با اهدای پلاسما بدن بهبودیافتگان کرونا ضعیف می شود؟/بیمارستان ها می توانند از سازمان انتقال خون درخواست پلاسما دهند

118

1399/2/21

17:54


با اهدای پلاسما بدن بهبودیافتگان کرونا ضعیف می شود؟/بیمارستان ها می توانند از سازمان انتقال خون درخواست پلاسما دهند

سلامت نیوز:مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با بیان اینکه :«اهدای پلاسما برای درمان کرونا از بهبودیافتگان برای مردم جدید و عجیب است در این میان شایعات نیز جو را به هم ریخته است.» گفت: «نگرانی هایی در جامعه است که بهبودیافتگان کرونا تصور می کنند اگر پلاسما اهدای کنند بدنشان ضعیف می شود و دوباره کرونا می گیرند. »


به گزارش سلامت نیوز، دکتر پیمان عشقی، در نشست خبری با خبرنگاران از طریق ویدئوکنفرانس در پاسخ به سوال خبرنگار سلامت نیوز درباره شرایط اهدای پلاسمای بهبودیافتگان کرونا، گفت:« شرایط اهدای پلاسمای بیماران بهبود یافته کرونا کاملا با برنامه کشوری اهدای پلاسما تطبیق دارد. سن افراد اهداکننده باید بین ۱۸ تا ۶۰ سال باشد و از بهبودیافتگان زیر ۱۸ و بالای ۶۰ سال پلاسما نمی گیریم.همچنین از بهبودیافتگانی که دچار فشارخون بالا و دیابت باشند نیز پلاسما دریافت نمی کنیم. بهبودیافتگان می توانند بعد از ۲۸ روز از بهبودی کامل برای اهدای پلاسما مراجعه کنند.»


وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار سلامت نیوز مبنی بر اینکه پلاسماهای جمع آوری شده از بهبودیافتگان کرونا دراختیار کدام بیمارستان ها برای درمان مبتلایان به کرونا قرار می گیرد، گفت:« کلیه بیمارستان های سراسر کشور بخصوص در استان هایی که پلاسما جمع آوری می شود پزشک درمانگر با مسوولیت خودش می تواند با مجوز معاونت سلامت و درمان دانشگاه از سازمان انتقال خون درخواست پلاسما کنند و اگر پلاسما داشته باشیم در اختیارشان می گذاریم. اما نباید اول القا نیاز کنیم بعد برویم دنبال اهداکننده پلاسما باید اهداکننده پلاسمای صورت گیرد تا بعد در اختیار بیماران قرار دهیم.»


وی به مناسبت روز جهانی تالاسمی گفت:« تالاسمی مشکل اصلی بسیاری از کشورهایی است که در روی کمربند تالاسمی قرار دارند و ایران هم یکی از این کشوها است. میزان تولد تالاسمی ها کاهش پیدا کرده ولی هنوز ۲۰ درصد خون کشور را برای این بیماران مصرف می کنیم . با تمام تلاش ها خونی که در اختیار تالاسمی ها قرار می گیرد یکی از استانداردترین خون ها در سطح جهان است.»


وی گفت:« در بحران کرونا دنیا با کمبود خون مواجه شد اما در ایران به بحران نزدیک نشدیم و در یک ماه اخیر سطح ذخیره خونی ما خوب بوده است. استانداران نقش مهمی در تبلیغ پویش های اهدای خون داشته اند و مردم دست به دست هم دادند که کمبودی نداشته باشیم که این یکی از افتخارات جامعه ایران است و الان ذخایر خونی ما در حد قابل قبولی است.»


وی گفت:« در پروژه ملی جمع آوری پلاسمای بهبودیافتگان در ۱۷ استان اصلی، پایگاه ها در خدمت بهبودیافتگان کرونایی هستند. افرادی برای اهدای خون و پلاسما می ایند که هیچگونه احتمال ابتلا به کرونا را ندارند و ۲۸ روز بعد از بهبودشان دیگر ناقل نیستند و می توانند اهدای خون کنند.»


وی با بیان اینکه پلاسما درمانی در بیماری های مختلفی استفاده می شود،‌گفت:« از آبله مرغان گرفته تا انفلوانزاها و بیماری های تنفسی و سارس و مرس پلاسما درمانی نتایج خوبی داشته است. چین اولین کشوری بود که از این روش استفاده کرد ما نیز دومین کشور در استفاده از این روش درمانی بودیم. هر روش درمانی ابتدا باید به صورت کارآزمایی بالینی شروع شود و بین مورد و شاهد در دو بازو با شرایط کاملا مشابه به یکی پلاسما بدهند و به بیمار دیگری ندهند و در یک بازه زمانی این افراد را رصد کنند انجام این کارآزمایی کار سختی است . اطلاعات و مطالعات در کشور ما تمام شده و بزودی با تایید ستاد ملی مقابله با کرونا نتایج آن منتشر می شود. هرچه زودتر پلاسما را به بیماران مبتلا به کرونا رساندیم نتایج بهتری گرفتیم و با پلاسما درمانی از ورود بیمار به ای سی یو جلوگیری شد.»


