نمکستان : لوله های برونشی هوا را از نای به ریه ها منتقل می کنند. وقتی این لوله ها ملتهب شوند، مخاط می تواند ایجاد شود. این حالت برونشیت نامیده می شود و باعث ایجاد علائمی می شود که شامل سرفه، تنگی نفس و تب پایین است. افراد مبتلا به برونشیت دچار کاهش تنفس هوا و اکسیژن در ریه های خود می شود. همچنین، آن ها نمی توانند مخاط سنگین یا خلط را از مجاری هوایی خود به بیرون دفع کنند. در اینجا نکات کلیدی در مورد برونشیت را ذکر می کنیم:
- برونشیت می تواند در اثر ویروس ها، باکتری ها و ذرات دیگری که لوله های برونش را تحریک می کنند ایجاد شود.
- برونشیت حاد یک بیماری کوتاه مدت است که اغلب به دنبال عفونت سرماخوردگی یا ویروسی است.
- برونشیت مزمن یک بیماری طولانی مدت است و می تواند نتیجه عوامل محیطی یا بیماری طولانی مدت باشد.
- استعمال دخانیات یکی از شایعترین علت برونشیت مزمن است.
- اشعه X قفسه سینه، آزمایش عملکرد ریه و آزمایش خون برای تشخیص برونشیت استفاده می شود.
علایم برونشیت
علائم و نشانه های برونشیت حاد و مزمن شامل موارد زیر است:
- سرفه مداوم، که ممکن است با خلط همراه باشد.
- خس خس سینه
- تب و لرز خفیف
- سفت شدن قفسه سینه
- گلو درد
- بدن درد
- سر درد
- انسداد بینی و سینوس ها
یکی از علائم اصلی برونشیت حاد، سرفه است که چند هفته ادامه دارد. اگر لوله های برونشی مدت طولانی به عفونت مبتلا شوند و درمان نشوند، ممکن است بیماری مدت زمان بیشتری برای درمان نیاز داشته باشد. به طور معمول علائم برونشیت مزمن هر سال دو یا چند بار شدید تر می شود و اغلب در ماه های زمستان بدتر می شوند. سرفه های شدید که باعث آزار می شوند از علائم این بیماری است، این سرفه ها همچنین می تواند نشانه بیماری دیگری مانند آسم یا ذات الریه باشد. برونشیت به دو صورتحاد و مزمن بروز می کند:
برونشیت حاد
برونشیت حاد دارای دوره ی کوتاه تری است که معمولاً به دنبال عفونت سرماخوردگی یا ویروسی مانند آنفولانزا است. علائم این بیماری شامل سرفه همراه با خلط، ناراحتی در قفسه سینه یا درد، تب و گاهی اوقات تنگی نفس است. برونشیت حاد معمولاً چند روز یا چند هفته طول می کشد.
برونشیت مزمن
برونشیت مزمن یک بیماری جدی و مداوم است که با یک سرفه مداوم و ایجاد کننده مخاط ایجاد می شود که بیش از ۲ ماه از سال بیش از ۲ سال طول می کشد. مبتلایان به برونشیت مزمن درجات مختلفی از مشکلات تنفسی دارند و ممکن است علائم آن در نقاط مختلف سال بهتر و بدتر شود. اگر برونشیت مزمن با آمفیزم رخ دهد، ممکن است به بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) تبدیل شود.
درمان برونشیت
معمولاً به افرادی که از برونشیت رنج می برند، استراحت، نوشیدن مایعات، تنفس هوای گرم و مرطوب ، و داروهای ضد سرفه و مسکن درد برای مدیریت علائم و سهولت در تنفس تجویز می شود. بسیاری از موارد برونشیت حاد بدون هیچ گونه درمان خاص از بین می روند، اما درمانی برای برونشیت مزمن وجود ندارد. برای تحت کنترل نگه داشتن علائم برونشیت و همچنین رفع علائم، پزشکان ممکن است موارد زیر را تجویز کنند:
- داروهای ضدسرفه: اگرچه سرفه را نباید کاملاً سرکوب کرد زیرا این یک روش مهم برای رشد مخاط و از بین بردن مواد تحریک کننده از ریه ها است.
- برونکودیلاتورها: این دارو لوله های برونش را باز کرده و مخاط را پاک می کنند.
- Mucolytics: این دارو باعث نازک یا شل شد مخاط ها در مجاری هوایی می شود و با سرفه کردن خلط را آسان تر به بیرون می ریزد.
- داروهای ضد التهاب و استروئیدهای گلوکوکورتیکوئید: این داروها برای ایجاد علائم پایدارتر به کاهش التهاب مزمن است که ممکن است باعث آسیب بافت شود.
- درمان با اکسیژن: این روش به بهبود جذب اکسیژن در هنگام مشکل تنفس کمک می کند.
- برنامه توان بخشی ریوی: این روش شامل کار با یک متخصص تنفس برای کمک به بهبود تنفس است.
