از زمان قدیم آخرین چهارشنبه سال را جشن می گرفتند و به آن روز چهارشنبه سوری می گفتند و تا به امروز این رسم و جشن پا برجاست. در روز چهارشنبه سوری در برخی نقاط ایران آشی می پزند که نام آن آش ابودردا می باشد. از قدیم رسم بوده است خانواده ای که مریض دارد آش ابودردا که شبیه آش رشته است را به صورت دسته جمعی می پختند و آرزوی شفای بیمار و سلامتی برای اعضای خانواده در فصل جدید می کردند. گروهی از زنان همسایه و فامیل دور هم جمع می‌شدند و با شور و حال خاصی و احتمالا هر کس به نیت یکی از عزیزانشان این آش را می پختند. همچنین در زمان آماده کردن رشته آش ابودردا، توپ‌های قلقلی از خمیر شبیه سر آدمک درست می‌کردند و به نیت هر یک از افراد خانواده در آش می ریختند. بعد از پختن این گلوله‌های خمیری را از آش خارج کرده و روی پشت بام خانه می ریختند تا خوراک پرندگان شود و یا در آب می ریختند که ماهیان بخورند. دلیل این کار نیت از بین رفتن بیماری و ماندن سلامتی و خوشی بود. در زیر طرز تهیه آش ابودردا برای چهارشنبه سوری با دعای ابودردا آورده شده است.
آش ابودردا در چه روزی پخته میشود؟
شهر های مختلف آش ابودردا را چه روزی می پزند و آیا این آش حاجت می دهد؟ از زمان قدیم هر زنی که مراد و حاجتی داشته باشد با وضو سر دیگ آش حاضر میشود و آش را هم می‌زند. در برخی از شهر‌ها مثل “سروستان” هم فقط دختران دم بخت آش ابودردا را هم می‌زدنند. بعد از پخت آش آن را بین همسایه ها و فقیران تقسیم می‌کردند و مقداری نیز به خانواده و بیماران مورد نظر می‌دادند. این رسم جالب بیشتر در میان مردم خراسان رایج بود. بد نیست بدانید که در برخی شهرهای ایران از جمله تهران آش ابودردا را در آخرین چهارشنبه ماه صفر هم می‌پزند.
غذای چهارشنبه سوری در شهرهای ایران چیست؟
سروستانی‌ها در چهارشنبه سوری و چهارشنبه آخر ماه صفر، خراسانی‌ها در چهارشنبه آخر ماه صفر و نیز مردم تربت حیدریه اگر قصد پخت داشتند حتما در یک روز چهارشنبه این کار را انجام می دادند. در کازرون بر خلاف معمول، آش ابودردا را در ایام سوگواری ماه های محرم، صفر و بعد از غروب آفتاب و در کشور افغانستان در سیزدهم ماه صفر مى‌پختند. جالب است بدانید در برخى از شهرهای ایران هم مثل اصفهان، ملایر و سروستان فارس به چهارشنبه آخر ماه صفر چهارشنبه سوری می‌گفتند.
نام‌های دیگر آش ابودردا در مناطق مختلف ایران عبارتند از: آش عمو درده، آش سلامتی، آش هَودردَه (هفت درد)، آش هَودونگاره (هفت حبوبات)، آش زین‌العابدین (ع) و….
طرز تهیه آش ابودردا
مواد لازم برای آش ابودردا:
- سبزی آش: 1 و نیم کیلوگرم
- نخود گرد: یک چهارم لیوان
- لوبیا چیتی: یک چهارم لیوان
- عدس: 1 لیوان
- رشته آش: 300 گرم
- کشک: 2 لیوان
- نعنا خشک: 4 قاشق غذاخوری
- سیر داغ: 5 قاشق غذاخوری
- پیاز بزرگ: 5 عدد
- روغن مایع: به مقدار لازم
طرز تهیه سوتی پلو با ماهی دودی (غذای خوشمزه اردبیلی برای چهارشنبه سوری)
مراحل طرز تهیه و پخت آش ابودردا
1. ابتدا حبوبات را شب قبل خیس کنید و چند بار آب آن ها را عوض کنید تا بو نگیرد.
2. حبوبات را جدا جدا بپزید زیرا عدس زودتر از بقیه حبوبات پخته می شود.
3. پیاز ها را نازک و به صورت خلالی خرد کنید و آن ها را سرخ کنید تا به صورت طلایی درآید.
4. وقتی حبوبات پخته شد با هم مخلوط کنید و سبزی آش و پیاز داغ را به حبوبات اضافه کنید.
5. مقداری زردچوبه اضافه کنید و اجازه دهید که سبزی آش به خوبی بپزد.
6. در 20 دقیقه آخر، رشته آش و یک لیوان کشک را اضافه کنید و صبر کنید تا آش جا بیفتد.
