ایلنا/ براساس خبرهای واصله، نشست رسانه ای اعلام برنامه های روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی برگزار شد.
فاطمه داوری (مدیر کل اداره حفظ و احیا بناها و محوطه های تاریخی) در خصوص برنامه های روز جهانی گفت: پیرو سنت سالانه 18 آوریل روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی است و امسال مصادف با 30 فروردین شد. ایکوموس از 2023 میلادی برنامه 3 ساله ای را آغاز کرد که میراث مقاوم در برابر بلایا و درگیری ها، آمادگی، واکنش و ارزیابی است. ایکوموس به دنبال برنامه برای رو در رویی با بلایاست. همچنین سال 2024 مصادف با شصتمین سال تدوین منشور ونیز است. ایکوموس به این وجهه های مختلفی درباره منشور می پردازد از این رو امسال به تاثیرات و کارکرد این منشور پرداخته می شود. امسال بحران ها از منظر منشور ونیز مورد بررسی قرار میگیرد.
او ادامه داد: ایکوموس به دنبال خوانش دانش تمدن بشری برای برون رفت از بحران اقلیمی است. برداشت و گردآوری تخریب ها و شناخت مخاطرات و ظرفیت سنجش شرایط است و ورود به دانش سنتی را مدنظر دارد.
داوری خاطرنشان کرد: تاب آوری بناهای تاریخی در برابر بحران های طبیعی را در نظر داریم و باید افزایش آگاهی را رقم بزنیم. متناسب با برنامه های موجود برنامه هایی در سطح ملی و استانی خواهیم داشت. در روز 30 فروردین بازدید از بناها و محوطه های تاریخی رایگان خواهد بود و حتی سعی داریم در تورهای بازدید از بناهایی که در طول سال امکان بازدید ندارند را فراهم کنیم. تقدیر از فعالان، استادکاران و مرمتگران، ثمن های میراث فرهنگی، افراد موثر و مدیران دستگاه های اجرایی خارج از مجموعه که در مرمت پیشرو هستند، رونمایی و تقدیر از پروژه های خلاق و فعالان موفق که احیا از بناها را توانستند به خوبی ارائه دهند از جمله برنامه های روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی است.
داوری تصریح کرد: دو نشست تخصصی در 28 فروردین خواهیم داشت. همچنین پیش همایش کنگره معماری و شهرسازی را خواهیم داشت. سمینار بین المللی تاثیر بحران های طبیعی در آثار تاریخی را در استان سمنان خواهیم داشت.
مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی همچنین از برگزاری نشست سراسری مدیران بناها و محوطه های تاریخی کشور خبر داد و گفت: در صدد هم افزایی این مدیران هستیم که در پیشانی بخش مرمت کشور قرار دارند. همدان هم میزبان نشست تخصصی خواهد بود.
داوری رویارویی با فرونشست زمین را آغازی برای گفتگو و مباحثه عنوان کرد و درخصوص شعار رهبری برای سال 1403 که امسال را سال "جهش تولید با مشارکت مردم" نامیدند گفت: اقتصاد میراث فرهنگی و توانمند کردن مردم در حفاظت و احیای بناهای تاریخی را مدنظر داریم. در قانون حمایت تکلیفی داشتیم که دستورالعمل محافظت و مرمت آثار تاریخی را با کمک بخش خصوصی تدوین کنیم که بالاخره محقق شد تا مشارکت بخش خصوصی را تقویت کنیم.
در سال گذشته 35 پروژه مشارکت به مردم برای مرمت را داشتیم. خانه های تاریخی با اصل حفظ سکونت در آن و وجود در بافت تاریخی را در نظر گرفتیم و بافت ماسوله، همدان و شیراز را مورد توجه قرار دادیم. امسال هم یکی از مهمترین برنامه ها افزایش مشارکت مردمی در حفظ و مرمت است.
او همچنین در پاسخ به این سوال که برای حفظ توسعه گران فرهنگی و احیاگران بناهای تاریخی چه برنامه ای در نظر دارند، گفت: موضوع بهره برداران و توسعه گران فرهنگی باید توسط صندوق احیا مطرح شود اما نگاه قاطعی در وزارتخانه به این حوزه وجود دارد و اتفاقات خوبی در پیش روست. البته توان ما تناسبی با بهره مندی کشور ندارد و باید اقداماتی در پیش بگیریم که بتواند روند کار را تسهیل کند.
مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار مبنی بر آنکه سالهاست بناها و محوطه های تاریخی با مشکلات ناشی از سیل در سال های 98 و زلزله و فرونشست دست و پنجه نرم می کنند اما عملا کاری برای حفظ و احیا آنها نمی شود، پس تحقق شعار ایکوموس چگونه خواهد بود، گفت: ظرفیتی در قانون 1398 وجود دارد که نیازمند مشارکت تمام دستگاه ها است. می تواند راه برون رفت از سیل در بافت های تاریخی داشته باشیم و این جریان طبیعی در طول تاریخ اتفاق می افتاد و آنچه امروز شاهد هستیم ناشی از مداخلات در بافت های تاریخی است. با کمک راه و شهرسازی یک عزم جدی برای تهیه طرح بافت های تاریخی و روستایی داشته باشیم و بسیاری از این مسائل حل خواهد شد.
او همچنین درخصوص فرونشست دشت مرودشت گفت: تاثیرات فرونشست آنی نیست و در طول زمان خودش را نشان می دهد. با حضور بخش فنی دوره آموزش تخصصی برگزار کردیم که روش های ساده پایش فرونشست ها را آموزش دادند. اکنون اطلاعات کلی در اختیار داریم. یکی از نشست های تخصصی ما درخصوص ورود فناوری های مدرن به این موضوع خواهد بود. فرونشست موضوع ملی است و سعی داریم آگاهی عمومی را افزایش دهیم تا شرایط پایش فراهم شود.
مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی گفت: 14 هزار بنای تاریخی داریم که 2 هزار بنا در اختیار تولیت دستگاه های دیگر است که از امکانات دولتی استفاده می کنند. همچنین 1900 اثر دارای وضعیت مالکیت وقفی است. درخصوص روستاها نیز بسته مشترک برای احیای 100 روستا داریم که یک برنامه دو ساله برای 1402 و 1404 است و 40 طرح عملیاتی شده و بنیاد مسکن هم مشارکت خوبی داشت.
داوری همچنین درخصوص فروش کاروانسراها که در ایام نوروزی خبرساز شده بود، گفت: نیازمند گفتگوهای تخصصی در برای اعلام نظر در این خصوص هستیم. در بسیاری از جنبه های رویکردی و درک و باورمان هنوز در آغاز کار هستیم. ممکن است ضعف هایی در مبانی حقوقی داشته باشیم که باید رفع شود. آثار ثبت جهانی پلان مدیریتی دارند که بالاتر از سطح ملی است و برای نظام حفظ آن اثر تایین تکلیف می کند. باید در کنار هم این مباحث را بررسی کنیم.
او در خصوص فعالیت ایکوموس ایران و اینکه این نهاد چه می کند، گفت: ایکوموس نهاد غیر دولتی است که گاها تلاش هایی در حوزه مطالعاتی دارند. تفاهمنامه ای بین میراث و کمیته ملی ایکوموس ایران منعقد شد که از ظرفیت علمی و مشاوره ای استفاده شود.