وی افزود:«ما گزارش موردی بر روی ۵۰ بیمار بدحال داشتیم که هنوز مراحل چاپ و انتشار را طی نکرده که گزارش خواهد شد و کارآزمایی هم متعاقبا اعلام خواهد شد. به دلیل نتایج خوب این روش درمانی، همه وارد کارازمایی و درمان های موردی پلاسمادرمانی شده اند.این روش درمانی، روش ساده ای است. سالانه ۸۰۰ هزار واحد پلاسما به بیماران می دهیم و چندهزار واحد هم از بیماران کرونایی بهبودیافته به بیمارانی می دهیم که نیازمند آنتی بادی هستند.»
وی درباره دلایل عدم استقبال از اهدای پلاسما از سوی بهبودیافتگان کرونا گفت:« متاسفانه استقبالی که انتظار می رفته انجام نشده است شاید انتظارات ما هیجانی بوده است. اهدای خون یک فراینده شناخته شده ای برای مردم است ولی اهدای پلاسما یک خبر جدیدی است که به مردم دادیم البته سالانه ۵۰۰ هزار لیتر پلاسما تولید می شود که ۳۰۰ هزار لیتر آن را موسسات خصوصی تولید می کنند و سازمان انتقال خون ۲۰۰هزار لیتر از اهدای خون پلاسما را جدا می کند.»


وی افزود:« اهدای پلاسما برای درمان کرونا از بهبودیافتگان برای مردم جدید و عجیب است در این میان شایعات نیز جو را به هم ریخته است بنابراین باید پیش بینی مان را منطقی تر کنیم.نگرانی هایی در جامعه است که بهبودیافتگان کرونا تصور می کنند اگر پلاسما اهدای کنند بدنشان ضعیف می شود و دوباره کرونا می گیرند. در حال حاضر حدود دو ماه و نیم است که از بحران کرونا می گذرد ما از بیمارانی که یک ماه از بهبودشان گذشته برای اهدای پلاسما دعوت کردیم و الان پیک اصلی بهبود یافته های ما بعد از این خواهد بود. »

دکتر عشقی در ادامه گفت:« در نیویورک در عرض چند روز اول هزار اهدا صورت گرفت و ما درعرض دو هفته ۲۵۰ اهدا داشتیم. سبقت در کار خیر مردم ایران همیشه زبانزد بوده امیدواریم برای اهدای پلاسما به میدان بیایند. اهدای خون و پلاسما باید داوطلبانه باشد سازمان درمورد بیماران کرونایی هزینه رفت و برگشت آنها را در اختیار آنها قرار می دهد.»


وی گفت:« سازمان انتقال خون زودتر شروع به جمع آوری پلاسما کرد شاید یک ماه دیگر از لحاظ تبلیغاتی زمان مناسب تری بود یعنی کارآزمایی ها به نتیجه رسیده بود ولی ما پیش بینی کردیم که سیر آنتی بادی در بهبودیافتگان نزولی است لذا یک ماه زودتر شروع به جمع اوری پلاسمای بهبودیافتگان کرونا کردیم.»

وی افزود:« در بیمارستان هایی که معین کرونا هستند تراکت های تبلیغاتی را برای بیماران فرستادیم که یک ماه بعد از بهبودی اهدای پلاسما کنند که اگر به فصل پاییز رسیدیم حداقل ۳ تا ۵ هزار لیتر در اختیارمان باشد که در موج بعدی در اختیار مبتلایان به کرونا بگذاریم همه اینها منوط به این است که کارازمایی بالینی برای بیماران نجات بخش باشد.»

وی درباره میزان اهدای خون در ماه رمضان گفت:« اهدای خون در هفته اول ماه رمضان حدود ده درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته ولی در هفته دوم این رقم بهبود پیدا کرده است به طوری که ذخایر تمام استان ها قابل قبول است و به طور میانگین مراکز انتقال خون برای ۶ و نیم روز خون دارند و بالای ۹۵ درصد خون درخواست شده را دراختیار مراکز درمانی کذاشتیم.»