توجه: مواظب باشید زیاد رشته نپزد زیرا رشته خمیر و له می شود.
7. یک قاشق غذاخوری نعنا داغ به آش ابودردا چهارشنبه سوری اضافه کنید و چند دقیقه بعد شعله را خاموش کنید.
طرز تهیه آش یارما با شیر بصورت مرحله به مرحله
نکات پخت آش ابودردا:
- زمانی که رشته را اضافه کردید آش را چند بار هم بزنید تا رشته بهم نچسبند و آش ته نگیرد.
- نمک آش را بعد از ریختن کشک و رشته آش اندازه کنید چون بعضی رشته‌های آشی بیش از حد شور هستند.
- نمک و فلفل آش را اندازه کنید و اگر احساس کردید آش رقیق است یک قاشق غذاخوری آرد به آن اضافه کنید و هم بزنید.
- روی آش ابودردا را با پیاز داغ، سیر داغ و نعنا داغ تزئین کنید.
- اهالی خراسان به ویژه در خراسان جنوبی آش ابودردا را با گوشت چرخ کرده قلقلی درست می‌کنند. اگر دوست دارید آش ابودردا چهارشنبه سوری مجلسی تری داشته باشید گوشت چرخ کرده مخلوط را به صورت قلقلی درست کنید و در ۵ دقیقه پایانی پخت به آش ابودردا اضافه کنید.
دعای ابودردا
ابودردا نام فردی بوده، داستان دعای ابودردا را در زیر بخوانید.
شيخ ابن فهد روايت كرده است:
روزى به ابودرداء خبر دادند: خانه ات سوخته است، گفت نسوخته، ديگرى خبر داد، باز همان جواب را داد تا سه مرتبه معلوم شد تمام خانه هاى اطراف جز خانه او سوخته اند!
به او گفتند: تو از كجا مى دانستى كه خانه تو در آتش نسوخته است؟
او گفت: زيرا خود با همین گوش هایم از رسول خدا (ص) شنيدم كه ایشان فرمودند: هركه این دعا را در صبحگاهان یک بار بخواند، در آن روز هیچ بدی و مکروهی به او نمى رسد، و اگر این دعا در هنگام شب خوانده شود، هیچ بدى و ناراحتی به او نرسد، و من امروز البته اين دعا را خوانده بودم بدین سبب خیالم راحت بود که هیچ اتفاق بدی به من امروز نخواهد رسید.
چند دعای سریع الاجابه برای شفای بیماران از بیماری های سخت
اصل دعا ابودردا در مفاتیح:
“اَللّهُمَّ اَنْتَ رَبّى لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ عَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ وَ اَنْتَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظيمِ وَ لا حَوْلَ وَلاقُوَّةَ اِلاّبِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ ما شاءَاللَّهُ كانَ وَ مالَمْ يَشَاءْلَمْ يَكُنْ
اَعْلَمُ اَنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْئٍ قَديرٌ وَ اَنَّ اللَّهَ قَدْ اَحاطَ بِكُلِّ شَيْئٍ عِلْماً
اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُبِكَ مِنْ شَرِّ نَفْسى وَ مِنْ شَرِّ قَضاءِ السُّوءِ وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ ذى شَرٍّ وَ مِنْ شَرِّ الْجِنِّ وَ الاِْنْسِ وَ مِنْ شَرِّ كُلِّ دابَّةٍ اَنْتَ آخِذٌ بِناصِيَتَها اِنَّ رَبّى عَلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ”
ترجمه دعای ابودردا:
“خدايا تويى پروردگار من، معبودى جز تو نيست، بر تو توكل كردم و تو پروردگار عرش بزرگى، و هيچ جنبش و نيرويى نيست مگر به خداى برتر بزرگ، آنچه خدا خواست شد، و آنچه نخواست نشد، مى دانم كه خدا بر هرچيز تواناست، و به همه چيز از جهت علم احاطه يافته است.
خدايا به تو پناه مى آورم، از شر خود، و از شر قضاى بد، و از شر هر صاحب شرى، و از شر جن و انس، و از شر هر جنبنده اى كه گيرنده مهار اختيارش هستى، به درستى كه پروردگار من بر راهى راست است.”
توصیه میشود این دعا را عزیزان حتما حفظ فرمایند و یا بر روی کاغذی نوشته و در محل دید در منزل یا محل کار قرار داده و هر روز یا هرشب به جهت دفع بلیات و اذیت ها و ناراحتی ها صبح و شام یک بار بخوانند.
در پایان:
به همین دلیل در شب چهارشنبه سوری آش ابودردا درست می کنند و دعای ابودردا می خوانند تا رفع بلا و مریضی شود و سال جدید را با خوبی و خوشحالی و در سلامت آغاز کنند.
