روان شناسی زوج های خوشبخت - 1

افسانه ازدواج اینگونه است: جایی خارج از فضای مادی، روح کامل جفتی قرار گرفته است، روحی که با روح شما سازگار است و پشت همه اینها حقیقتی به نام «ازدواج» نهفته است. همان طور که همه زوج های جوان می دانند بی شباهت به مثالی که توماس ادیسون درباره نوابغ گفته نمی باشد: «که 1 درصد آن ذاتی است و 99 درصد بقیه آن سعی و تلاش». سخت ترین مرحله برای پایدار و سالم نگه داشتن ازدواج نظر جان گوتمی را به خود جلب می کند. او روان شناس دانشگاه واشینگتن است و بیش از 2 دهه است که مشغول حل احساسات پیچیده حیرت انگیزی است که دو انسان را برای یک سال، یک دهه و حتی اگر خوش شانس باشند یک عمر زندگی مشترک به هم نزدیک می کند.

گوتمی که 56 سال دارد بهترین شرایط را فراهم کرده است تا با سعی و تلاش بی وقفه به نتیجه ای دست یابد. در او روح یک دانشمند جاری است و احساسات یک مرد رؤیایی. او بازمانده یک طلاق  است. در حال حاضر، با خانم روان شناسی به نام شوارتز گوتین ازدواج کرده است و از زندگیش فوق العاده راضی است. این دو زوج با هم در کارگاه مرکز تحقیقات مسائل زناشویی کار می کنند. کار دلهره آور آنها این است که احساسات نامحسوس مثل لذت، تنفر و کشمکش ها را به صورت آمار و عدد درآورده اند. مبدأ این تحقیق آزمایشگاه خانوادگی است. این آزمایشگاه شامل مجموعه ای از اتاق های معمولی است که مجهز به دوربین های ویدیویی و مونیتورهای متحرک است که می توانند احساسات و افکار صدها زن و مردی را بخوانند که خودشان به طور داوطلبانه خواستار شرکت در این تحقیق شدند.

این داوطلبان شرح کاملی از اسرار خصوصی زندگی زناشویی شان را برای این محققین بازگو کرده اند. از داشتن روابط عاطفی گرفته تا انجام کارهای جزیی مثل گذاشتن آشغال های بیرون از خانه. نتایج این مطالعات اساس کتاب جدید گوتمن را تشکیل می دهد که شامل ? راهی است که به ما کمک می کند ازدواجی پایدار داشته باشیم. او همچنین امیدوار است که کتابش یک نقشه علمی همراه با جاده هایی به سوی خوشبختی در اختیار زوجین قرار دهد.

در میان نتایج غیرقابل انتظار، او به یافته هایی دست پیدا کرده است. ناراحتی مهمترین عامل برای ویران کردن احساسات زندگی زناشویی نیست ولی با این حال بسیاری از زوجین خوشبخت و موفق به خاطر آن با هم مشاجره می کنند. اهداف بسیاری از روش های درمانی معروف این است که عصبانیت زوجین را کنترل کنند. اما گوتمن به این نتیجه پی برد که دشمن واقعی، داشتن روحیاتی مثل انتقاد، تنفر، حالت تدافعی به خود گرفتن و بی عاطفگی است. تحقیقات او نشان می دهد که بهترین راهی که می توان از دست این دشمن رهایی پیدا کرد آن است که زوجین از خیالات و نگرانی های همسرانشان نقشه ای از عشق ایجاد کنند. همه زوج های خوشبخت از تمامی موانع موجود در مسیر ازدواجشان عبور کنند. تحقیق گوتمن همچنین مخالف روابط مریخی- ونوسی زن و مرد است که اعتقاد دارد زنان و مردان از دو دنیای متفاوت احساسی آمده اند. بر طبق مطالعات او، تفاوت های جنسیتی در به وجود آمدن مشکلات زناشویی تأثیر زیادی دارد اما باعث بروز مشکل نمی شود.

درصد مساوی از زنان و مردانی که از آنها مصاحبه به عمل آمده بود خاطر نشان کردند که «اینکه همسران به طور مساوی همدیگر را دوست می دارند و سعی می کنند همیشه دوست هم باشند مهمترین عامل خوشبختی در روابط زناشویی شان به شمار می رود گوتمن می گوید که می تواند با احتمال بیشتر از درصد بدون این که مرتکب اشتباه شود پیش بینی کند که کدام زوجین کارشان به دادگاه های طلاق ختم می شود.