وی درباره آمار اهدای پلاسما از سوی بهبودیافتگان کرونا،‌گفت:« در عرض دو هفته اول ۲۵۰ واحد پلاسما اهدا شده که حدس می زدیم بالای ۶۰۰ واحد اهدا شود. میانگین سنی اهداکنندگان از ۳۵ سال تا ۴۵ سال بوده است. از یک طرف مراجعات بانوان برای اهدای پلاسما بیشتر از اهدای خون بوده و این باور را دارند که اهدای خون برای آنها مناسب نیست ولی متاسفانه خانم هایی که سابقه بارداری و سابقه زایمان دارند از پلاسمایشان نمی توانیم مستقیم استفاده کنیم بلکه باید آن را ذخیره کنیم و بعدا اگر تبدیل به دارو شود می توانیم برای تهیه داروی ضدکرونا از آنها استفاده کنیم.»


وی درباره تعداد بیماران بهبود یافته با پلاسما گفت:« برای تعرفه فراورده های خونی نیاز است که شورای عالی انتقال خون تصمیم بگیرد هنوز تعرفه فراورده های خونی تغییری نکرده و هنوز سازمان انتقال خون از دانشگاه ای سراسر کشور بیش از ۲۰۰ میلیاردتومان طلبکار است. »


وی گفت:« یکی از معضلات کارازمایی بالینی ما این بود که به اهداکنندگان به سختی دسترسی داشتیم. در ۲۴ اسفند ماه گذشته کارازمایی بالینی را شروع کردیم که سه هفته بیشتر از بیماری نگذشته بود.ما از بهبودیافتگانی که ۳ هفته بهبود یافته بودند پلاسما می گرفتیم و اهداکننده پلاسما بسیار کم بود و خیلی از بیماران که زیر مطالعه رفته بودند یک هفته تا ده روز گذشته بود و پلاسما به انها نرسید و مشکل ذخایر پلاسما ما را در کارآزمایی دچار مشکل کرد.»


وی گفت:« اینکه چقدر تجهیزات خون داخلی و خارجی است متاسفانه باید گفت کیسه ها و تجهیزات مصرفی اصلی در انتقال خون بخصوص کیسه های فیلتردار و کیت های ازمایشات غربالگری بیماری های عفونی و دستگاه هایی که با این کیت ها کار می کنند و تجهیزات عمدتا خارجی است و این معضلی است که با آن مواجه هستیم. یکی دو شرکت در خصوص تولید کیت و کیسه وارد شدند ولی کیفیت کیسه های تولید شده آنها در شان ملت ایران نبود. یک شرکتی برای تولید کیت و کیسه و تجهیزات در زمانی که برجام گشایشی بوجود اوره بود با یک کمپانی اروپایی تعامل کرده بود که در ایران تولید شود اول انتقال تکنولوژی و سپس مستقل تولید شود که با شیطنت امریکا این همکاری معوق ماند.»


وی در پاسخ به اینکه آیا از اهداکنندگان خون تست کرونا گرفته می شود،‌گفت:« ضرورتی برای گرفتن تست کرونا قبل از اهدای خون نیست. تاکنون هیچ منبع علمی نشان نداده که ویروس های تنفسی از جمله کرونا با اهدای خون منتقل می شود. ما بعد از یک ماه از بهبود علایم بالینی فرد مبتلا یا اخرین تماس با یک بیمار کرونایی از یک فرد خون می گیریم این استاندارد جهانی است. ما حتی استانداردهای اهدای خون را پایین نیاوردیم ولی امریکا استانداردهای اهدای خون را پایین اورد یعنی از افرادی که آلوده تلقی می شوند نیز خواست خون اهدا کنند ولی ما هیچکدام از استانداردهایمان را تغییر ندادیم از لحاظ امنیت خون، پلاسما و خونی که در ایران گرفته می شود منطبق با بالاترین استانداردهای جهانی است.»


وی در پاسخ به اینکه شاخص اهدای خون در کشور به ازای هر هزار نفر چقدر است و چند درصد از داروهای مشتق از پلاسما با پلاسمای ایرانی تامین می شود، گفت:« شاخص اهدای خون در کشورمان تا سال ۹۵ رشد صعودی داشت و به حدود ۲۷ در هزار رسیده بود و یکی از بالاترین شاخص ها را در جهان و منطقه داشتیم. وقتی که جلوی سیاست جمع آوری پلاسمای تولیدی را در سازمان گرفتم سه چهار سال سیاست سازمان انتقال خون جمع آوری پلاسما برای تولید دارو بود و سازمان انتقال وارد این عرصه شده بود در حالی که در همه جای دنیا بخش خصوصی معمولا این کار را انجام می داد نه سازمان. هدف گذاری ۲۰۰ هزار لیتر در سال‌های ۹۵ تا ۹۸ به ۴۰ هزار لیتر رسید، اما شاخص اهدای خون کاهش یافت و ۱۷ هزار لیتر پلاسمای استحصالی کاهش پیدا کرد. خیلی ها هم به دلیل اینکه اهدای پلاسما نیت اصلی شان نبود بلکه اهدای خون نیتشان بود و به پایگاه ها که مراجعه می کردند به اهداکنندگان می گفتند به جای خون پلاسما اهدا کنید و به همین دلیل مردم دیگر برای اهدای خون هم مراجعه نمی کردند و آمار اهدای خون در کشور به ۲۵ و نیم در هزار رسید. بحران کرونا سبب شد اهدای خون از ۲۵ ونیم در هزار به ۲۴ در هزار برسد اما امیداریم با برطرف شدن کرونا به آمار هدف گذاری شده که ۲۶ در هزار است برسیم و سال بعد به ۲۷ درهزار برسیم و به امار قبلی خود برسیم.»


