زمان دقیق شهادت امام حسن مجتبی (ع)

زمان دقیق شهادت امــام حســن مجتبی (ع)

امــام حســن علیه السلام نخستين فرزند امام علی علیه السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها اســت كه در نيمه ماه مبارك رمضان سال سوم هجرى قمرى در مدينه منوره ديده به جهان گشود و با تولد خويش، در جدش پيامبر صلی الله علیه و آله و ساير اهل بيت علیهم السلام شادى و نشاط ويژه اى پديد آورد.

امــام حســن علیه السلام بنا به روايت شيعه و اهل سنت، شبيه ترين انسان ها به رسول خدا صلی الله علیه و آله بود و در اين باره گفته شده اســت: و كان الحسن اشبه النّاس برسول اللّه صلی الله علیه و آله خلقاً و هَدياً وَ سؤدداً؛ حسن از جهت سيما، روش و رهبرى از همه بيشتر به رسول خدا صلی الله علیه و آله شباهت داشت.

امــام حســن علیه السلام پس از شهادت پدرش اميرمؤمنان على بن أبى طالب علیه السلام در كوفه، با درخواســت و بيعت ياران آن حضرت و اهالى كوفه، خلافت را پذيرفت و راه و روش عدالت پرور پدرش را تداوم بخشيد.

امــام حســن علیه السلام به خاطر نوشيدن زهر به دستور معاویه بن ابی سفیان و به دست جعده دختر اَشْعَثِ بنِ قِیس مسموم شد، و به مدت چهل روز در بسترى بيمارى افتاد و روز به روز، حالش وخيمتر گرديد، تا اين كه در 28 صفر سال پنجاه هجرى قمرى در سن 47 سالگی ، مصادف با سى و دومين سال رحلت پيامبر صلی الله علیه و آله در مدينه به شهادت رسيد.

در قبرستان بقیع (واقع در مدینه) به خاک سپرده شد و محبان اهل بيت علیهم السلام را در سوگ بزرگى فرو برد. امام حسين علیه السلام به تجهيز بدن مطهر برادرش پرداخت و سپس جهت تدفين آن در كنار مرقد پيامبر صلی الله علیه و آله، اقدام به تشييع جنازه نمود.

مسموم شدن امــام حســن علیه السلام توسط جعده

حکومت اموی پس از تحمیل صلح بر امــام حســن علیه السلام گرچه به بسیاری از اهداف خود رسیده بود، ولی هم چنان وجود امــام حســن علیه السلام مانع از به اجرا درآوردن برخی از نیّات پلید آنان بود. از جمله اهدافی که معاویه دنبال می کرد تعیین جانشین برای خود بود. وی از اجرای این تصمیم که برخلاف مفاد صلح نامه او با امــام حســن علیه السلام بود وحشت داشت و می دانست که اگر در زمان حیات آن حضرت به چنین کاری دست بزند، بدون شک با مخالفت شدید حسن بن علی علیه السلام روبه رو خواهد شد.

بر این اساس تصمیم گرفت از هر راه ممکن امام علیه السلام را به شهادت برساند. پس از بررسی های زیاد جعده همسر امــام حســن علیه السلام را مناسب ترین فرد برای تحقق بخشیدن به این هدف پلید دید. آن گاه به صورت محرمانه و با ارسال صدهزار درهم به جعده، به او قول داد که اگر امــام حســن علیه السلام را به شهادت برساند او را به همسری یزید درخواهد آورد. بدین وسیله جعده آن حضرت را با ریختن زهر در آب آشامیدنی مسموم کرد.

وصیت امــام حســن علیه السلام

چون امــام حســن علیه السلام را مسموم کردند و حال او دگرگون شد برادرشان امام حسین علیه السلام به بالین آن حضرت حاضر شدند. وقتی جویای احوال او گشتند امــام حســن علیه السلام فرمودند: «خود را در اوّلین روز از روزهای آخرت و آخرین روز از روزهای دنیا می بینم». در ادامه، این گونه وصیت فرمودند: «گواهی می دهم به وحدانیت خدا و این که برای او شریکی نیست و تنها او سزاوار پرستش اســت.