- آنتی بیوتیک ها: برای عفونت های باکتریاییایی تجویز می شوند، اما برای عفونت های ویروسی مؤثر نیستند. آن ها همچنین ممکن است از عفونت های ثانویه جلوگیری کنند.
راه هایی که با انجام آن ها می توانید از پیش روی این بیماری جلوگیری کنید:
- از بین بردن منبع تحریک ریه ها؛ به عنوان مثال، قطع مصرف سیگار
- استفاده از دستگاه مرطوب کننده؛ این می تواند مخاط را شل کرده و جریان هوا و خس خس را تسکین دهد.
- ورزش؛ باعث تقویت عضلات درگیر در تنفس می شود.
علل برونشیت
برونشیت در اثر التهاب لوله های برونش، ویروس ها، باکتری ها یا سایر ذرات تحریک کننده ایجاد می شود.
علل برونشیت حاد
برونشیت حاد معمولاً توسط ویروس ها ایجاد می شود، به طور معمول آن هایی که باعث سرماخوردگی و آنفولانزا می شوند. این بیماری همچنین می تواند در اثر عفونت باکتریایی و قرار گرفتن در معرض موادی که باعث تحریک ریه ها می شوند، مانند دود تنباکو، گرد و غبار، دود، بخار و آلودگی هوا ایجاد شود.
علل برونشیت مزمن
برونشیت مزمن در اثر تحریک مکرر و آسیب به ریه و بافت مجاری هوایی ایجاد می شود. استعمال دخانیات شایعترین دلایل برونشیت مزمن است و علل دیگری از جمله قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی هوا، گرد و غبار و دود ناشی از محیط و قسمت های مکرر برونشیت حاد است.
تشخیص برونشیت
پزشک در مورد علائم و به ویژه سرفه سؤال خواهد کرد. پزشک همچنین ممکن است درباره سابقه بیمار بپرسد، آیا اخیراً دچار سرماخوردگی یا آنفولانزا شده است، آیا بیمار سیگار می کشند، یا اینکه در معرض موادی مانند گرد و غبار، بخار یا آلودگی هوا قرار داشته است یا خیر. پزشک معمولاً برای گوش دادن به هرگونه صداهای غیر طبیعی در ریه ها از گوشی پزشکی استفاده می کند. همچنین ممکن است مخاط را معاینه کرده و سطح اکسیژن خون را آزمایش کنند و ممکن است آزمایش اشعه ایکس قفسه سینه، آزمایش عملکرد ریه ریوی یا آزمایش خون را توصیه کنند.
عوارض برونشیت
شایعترین عارضه برونشیت، ذات الریه است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که عفونت به صورت عمیق تر به ریه ها گسترش یابد. این عفونت باعث می شود کیسه های هوا درون ریه ها (آلوئول ها) با مایعات پر شوند. حدود ۵ درصد موارد برونشیت منجر به ذات الریه می شود. ذات الریه بیشتر در افراد مسن، افراد سیگاری، مبتلایان به بیماری در اندام های دیگر و هرکسی که سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد، بیشتر دیده می شود.
چه زمانی بهتر از به پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر موارد برونشیت را می توان در خانه با استراحت، داروهای ضد التهابی و مایعات زیادی درمان کرد. با این حال، در برخی موارد، مراجعه به پزشک بسیار مهم است. اگر علائم زیر را داشتید بهتر است به پزشم مراجعه کنید:
- زمانی که سرف بیش از ۳ هفت به طول بیانجامد.
- تب مداومی که ۳ روز یا بیشتر طول می کشد.
- در صورت وجود خون در مخاط
- تنفس سریع و یا درد قفسه سینه
- خوابالودگی و گیجی
این بیماری اگرچه ممکن است بسیار آزاد دهنه باشد اما در بیشت موارد به خودی خود برطرف می شود. اگر این بیماری بهبود نیافت، یا هر یک از علائم فوق وجود داشته باشد، مهم است به پزشک مراجعه کنید و ممکن است پزشک برای شما داروهای خاصی را تجویز کند.
پیشگیری
اگرچه همیشه پیشگیری از برونشیت حاد یا مزمن امکان پذیر نیست، موارد متعددی وجود دارد که می تواند خطر را کاهش دهد:
- ترک سیگار؛ اگر قبلاً سیگار می کشید، سیگار را ترک کنید.
- از تحریک کننده های ریه مانند دود، گرد و غبار، دود، بخار و آلودگی هوا خودداری کنید. اگر اجتناب از قرار گرفتن در معرض امکان پذیر نیست، ماسکی بپوشید که بینی و دهان را بپوشاند.
- دست ها را اغلب بشویید تا در معرض آلودگی میکروب ها و باکتری ها قرار نگیرید.
- واکسن آنفولانزا بزنید.
- واکسن پنومونی بزنید.
