در صورتی که دمای بدن بالاتر از محدوده عادی 36-37 درجه سانتیگراد باشد، فرد تب دارد. تب یکی از علائم رایج عفونت است.
وقتی دمای بدن فرد بالا می‌رود، ممکن است تا زمانی که سطح آن به حد تعادل برسد و بالا رفتن آن متوقف شود، احساس سرما کند. مردم آن را “لرز” می‌نامند.
خوردن، ورزش، خواب، ساعتی از روز، و فاکتورهای فردی می‌توانند بر دما تاثیر بگذارند.
وقتی عفونت رخ می‌دهد، سیستم ایمنی حمله‌ای آغاز می‌کند تا برای از بین بردن علت این عفونت تلاش کند. دمای بالای بدن بخشی عادی از این واکنش است.
تب معمولا به خودی خود حل میشود. با این حال، اگر دمای بدن بسیار بالا رود، می‌تواند علامت عفونت شدیدی باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد. در این حالت، ممکن است پزشک دارویی برای کاهش آن تجویز کند.
ادامه‌ی مقاله را بخوانید تا بیشتر درباره علائم تب، و دلایل و گزینه‌های درمانی آن اطلاعات کسب کنید.
علائم تب
وقتی کسی تب دارد، ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشد:
– لرز و احساس سرما وقتی هیچ‌کس دیگری این احساس را ندارد
– عرق
– اشتهای کم
– داشتن علائم کمبود آب بدن
– حساسیت بیشتر به درد
– فقدان انرژی و احساس خواب‌آلودگی
– مشکل در تمرکز
اگر نوزادی تب داشته باشد، ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشد:
– احساس گرما هنگام لمس او
– داشتن گونه‌های گلگون
– عرق یا سرد و مرطوب
ممکن است همراه با تب بالا، کج‌خلقی، گیجی، هذیان، و تشنج نیز وجود داشته باشد.
علائم کرونا
اگر فرد تب و سرفه خشک داشته باشد، ممکن است علائم کووید-19 محسوب شوند.
پیشنهاد می شود افراد را با این علائم در خانه و به دور از افراد دیگر بمانند. همچنین اگر افراد دیگری در نزدیکی هستند فرد باید پوشش ماسک استفاده کند.
در بسیاری از موارد، علائم بدون درمان پزشک متخصص بهبود می‌یابند.
با این حال، اگر فرد درد شدیدی در قفسه سینه داشته باشد یا در تنفس دچار مشکل شود، باید مشاوره پزشکی فوری بخواهد.
اندازه‌گیری دمای بدن
به منظور اندازه‌گیری دما، بیشتر افراد اکنون از دماسنج دیجیتال استفاده می‌کنند. متخصصان استفاده از دماسنج شیشه‌ای را توصیه نمی‌کنند، چرا که این دماسنج‌ها می‌توانند خطرناک باشند. برخی افراد از نوار پیشانی استفاده می‌کنند، اما ممکن است دقت آن کمتر باشد.
فرد می‌تواند دماسنج را زیر بغل خود یا در دهان خود قرار دهد.
برای استفاده از دستگاه دیجیتال:
سر آن را با آب سرد و صابون پاک کنید و سپس آن را بشویید.
دستگاه را روشن کنید.
سر دستگاه را زیر زبان و در جهت انتهای دهان قرار دهید، و دهان خود را ببندید. یا آن را زیربغل خود قرار دهید و دستگاه را نزدیک به بدن خود نگاه دارید.
تا زمانی که فلاشی ببینید یا صدای بیپ از دماسنج شنیده شود، صبر کنید.
دما را بخوانید.
دمای عادی زیربغل در حدود 0.3 تا 0.5 درجه سانتیگراد کمتر از دمای دهان خواهد بود.
اگر عددی که می‌خوانید 38 درجه سانتیگراد یا بیشتر از آن باشد، فرد تب دارد.
می‌توان دماسنج‌ها را از پیشخوان یا به صورت آنلاین خریداری کرد.
آیا می‌توان دمای بدن شخص را بدون دماسنج اندازه گرفت؟ در این بخش به این مساله پی می‌برید.
چه زمانی باید از تب نگران باشم؟
پزشکان تب را براساس مدت زمانی که طول می‌کشد، آیا قطع و وصل میشود، و مقدار آن چقدر است، دسته‌بندی می‌کنند.
شدت تب
دمای اصلی بدن از فردی به فرد دیگر متغیر است.
بیشتر متخصصان دمای 38 درجه سانتیگراد را تب درنظر می‌گیرند، اما در کودکان این مقدار کمتر بوده و برابر 37.5 درجه سانتیگراد است.