هرکه اطاعت او را در پیش گیرد رستگار می شود و هرکه نافرمانی اش کند گم راه می گردد و کسی که از گناهان و تقصیراتش به نزد او توبه کند هدایت می شود. ای حسین،جنازه مرا در کنار جدم رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم دفن کن به شرط آن که کسی مانع این کار نباشد.

اگر تو را از این کار باز داشتند مبادا بر آن پافشاری کنی؛ چون راضی نیستم به خاطر این کار قطره ای خون به زمین ریخته شود».دشمنان هنگام دفن بدن مبارک امــام حســن علیه السلام جنازه ی آن حضرت را تیر باران نمودند

چگونگی دفن امــام حســن(ع)

هنگامی که آن حضرت وفات کرد، جنازه اش را روی تابوتی گذاشتند و او را به محلی که پیامبر صلی الله علیه و آله بر جنازه ها نماز می خواند بردند. امام حسین علیه السلام بر جنازه ی آن حضرت نماز خواند و سپس جنازه را کنار قبر رسول خدا حرکت داد و در آنجا اندکی توقف داد. عایشه خبردار شد که بنی هاشم قصد دارند، جنازه ی حسن علیه السلام را در کنار قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله دفن کنند.

پس بر اســتری زین کرده سوار شد و به آنجا آمد و گفت:«فرزند خود را از خانه ی من بیرون برید که نباید در اینجا چیزی دفن شود و نباید حجاب رسول خدا صلی الله علیه و آله دریده شود».امام حسین علیه السلام به او فرمود: تو و پدرت، از پیش، حجاب پیامبر صلی الله علیه و آله را دریدید و تو به خانه ی پیامبر صلی الله علیه و آله کسی را بردی (مقصود ابوبکر اســت) که دوست نداشت نزدیک او باشد و خدا از این کار از تو بازخواســت خواهد کرد.

همانا برادرم حسن علیه السلام ، به من امر کرد که بدنش را نزدیک پدرش بیاورم تا تجدید عهد کند. بدان که برادرم از همه ی مردم به خدا و رسولش و قرآن داناتر بود. او داناتر از این بود که حجاب رسول خدا صلی الله علیه و آله را پاره کند. اگر دفن کردن در کنار قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله از نظر ما جایز بود، می فهمیدی که بر خلاف میل تو او در آنجا دفن می شد. پس امام حسین علیه السلام، بدن مبارک برادر را به سوی بقیع حرکت داد.

تیر باران بدن امام مجتبی علیه السلام

مرحوم علامه مجلسی و محدث قمی و ابن شهر آشوب نوشته اند که، هنگام دفن بدن مبارک امــام حســن علیه السلام دستور دادند جنازه ی آن حضرت را تیر باران نمودند، تا جایی که هفتاد تیر از جنازه ی آن حضرت بیرون کشیدند.

پس بنی هاشم خواســتند شمشیر بکشند و جنگ کنند؛ ولی امام حسین علیه السلام فرمود: به خدا سوگند! وصیت برادرم را ضایع نکنید. پس به آنها فرمود: اگر وصیت برادرم نبود، هر آینه او را دفن می کردم و بینی های آنها را به خاک می مالیدم. و آنگاه جنازه را به طرف بقیع حرکت دادند و در کنار جده اش فاطمه ی بنت اسد دفن نمودند.

پاداش زیارت قبر شریف امــام حســن علیه السلام

امام صادق علیه السلام از پدرش امام باقر علیه السلام نقل کرد که فرمود:« امام حسین علیه السلام در هر شب جمعه، قبر امــام حســن علیه السلام را زیارت می کرد.»شیخ طوسی (ره) در کتاب تهذیب روایت می کند: روزی امــام حســن علیه السلام به رسول خدا صلی الله علیه و آله عرض کرد:پاداش کسی که ما را زیارت کند چیست؟ پیامبر صلی الله علیه و آله در پاسخ فرمود:«آن کس که مرا در حال حیات و ممات، زیارت کند یا پدر، یا برادر، یا تو را هنگام زندگی، و بعد از مرگ زیارت کند، بر من سزاوار اســت که او را در روز قیامت، از حوادث آن روز، نجات دهم…»

منبع :

1.کشف الغمة، ج 2، ص 161، به نقل از جنابذى از علماى اهل سنت.
2.کشف الغمه، ج 2، ص 160، به نقل از ابن طلحه شافعى.