سلامت نیوز: هر سال که موسم سرما با آمدن پاییز و زمستان فرا میرسد نگرانیها درباره افراد بیخانمان بیشتر میشود. همزمان شدنِ شروع سرمایِ امسال با شیوع ویروس کرونا سبب شده این نگرانیها رنگوبوی بیشتری به خود بگیرد و افراد بیشتری به مددسراها و گرمخانهها مراجعه کنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ،این درحالی است که گزارشها نشان میدهد سهم زنان و مردانِ پا به سن گذاشته از این افزایش مراجعهها بیشتر شده است، آنهایی که گویی بهدلیل فقر خانوادههایشان در خیابانها رها میشوند.
افزایش آسیبهای اجتماعی
نسبت میان فصل سرما با افزایش مراجعهکنندگان به مراکز نگهداری افراد بیخانمان نسبت عجیبی نیست.هر سال وقتی سرمای هوا بیشتر میشود کارتنخوابهای بیشتری هم تصمیم میگیرند سقف آسمانی خودشان را با سقف گرمخانهها عوض کنند. اما این نسبت در روزهای پیشرو در مقایسه با مدت مشابه سالهای گذشته فرق کرده است. دلیلش هم آشکار است، شیوع ویروس کرونا مانند همه چیز در این مورد هم اثر خودش را گذاشته است.
طوریکه سیدمالک حسینی، سرپرست سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران در گفتوگویی که پیش از این با ایسنا داشت از افزایش ۴۰درصدی مراجعه افراد بیخانمان به گرمخانهها در پی شیوع کرونا در تهران خبر داد.
اما حالا «سپیده علیزاده» مدیرعامل موسسه کاهش آسیب «نور سپید هدایت»، مجری اولین مرکز جامع کاهش آسیب بانوان کشور در پارک شوش (منطقه12) تهران که توسط سازمان بهزیستی و شهرداری تهران نظارت میشود، در گفتوگویی با «همدلی» از افزایش مراجعه زنان سالخورده به این مرکز خبر میهد. او دراینباره میگوید:«بهطور کل در فصل زمستان به این دلیل که کارتنخوابها کمتر میتوانند در خیابانها بدون سرپناه بمانند مراجعه به گرمخانهها بیشتر میشود، ولیکن امسال بهدلیل شیوع کرونا این افزایش مراجعه از اول سال شروع شد. بهطوریکه تقریبا از اول فروردین99 تعداد بیخانمانهای بیشتری به مددسرا مراجعه کردند، و حالا با سرد شدن هوا این تعداد از مراجعه باز هم در حال افزایش است.
همه اینها نشان میدهد که دامنه آسیبهای اجتماعی در حال بزرگتر شدن است و آدمهای بیشتری دارند تهخطی میشوند، آدمهای بیشتری دارند از خانه بیرون میزنند و گرفتار انواع آسیبهای اجتماعی میشوند.»
مراجعه افراد سالخورده به مددسراها
این روانشناس بیان میکند: «این روزها دیده میشود مراجعه زنان سالخورده به گرمخانهها بیشتر شده است. من در تمام سالهایی که کار کردم با این تعداد از مراجعه زنان پا به سن گذاشته مواجه نبودم که امسال با آنها روبهرو شدم و این تجربه جدیدی برای همکارانم و من است.
این درحالی است که اکثر این زنان مسن، معتاد نیستند، اکثر آنها خانواده دارند اما از خانوادههای خودشان رانده شدند. بعضی از خانوادهها این زنان را رها میکنند یا اینکه آنها را جلوی گرمخانهها میگذارند و میروند.»وی ادامه میدهد: «وقتی مددکار اجتماعی مرکزمان وارد وضعیت زندگی این زنان میشود و سعی میکند خانواده آنها را پیدا کند، متوجه میشود که فقر مالی خانوادهها سبب شده آنها در خیابانها رها شوند، این زنان کهنسال معمولاً اختلالات روحی و جسمی مانند آلزایمر و دیابت دارند، آنها نیاز به پرستار و نگهداری ویژه در خانه دارند، در این اوضاع هزینه نگهداری آنها بهقدری بالا هست که خانوادهها با سطح درآمد پایین و حتی متوسط گاهی از عهده این مخارج برنمیآیند و نهایت اینکه کم میآورند، نامهربان میشوند و عزیزشان را در خیابان رها میکنند.»
