سلامت نیوز:طبق آخرين اخبار دريافتي از سازمان‌هاي دخيل در امر مديريت حوادث و سوانح، متاسفانه شمار افراد غرق شده در رودخانه ها، سدها، استخرهاي کشاورزي، سواحل و محيط‌هاي آبي بي‌ناجي رو به افزايش است و در اين ميان مسافرين ناآشنا به فنون شنا بيشترين قربانيان اين حوادث را تشکيل مي‌دهند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ،ساليانه نزديک به هزار و 500 نفر از هموطنان به ويژه مسافران تابستاني در رودخانه ها، سدها، استخرهاي کشاورزي، سواحل و محيط‌هاي آبي و دريايي غرق مي‌شوند و بي‌توجهي و دانش ناکافي نسبت به خطرات محيط هاي آبي، از مهم‌ترين علل غرق‌شدگي اين افراد به ويژه در فصل تابستان است. طبق آمار سازمان پزشکي قانوني کشور سال گذشته هزار و 275 نفر بر اثر غرق‌شدگي جان خود را از دست دادند که از اين تعداد خوزستان با 151 فوتي در صدر آمار غرق‌شدگي قرار دارد و مازندران با 109 و گيلان با 108 متوفي در جايگاه‌هاي بعدي هستند و بيش از يک سوم غرق‌شدگي‌ها يعني 468 مورد نيز در رودخانه‌ها رخ داده است.
يکي از جذابيت‌هاي فصل تابستان، شناکردن و آب‌تني است و اين فقط مختص افرادي نيست که شنا بلدند، بلکه زدن به دل آب و زير آبي رفتن و شيرجه زدن در دل آبي دريا يا خنکاي رودخانه جذاب براي هر فردي لذت‌بخش و مفرح است. رودخانه‌ها، سدها، استخرهاي کشاورزي، سواحل و محيط‌هاي آبي و دريايي کشور به رغم زيبايي ها و آرامشي که در ظاهر دارند، براي افراد ي که هنگام شنا محتاط نباشند يا با فنون شنا آشنا نشدند، خطر غرق شدن در پي دارد بطوريکه همه ساله شاهد سوگ خانواده‌هاي فراواني هستيم.
به طور قطع صحنه‌هاي غم‌انگيز غرق‌شدگي افراد مختلف اعم از کودکان و نوجوانان يا حتي بانوان در سواحل شمالي و جنوبي رودخانه‌ها، سدها، استخرهاي کشاورزي و نظاير آن، هشداري به مسافران تابستاني، گردشگران و شهرونداني است که همه ساله براي شنا راهي اين مناطق و امکان مي‌شوند. در همه جاي دنيا شنا در خارج از طرح‌هاي سالم‌سازي و ايمن همراه با مخاطرات بسياري است زيرا در اين مکان‌ها تمهيدات لازم براي نجات افراد در نظر گرفته نشده است.
براي برخي استان‌ها مثل خوزستان، مازندران و گيلان که به گفته سازمان پزشکي قانوني در صدر آمار غرق‌شدگي‌ها در کشور قرار دارند، پرداختن به موضوع غرق‌شدگي و آگاهش بخشي به افراد، مسافران و گردشگران بايد بيش از پيش صورت پذيرد تا شاهد کاهش چشمگير موضوع غرق‌شدگي باشيم.
همچنين طبق آماري ديگر، بيش از يک سوم غرق‌شدگي‌ها در رودخانه‌ها رخ داده است. با اين تفاسير اين موضوع بايد يک دغدغه هميشگي باشد و براي پيشگيري از وقوع اين بحران خانمان‌سوز، چاره‌اي انديشيده شود. بحراني که در سال‌هاي گذشته خانواده‌هاي زيادي را عزادار کرده و بسياري را به سينه خاک سپرده است. اگر در تعطيلات تابستاني مي‌خواهيد از شناکردن در اماکن آبي لذت ببريد، رعايت کردن نکات ايمني از ضروريات است.
غرق‌شدن معمولا آن‌طور که انتظارش را داريم بوجود نمي‌آيد و هميشه آن علايمي که در ذهن داريم را نخواهد داشت. در نخستين اقدام همه بايد توجه داشته باشند هميشه پيشگيري بهتر از درمان است.زماني که مي‌خواهيد شنا کنيد بايد بدانيد عمق آب در اطراف‌تان چقدر است و چه ويژگي‌هايي دارد. مخصوصا زماني که در محيطي غير از محيط استخرهاي خانه و نظاير آن شنا کرده و از فضاي طبيعت استفاده مي‌کنيد.
