میزان شیوع چاقی در کودکان ایرانی طی ۲۰ سال اخیر دو برابر شده و به ۲۰% رسیده است. متاسفانه این آمار رو به افزایش است. به طور کلی کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر به بیماری‌های مرتبط با چاقی مبتلا هستند. گرچه این خطر وجود دارد که کودکان چاق تبدیل به نوجوانان و بزرگسالان چاق شوند که این امر آن‌ها را در خطر ابتلا به بیماری‌های مزمنی چون بیماری‌های قلبی و دیابت قرار می‌دهد. احتمال ابتلا به اضطراب و افسردگی و کمبود اعتماد به نفس در این افراد بیشتر است. کلینیک زیبایی پارس مهر در این مقاله به این موضوع می‌پردازد.
علت چاقی کودکان چیست؟
این امر دلایل متعددی دارد. عمده‌ترین عوامل چاقی کودکان، ژنتیک، عدم فعالیت فیزیکی، الگوهای غذایی ناسالم یا ترکیبی از این عوامل است. در موارد نادری نیز چاقی به دلیل ابتلا به برخی بیماری‌ها و مشکلات هورمونی به وجود می‌آید. با انجام برخی معاینات فیزیکی و آزمایش خون مشخص می‌شود که چاقی ناشی از بیماری خاصی است یا علل دیگری دارد. گرچه که مشکل چاقی می‌تواند ارثی و خانوادگی باشد اما همه کودکانی که در خانواده‌های با پیشینه چاقی متولد می‌شوند لزوماً به این عارضه مبتلا نمی‌گردند. می‌توان گفت خطر ابتلا به چاقی در کودکانی که والدین یا خواهر و برادر چاق دارند بیشتر است، دلیل این امر هم رفتارهای خانوادگی مشترک و عادات غذایی یکسان است. عمده‌ترین عوامل چاقی کودکان، ژنتیک، عدم فعالیت فیزیکی، الگوهای غذایی ناسالم یا ترکیبی از این عوامل است.
برنامه غذایی کودک و میزان فعالیت او تاثیر بسیار زیادی بر روی وزن او دارند. در دنیای تکنولوژی امروز بچه‌ها فعالیت زیادی ندارند. برای مثال بچه‌ها به طور متوسط روزی ۴ ساعت از وقت خود را صرف دیدن تلویزیون می‌کنند و از آنجایی که محبوبیت بازی‌های رایانه‌ای و ویدئویی هر روز در حال افزایش است قطعاً میزان این عدم فعالیت هم افزایش پیدا می‌کند.
کودکان چاق در معرض ابتلا به چه بیماری‌های هستند؟
کلسترول بالا
فشار خون بالا
بیماری‌های قلبی
دیابت
مشکلات استخوانی
مشکلات پوستی مانند جوش، عفونت‌های قارچی و آکنه
چگونه می‌توانم بفهمم که کودک من چاق است و اضافه وزن دارد؟
بهترین فرد برای تشخیص این موضوع دکتر کودکان است. دکتر برای تشخیص چاقی و اضافه وزن کودک، قد و وزن او را اندازه گرفته، شاخص توده بدنی (BMI) او را محاسبه کرده و عدد به دست آمده را با عدد استاندارد مقایسه می‌کند. دکتر سن و الگوهای رشد فرزندتان را نیز مد نظر قرار می‌دهد.
چگونه می‌توانم به درمان چاقی کودک خود کمک کنم؟
اگر فرزندتان چاق است باید این اطمینان را پیدا کند که در راه درمان خود کاملاً از حمایت‌های شما برخوردار است. احساسات کودک درباره خودش معمولاً از احساس والدین به او نشأت می‌گیرد و اگر فرزند خود را با هر وزنی که دارد کاملاً پذیرا باشید، او هم احساس خوبی نسبت به خود خواهد داشت. بسیار مهم است که با فرزند خود در مورد چاقی او صحبت کرده و به او اجازه دهید تا افکار و نگرانی‌های خود را بازگو کند.
اگر فرزندتان چاق است باید این اطمینان را پیدا کند که در راه درمان خود کاملاً از حمایت‌های شما برخوردار است.
نباید به دلیل چاقی و اضافه وزن فرزندان خود را از هم جدا کنید بلکه باید سعی کنید تا بر روی تغییر عادات خوردن و افزایش فعالیت‌های فیزیکی کل خانواده تمرکز داشته باشید. با اعمال این تغییرات برای همه اعضای خانواده، عادات و رفتارهای درست آموزش داده شده و کودکی که مبتلا به چاقی است احساس تنهایی و منزوی شدن نمی‌کند.
چگونه می‌توانم عادات سالم را در خانواده جا بیاندازم؟
راههای بسیاری برای جذب کل خانواده به عادات سالم وجود دارد اما باید توجه داشته باشید که افزایش فعالیت فیزیکی خانواده از همه مهمتر است. برخی از راههای انجام این کار عبارتند از:
برای مثال اگر فرزندتان ببیند که شما از لحاظ فیزیکی فعال هستید و روحیه‌ای شاد دارید احتمال اینکه او نیز در زندگی خود انسانی فعال و شاد شود افزایش می‌یابد.
برنامه‌هایی خانوادگی را برای فعالیت یا ورزش‌هایی نظیر پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا شنا ترتیب دهید.
نسبت به نیازهای فرزند خود حساس باشید. کودکانی که چاق هستند از شرکت در برخی فعالیت‌ها احساس ناراحتی می‌کنند. باید ببینید که فرزندتان چه نوع ورزش یا فعالیت فیزیکی را دوست داشته و از آن لذت می‌برد. این فعالیت‌ها باید طوری انتخاب شوند که باعث خجالت فرزندتان نشده و انجام آن‌ها برایش سخت نباشد.
میزان زمانی که خانواده صرف فعالیت‌های بدون تحرک و نشسته مانند تماشای تلویزیون یا بازی‌های ویدئویی می‌کنند را کاهش دهید.
والدین هر نگرشی که به چاقی کودک خود دارند نباید او را وادار به انجام فعالیت‌های فیزیکی سخت و رژیم‌های غذایی طاقت‌فرسا کنند، بلکه باید سعی شود که از اکثر فرصت‌ها برای فعالیت و پیش رفتن در راستای سلامتی استفاده گردد.