هفت سال اول زندگی به طور خاص مخاطره آمیز و متزلزل است. زمان متوسط طلاق در این گروه حدود سال پنجم رخ می دهد. مرحله خطرساز بعدی حدود 16 تا 20 سال ازدواج پدیدار می شود که میزان متوسط طلاق در سال شانزدهم اتفاق می افتد. او زندگی زوجی را شرح می دهد که اولین بار به عنوان «تازه عروس و داماد» با آنها ملاقات کرده بود. «حتی آن موقع هم هر مشکلی را که می خواستند با هم در میان بگذارند با طعنه و کنایه یا انتقاد شروع می کردند.» چیزی که گوتمن از آن تحت عنوان «آغاز یک دعوای شدید» یاد می کند. با وجود این که آنها ایمان کامل داشتند که عاشق یکدیگرند و نسبت به روابط شان متعهدند، گوتمن پیش بینی کرد که آنها در یک دردسر بزرگ افتاده بودند. او می گوید که ? سال بعد از هم طلاق گرفتند. تعادل نامساوی اختیارات، همچنین به طور فوق العاده ای در روابط زناشویی خطرناک است. گوتمن این نکته را فهمید که مردی که وظایف و اختیارات خود را با همسرش تقسیم نمی کند احتمال این که زندگی اش در معرض نابودی قرار بگیرد خیلی زیاد است.

چرا در تحقیقمان انگشت روی مردان گذاشته ایم؟ در پاسخ به این سؤال، گوتمن با استناد به اطلاعات و تحقیقاتش می گوید: «بسیاری از زنان، حتی آنهایی که ازدواجی موفق ندارند، بیشتر تمایل دارند تحت تأثیر همسرانشان باشند.» او می گوید: «این مردان هستند که باید اصلاح شوند. تغییرات می تواند ساده باشد مثل صرفنظر کردن از تماشای بازی فوتبال هنگامی که همسرمان نیازمند صحبت با ماست » . گوتمن در ادامه می افزاید: حرکات سر و دست ثابت می کند که مرد با این کار ارزش «با هم بودن» را بیشتر از «من» می داند.

تحقیق گوتمن براساس کار بسیاری از دانشمندان دیگری پایه ریزی شده است که روی احساس در رفتار متقابل انسان تأکید کرده اند. اساس مطالعات اولیه که پیرامون روابط زناشویی بود همان حرف هایی بودند که توسط زوجین در اول زندگی زده می شد. اما این نظرخواهی ها اغلب کامل نبودند. در دهه 1970 ، آزمایشگاه های روان شناسی متعددی دست به این اقدام زدند تا با مشاهده مستقیم روابط زن و مرد بتوانند روابط آنها را مورد بررسی قرار دهند. لطف به یکدیگر و داشتن احساسی خوب وسیله ای جدید برای روان شناسان بود. فیلم ویدئویی نیز ابزار ضبط بصری ای بود که می شد به واسطه تکرار مجدد آن جریانات احساسی بین زوجین را خیلی راحت تر مورد مطالعه قرار داد.

در سال ???? محققانی به نام های پاول اکمان و والاس فزیزن یک سیستم رمز گذاری را برای صورت انسان اختراع کردند که نهایتاً راه دیگری را برای ارزشیابی تبادلات فکری زن و مرد در اختیارشان قرار می داد. اگرچه تأکید مطالعات اولیه روی زوجینی بود که دچار مشکل بودند با این حال گوتمن فکر می کرد که مهم است زوجینی را مورد مطالعه قرار دهیم که ازدواجی موفق داشته اند. او فکر می کرد که زوجین کارشناسان واقعی هستند. از دواطلبانی که در آزمایشگاه بودند مصاحبه هایی راجع به تاریخچه ازدواجشان به عمل آمد. سپس آن زوج ها روبروی دوربین درباره موضوعاتی صحبت می کردند که باعث شده بود نزاعی بین آنها پیش آید.

زوجی که گوتمن در کتابش هم از آن یاد کرده است تیم و کارا نام دارند که مدام سر این مسائل با هم بحث می کنند که مثلاً چرا دوست تیم، بادی، اغلب شب ها را در منزل آنها به استراحت و خوشگذرانی طی می کند. محققان صحنه های اینچنینی را فیلمبرداری کرده و هر ثانیه از ارتباط آنان را مدنظر قرار می دهند تا لحظات خوب و بد مربوط به الگوی آماری خود را محاسبه و به وجود آورند. این الگوی آماری شامل سؤالاتی از این قبیل است: «وقتی مرد مشغول صحبت کردن است چند دفعه همسرش به او چشم غره رفت؟ (که این خود نشانه تنفر است) یا اغلب چند بار مرد عصبی و بی قرار بوده است؟ (که این از علایم استرس و بی صبری است). تعداد دفعات بیانات مثبت و منفی به اضافه اطلاعات به دست آمده توسط دوربین های فیلمبرداری یک تصویر چند بعدی از روابط زن و مرد را در اختیار محققان قرار می دهد. «تیم» و «کارا» نهایتاً به این نتیجه رسیدند که «بادی» می تواند گهگاهی پیش آنها بماند به شرطی که سنت نشود.

ادامه دارد...

روزنامه همشهری