غرق‌شدگي چيست؟
غرق‌شدگي عبارت است از فرآيند منجر به اختلال تنفسي اوليه در اثر فرو رفتن ياغوطه‌ور شدن دريک محيط مايع. عواقب غرق شدگي با عناوين مرگ، بيماري يا بدون عوارض دسته‌بندي شده است. فرآيند غرق شدن شامل زنجيره‌اي است که وقتي راه هوايي فرد زير سطح مايع قرارمي گيرد، شروع مي شود. در اين زمان فرد به طور ذاتي تلاش مي‌کند نفس خود را نگه دارد. در ادامه ممکن است باعث شود به طور ناخواسته مايع به راه هوايي فرد وارد شود. اگر نجات يا رهايي از اين وضعيت رخ ندهد، هيپوکسي افزايش مي‌يابد و اختلال در چندين سيستم حياتي بدن رخ مي دهد.
قوانين ايمني در مناطق تفريحي
در همه جاي دنيا اين قوانين از جمله نصب تابلوهاي هشداري در اطراف آبراه‌ها سدها و درياچه‌ها، استقرار ناجيان غريق و تجهيزات مربوطه در حاشيه سدها و درياچه‌ها الزامي است و کارکنان مجموعه تفريحي آبي لازم است دوره‌هاي غريق نجات را در مراکز مورد تأييد فدراسيون نجات غريق بگذارنند. همچنين نصب تابلو اسامي، تلفن و نشاني نزديک‌ترين مراکز درماني، اورژانس، آتش نشاني و... در حاشيه رودخانه، سد و درياچه الزامي است.
استخرها و درياچه‌هاي پارک‌هاي تفريحي بايد داراي گارد محافظ به ارتفاع حداقل 150 سانتي متر و حريم حداقل دو متر باشد. عمق درياچه و استخر پارک هاي تفريحي نبايد بيش از يک و نيم متر در نظر گرفته شود و حتما بايد پيرامون حوض ها و استخرهاي خانگي از نرده هاي حفاظ استفاده کنيد.
آشنايي با مخاطرات پنهان درياي خزر
يکي از مکان‌هايي که براي مردم ايران لذت‌بخش است، سفر به شمال و شنا و آب‌تني کردن در درياي خزر است. در برخي نواحي درياي خزر عمق آب در ابتدا کم نشان مي‌دهد ولي عمق‌هاي ناگهاني دارد. در اين حالت اگر لحظه‌اي غفلت کنيد ممکن است جريان آب شما را به سمتي بکشاند که در نهايت دچار حادثه و غرق‌شدگي شويد. در اين خصوص حتما توصيه‌هاي منجيان غريق را که در سواحل مستقر هستند، جدي بگيريد؛ چرا که شنا در دريا با شنا در استخر متفاوت است و در دريا عواملي مانند رژيم موج، جريان هاي شکافنده، بستر دريا، ناهمواري کف دريا و نبود و يا کمبود ناجي غريق مي‌تواند خطرناک باشد.
جريان شکافنده يا مرگبار
جريان شکافنده، جرياني از آب است که از ساحل به سمت دريا حرکت مي کند و شناگران را با خود به داخل دريا مي کشد. در صورت مواجهه با جريان شکافنده، هرگز مستقيما برخلاف آن شنا نکنيد. اگر توان بدني کافي داريد، موازي با ساحل شنا کنيد تا از جريان خارج شويد؛ اگر توان بدني کافي نداريد، سعي کنيد همراه جريان به سمت دريا برويد و زماني که جريان متوقف شد به صورت مورب به سمت ساحل شنا کنيد.
در اين ميان آشنا نبودن به فنون اوليه شنا، عدم‌آشنايي کافي با محيط شنا، مجهز نبودن به تجهيزات اوليه شنا، توفاني بودن دريا، به هم خوردن تعادل عادي فرد در دريا و به هم خوردن مورفولوژي بستر دريا و يا رودخانه در اثر پيشروي و سيل از عوامل اصلي افزايش تعداد غرق شدگان در سه استان شمالي کشور است. کساني که براي شنا وارد آب مي‌شوند بايد مهارت‌هاي اوليه فن شنا را آموزش ديده باشند.
از طرفي بسياري از افراد فکر مي‌کنند که اگر شناگر مهاري در استخر هستند مي‌توانند در محيط‌هاي طبيعي نظير دريا و رودخانه ها نيز شناکنند، در حالي که شنا در دريا بسيار متفاوت از شنا در استخر است زيرا پيشروي و پسروي آب دريا و سيل رودخانه‌ها باعث تغييرات شديد زمين‌شناسي در بستر و محيط‌هاي طبيعي دريا مي شود در نتيجه شنا در منطقه شناسايي نشده و غيرايمن خطرناک است و بر همين اساس طرح سالم سازي دريا از اهميت بسزايي برخوردار است.
