تفاوت های دعوای خلع ید و تخلیه + نمونه اظهارنامه خلع ید

دعوای خلع ید چیست؟

از نظر قانونی خلع ید به دعوایی گفته می شود که در آن مالک یک مال غیرمنقول مثل خانه، مغازه و یا زمین به طرفیت متصرف غیرقانونی مال خود آن دعوا را اقامه کرده و از دادگاه می خواهد روند تصرف غیرمجاز فرد متصرف را پایان بخشیده و ملک را به او برگرداند.

تفاوت دعوای خلع ید و تخلیه

4 تفاوت اصلی دعوای خلع ید و تخلیه به شرح ذیل است :

1. منشأ دعوای خلع ید غصب است، به نحوی که هیچ قراردادی بین مالک و متصرف وجود ندارد اما در دعوای تخلیه ید قرارداد اجاره وجود دارد و دعوای تخلیه به جهت پایان یافتن مدت اجاره یا تخلف از شروط عقد اجاره مطرح می شود.
2. برای طرح دعوای تخلیه لازم نیست مالک ملک باشید و همین که مالک منافع باشید کافی است اما طرح دعوای خلع ید فرع بر مالکیت است.
3. تخلیه در مورد اعیانی که با اذن قانونی تصرف گردیده است استعمال می شود و هرگاه بین مالک و متصرف و به عبارتی خواهان و خوانده در مورد ملکی قرارداد اجاره منعقد شده باشد و در اجرای آن قرارداد ملک به تصرف مستاجر قرار داده شود ، برای خارج نمودن ملک از تصرفات متصرف لازم است دعوی تخلیه مطرح شود و در صورتی که چنین قراردادی در بین نباشد طرح دعوی خلع ید ضروری است . دعوی تخلیه ناشی از یک رابطه قراردادی و دعوی خلع ید ناشی از تصرفات غاصبانه می باشد و هر یک آثار مربوط به خود را دارند .
4. موضوع دعوای خلع ید حتماً مال غیرمنقول است و موضوع دعوای تخلیه ممکن است منقول باشد یا مال غیرمنقول.

شرایط دعوای خلع ید

نکاتی که باید در خلع ید به آن توجه نمود

1. در دعوای خلع ید، ارائه سند رسمی مالکیت الزامی است.
2. در دعوای تصرف سند مالکیت صرفا اماره ای است ولی در خلع ید سند مالکیت دلیل محسوب می شود.
3. در دعوای خلع ید، مالکیت خواهان باید اثبات شود ولیکن در دعوای تصرف عدوانی، سبق تصرف خواهان اثبات شود کافی است.
4. دعوای تصرف عدوانی حمایت از تصرفات متصرف سابق است در حالیکه در خلع ید مبنا حمایت از مالکیت است.

رای وحدت رویه شماره۶۷۲، مورخ ۸۳/۱۰/۰۱
خلع ید از اموال غیر منقول فرع بر مالکیت است؛ بنابراین طرح دعوای خلع ید از زمین، قبل از احراز و اثبات مالکیت قابل استماع نیست.

دادگاه صالح برای خلع ید

طبق ماده ۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی رسیدگی به این دعوا نیز همانند سایر دعواهای حقوقی در صلاحیت محاکم عمومی است مگر اینکه مقنن خود مرجع اختصاصی برای رسیدگی به این نوع دعاوی تعیین نموده باشد؛ لذا خواهان باید دعوای خود را در یکی از محاکم عمومی حقوقی دادگستری طرح نماید. البته اگر خواسته دعوای کمتر از بیست میلیون تومان باشد شورای حل اختلاف صالح به رسیدگی به دعوا است.

مدارک مورد نیاز خلع ید

مدارکی که برای خله ید و ارائه به دادگاه نیاز دارید :

• تصویر مصدق سند مالکیت
• به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینۀ دادرسی الزامی است.
• استماع شهادت شهود و مطلعین
• درخواست جلب نظر کارشناس
• شماره پرونده استنادی.

نمونه اظهارنامه برای خلع ید

نمونه دادخواست. اظهارنامه برای خلع ید :

با سلام .

احتراماً به استحضار می رساند:
اینجانب به موجب سند مالکیت شماره …. مالک شش دانگ یک واحد آپارتمان به مساحت … متر مربع به شماره پلاک ثبتی … بخش … در شهرستان … می باشم. با توجه به این که خوانده بدون اجازه اینجانب پلاک ثبتی ذکر شده را به طور غاصبانه در تصرف خود گرفته اند، بنده با مراجعات بسیار و همچنین ارسال اظهارنامه به شماره … در تاریخ … به خوانده، خواهان رفع تصرف شدم که ایشان هیچ اقدامی در جهت رفع تصرف انجام ندادند و همچنان اصرار بر تصرف غاصبانه خود دارند. اینجانب در ابتدا برای اثبات ادعای خود به معاینه و تحقیق محلی با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری استناد می نمایم.
فلذا با تقدیم این دادخواست به استناد مواد ۳۰، ۳۱، ۳۰۸ و ۳۱۱ قانون مدنی و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی، رسیدگی و صدور حکم بر خلع ید خوانده را استدعا دارم.