تب شدید[1] زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن فرد بیشتر از 41 درجه سانتیگراد باشد. این مساله، بدون درمان، می‌تواند منجر به برخی عوارض شود.
در این بخش درباره دمای طبیعی بدن و زمانی که فرد باید نگران شود، بیشتر بدانید.
مدت تب داشتن
تب می‌تواند:
– حاد باشد اگر کمتر از 7 روز طول بکشد
– نیمه‌حاد باشد اگر تا 14 روز طول بکشد
– مزمن یا دائمی باشد اگر بیشتر از 14 روز طول بکشد
تب‌هایی که چند روز یا هفته بدون دلیل ادامه می‌یابند تب‌هایی با منبع نامعلوم نامیده می‌شوند.
چگونه تب درمان میشود؟
تب ملایم بخشی از پاسخ سیستم ایمنی به باکتری، ویروس، و پاتوژن‌های دیگر است. این تب به بدن کمک می‌کند در برابر عفونت بجنگد.
با این حال، می‌تواند راحت باشد، و تب بالا گاهی می‌تواند منجر به برخی عوارض شود.
به همین دلیل، پزشکان گاهی داروهایی به نام تب‌بر تجویز می‌کنند تا دمای بدن افراد را کمتر کنند.
نمونه‌های آن داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID)، از قبیل ایبوپروفن، را دربر می‌گیرند. استامینوفن (تیلنول) نیز می‌تواند تب را پایین بیاورد. اسپرین می‌تواند به این مساله کمک کند، اما برای کودکان مناسب نیست، و ممکن است برای افرادی که رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند مناسب نباشد.
NSAID و تیلنول را می‌توان از پیشخوان‌ها یا به صورت آنلاین خریداری کرد.
اگر فرد زیاد عرق کند، ممکن است دچار کمبود آب بدن شود. در این حالت، باید مایعات زیادی مصرف کند تا از عوارض آن پیشگیری کند.
درمان علت تب
تب علامت است نه بیماری.
ممکن است پزشک بخواهد آزمایشاتی برای تشخیص علت آن انجام دهد. اگر تب به دلیل عفونت باکتریایی باشد، ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کنند.
اگر از عفونت ویروسی به‌وجود آید، ممکن است پزشک مصرف NSAID را تجویز کند تا علائم را تسکین دهد.
آنتی‌بیوتیک‌ها ویروس را متوقف نمی‌کنند. پزشک آنها را برای عفونت ویروسی را تجویز نمی‌کند.
اگر تب به دلیل هوای گرم یا ورزش شدید پایدار باشد NSAID کمکی به تسکین آن نمی‌کند. در این حالت، باید فرد را خنک کرد. اگر گیج شده‌اند یا هشیار نیستند، به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارند.
کرونا
فرد دارای علائم کرونا هیچ درمان پزشکی نیاز ندارد.
با این حال، اگر درد شدیدی در قفسه سینه داشته باشند و تنفس آنها سخت باشد، ممکن است نیازمند درمان بیمارستانی باشند.
ممکن است لازم باشد برخی افراد زمانی را در دستگاه ونتیلاتور بگذرانند، که به تنفس آنها کمک می‌کند.
دلایل بروز تب
تب از عوامل زیادی نتیجه میشود، از جمله:
– عفونت، از قبیل گلودرد، آنفولانزا، آبله‌مرغان، ذات‌الریه، یا کووید-19
– رماتیسم مفصلی
– برخی داروها
– قرارگیری بیش از حد در معرض اشعه خورشید، یا آفتاب‌سوختگی
– گرمازدگی، به دلیل دمای بالای محیط یا ورزش شدید طولانی‌مدت
– کمبود آب بدن
– سیلیکوز، که نوعی بیماری ریوی است و از قرارگیری بلندمدت در معرض گرد سیلیکا به وجود می‌آید
– سوء‌مصرف آمفتامین
– مصرف الکل
تب در کودکان
کودکانی که دمای بدن بالایی دارند، ممکن است دچار تشنج ناشی از تب شوند. این تشنج به احتمال زیاد بین سنین 12 تا 18 ماه رخ می‌دهد.
این مشکلات اغلب از عفونت گوش، ورم معده و روده، یا ویروس تنفسی به وجود آید، و معمولا جدی نیستند. به احتمال کمتری، از بیماری شدیدتری از قبیل مننژیت، عفونت کلیوی، یا ذات‌الریه، به وجود می‌آیند.
تشنج زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن به سرعت بالا می‌رود.
دو نوع تشنج ناشی از تب وجود دارد: تشنج ناشی از تب ساده و تشنج ناشی از تب پیچیده.
