باغ فین نیازی به معرفی ندارد. حتی اگر اهل سفر به فضاهای تاریخی هم نباشید، نام باغ فین را حتما لا به لای خاطرات مدرسه و کتاب تاریخ به یاد می آورید. یکی از مشهورترین بناهای تاریخی که مسیر حکومت ناصرالدین شاه در آن عوض شد.
فین برای کاشان مثل تجریش برای تهران است. منطقه ای که از دید قدیمی های شهر تفرجگاهی خوش آب و هوا شناخته می شود. کاشانی ها منطقه ای را که باغ فین در آن قرار گرفته‌است, به نام فین کوچک می شناسند. جایی درست در جنوب غربی شهر کاشان. این باغ تاریخی در منتهاالیه جنوب شرقی جاده فین (خیابان امیرکبیر) در شهر کاشان و در مجاورت مظهر چشمه تاریخی سلیمان قرار گرفته‌است. در گذشته در ناحیه فین منظومه‌ای از باغ‌ها وجود داشت که باغ فین با اهمیت‌ترین و در حقیقت نگین آن منظومه بود اما کم کم باغ های دیگر رو به فراموشی رفتند تا امروز تنها فین باشد که استوار و پابرجا تاریخ ایران را به گردشگران یادآوری می کند.
تاریخچه باغ فین
می گویند در دوران بارانی بین آخرین دوره های یخچالی در نجد ایران دریاچه پهناوری گسترده بوده است. این دریا با شروع عهد خشکسالی به تدریج خشک شده و امروز در محل آن کویر بزرگ مرکزی برجاست. در اواخر هزاره ششم در سرزمین حاصلخیز رسوبی در جوار کوهستان و حاشیه کویر مرکزی اولین استقرارها در ناحیه سیلک شناسایی شده است. یکی از مهمترین عوامل این امر که موجب استقرار طولانی در این ناحیه شده را می توان وجود چشمه فین در 2 کیلومتری این ناحیه ذکر کرد. در واقع مهمترین عامل شکلگیری تمدن ها از قدیمی ترین دوران ها در این ناحیه، وجود آب سرشار و دائمی در سرچشمه فین است، که باعث جذب انسان به این منطقه شده و در شکل گیری و پیشرفت تمدن در این ناحیه نقش اساسی ایفا کرده است.
آب چشمه فین به واسطه کیفیت های خاص خود مانند صافی و پاکی و روشنایی کم نظیر و همچنین کیفیت تغییر ناپذیرش همواره مشهور و ضرب المثل بوده است
ناحیه فین
دهخدا در لغتنامه اش فین را این طور معرفی می کند: «فین قصبه ای است در بخش مرکزی شهرستان کاشان که دارای دو قسمت جداگانه فین بزرگ و فین کوچک است، و بعضی آن را فینین نامند. فین در شش هزار گزی باختر کاشان قرار گرفته است و به واسطه کثرت اشجار و آب و هوای خوب یکی از تفرجگاه های اطراف کاشان است، آب آن از چشمه معروف سلیمانیه و سفیدآب تأمین میشود و . . .»
طبق نوشته دونالد ویلبر در کتاب باغ های ایرانی و کوشک های آن: «وقتی مسافر به شهر تاریخی کاشان نزدیک می گردد می تواند در سمت راست جاده، باغ فین را با سروهای زیبایش مشاهده کند، با بازدید از این نقطه می توان گفت که مهمترین نقطه این شهر را دیده است.»
قدیمی ترین
منبع تبیان
