وجود مراکز مذهبی و نیایشگاه‌هایی از ادیان پیش از اسلام در ایران و همچنین شاهکارهای فراوان معماری که در قالب مساجد در همه جای ایران پراکنده‌اند نشان‌دهنده این است که از دیرباز ایرانیان یگانه پرست بوده‌اند. حضور در این مراکز فارغ از جنبه زیارتی می‌تواند به عنوان سازه‌ای تماشایی برای گردشگران باشد.
شهرهای مختلف ایران در هر گوشه از این سرزمین نیز میزبان بسیاری از جاذبه‌های شگفت هستند. حضور در اماکن مذهبی و بازدید از این مکان‌های مقدس، یکی از بهترین شیوه‌های کسب آرامش، تمرکز و دوری جستن از هرگونه اضطراب و خشم است بی‌شک نوروز از بهترین زمان‌ها برای این کار است.
شکوه‌عبادت
شکوه مسجد امام در همان بدو ورود چشم و دل هر بیننده‌ای را می‌گیرد. بهت تماشا اگر بگذارد قدم زدن در صحن این مسجد یکی از تجربه‌های به یادماندنی است. شاید شلوغی نوروز نتواند آن‌طور که باید و شاید لذت دیدار این مسجد را برای شما بهتر کند، اما مسجد امام آنقدر زیبا هست که شلوغی اطراف را چندان متوجه نمی‌شوید.
مسجد امام از لحاظ عظمت، نوع معماری و تزئیناتش مهم‌ترین مسجد دوره صفویه در اصفهان محسوب می‌شود. ساخت این مسجد سال 1020 هـ .ق به دستور شاه عباس اول آغاز شد و سال 1025 هـ .ق به اتمام رسید. گنبد مسجد امام عظیم‌ترین گنبد را در میان مساجد اصفهان دارد و ارتفاع آن از کف مسجد 50 متر است. تمام سطوح گنبد، دیوارها، مناره‌ها و طاق‌نماهای داخلی و خارجی مسجد از کاشی‌های هفت رنگ و معرق پوشیده شده است.
نشانی: شهر اصفهان، ضلع جنوبی میدان نقش جهان
مسجدی در جزیره
جزیره قشم بعد از شهر کاشان بالاترین سرانه مسجد را دارد. در این جزیره 250 مسجد وجود دارد که به نسبت جمعیت بومی منطقه، رقم بالایی است. مسجد برخ اما قدیمی‌ترین مسجد جزیره است. ساختمان اولیه این مسجد، احتمالا در سال‌های اولیه اسلامی، در خلال فتح جزایر و بنادر ایران به دست عمروبن‌عاص و به امر او در روستای کوشه قشم ساخته شده است.
این مسجد چند بار براثر بلایای طبیعی چون زلزله آسیب‌دیده و دوباره مرمت شده است. وجود برکه‌ای به همراه نخلستان‌های متعدد در اطراف مسجد بر زیبایی و مصفایی این مکان مذهبی افزوده است. در این مسجد، لوحی از چوب وجود داشته که تاریخ بنا، انهدام و تعمیر مسجد روی آن وجود داشته است. این لوح به تهران منتقل و در یکی از موزه‌ها نگه داری می‌شود.
نشانی: جزیره قشم، روستای کوشه
آرمیدن میان‌کوه
اگر پله‌های فراوان منتهی به زیارتگاه اصلی چک‌چک را توان بالارفتن داشته باشید، منظره شگفت‌انگیزی پیش‌روی شما قرار خواهد گرفت.
این زیارتگاه که در منطقه‌ای کوهستانی واقع‌شده، به علت ریزش قطره‌قطره آب از سینه کوه به نام چک‌چک معروف شده است. زرتشتیان علاوه بر این که مناسک و مراسم دینی خود را در این زیارتگاه برگزار می‌کنند، از این مکان به عنوان مرکزی اجتماعی برای دید و بازدید، مهمانی‌ها و آشنایی‌های خانوادگی بهره می‌برند. نذرکردن و نذری‌دادن، شمع روشن‌کردن، خواندن دعا از جمله مراسمی است که توسط زرتشتیان در پیر سبز چک چک برگزار می‌شود. در محوطه زیارتگاه، ساختمان‌ها و آب انبارهایی ساخته شده است که قدیمی‌ترین آنها مربوط به دوره ناصرالدین شاه قاجار است.
