ستاره | سرویس فرهنگ و هنر - درس آغازگری تنها، درس پنجم فارسی 2 پایه یازدهم است که برشی از کتاب «عباس میرزا آغازگری تنها» نوشتهی «مجید واعظی» میباشد. این داستان درباره شخصیت عباس میرزا، فرزند فتحعلی شاه قاجار است که بر خلاف ناشایستگی پدرش، شاهزادهای شجاع و روشنفکر بوده و برای تحقق آرمانهای ملّی خود، در برابر سپاه روس میایستد و میجنگد. او تلاش میکند تا کشورش مستقل باشد و میخواهد با فنون جدید نظامی، سپاه خود را مجهّز کند. در این مطلب خلاصه نویسی درس آغازگری تنها به همراه معنی کلمات و آرایه های ادبی را میخوانید.
خلاصه نویسی درس آغازگری تنها
اگرچه فتحعلی شاه قاجار، پادشاهی نالایق و بی تدبیر بود و چنان به خوشگذرانی و تجملات مشغول بود که شرایط کشور ایران را ضعیف و سست کرده بود، اما پسرش عباس میرزا، جوانی شجاع و هوشمند بود که به ولیعهدی و جانشینی پدر انتخاب شده بود. عباس میرزا همراه به عنوان ولیعهد به همراه قائم مقام اول (میرزا عیسی قائم مقام) که او نیز مردی دانا بود به تبریز میرفتند.
در حالی که مملکت ایران دچار اختلافات و جنگ های داخلی بود، کشورهای اروپایی پیشرفت زیادی در علم و صنعت داشتند و با مجهز کردن سپاهشان به علوم و فنون نظامی مدرن و توپ و تفنگ، به کشورهای عقب مانده حمله میکردند و خاک این کشورها را تصاحب میکردند.
در همین زمان حمله روس ها به خاک ایران صورت گرفت و به دلیل ضعف و عقب ماندگی ایران در دوران قاجار، با وجود مقاومت و فداکاری ایرانیان، قسمت هایی از خاک کشور از جمله ولایت های قفقازی ایران همچون ایالت گنجه (طی عهدنامه ننگین گلستان) به امپراطوری روسیه واگذار شد و از دست رفت.
عباس میرزا که چشم امید بسیاری از مردم برای مقاومت بود و با شجاعت و سلحشوری، فرماندهی سپاه ایران را بر عهده گرفته بود، طی یک سخنرانی روبروی فرماندهان و لشکریان، علت های ضعف و شکست و راه چاره مبارزه با این ضعف را بیان میکند.
این شاهزاده جوان با درایت، دلیل سستی و خواری ایران را علاوه بر اختلافات داخلی و عدم انسجام، در عقب ماندگی و کهنگی میداند. او راه چاره و سربلندی ایران را نو جویی، پیشرفت و تمدن و مجهز شدن به علوم و فنون نظامی و علم جدید معرفی میکند. عباس میرزا دو جنگ سخت را برای ملت ایران در نظر میگیرد. جنگ با دشمن خارجی و جنگ با کهنگی و افکار پوسیده. و بیان میکند که برای جنگ با دشمن به شجاعت نیاز است اما لازمه جنگ با افکار پوسیده و عقب ماندگی، دانش و هوشمندی است.
معنی درس آغازگری تنها با آرایه های ادبی
معنی کلمات: بالا: قد / میان بالا: میان قد / بر: پهلو، آغوش / برو بازو: سینه و بازو / خوش تراش: زیبا / رعنا: بلند و کشیده / فراخ: گشاده / اسب سینه فراخ: اسب کوه پیکر / پیشاپیش: جلو / اعطا: واگذاری، بخشش، عطا کردن / نشان: مدال / راهی: مسافر / ولایتعهد: ولیعهد، کسی که پادشاه او را به جانشینی خود معین کرده، پسر ارشد شاه/ دارالسّلطنه: پایتخت، در دورهی صفوی و قاجار، به بعضی از شهرها که شاهزاده یا ولیعهد در آن اقامت داشت نیز دارالسلطنه میگفتند.