وی خاطرنشان کرد:« بحران کرونا در جهان سبب افت شدید اهدای خون شد. به عنوان مثال نیویورک ۷۵ درصد افت ذخایر خونی داشت و ایران در اوج بحران کرونا ۳۵ درصد افت اهدای خون داشت.»
وی در پاسخ به اینکه خون های اهدایی برای پالایش و فراوری به کدام کشورها ارسال می شود،‌گفت:« پالایش قراردادی یکی از دستاوردهای مثال زدنی سازمان انتقال خون بود. سازمان انتقال خون با بالا بردن استانداردهای خود سبب شد پلاسمای ایران را استاندارد تلقی کنند. در ایران عمده پلاسماهایی که استحصال می شود مورد تایید است هنوز خیلی از کشورهای دنیا پلاسمایشان را امحا می کنند ولی ایران پلاسما را برای تولید دارو به پالایشگاه های معتبر دنیا می فرستد بنابراین به ازای هر کیسه پلاسمایی که از پایگاه های انتقال خون تحویل پالایشگرها می شود ۱۵۰ هزارتومان هم پول می گیریم که اگر به ستاد مرکزی بیاید و در ستاد مرکزی تحویل پالایشگا های بین اللملی بدهیم لیتری ۱۸۰ هزارتومان است متناسب با این پلاسمایی که تبدیل به دارو می شود سازمان غذا و دارو مابه التفاوت را تعیین می کند و مبلغ آن بستگی به بازار جهانی دارد.»


وی درباره کمبود ذخایر خونی در استان سیستان و بلوچستان گفت:« در سیستان و بلوچستان زاد و ولد تالاسمی ها بالاست و دو سوم تالاسمی های کشور در سیستان و بلوچستان به دنیا می ایند. با راه اندازی ازمایشگاه تشخیص قبل از تولد موج سنگین تالاسمی ها به دنیا نمی ایند و حداقل از تولد دو هزار بیمار تالاسمی جلوگیری شده است.ما آمار روز به روز تمام استان ها و شهرستان ها را داریم و میزان تولید خون برای کلیه مراکز درمانی تالاسمی در سیستان و بلوچستان بالای ۹۷ درصد بوده اینکه می گویند در سیستان و بلوچستان خون کم داریم را بارها شنیدم و از انجمن تالاسمی موضوع را پیگیری کردیم که می گویند چنین چیزی نیست. »


وی افزود:«اگر در سیستان و بلوچستان خون نباشد امروز درخواست خون کنند ۲۴ ساعت بعد خون مورد نیازشان از اردبیل برای آنها ارسال می شود. برخی استان ها ده روز ذخیره خون دارند بنابراین شبکه خونرسانی ما قطعا توان پوشش سیستان و بلوچستان را دارد.انجمن تالاسمی و دانشگاه های علوم پزشکی زاهدان و ایرانشهر یا بیمارستان ها مستند بگویند چند کیسه خون درخواست کردند و چند کیسه ما در اختیارشان گذاشتیم ما پاسخگو خواهیم بود.»


وی در پاسخ به اینکه برای دریافت پلاسما از بهبودیافتگان آیا ادعای فرد بهبودیافته برای اهدای پلاسما کافی است، گفت:« بهبودیافتگان کرونا باید آزمایش مولکولی خود را بیاورند که نشان دهد مبتلا به کووید ۱۹ بوده و PCR آنها مثبت بوده همچنین یک پزشک واجد صلاحیت در مراکز تشخیص کووید ۱۹ باید به ما یک مستندی ارائه دهند. بسیاری از بیماران نیز در روزهای ابتدایی شیوع بیماری به دلیل کمبود تست PCR، آن را انجام نداند ولی سی‌تی اسکن به خوبی بیماری را تشخیص می‌داد و در چنین مواقعی با این مدارک و تشخیص پزشک معتمد می‌توانیم پلاسمای خون این فرد را بگیریم. البته خود ما نیز در مراکزمان تست ۱۵ دقیقه‌ای از بیمار می‌گیریم که تمام موارد ذکر شده را تصدیق کند.»

مطالب مشابه


نظرات


تصویری


ویدئو