نشانی: 63 کیلومتری شمال شرقی شهر یزد
تاریخ به‌روایت مسجد
مسجد گوهرشاد محل اتفاقات تاریخی بسیاری بوده است. حتی اگر این اتفاقات را نادیده بگیرید این مسجد آنقدر زیبا و دلباز است که بتواند شما را دعوت به قدم‌زدن کند.
مسجد گوهرشاد در قرن 9 هـ .ق به دستور گوهرشاد بیگم، همسر سلطان شاهرخ تیموری گورکانی، توسط استاد قوام‌‌الدین شیرازی ساخته شد. بانو گوهرشاد از زنان نامدار و نیکوکار زمان خود بود که علاوه بر مسجد مزبور مسجد، مدرسه و خانقاه شهر هرات را نیز بنا کرد. مسجد گوهرشاد صحنی بزرگ دارد و به سبک 4 ایوانی ساخته شده است؛ نام‌های این چهار ایوان به ترتیب مقصوره، دارالسیاده، حاجی حسن و ایوان آب است. مسجد گوهرشاد با کاشی معرق تزئین‌شده و یکی از بناهای شاخص در کاربرد کاشی محسوب می‌شود.
نشانی: شهر مشهد، جنوب حرم مطهر امام رضا(ع)
مسجدی به‌رنگ آسمان
کاشی‌های این مسجد آنقدر دلبری دارد تا تنها چمدانتان را به بهانه دیدن آنها ببندید. مسجد جهانشاه یا مسجد کبود (گوی مسجد) تبریز به دستور ابوالمظفر جهان شاه قره‌قویونلو و به همت و نظارت جان‌بیگ خاتون همسر وی ساخته شد. در برخی کتاب‌های تاریخی این مسجد باشکوه را «عمارت مظفریه» خوانده‌اند. مسجد کبود سال 1190 هـ .ق در اثر زلزله به کلی تخریب شد و تنها سردر آن باقی ماند که از معماری شگفت‌انگیزی نیز برخوردار است. در داخل مسجد کتیبه‌های متعددی با خط‌های نسخ، ثلث و کوفی به همراه طرح‌های گوناگون گل و بوته، اسلیمی و اشکال مختلف هندسی دیده می‌شود. تزئینات به کار رفته در ساخت این مسجد قابل تحسین و شگفت‌آور است که در میان آنها کاشیکاری‌های معرق به رنگ لاجوردی غالب هستند؛ به همین سبب مسجد کبود به «فیروزه اسلام» شهرت دارد.
نشانی: شهر تبریز، شمال خیابان امام خمینی
خانه‌ای‌پر‌عظمت
مسجد تاریخانه دامغان کهن‌ترین بنای اسلامی استان سمنان است و یکی از با عظمت‌ترین مسجدهای این منطقه محسوب می‌شود. تاریخ ساخت این بنا را سال‌های قبل از 200 هـ .ق می‌دانند و به سبب سبک خاص معماری آن که سبک اسلامی ـ ساسانی است، سازه‌ای بسیار ارزشمند محسوب می‌شود. «تاریخانه» در زبان ترکی به معنای «خانه خدا» است. تمایز مسجد تاریخانه با سایر مسجدهای مشابه در ساخت آن است. در معماری این بنا هدف اصلی برآوردن نیازهای عبادی بوده است، اما در کنار آن جلوه‌هایی از شکوه، عظمت و در عین حال فروتنی دیده می‌شود. ستون‌های به‌کار رفته در این مسجد با محیط پنج متری، شبیه ستون‌های کاخ‌های ساسانی است. این استحکام به حدی است که بسیاری از معماران، مسجد تاریخانه را یکی از بناهای ضدزلزله در دوران اولیه اسلامی می‌دانند.
نشانی: جنوب شرقی شهر دامغان
بخش گردشگری تبیان
برگرفته از جام جمگردآوری ایران شناسی آکاایران