آرایه های ادبی: نوع ادبی: پایداری / درونمایه: دفاع از میهن / پشت سر گذاشتن: کنایه از عبور کردن
----------✍✍----------
معنی کلمات: فرزانه: دانا، خردمند / میرزا: امیرزاده / مرشد: پیر، راهنما/ اذن: اجازه، رخصت / خواست: میل (هم آوا← خاست: ظاهر شد) / شوق: اشتیاق / گیرا: جذاب / جهان در «یک جهان معنی»: ممیز / کشش: جذبه / تدبیر: چارهاندیشی، چارهگری / ملک: پادشاهی / تدبیر مُلک: حکومت داری / رعیت: مردم عادی / رعیّتپروری: مردم داری
آرایه های ادبی: / دست به ... زدن: کنایه از اقدام کردن / یک جهان معنی: اغراق
----------✍✍----------
معنی کلمات: طوایف: ج طایفه، قوم/ ولایات : جمعِ ولایت؛ مجموعه شهرهایی که تحت نظر والی اداره میشود؛ معادل شهرستان امروزی / نقاط: ج نقطه / قبایل: ج قبیله، قوم / مجهز: تجهیز شده / دیار: سرزمین /
آرایه های ادبی: مثل كاردی: تشبیه / پهلوی این کشور: جانبخشی / به جان هم افتادن: کنایه از باهم درگیر شدن / اروپا: مجاز از اروپاییان / بر پا کردن: کنایه از راه انداختن / بوی چیزی به مشام رسیدن: کنایه از آگاه شدن / از عهده برآمدن: کنایه از توان انجام کاری را داشتن /
----------✍✍----------
معنی کلمات: هدایا: ج هدیه / بساط: گستردنی / تحرّک: جنب و جوش / لعاب: آهار، هر چیزی که بتوان با آن چیزی را اندود / تب و تاب: خوش اندام / التهاب: شعله ور شدن و برافروختن / بختک: موجود خیالی یا سیاهی ای که برروی شخص خوابیده میافتد؛ کابوس/ بَختک وار: کابوس وار / چنبره زدن: چنبر زدن، حلقه زدن، به صورت خمیده و حلقه وار جمع شدن/ سران: رؤسا / تدارک: آماده سازی / کم و بیش: تقریبا / تحت الحمایگی: وضعیت یک دولت غالباً ضعیف در تعامل با دولتی قدرتمند، در عرصۀ بین المللی که در چارچوب یک موافقت نامۀ بین المللی، اختیار تصمیم گیری آن دولت در امور سیاست خارجی و امنیّتی به دولت قدرتمند واگذار شده است. / محض: / توازن: تعادل، برابری /
آرایه های ادبی: باز کردن جا در دل کسی: کنایه محبوب او شدن / لعاب به رو داشتن: کنایه از ظاهری بودن / التهاب: مجازا ناآرامی، بی قراری، اضطراب / بختک وار: تشبیه / روی دربار چنبره زده بود: مجاز از درباریان / فکر ... روی دربار چنبره زده بود: استعاره پنهان، (پیوسته درباریان در اندیشه حمله بودند) / دست اندازی: کنایه از تجاوز / سایه وحشت: اضافه تشبیهی / سایه انداختن: کنایه از فرا گرفتن
----------✍✍----------
معنی کلمات: حامل: حمل کننده / زنبورک: نوعی توپ جنگی کوچک کوچک دارای دوچرخ که در زمان صفویه و قاجاریه روی شتر میبستند / قاطر: استر / مصمم: دارای غزم نیرومند / ناظر: بیننده / پاییدن: مراقب بودن / معبد: پرستشگاه، محلّ عبادت /
آرایه های ادبی: گرد و غبار آسمان… بود: اغراق/ تیغ کشیدن: استعاره پنهان (آفتاب مانند سرداری تیغ میکشید) / تیغ کشیدن آفتاب: کنایه از طلوع خورشید / قدم برداشتن: کنایه از راه رفتن / شور تنوره میکشید: استعاره پنهان (شور مانند آتش تنوره میکشید) / چهره در هم رفتن: کنایه از اخم کردن / شکفته شدن چهره: استعاره پنهان (چهره مانند گل میشکفت)، کنایه از شادمان شدن / کوه پیکر: تشبیه / همچون معبد: تشبیه / دل بردن: کنایه از علاقمهند کردن
----------✍✍----------
معنی کلمات: سپیده: روشنایی بامدادی / گنجه: دومین شهر بزرگ آذربایجان / نهیب: فریاد بلند، به ویژه برای ترساندن یا اخطار کردن / صفیر: صدای بلند و تیز (هم آوا← سفیر: پیک) / توده: آنچه انبوه است / درآمیختن: مخلوط کردن (بن ماضی: درآمیخت؛ بن مضارع: درآمیز) / شکفتن: شکوفه کردن / اینک: اکنون / بستر: زمینه و آماده برای کاری / پیش مرگی: آمادگی برای مرگ داشتن / میسّر: ممکن / خفّت: خواری / وامانده: حیران و سرگردان/ پهنه: گستره /
آرایه های ادبی: شکفتن صبح: استعاره پنهان / شهری که ...: مجاز از مردم شهر / استقبال بهار: استعاره پنهان / آغوش گشودن: کنایه از آماده استقبال شدن / فوران خشم و آز: استعاره پنهان / بار خفّت: اضافه تشبیهی / گروهی از شهر: مجاز از مردم شهر / مثل مور و ملخ: تشبیه
----------✍✍----------
معنی کلمات: سنگ پاره: قلوه سنگ / اجساد: ج جسد / بیباکانه: بی ترس / واپسین: آخرین / فراز: بلندترین بخش از جایی /
آرایه های ادبی: سینه را سپر ساختن: کنایه از برای نبرد آماده شدن / صف آتش دشمن: / مثل برگ های خزان زده: تشبیه / شمشیر کشیدن: کنایه از جنگیدن / شهر عرصه روز ... میآورد: تشبیه پنهان / سقفی از دود و غبار: تشبیه / گنجه با ... نفس میکشید: استعاره پنهان / بادهای اواخر زمستان، ناله های واماندگان را ... میبرد: اغراق
----------✍✍----------
معنی کلمات: نیرو: مجموعه ای از نظامیان و تجهیزات جنگی / ناب: سره، خالص / توفندگی: خروشندگی / وجد: سرور، شادمانی و خوشی / تحقّق: عملی شدن /
----------✍✍----------
در ایرانِ آن روز، دو درباربود! دربار بزم و دربار رزم؛ بزم پدر، رزم پسر.