محدوده شنا در اين دريا، مناطقي در طرح‌هاي سالم‌سازي هستند که بستر درياي آن از سوي کارشناسان مربوطه تائيد شده و محدوده آن به دليل وجود علائم مشخص‌کننده دريايي و عدم تردد قايق هاي مسافري و حضور مستمر ناجيان غريق براي شنا کردن مناسب است؛ از اين رو توصيه مي شود مردم از شنا در مناطقي که از بستر آن آگاهي ندارند، پرهيز کنند.
نکات ايمني هنگام شنا
مسافران تابستاني از شنا در سواحل ناشناخته جدا خودداري کنند، زودتر از دو ساعت پس از صرف غذا به شنا نپردازند، فقط در مناطق تحت نظارت ناجيان غريق شنا کنند و با ديدن پرچم سياه و قرمز از شنا در منطقه خطر پرهيز کنند. مسافران تابستاني حتي‌المقدور در مسافت‌هاي طولاني به موازات ساحل شنا کنند، هنگام رعد و برق و توفان سريعا از آب خارج شوند، براي شوخي و گول زدن ديگران، خود را به حالت غريق نياندازند و هيچ‌گاه به تنهايي شنا نکنند و هيچ گاه در تاريکي براي شنا به دريا نروند، در کنار دريا همواره مراقب کودکان خود باشند، از هل دادن يکديگر در آب جدا خودداري کنند و هنگام شنا در فاصله زياد مراقب قايق‌هاي عبوري باشند.
در صورت نبود ناجي غريق هنگام نياز فرد در حال خطر، اگر عمق آب دريا مناسب بود با ايجاد زنجيره انساني و با گرفتن دست يکديگر و در صورت عمق زياد با پرتاب وسايلي که خاصيت شناور دارد مانند يک تکه چوب يا کلمن آب، فرد را نجات دهند؛ استفاده از تيوب هاي لاستيکي مي تواند خطرناک باشد از اين رو فاصله خود را با ساحل ثابت نگه داريد و همواره تذکرات ناجيان غريق را جدي بگيريد.
شناکردن در سدها
در بعضي موارد مخصوصا در سدها و آب‌بندها لجن‌هايي تشکيل مي‌شوند که حتي شناگران ماهر را به کام مرگ مي‌کشاند. هنگام شنا آنها به پاي شناگران بسته مي‌شود و مانع بالا آمدن فرد و در نهايت مرگ او مي‌شوند. از همه مهم‌تر اينکه، در مکان‌هايي شنا کنيد که منجي غريق حضور داشته باشد.
آمارها نشان مي‌دهد بيش از 90 درصد غرق‌شدگي به زمان‌ها و مکان‌هايي مربوط مي‌شود که افراد در جايي اقدام به شنا و آب‌تني مي‌کنند که منجي غريق حضور ندارد. با برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده طي سال‌هاي اخير، اکثر مناطق آبي و حادثه‌خيز کشور به حضور منجيان غريق و سازمان جمعيت هلال‌احمر مجهز شده‌اند، بنابراين افراد و مسافران حتما از اين مکان‌هاي امن براي شناکردن استفاده کنند.
شيرجه نزنيد
بهتر است کمي در محيط اطراف‌تان راه برويد تا آشنايي اوليه‌اي از آنجا به‌دست آوريد. از طرفي گاهي اوقات ممکن است به خاطر خطاي ديد، متوجه بعضي موانع موجود در آب مثل سنگ‌ها نشويد. بنابراين هرگز در چنين مکان‌هايي شناکردن را با شيرجه آغاز نکنيد.
جريان آبي را جديد بگيريد
سعي کنيد وارد رودخانه‌هاي با جريان قوي نشويد. اگر در چنين موقعيتي قرار گرفتيد سعي کنيد به پشت شنا کنيد و پاهايتان در آب باشد تا در صورت برخورد با مانع، کمتر آسيب ببينيد. زماني که به قسمت ضعيف‌تر آب رسيديد، به سمت خشکي شنا کنيد.
تنها شنا نکنيد
اگر برايتان ممکن است، با دوستان به تفريح و شنا برويد که در صورت بروز مشکل بتوانند به شما کمک کنند. البته بايد اميدوار باشيد با کساني شنا مي‌کنيد که شناگران ماهري هستند و در صورت بروز مشکل مي‌توانند به شما کمک کنند. خودتان نيز هميشه حواستان به همه دوستانتان باشد اگر کسي را ديگر نمي‌بينيد، احتمالا او نياز به کمک دارد.
توصيه‌هاي ايمني را رعايت کنيد
در مکان‌هاي ممنوعه و سالم‌سازي نشده مثل سدها، آبگيرها، کانال‌هاي آب‌رساني و رودخانه‌ها شنا نکنيم و به ديگران نيز تذکر دهيم. در هنگام شنا و استفاده از قايق‌هاي تفريحي از جليقه نجات استفاده کنيد. در مکان‌هايي که ناجي غريق حضور ندارد، شنا نکنيد.