این فعال اجتماعی عنوان میکند: «از طرفی امروز کرونا سبب شده که ناخالصی مواد مخدر افزایش پیدا کند و مددجویان بیشتری با توهم و هذیان ناشی از مصرف مواد به مراکز کاهش آسیب مراجعه کنند، طوریکه گاهی احساس میشود که این مراکز تبدیل به بیمارستانهای اعصاب و روانِ بدون امکانات شدهاند. عدم حمایتهای لازم در این زمینهها سبب شده زندگی گروهی در گرمخانهها برای مددجوها و حتی ارائه خدمت برای همکاران ما سختتر شود.»
روزهای سخت شیوع کرونا و زحمات دیده نشده
مدیر عامل موسسه کاهش آسیب «نور سپید هدایت» در ادامه گفتوگو با اشاره به روزهای سختی که در انتظارشان است، از دیده نشدن زحمات مددکاران و روانشناسان و پرسنل این مراکز میگوید: «گذراندن همان شش ماه اول سال هم برای ما سخت بود و به شدت ما را خسته کرد.
تعدادی از پرسنل ما به کرونا مبتلا شدند، تعدادی دیگر از آنها استعفا دادند، چراکه با توجه به تردد زیاد مددجوها و احتمال بالای ابتلا به کرونا در محیط مراکز کاهش آسیب، کار کردن برایشان در چنین شرایطی دشوار شده بود.ما واقعاً یک شش هفت ماه سختی را پشت سر گذاشتیم. مددکاران اجتماعیِ گرمخانهها، روانشناسها و مددیارهای مراکز کاهش آسیب واقعا خسته هستند. آنها ماههایی را گذراندند بدون اینکه دیده شوند، بدون اینکه کسی از آنها تشکر کند، آنها علیرغم همه سختیها و خطر و احتمال بالای مبتلا شدن به کرونا، نگذاشتند درب مراکز کاهش آسیب حتی یک ساعت هم بسته شود.»
«علیزاده» ادامه میدهد: «حالا شما در نظر بگیرید با توجه به این خستگیهای جسمی و روانی کارکنان مراکز کاهش آسیب، ما در آستانه زمستانی هستیم که به احتمال زیاد تعداد مراجعه کنندگان به مراکز از چیزی که امروز مراجعه میکنند بیشتر خواهد بود. پس ما را حمایت کنید نه اینکه هر روز به دنبال بسته شدن و جمع کردن مراکز کاهش آسیب باشید که شهر بدون این مراکز برای شهروندان و مددجویان زیبا نخواهد بود.خدمات مراکز کاهش آسیب باید معرفی شوند تا مردم و مسئولین لزوم وجود این مراکز را بدانند. نیاز به این داریم که از کارکنان این مراکز قدردانی شود و هزینههای مضاعفی که همکاران ما برای انجام تست کرونا یا بستری شدن در بیمارستان انجام دادند، جبران شود.»
لزوم حمایت از مراکز نگهداری افراد بیخانمان
مدیرعامل موسسه کاهش آسیب «نور سپید هدایت» در ادامه به روزنامه «همدلی» میگوید:«امروز شرایطی پیش آمده که گاهی خیلی از مسئولین حتی برای اینکه نحوه و کیفیت خدمات ما را ببینند جرات نمیکنند که به گرمخانهها بیایند که مبادا به کرونا مبتلا شوند، اما همکاران ما به صورت شبانهروزی در شلترها و دیآیسیها و مددسراها و سامانسراها مشغول به کار هستند و با وجود خستگی این ماههای کرونایی که گذشت، همچنان به مددجوها خدمات میدهند.»
این روانشناس درباره لزوم حمایت از این مراکز در چنین شرایطی بیان میکند:«با توجه به این شرایط ما نیاز به حمایتهای بیشتری داریم. طوریکه نیاز هست در کنار ارگانهای دولتی و اجتماعی، مردم هم به ما کمک کنند. در شرایط شیوع کرونا در فصل سرمای پیشرو اوضاع خوبی را برای گرمخانهها پیشبینی نمیکنیم، مگر اینکه از حمایت مردم و خیرین و دولت بهرهمند شویم. شاید فقط اینگونه بتوانیم در این دوران سخت به آسیب دیدههای شهرمان کمک کنیم.»
اینطور که بهنظر میرسد در زمستان کرونایی روزهای سختی در انتظار مراکز ارائهدهنده خدمات به افراد بیخانمان است. مراکزی که پرسنل آن به تعبیر «سپیده علیزاده» بیوقفه در حال خدمت به آسیب دیدههای شهر هستند و کسی هم سراغی از آنها نمیگیرد. روزنامه همدلی به تمامی کارکنان این مراکز که به هموطنان بیسرپناه و آسیبدیده کشورمان خدمات ارائه میدهند، خدا قوت میگوید و برایشان آرزوی سلامتی دارد.