تشنج ناشی از تب ساده
این نوع تشنج ناشی از تب ممکن است از چند ثانیه تا 15 دقیقه طول بکشد. با این حال، معمولا کمتر از 5 دقیقه طول بکشد. در طول دوره 24-ساعته دوباره اتفاق نمی‌افتد.
حدود 80-85% تشنج ناشی از تب از این نوع هستند.
معمولا کل بدن را در بر می‌گیرد، و علائم آن به صورت زیر هستند:
– سفتی بدن
– انقباض ناگهانی دست‌ها و پاها
– از دست دادن هوشیاری درحالی که چشم‌ها هنوز باز هستند
ممکن است علائم زیر هم وجود داشته باشند:
– تنفس نامنظم
– ادرار، مدفوع، یا هردو
– استفراغ
تشنج ناشی از تب پیچیده
این نوع تشنج ناشی از تب بیش از 15 دقیقه طول می‌کشد، بیشتر اوقات برمی‌گردد، و تمایل دارد به جای کل بدن تنها بر قسمتی از بدن تاثیر بگذارد.
تشنج ناشی از تب پیچیده جدی‌تر از تشنج ناشی از تب ساده است.
کودکی که به تشنج ناشی از تب پیچیده مبتلا میشود هنگامی که بزرگتر میشود به احتمال بیشتری صرع را تجربه می‌کند.
در واقع، حدود 30-40% کودکانی که یکی از انواع تشنج را دارند بعدها تشنج‌های مشابه دیگری را نیز خواهند داشت.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
در بیشتر موارد، کودکی که دچار تشنج شده است باید به پزشک مراجعه کند. ممکن است پزشک کنترل دمای بدن با استامینوفن و اطمینان از نوشیدن مقدار زیادی مایعات را توصیه کند.
اگر لازم باشد، ممکن است داروی ضدتشنج، از قبیل والپروات سدیم یا کلونازپام تجویز کند.
تشخیص
تب نشانه است نه بیماری. پزشک می‌تواند تب را با بررسی دمای بدن فرد تشخیص دهد، اما باید دلیل تب را نیز تشخیص دهد.
به این منظور، فرد را آزمایش می‌کند و از او درباره علائم دیگر و سابقه پزشکی وی سوال می‌کند.
اگر فرد اخیرا عفونت دیگری را تجربه کرده باشد، اگر اخیرا جراحی داشته باشد، یا اگر درد یا ورم در یک ناحیه وجود داشته باشد، نشان‌دهنده نوع احتمالی عفونت موجود خواهد بود.
به منظور تایید تشخیص، ممکن است پزشک موارد زیر را نیز توصیه کند:
– آزمایش ادرار
0 آزمایشات تصویربرداری
روش درمانی که تجویز میشود به دلیل تب بستگی دارد.
پیشگیری
به منظور پیشگیری از تب، افراد باید گام‌های معمول کاهش خطر عفونت را دنبال کنند.
این گام‌ها شامل شستشوی مرتب دست‌ها و دور ماندن از افرادی که سالم نیستند، را دربر می‌گیرند.
پیشگیری از ویروس کرونا
برای کاهش خطر انتقال یا از بین بردن کرونا موارد زیر را توصیه می‌کند:
– شستشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون برای حداقل 20 ثانیه در هر بار
– اگر آب و صابون دردسترس نباشند استفاده از ضدعفونی کننده دستی که شامل حداقل 60% الکل باشد
– لمس نکردن صورت با دست‌های نشسته
– پوشاندن صورت با ماسک یا پوشش پارچه‌ای به هنگام نزدیکی به افراد، به غیر از کودکان زیر 2 سال
– شستن و ضدعفونی مرتب سطوح
– سرفه و عطسه داخل دستمال‌کاغذی، و سپس دور انداختن دستمال‌کاغذی و شستشوی دست‌ها
– اجتناب از تماس نزدیک با افرادی که سالم نیستند
جمع‌بندی
تب معمولا علامت یک عفونت است. معمولا دلیلی برای نگرانی نیست، اما بیماری مرتبط با آن ممکن است به درمان پزشکی نیاز داشته باشد.
اغلب، تب بدون مراقبت پزشکی حل میشود. با این حال، اگر کودک یا فرد بزرگسالی تب داشته باشد، اگر فرد علائم شدید یا بدتری داشته باشد، یا اگر سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد، باید به دنبال امداد پزشکی باشد.
اگر فرد سرفه خشک به همراه تب داشته باشد، ممکن است کووید-19 داشته باشد. اگر فرد تنفس سخت‌تری را تجربه می‌کند، کسی باید با اورژانس تماس بگیرد و امداد فوری بخواهد.
[1] هیپرپیرکسی (Hyperpyrexia)