هشدارها و توصيه‌هاي منجيان غريق را محترم شمرده و به آن عمل کنيد. مهارت شنا و امدادرساني هنگام غرق‌شدگي را بياموزيد. هنگام شنا در مکان‌هاي سالم‌سازي شده، مراقب کودکان و سالمندان باشيد. از شناکردن در مکان‌هايي که با تابلوي «شنا ممنوع» مشخص شده‌اند، خودداري کنيد. در هنگام خستگي و پس از استفاده از داروهاي خواب‌آور شنا نکنيد. از شناکردن درآبراه‌هاي عميق، آب‌هاي خروشان، جريان شديد و غيرمجاز خودداري کنيد.
استخرهاي کشاورزي؛ تله‌هاي آماده مرگ
آمارهاي پزشکي قانوني در سال 1398 بيانگر آن است که از هزار و 275 مورد حادثه منجر به مرگ در آب، حداقل 140 مورد حوادثي بوده‌اند که در استخرهاي کشاورزي رقم خورده است، با اين تعداد غرق شده، مي‌توان گفت غرق‌شدگان در استخر از لحاظ تعداد، بعد از غرق‌شدگان در رودخانه‌ها و درياها، در رديف سوم تعداد جانباختگان قرار مي‌گيرند.
غرق‌شدگي در استخرهاي کشاورزي، معمولا مرگ‌هاي زنجيره‌اي است، در بيشتر مواقع اين زنجيره‌اي بودن حوادث به اين علت است که بعد از سقوط يک فرد به داخل استخر، افراد خانواده و يا دوستانش براي نجات او به آب مي‌زنند اما در بيشتر موارد نمي‌توانند فرد غرق شده و خودشان را نجات دهند و به اين صورت است که تعداد جانباختگان گاهي حتي به دو يا سه نفر مي‌رسد اما سوال اصلي اين است که اين استخرها چرا اينقدر تلفات مي‌دهند؟
حصارهاي ايمني که نيستند
نداشتن حصار يکي از مهم‌ترين دلايلي است که باعث وقوع حوادث مرگبار در استخرهاي کشاورزي مي‌شود، از آنجا که اين استخرها در باغ‌ها يا در زمين هاي کشاورزي و در مناطقي پوشيده با درخت و گياهان قرار دارند در بسياري از موارد افراد هنگام عبور از نزديکي استخر به داخل آب مي‌افتند و چون کسي در آن اطراف نيست که به کمک آنها بيايد غرق شده و جان مي‌بازند.
با آنکه استخرهاي سيماني کشاورزي هم هر ساله تلفات زيادي مي گيرند اما بيشتر جانباختگان اين استخرها کساني هستند که در استخرهاي کشاورزي چند‌منظوره ژئوممبران غرق مي‌شوند. استخرهاي ژئوممبران به صورتي ساخته مي‌شوند که برخلاف استخرهاي سيماني، نه پله اي دارند که بتوان در صورت افتادن در استخر از آن ها خارج شد و نه لبه اي دارند که بتوان از آن گرفت و تا رسيدن کمک خود را روي آب نگه داشت.
ورق هاي ژئوممبران حالتي شبيه پلاستيک فشرده دارند که مخصوصا وقتي خيس شوند خيلي ليز هستند و به اين ترتيب اگر کسي در استخر بيفتد نمي تواند از روي اين ورق هاي ليز، خودش را به بيرون استخر کشانده و زندگي اش را نجات دهد.
خطرات شنا در مناطق ناامن
با يادآوري موارد ذکر شده در اين گزارش بايد حساسيت لازم در خصوص خطرات و پيامدهاي شنا در مکان هاي ناامن رودخانه ها در ميان مردم ايجاد شود تا آمار غرق شدگان کاهش يابد. همچنين اگر آگاهي لازم درباره شنا کردن در مناطق ناامن و پرخطر بوجود بيايد، شاهد حوادث غرق‌شدگي نخواهيم بود و براي برون‌رفت از اين معضل حتي جان يک انسان ارزشمند است و وظيفه همه دستگاه‌هاي متولي و مرتبط حفظ جان شهروندان است و بايد زمينه آن فراهم شود.
در اين ميان، آموزش افرادي که در حاشيه رودخانه‌ها زندگي مي‌کنند، براي کمک به افراد غرق شده بسيار مفيد و کارساز است چرا که شايد تنها راه سرگرمي اين افراد که معمولاً از جوامع روستايي و عشايري هستند، همين شنا در رودخانه ها و کانال‌هاي بومي محسوب مي‌شود و در اين راستا بايد فرهنگ‌سازي شود که کانال‌ها و رودخانه‌ها جاي مناسبي براي شنا نيستند و بايد از شنا در مناطق ممنوعه خودداري شود تا مبادا شادي‌هاي خانواده اي براي هميشه خاموش شود.
