرکه
سماق
سکه
دیگر اجزا
درکنار هفت سین، اجزای دیگری نیز قرار میگیرند کـه طبق معمولً یادآور مفاهیمی چون نوزایی، باروری، فراوانی، ثروت و مانند انها هستند. این اجزاء ممکن اسـت برای زینت یا کامل کردن مجموعه باشند. از جملهٔ این اجزاء می توان بـه آینه، کتاب‌هاي دینی «قرآن، اوستا و..» یا دیوان‌هاي شعر «دیوان حافظ و شاهنامهٔ فردوسی»؛ شمعدان «در بعضی سنت‌ها تعداد شمع‌ها بـه تعداد فرزندان خانواده اسـت»؛ تخم مرغ رنگی، گل«اصولا سنبل»؛ شیرینی، آجیل، نان سنگک، گلاب، تنگ یا کاسهٔ آب «طبق معمولً حاوی برگ یا ماهی یا انار یا ترنج یا سایر مرکبات»؛ بیدمشک، بادبزن و سبزی خوردن اشاره کرد.
هفت نماد هفت سین و پیشینه شان
قرن‌هاست کـه ایرانیان در سفره عید از هفت نماد مختلف استفاده می کنند. بعد از اسلام قرآن نیز بـه این نمادها اضافه شد. البته زرتشتیان کتاب مقدس اوستا و کلیمیان کتاب مقدس خود یعنی تورات را در سفره‌ها قرار میدهند.این هفت نماد شامل سیر، سماق، سرکه، سمنو، سنجد، سیب و سبز اسـت کـه درکنار تخم مرغ‌هاي رنگی و زیبا، ماهی و آینه، سفره هفت سین را تشکیل میدهند.
برخی بر این باورند کـه سکه کـه نماد «دارایی» و آب کـه نماد «پاکی و روشنایی» اسـت، بهتر اسـت درکنار هم قرار گیرند و سکه را درون ظرفی از آب سر سفره می گذراند. یا بـه امید ازدیاد ثروت، سکه را بر آینه می گذراند.ماهی قرمز نیز یکی از سمبل‌هاي عید و یک مهمان از کشور چین اسـت. چینی‌ها عادت دارند تا ماهی‌هاي قرمز را رها کرده و بـه نشانه جریان زندگی از آن ها استفاده کنند.
اما ما ایرانیان ماهی قرمز را بر سر سفره خود درون تنگ قرار میدهیم.همچنین در هفتسین اصیل پارسی انار، نشانه عشق و باروری اسـت. سیب سرخ نیز دریک ظرف آب قرار میگیرد تا نشانی از باروری، زایش و محبت باشد. بعد از پهنکردن سفره هفتسین، تمام افراد دور این سفره مینشینند و برای داشتن سالی پر از سلامتی و برکت، شادی و خوشی دعا میکنند.
نمونه هایی از چیدمان سفره هفت سین
ایده طراحی سفره هفت سین نوروز
طراحی سفره هفت سین سال نو
نمونه هایی از هفت سین نوروز
مطلب مرتبط : جدید ترین ایده ها برای تزئیین تنگ ماهی | تزئیین تنگ ماهی شب عید
انواع مدل های هفت سین نوروز
چند طرح برای چیدمان هفت سین عید نوروز
مطلب مرتبط : 50 مدل از جدیدترین مدل سبزه سفره هفت سین
در پایان
این رسم باستانی و زیبا پهن کردن سفره هفت سین از گذشته تاکنون در بین ایرانیان رواج داشته اسـت کـه سنت زیبا و دلنشینی اسـت.زیرا با چیدن هریک از مواردی کـه ذکر شد نماد سالی نو شروع تازه شادابی و سرزندگی را برایمان یادآور می شودشما می‌توانید با ایده گرفتن از مجموعه عکس هایي کـه در مجله تالاب برایتان بـه اشتراک گذاشته ایم سفره هفت سین زیبایی بچینید و بـه همراه خانواده بـه دور ان جمع شوید و از کنار یک دیگر بودن لذت ببرید و قدر این لحظه هاي ناب را بدانید.