معنی کلمات: جان فشانی: فداکاری / خودفروختگی: به خاطر پول خود را در اختیار دیگری قرار دادن / موعد: هنگام، زمان / کرانه: ساحل/ ناظر: بیننده/ خیره کردن چشم: متحیر کردن (عبارت کنایی)/
آرایه های ادبی: سرسپردگی: کنایه از فرمانبرداری / قفقاز زخم خورده و ستم دیده: استعاره پنهان، جانبخشی / نگاه دوختن: کنایه از انتظار / موجهای سنگین و افسارگسیختهٔ ارس: استعاره پنهان / افسار گسیخته: کنایه از رها و شتابان / سدوار: تشبیه (مانند سد) / رزم، بزم: تضاد، جناس / واج آرایی «ز»
----------✍✍----------
بر همگان مسلّم است كه شما جنگاوران سرافراز، در طول سال های دفاع، شجاعانه و مخلصانه جنگیدید و هرگز بار خفّت و خوفی بر دوش نكشیدید. دلاوری ها و جان فشانی های سربازان فداكار و شما افسران عزیز، علی رغم محرومیت های فراوان تا به آنجا بود كه دشمن را هم به تحسین و اعجاب وا داشت. با این حال، ما بسیاری از سرزمین های مادری و هموطنان و پاره های تن خود را در این سال ها از دست دادیم و مجبور به قبول شرایطی دشوار در عهدنامه ننگین گلستان شدیم.
معنی کلمات: نایب السّلطنه: جانشین شاه / افسر: آن کس که در ارتش بالاتر از استوار است./ غرض: هدف (شبه هم آوا← سفیر: پیک) / مسلّم: قطعی / سرافراز: سربلند / خوف: ترس / جان فشانی: فداکاری / تحسین: ستودن /
آرایه های ادبی: بار خفّت: اضافه تشبیهی / بار بر دوش کشیدن: کنایه از دشواری کاری را پذیرفتن / پاره تن: استعاره از گرامیان / از دست دادن: کنایه از «از تملک خارج شدن» /
----------✍✍----------
معنی کلمات: نامنسجم: نایکپارچه /
آرایه های ادبی: پایان تلخ: حس آمیزی / نو، کهنه؛ تازگی، فرسودگی: تضاد
مفهوم: منظور گوینده، پیشرفته و به روز بودن جنگ افزارهای کشور روس و ابتدایی و فرسوده بودن سِلاح های کشور ایران بوده است.
----------✍✍----------
معنی کلمات: مهیب: ترسناک / پویایی: پویا بودن، دارای جنب و جوش بودن /
آرایه های ادبی: در چیزی را گشودن: کنایه از «آگاه کردن» / خواب: استعاره از نادانی و غفلت /
مفهوم: منظور از بیماری درون مرزیِ پنهان، ایستایی و عقب ماندگی است و نویسنده تأکید دارد که با بیداری و آگاهی می توان پیشرفت کرد و بی خبری، آدمی را به هدفی نمی رساند. جنگ با دشمن بیرونی و جنگ با افکار کهنهٔ مخالفان پیشرفت، دو جبهه ای است که با عشق و شجاعت باید از پس آن برآمد.
----------✍✍----------
مردمی كه به خانه های تاریک و بی دریچه عادت كرده اند، از پنجره های باز و نورگیر، گریزان هستند؛ آخر چشمشان را میزند و خسته شان میكند؛ لازمه حضور و مبارزه در هر جبهه، عشق و ایمان است. با این تفاوت كه در جبهه بیرون، شجاعت كارسازتر است و در این یک درایت.»
معنی کلمات: یک سویه: یک طرفه / ملک: فرمانروایی / درایت: آگاهی، دانش، بینش/
مفهوم: مردمی که به سنّت ها و رسوم کهنه و محدود عادت کرده اند، از نوگرایی و پیشرفت و ارتباط با جهان گریزانند.
----------✍✍----------
کاربران عزیز شما میتوانید معنی درس قاضی بست با قلمرو زبانی و ادبی را نیز که درسی در کتاب فارسی یازدهم است در ستاره بخوانید.